Inne oznaczenia
m-Dimetylobenzen, meta-Ksylen, 1,3-Dimetylobenzen, m-Metylotoluen, 1,3-Metylotoluen,
m-Ksyleny.

Opis materia∏u
Bezbarwna, silnie za∏amujàca Êwiat∏o ciecz o charakterystycznym aromatycznym
zapachu

Zastosowanie
m-Ksylen w oko∏o 60% jest sk∏adnikiem technicznych mieszaninach ksylenu, które jako
sk∏adniki paliw gaênikowych s∏u˝à do podwy˝szenia liczby oktanowej lub jako roz-
puszczalniki (w zast´pstwie benzenu) stosowane sà do ˝ywic naturalnych i sztucznych,
smarów, wosków, bituminów, smo∏y i przy produkcji farb, lakierów, farb drukarskich, ko-
ktajli scytylacyjnych, klejów, Êrodków ochrony budowli, insektycydów lub myde∏. Czysty
m-ksylen cz´sto izomeryzowany jest do o-ksylenu i p-ksylenu i mo˝e te˝ s∏u˝yç do pro-
dukcji kwasu izoftalowego i przez nitryzacj´ do produkcji ksylidyn, kwasu trimelitowego itd.

Dane chemiczne i fizyczne

Wzór chemiczny:

CH

3

-C

6

H

4

-CH

3

Masa czàsteczkowa:

106,168 g/mol

Wzgl´dna g´stoÊç pary:
(powietrze = 1)

3,67

Temperatura topnienia:

-47,872 °C

LotnoÊç:

Temperatura wrzenia:

139,102 °C

(eter = 1)

17

przy 1013 mbar:

wed∏ug innych êróde∏:

13,5

G´stoÊç w 20 °C:

0,86417 g/ml

Wzgl. potencjalne ryzyko (pR)
wspó∏czynnik W x F:

3

CiÊnienie pary:

w 20 °C

8 mbar

Temperatura samozap∏onu:

525 °C

w 30 °C

14,7 mbar

Temperatura zap∏onu:

25 °C

w 50 °C

40 mbar

St´˝enie roztworu nasyconego:

Granice wybuchowoÊci:

w 20 °C

35 g/m

3

dolna

1,1 % obj.

w 30 °C

62 g/m

3

górna

7,0 % obj.

w 50 °C

158 g/m

3

RozpuszczalnoÊç w wodzie:

Wspó∏czynniki przeliczeniowe:

w 20 °C

200 mg/l

1 mg/m

3

= 0,227 ml/m

3

1 ml/m

3

= 4,413 mg/m

3

RozpuszczalnoÊç w rozpuszczalnikach org.:
miesza si´ z wi´kszoÊcià rozpuszczalni-
ków organicznych

Próg zapachu:

2 mg/m

3

m-Ksylen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1992/2 Strona 1

Grudzieƒ 1997

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

CAS-nr: 108-38-3

Index-nr: 601-022-00-9

EWG-nr: 203-576-3

UN-nr: 1307

1992/2 m-Ksylen

Ogólne rady bezpieczeƒstwa

Instalacja, aparatura lub zbiorniki zawsze szczelnie zamkni´te. W miejscu wyp∏ywu
i powstawania odsysaç. Dobra wentylacja pomieszczenia. Z dala trzymaç êród∏a
zap∏onu. Cz´Êci instalacji, aparatury i zbiorniki uziemiç. Unikaç bezpoÊredniego kontak-
tu z oczami, skórà lub odzie˝à. Nosiç szczelnà odzie˝ ochronnà. Przy ochronie dróg
oddechowych: filtr gazowy, typ filtru A.

Znaki ostrzegawcze - znaki nakazu - znaki zakazu

Zagro˝enia dla zdrowia na stanowisku pracy

Graniczna wartoÊç powietrza wg TRGS 900: 100 ml/m

3

(ppm)

440 mg/m

3

Rodzaj/pochodzenie:

MAK (DFG)

Resorpcja skóry:

H

Ograniczenie szczytowe, kat.:

4

Uczulenie:

—

EG AGS DFG

WartoÊç BAT:

1,5 mg/l/ 2000 mg/l

kategoria grupa

Parametr:

kwas ksylenowy/metylo-

RakotwórczoÊç

hipurowy

Zmiana genomów

Materia∏ badany:

krew pe∏na/mocz

Reprodukcyjno-

Moment pobrania próbki: koniec ekspo-

toksyczny

zycji lub zmiany

- rozchodzenie si´ R

F

- wydzielanie si´ R

E

D

Badania zapobiegawcze:

pierwsze badanie:

12-18 mies.

Podstawy bran˝owe: G 29, 24

dalsze badania:

12-24 mies.

Choroba zawodowa: BK 1303, 5101

koƒcowe badanie:

— mies.

Reakcja z innymi materia∏ami

Reaguje z silnymi Êrodkami utleniajàcymi. Spala si´ z silnie kopcàcym p∏omieniem.
Atakuje niektóre tworzywa sztuczne.

Dane toksykologiczne

TC

LO

(inhal., cz∏owiek)

424 mg/m

3

LC

LO

(inhal., szczur)

8000 ppm/4 h

(6 h/6 dni) (efekty CNS)

LC

LO

( inhal.,mysz)

2010 ppm/24 h

TC

LO

(inhal., cz∏owiek) 870 mg/m

3

/4 h

LD

50

(ip., mysz)

1739 mg/kg

(efekty CNS)

LD

50

(skórnie, królik)

14100 mg/kg

LD

50

(doustnie, szczur)

5000 mg/m

3

Zagro˝enia dla Êrodowiska

Wskaênik oceny dla ostrej toksycznoÊci

wobec ssaków: 3
wobec ryb: 4,1
wobec bakterii: —

Usuwanie ma∏ych iloÊci

Rozlane iloÊci zebraç uniwersalnym Êrodkiem wià˝àcym (∏yszczyk, ziemia okrzemkowa)
i tak jak i pozosta∏oÊci zniszczyç w odpowiedniej spalarni lub usunàç jako odpad spe-
cjalny. Kod odpadów: 55306.

m-Ksylen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1992/2 Strona 2

ALFA - WEKA Sp. z o.o.

Niebezpieczeƒstwo

po˝aru - Materia∏y

∏atwo zapalne

Ostrze˝enie przed

materia∏ami szkodliwymi

dla zdrowia

Nakaz stosowania

ochrony oczu

Nakaz stosowania

ochrony ràk

Zakaz u˝ywania

otwartego ognia

i zakaz palenia

Oznaczenie do wprowadzenia do obrotu i manipulacji

Xn

substancja

szkodliwa

Zestawy R
R 10

¸atwo palny

R 20/21

Szkodliwy w przypadku wdychania i kontaktu ze skórà

R 38

Dzia∏a dra˝niàco na skór´

Zestawy S
(S 2

Przechowywaç w miejscu niedost´pnym dla dzieci)

S 25

Unikaç kontaktu z oczami

Oznaczenie specjalne wed∏ug za∏àcznika III nr — GefStoffV

Klasyfikacja preparatów

Zakresy st´˝eƒ:

Cecha zagro˝enia: Zestawy R:

c

≥

20%

Xn R 20/21-38

12,5%

≤

c < 20%

Xn R 20/21

%

≤

c <

%

%

≤

c <

%

Zakazy i ograniczenia

Wprowadzanie do obrotu: Rozporzàdzenie o zakazie chemikaliów za∏àcznik do § 1 nr

5

Zakaz samoobs∏ugi wed∏ug § chemVerbotsV:

nie

Produkcja i stosowanie: Rozporzàdzenie o niebezpiecznych materia∏ach za∏. IV nr

10

Przechowywanie wed∏ug § 24 Rozporzàdzenia o niebezpiecznych materia∏ach:

nie

Klasyfikacja wed∏ug innych przepisów

Klasa zagro˝enia wód:

2

Rozporzàdzenie o zak∏óceniu z 1991 r.:

WGK-Nr 206

za∏àcznik II nr 3
za∏àcznik III cz´Êç — nr —

Klasa zagro˝enia wed∏ug VbF:

A II

za∏àcznik IV nr 7
(zapalne ciecze)

TRGS:

150, 900, 903

TA Luft:

Traktowaç jak materia∏y organiczne

Klasyfikacja wed∏ug

klasy II:

GGVS kl. 3

cyfra 31c

Max. dopuszczalna emisja: 0,10 g/m

3

GGVS kl. cyfra

(strumieƒ masy

≥

2 kg/h)

Cyfra zagro˝enia: 30

Przepisy bran˝owe:

VBG 100
ZH 1/10 (EX-RL), ZH 1/81 Nr 67,
ZH 1/200 (Elektrostat-RL)
ZH 1/600.29, 229

m-Ksylen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1992/2 Strona 3

Grudzieƒ 1997

Niebezpieczne substancje. Praktyczny poradnik

Nota C:

Podaç dok∏adny izomer

lub mieszanin´ izomerów

Ârodki techniczne

Pierwsze czynnoÊci w razie po˝aru

Przy po˝arach wi´kszej iloÊci substancji zagro˝ony obszar odciàç w kierunku wiatru.
Ostrzec mieszkaƒców. Mo˝liwe powstawanie trujàcych produktów rozpadu. Zbiorniki
dotkni´te po˝arem ch∏odziç rozpylonà wodà - niebezpieczeƒstwo rozerwania. Zapobiec
dostaniu si´ produktu do kanalizacji - niebezpieczeƒstwo wybuchu. Wyciekajàcy, je-
szcze nie p∏onàcy produkt przykryç pianà. Produkt nie dotkni´ty jeszcze po˝arem ch∏o-
dziç rozpylonà wodà lub przykryç pianà. JeÊli mo˝na, zbiorniki z produktem uprzàtnàç.

Pierwsze czynnoÊci przy zagro˝eniu kontaminacjà

Powietrze:

Produkty rozpadu stràciç rozpylonà wodà i/lub zawirowaç. Mieszanin´
powietrza z gazem zdolnà do wybuchu zawirowaç rozpylonà wodà lub
urzàdzeniami wentylacyjnymi zabezpieczonymi przed wybuchem.

Woda:

Ostrzec odbiorców wody pitnej, ch∏odzàcej i u˝ytkowej. Ska˝onà wod´
gaÊniczà zabezpieczyç.

Gleba:

Ma∏e iloÊci zebraç wch∏aniajàcymi Êrodkami i przenieÊç do zamykanych
pojemników. Przy wyp∏ywie wi´kszych iloÊci zdjàç warstw´ gruntu
i skierowaç do odpowiedniego unieszkodliwienia. Stosowaç narz´dzia nie
wydzielajàce iskier, przestrzegaç wskazówek o ochronie przed wybuchem.

Wskazówki dla stra˝y po˝arnej

Po˝ary wi´kszej iloÊci substancji zwalczaç pianà, rozpylonà wodà. Ma∏e po˝ary gasiç
proszkiem, rozpylonà wodà pianà, CO

2

. Zespo∏y gaÊnicze wyposa˝yç w niezale˝nà od

powietrza z otoczenia ochron´ dróg oddechowych i lekkà odzie˝ ochronnà. Unie-
szkodliwianie prowadziç w niezale˝nej od powietrza z otoczenia ochronie dróg odde-
chowych i w odzie˝y chroniàcej przed ˝arem. Prace wykonywaç urzàdzeniami zabez-
pieczonymi przed wybuchem i narz´dziami nie wydzielajàcymi iskier.

Ârodki medyczne

Pierwsza pomoc

Zanieczyszczonà odzie˝ natychmiast wyrzuciç. Dotkni´te partie skóry natychmiast zmyç
starannie du˝à iloÊcià wody z myd∏em. Oczy gruntownie p∏ukaç, pod bie˝àcà wodà,
z rozwartymi powiekami (nienaruszone oko chroniç, zdjàç soczewki kontaktowe), kon-
trolna wizyta u okulisty. Po po∏kni´ciu natychmiast przep∏ukaç jam´ ustnà i piç du˝e
iloÊci wody, unikaç wymiotów, pomoc lekarska. Po wdychaniu spokój, Êwie˝e powietrze,
pomoc lekarska. W razie groêby utraty przytomnoÊci u∏o˝enie i transport w stabilnej
pozycji bocznej, ewentualnie sztuczne oddychanie. Pomagajàcy zwracajà uwag´ na
w∏asnà ochron´.

Wskazówki dla lekarza

m-Ksylen mo˝e byç przyjmowany przez wdychanie, po∏kni´cie lub przez skór´. Mo˝e
dra˝niç skór´ i Êluzówki. Objawy zatrucia mogà mieç ró˝ny obraz i czas trwania: bóle
g∏owy, nudnoÊci, wymioty, zawroty g∏owy, nieprzytomnoÊç, hemoliza i zaburzenia funkcji
wàtroby i nerek. Przy aspiracji mo˝e dojÊç do obrz´ku p∏uc i pneumonii.
Dekontaminacja, symptomatyczne leczenie. Nie jest znana ˝adna odtrutka. Oznaczenie
ksylenu we krwi i kwasu metylo-purowego w moczu dla oceny ekspozycji. Kontrola
funkcji uk∏adu krwionoÊnego, wàtroby i nerek. Podaç Dexamethason i kontrola w razie
zagro˝enia obrz´kiem p∏uc.

m-Ksylen

Cz´Êç 8: Arkusze danych

Cz´Êç 8 Nr 1992/2 Strona 4

ALFA - WEKA Sp. z o.o.