1. Scharakteryzuj znane ci rodzaje bezrobocia (1)
1.ukryte (agrarne)- występuje, gdy zwiększanie liczby pracowników nie powoduje zwiększenia
produkcji. Wówczas krańcowa produkcyjność pracy jest równa zero. Często wyst. w rolnictwie
2.strukturalne- wynika z niedopasowania struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku
pracy. Wynikać może też z szybkich zmian strukturalnych zachodzących w gospodarce, za którymi nie
nadąża szkolnictwo zawodowe i ogólne, trudno się dostosować do nowych warunków, np. w
hutnictwie, górnictwie.
3.naturalne- jeśli występuje 3%-4% uznaje się że rynek jest w normie; wynika z podejścia klasycznego.
Jest to odsetek siły roboczej obejmujący tych, którzy nie chcą podjąć pracy przy płacy realnej
zapewniającej równowagę i są dobrowolnie bezrobotni.
4.dobrowolne- zwane również klasycznym, pojawia się gdy mimo wolnych miejsc pracy osoby
należące do zasobu siły roboczej nie wykazują chęci podjęcia pracy. Brak motywacji może być
wynikiem wygórowanych ambicji, przekonania o zbyt niskich zarobkach. Według tzw. teorii
naturalnej stopy bezrobocia zawsze na rynku będzie pojawiało się bezrobocie, gdyż zawsze znajdą się
osoby odrzucające rynkową płacę równowagi.
5.przymusowe- pracownik jest chętny podjąć prace za obowiązującą na rynku stawkę płacy, a mimo
to nie może znaleźć zatrudnienia. Podejście Keynesowskie, pracownik nie ma na to wpływu.
6.sezonowe - jest efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych
zmianą warunków klimatycznych. Występuje w zakładach pracy sezonowej np. budownictwie,
rolnictwie i innych.
7.koniunkturalne -wahania w gospodarce - związane z cyklem koniunkturalnym, pojawia się gdy
następuje spadek popytu, produkcji i aktywności gospodarczej.
8.frykcyjne- jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy; ludzie zmieniają zawód, pracę,
przenoszą się do innej miejscowości i pozostają krótko na rynku pracy. To bezrobocie występuje w
każdej gospodarce, także w warunkach pełnego zatrudnienia. Jest ono korzystne dla gospodarki, gdyż
umożliwia znalezienie w krótkim czasie pracowników. Dotyczy także osób które ze względu na stan
zdrowia nie mogą znaleźć pracy i gdy następuje przebranżowienie.
9.technologiczne – wynika z postępu technicznego automatyzacji i mechanizacji procesów
wytwórczych, które mają charakter praco-oszczędny. Pojawia się ono, gdy tempo wzrostu
gospodarczego jest niskie, a inwestycje mają charakter modernizacyjny, prowadzą do wzrostu i
unowocześnienia produkcji przy spadku zatrudnienia.
2. Wyjaśnij pojęcie i rodzaje inflacji popytowej i kosztowej (3)
Inflacja- wzrost przeciętnego poziomu cen w określonym czasie.
Ze względu na czynniki które wywołują inflację wyróżniamy inflację: popytową, podażową, ukrytą.
1. Inflacja popytowa – zjawisko spadku siły nabywczej pieniądza (wzrostu cen w gospodarce),
zachodzące gdy podaż pieniądza na rynku przekracza wartość towarów i usług. W sytuacji wzrostu
ilości pieniądza na rynku cena równowagi między popytem a podażą stabilizuje się na wyższym
poziomie.
Rodzaje inflacji popytowej: *inflację pieniężną - nadmierną ilość pieniądza w obiegu,
*strukturalną - polega na wzroście ogólnego poziomu cen w gospodarce spowodowany zmianami w
jej strukturze i brakiem zmiany przez wytwórców struktury produkcji
2. Inflacja podażowa (kosztowa) - pojawia się w gospodarce w wyniku wzrostu kosztów produkcji
spowodowanych wzrostem cen, np. energii lub płac. Poziom cen pchany jest wtedy przez rosnące
koszty. Przyczyną zwiększenia się kosztów może być wytwarzanie w nieoptymalnej skali produkcji lub
wysokie koszty stałe przy niewykorzystanych zdolnościach produkcyjnych, a także podniesienie
podatków (nie są składnikiem kosztów, ale uwzględnia się je w kalkulacji cen). Inflację kosztową
zwalczać można za pomocą ustawodawstwa antymonopolowego i polityki propodażowej.
Rodzaje inflacji podażowej:
*Inflacja kosztowa:
a) płacowa- to inflacja, której przyczyną jest wzrost płac bądź naciski związków zawodowych na
wzrost płac lub świadczeń socjalnych.
b) importowa- związana ze wzrostem cen towarów importowanych, wywołana przez wzrost cen za
granicą. Gdy następuje wzrost cen towarów sprowadzanych z zagranicy następuje również
podniesienie się cen krajowych. Przyczyną jest wzrost cen niezbędnych do produkcji, surowców i
półproduktów importowanych.
*inflacja wywołana dążeniem do wzrostu zysków (strukturalna).
3. Wyjaśnij mechanizm wymienności stopy inflacji a stopą bezrobocia na przykładzie
krzywej Phillipsa (4)
Krzywa Phillipsa - Wyraża ona zależność między inflacją a bezrobociem w krótkim okresie.
INTERPRETACJA KRZYWEJ PHILIPSA - Z kształtu krzywej Philipsa wynika ,że przesunięcie z punktu A
bo B może spowodować spadek bezrobocia, ale tylko za cenę silniejszego wzrostu inflacji. Krzywa ta
więc wskazuje na zjawisko wzajemnej konkurencyjności między stopą bezrobocia a stopa inflacji ,
które nazywamy zjawiskiem wymienności. Kształt krzywej sugeruje , że w polityce
makroekonomicznej można wybierać między wyższą stopą inflacji a niższym bezrobociem lub
odwrotnie. Sugerowano w ten sposób, że przez odpowiednią politykę gospodarczą rząd jest w stanie
zapewnić taką kombinację poziomów inflacji i bezrobocia, która ze społecznego punktu widzenia
można uznać za najkorzystniejszą.
4. Scharakteryzuj model popytowy i podażowy:
MODEL POPYTOWY
(KEYNESOWSKI)
1). Ceny nieelastyczne (sztywne, lepkie),
2). Bezrobocie przymusowe,
3). Wolne zasoby (niepełne wykorzystanie czynników produkcji),
4). Mechanizm rynkowy nieskuteczny,
5). Interwencjonizm państwowy,
6). Niewystarczający popyt,
7). Dotyczy krótkiego okresu (ceny i płace są w pełni wykorzystane),
8). Produkcja faktyczna mniejsza od produkcji potencjalnej,
9). Poziom produkcji faktycznej zależy od poziomu globalnego popytu,
10). Model ten tłumaczy przyczyny kryzysu, które wynikają ze zbyt niskiego popytu
globalnego, natomiast nie tłumaczy przyczyn inflacji w warunkach niepełnego wykorzystania
czynników wytwórczych,
11). Inwestycje w tym modelu są automatycznie (niezależne od dochodów) natomiast
oszczędności są funkcją tego dochodu,
12). Funkcjonuje w warunkach konkurencji niedoskonałej (monopolizacja gospodarki),
13). Działa tzw. prawo keyusa, które mówi, że wzrost globalnego popytu daje możliwości
wzrostu globalnej podaży, a tym samym powoduje wzrost gospodarczy (może być też rozwój)
MODEL PODAŻOWY
(KLASYCZNY)
-ceny elastyczne,
-dobrowolne (BRAK)
-pełne wykorzystanie czynników produkcji,
-mechanizm rynkowy skuteczny,
-brak integracji państwa (mogło by prowadzić do wzrostu cen),
-popyt na towary jest wystarczający,
-Dotyczy długiego okresu (ceny i płace elastyczne doskonałe, moce produkcyjne w pełni
wykorzystane),
-produkcja faktyczna jest zawsze na poziomie produkcji potencjalnej,
-poziom produkcji faktycznej zależy od poziomu produkcji potencjalnej,
-model ten nie wyjaśnia przyczyn kryzysów (bo zakłada, że produkcja jest zawsze na
poziomie potencjalnym), natomiast inflację tłumaczy jako wynik dostosowania się do cen w
warunkach nadwyżki globalnego popytu nad globalną podażą,
-inwestycje i oszczędności zależą od bieżącej stopy procentowej,
-funkcjonuje w warunkach konkurencji doskonałej,
-prawo Say’a- globalna podaż zawsze stwarza globalny popyt, dlatego też zjawiska
nadprodukcyjne będzie występować jeżeli już to w krótkim okresie czasu.
5. Znaczenie modelu AD-AS w ujęciu klasycznym i keynesowskim (13)
1. AD – AS Podejście klasyczne :
- produkcja faktyczna jest równa produkcji potencjalnej;
- przy stałej podaży globalnej wzrost globalnego popytu prowadzi do wzrostu cen;
- mechanizm rynkowy jest na tyle skuteczny że samoczynnie przywróci równowagę;
- doskonała giętkość cen – ceny są w stanie dopasować się w szybkim czasie do sytuacji na rynku -
elastyczność;
1.Mechanizm rynkowy skuteczny- samoregulujący
2.aktywna ingerencja państwa nie jest wskazana
3. jest zatrudnienie- a bezrobocie które występuje to dobrowolne albo naturalne
4.popyt na towary jest wystarczający
5. ceny elastyczne, giętkie
6. produkcja faktyczna = produkcja potencjalna
7. moce wytwórcze są w pełni wykorzystane
8. model ten działa w warunkach konkurencji doskonałej
9.dotyczy długiego okresu w którym ceny i płace są elastyczne, doskonale współzależne
10. produkcja faktyczna zależy od produkcji potencjalnej
11. model nie wyjaśnia przyczyn kryzysu bo zakłada że produkcja jest na poziomie potencjalnej,
natomiast inflacje tłumaczy jako wynik dostosowania się cen w warunkach nadwyżki popytu
globalnego nad globalną podażą
12. inwestycje i oszczędności zależą od bieżącej stopy procentowej
2. Ad –AS Podejście Keynesowskie:
- produkcja faktyczna jest mniejsza niż produkcja potencjalna;
- do momentu osiągnięcia produkcji potencjalnej cena jest stała, jeżeli produkcja osiągnie wyższy
poziom to wzrasta poziom cen,
- mechanizm rynkowy jest zawodny ze względu na produkcję- niewykorzystanie czynników produkcji;
- ceny sztywne albo lepkie.
1.Mechanizm rynkowy zawodny
2.Państwo aktywnie uczestniczy
3.Bezrobocie przymusowe
4.popyt na towary jest niewystarczający
5. ceny nieelastyczne, sztywne, lepkie
6.produkcja faktyczna jest mniejsza od produkcji potencjalnej
7. moce wytwórcze nie są w pełni wykorzystane
8. warunki konkurencji niedoskonałej- monopolizacja gospodarki
9. dotyczy krótkiego okresu – ceny i płace są stałe
10. produkcja faktyczna zależy od globalnego popytu
11. model ten tłumaczy przyczyny kryzysów które wynikają ze zbyt niskiego popytu globalnego. Nie
tłumaczy przyczyn inflacji w warunkach niepełnego wykorzystania czynników wytwórczych
12. inwestycje które są autonomiczne nie zależą od bieżącego dochodu a oszczędności są funkcją
tego dochodu
6. Scharakteryzuj podstawowe funkcje pieniądza (4)
FORMY:
- gotówkowa: banknoty, bilony monety;
- bezgotówkowa: depozyty bankowe uruchamiane czekami; pieniądz ten jest emitowany przez banki
komercyjne
1) jako miernik wartości- określenie ceny- ile jednostek pieniężnych jesteśmy w stanie zapłacić za
dane dobro
-musi być akceptowany na danym terytorium (Polska-zł, kraje UE- Euro)
-musi być łatwo przenośny
-podzielny na mniejsze jednostki
-trudny do podrobienia
Przy pomocy pieniądza możliwe jest wyrażenie wartości innych towarów (w postaci cen towarów w
jednostkach pieniężnych), ponieważ jest powszechnym ekwiwalentem. Cena jest pieniężnym
wyrazem wartości towarów i usług. Wyrażenie wartości towarów i usług w pieniądzu wiąże się z siłą
nabywczą pieniądza. Aby określić cenę towaru lub usługi nie trzeba posiadać pieniądza, gdyż pełni on
rolę miernika wartości również abstrakcyjnie.
2) jako środek płatniczy- Pieniądz stał się środkiem płatniczym poprzez oddzielenie się ruchu
towarów i świadczonych usług w czasie od ruchu pieniądza. Dlatego że zapłata za towar lub usługę
nie musi następować natychmiast po ich dostawie. Zarówno sprzedający jak i kupujący zazwyczaj
umawiają się co do terminu zapłaty należności za dostarczone towary lub usługi. Powstaje więc
zobowiązanie odbiorcy wobec dostawcy, które wyrównane będzie w formie pieniężnej w terminie
późniejszym. Pieniądz spełnia funkcję środka płatniczego również przy pokrywaniu innych
zobowiązań, jak np. z tytułu podatków i opłat, wynagrodzeń pracowników, spłaty kredytów,
darowizn, itp. np. mandat karny, grzywna, rata spłaty kredytu,
3) jako środek wymiany - płacimy za coś, kupujemy jakieś dobro lub korzystamy z usługi. W
gospodarce pieniężnej ludzie mogą sprzedawać komukolwiek to, co chcą, a następnie za pieniądze,
które otrzymają, mogą kupić pożądane dobro lub usługę. Tak więc pieniądz, będąc środkiem
wymiany, znacznie ułatwia i przyspiesza proces wymiany dóbr i usług w stosunku do stosowanego
dawniej handlu wymiennego.
4) jako środek przechowywania bogactwa (tezauryzacji) gdy środki pieniężne uzyskane ze sprzedaży
towarów lub usług nie są przeznaczane na zakup innych towarów lub pokrycie zobowiązań, lecz są
przechowywane (oszczędzane). Przechowywanie pieniędzy jest znacznie łatwiejsze niż innych
towarów. Ponadto pieniądz może być w każdej chwili zamieniony na potrzebny towar. Jest on
najbardziej płynnym aktywem majątkowym każdego podmiotu gospodarczego lub osoby fizycznej.
Można go w każdej chwili wykorzystać jako środek płatniczy. Jednak aby pieniądz prawidłowo
spełniał funkcję tezauryzacyjną, musi posiadać zaufanie przez podmioty gospodarcze i ludność, a w
szczególności, że jego siła nabywcza nie zmniejszy się w znacznym stopniu
7. Scharakteryzuj motywy popytu na pieniądz transakcyjny, przezornościowy i
spekulacyjny (6)
Popyt transakcyjny- polega na utrzymywaniu pieniądza w gotówce w celu zrealizowania
przewidywanych przez nas transakcji np. gaz, prąd, benzyna, popyt zależy od dochodu nominalnego.
Im wyższy dochód, tym wyższe zapotrzebowanie na zasoby transakcyjne, i na odwrót.
Popyt
przezornościowy-
utrzymujemy
pieniądze
w
gotówce
w
celu
zrealizowania
nieprzewidywalnych przez nas transakcji np. wypadek, klęski żywiołowe czy wstrząsy polityczne). Są to
zasoby pieniężne na ,,czarną godzinę”
Popyt spekulacyjny- utrzymujemy pieniądze w gotówce w celu nabycia dóbr które mogą stanowić
alternatywne źródło naszego dochodu, pieniądza jako środek akumulacji. oszczędności mogą być
również utrzymywane w obligacjach, ale wiąże się to z ryzykiem. Społeczeństwo utrzymuje zasoby
pieniężne, aby spekulować na rynku papierów wartościowych w celu osiągnięcia zysku.
Popyt na pieniądz to ilość pieniądza (w formie monet, banknotów, oraz tych aktywów finansowych,
które można w łatwy sposób wymienić na dobra i usługi), które ludzie i podmioty gospodarcze pragną
w danym momencie posiadać w swoich zasobach.
Podaż pieniądza to ilość pieniądza w obiegu. Pieniądzem są monety i banknoty (gotówka). Kreowany
jest przez Bank Centralny czyli NBP.
Podaż zależy od: * wzrostu dochodu, *przewidywanego wzrostu cen, *szybkości obiegu pieniądza
Popyt uzależniony od stopy procentowej
8. Scharakteryzuj instrumenty rynku pieniężnego (8)
Instrumenty rynku pieniężnego:
lokaty i depozyty międzybankowe - umowa między klientem a bankiem, w której klient
udostępnia bankowi środki pieniężne (zakłada depozyt w banku) na określony czas,
otrzymując w zamian wynagrodzenie w postaci odsetek. Odsetki w zależności od lokaty
wypłacane mogą być miesięcznie, kwartalnie lub rocznie
bony skarbowe to instrumenty, które są emitowane przez skarb państwa. Jest to
krótkoterminowa pożyczka, uzyskane dzięki emisji bonów pieniądze są przeznaczane
na finansowanie bieżących potrzeb budżetowych.
bony pieniężne są krótkoterminowymi papierami wartościowymi emitowanymi
przez Narodowy Bank Polski. Ich charakterystyka (cena nominalna, termin wykupu,
aukcje) jest bardzo zbliżona do bonów skarbowych.
bony komercyjne druga oprócz weksla komercyjnego postać krótkoterminowych
komercyjnych papierów dłużnych występująca na polskim rynku kapitałowym. Bon
jest zobowiązaniem emitenta do zwrotu jego aktualnemu posiadaczowi w terminie
wykupu bonu nominalnej kwoty, na którą bon został wystawiony
certyfikaty depozytowe są to papiery wartościowe emitowane przez banki w celu
pozyskania pieniądza. Certyfikat depozytowy jest dokumentem lub zapisem
potwierdzającym przyjęcie środków przez bank
Czeki: są pisemnym zleceniem bezwzględnego wypłacenia określonej kwoty,
wydanym bankowi przez posiadacza rachunku bankowego.
weksle:
Jest papierem wartościowym który ma dokładnie określoną przez prawo
wekslowe formę, charakteryzują się tym, że złożenie na nim podpisu stanowi
podstawę i przyczynę zobowiązania wekslowego podpisującego. Wystawiany jest z
reguły na krótkie terminy (nie dłuższe niż 1 rok) i wykupywany przez wystawcę po
cenie zazwyczaj równej nominałowi (kwocie wypisanej na wekslu).
9. Jakie są możliwości oddziaływania banku centralnego na przebieg koniunktury
gospodarczej kraju (11??)
1. w okresach dekoniunktury lub recesji gospodarczej bank centralny może:
· obniżać wskaźnik rezerw obowiązkowych
· zwiększać kwotę udzielanych kredytów refinansowych przy odpowiednio obniżonej stopie
dyskontowej
· zakupywać papiery wartościowe na otwartym rynku kapitałowym
2. w okresach wzrostu napięć inflacyjnych i groźby załamania gospodarczego bank centralny
może:
· podwyższać wskaźnik rezerw obowiązkowych
· ograniczać pulę środków na kredyty refinansowane i podnosić stopę dyskontową
· sprzedawać obligacje rządowe znajdujące się w posiadaniu banku centralnego
10. Jakie są skutki zmian prędkości obiegu pieniądza
*inflacja- (spadek siły nabywczej pieniądza)- im wyższa stopa inflacji i im dłuższy
rozpatrywany okres, tym mniej będzie warta w przyszłości określona kwota pieniędzy,
którymi dysponujemy ,,dzisiaj”
*ryzyko i niepewność- wiąże się z przyszłością i wpływają na obniżenie wartości pieniądza.
Przyszłość obarczona jest niepewnością, toteż ryzyko wzrasta wraz z wydłużeniem
perspektywy
czasowej.
Spada opłacalność działalności gospodarczej dlatego :
-podmioty ograniczają inwestycje i konsumpcje ==> spada wartość transakcji
-jednocześnie, bank centralny dba o to, by nie było deflacji ==> rośnie (nie
spada) podaż pieniądza
-w efekcie mamy, jak w banku, spadek prędkości obiegu pieniądza, który jest
skutkiem wyborów podmiotów gospodarczych, by ograniczyć ilość (wartość)
transakcji kupna.
11. Wymień podstawowe funkcje banków w gospodarce (12)
Bank Centralny- w Polsce NBP w Warszawie- instytucja publiczna, która sprawuje kontrolę nad całym
systemem finansowym. Kredytodawca ostatniej instancji
Funkcje BC:
* emituje pieniądz gotówkowy, następnie wprowadza go do obiegu poprzez skup metali
szlachetnych, walut obcych oraz w formie długu, czyli udzielając kredytów bankom komercyjnym (w
niektórych państwach również rządowi). Jest jedyną instytucją uprawnioną do emitowania znaków
pieniężnych w danym państwie.
*jest bankiem banków i innych instytucji finansowych. Sprawuje władzę nad bankami komercyjnymi.
Każdy bank komercyjny posiada w banku centralnym rachunek, na którym rejestruje rozliczenia z
innymi bankami. Bank centralny świadczy usługi bankowe innym bankom (przyjmuje depozyty po
tzw. stopie depozytowej oraz udziela im kredytów). Bank centralny realizuje również transakcje z
zagranicznymi bankami centralnymi i instytucjami międzynarodowymi.
*reguluje ilość pieniędzy wytwarzanych przez banki komercyjne
*jest bankiem skarbu państwa. Prowadzi rachunki instytucji państwowych. Utrzymuje rachunki
depozytowe państwa, prowadzi kasową obsługę budżetu, obsługuje dług publiczny.
- narzędzia kontroli nad bankami komercyjnymi
1)Stopa rezerw obowiązkowych- procentowa ilość wyznaczona pieniędzy jaką bank komercyjny
utrzymuje w BC w celu utrzymania swojej płynności finansowej wynikającej z wycofywania wpłat.
2)Kredyt refinansowy- krótkoterminowy kredyt udzielany bankom komercyjnym przez BC
3)operacje otwartego rynku- skup i sprzedaż papierów wartościowych.
Bank Komercyjny- są wyspecjalizowanymi instytucjami finansowymi trudniącymi się obsługą i
organizowaniem ruchu pieniądza między jednostkami gospodarującymi i ludnością. Podstawowe
zadania to gromadzenie środków pieniężnych, udzielenie kredytów i pożyczek oraz dokonywanie
rozliczeń pieniężnych w obrocie krajowym i zagranicznym. Świadczą usługi klientowi masowemu. (Są
to przedsiębiorstwa które trudnią się różnego rodzaju operacjami finansowymi i nastawione są na
zysk). Banki komercyjne nie mogą emitować pieniędzy, ale mogą je kreować.
Funkcje Banku Komercyjnego
*udziela kredytu
podział kredytów: 1)ze względu na czas – krótko i długo terminowe 2)ze względu na formę
zabezpieczenia – k. hipoteczny, - k. obligacyjny, - k. ratalny
*zakłada lokaty
*rachunek bieżący
*funkcja doradcza
*funkcja inwestycyjna
*skup i sprzedaż papierów wartościowych, dewiz
12. Jakie narzędzia może stosować BC względem BK wymień i omów je
Narzędzia za pomocą których bank centralny kontroluje rynek:
1. stopa rezerw obowiązkowych - procentowo wyznaczona ilość pieniędzy jaką bank komercyjny
utrzymuje w BC w celu utrzymania swojej płynności finansowej wynikającej z ……. wkładów. Jej
podwyższenie przez bank centralny zmniejsza możliwości udzielania kredytów przez banki
komercyjne, a zatem ogranicza podaż pieniądza, obniżenie tej stopy powiększa podaż pieniądza.
2) kredyt refinansowy, tj. kredyt krótkoterminowy zaciągany przez banki komercyjne wBC. Jej
podwyższenie powoduje wzrost stóp oprocentowania kredytów w bankach komercyjnych,
ograniczenie wartości udzielanych przez nie kredytów i zmniejszenie podaży pieniądza. Obniżenie
stopy kredytu refinansowego powoduje skutki odwrotne.
3) operacje otwartego rynku - transakcje dokonywane z inicjatywy BC z bankami komercyjnymi.
Obejmują warunkową i bezwarunkową sprzedaż lub kupno papierów wartościowych lub dewiz, a
także emisje własnych papierów dłużnych banku centralnego, kształtują płynność finansową sektora
bankowego. Równoważą popyt i podaż środków utrzymywanych przez banki komercyjne w banku
centralnym. Dzięki temu BC wpływa na poziom krótkoterminowych stóp procentowych na rynku
międzybankowym. Obecnie operacje otwartego rynku przeprowadzane przez Narodowy Bank Polski
polegają na emisji własnych papierów dłużnych (7-dniowych bonów pieniężnych), których minimalna
rentowność jest równa stopie referencyjnej wyznaczonej przez Radę Polityki Pieniężnej.