Ospa – chińskie zapiski sprzed 4000 lat

Ospa – chińskie zapiski sprzed 4000 lat

Gruźlica i malaria – Hipokrates V/IV w p.n.e.

Gruźlica i malaria – Hipokrates V/IV w p.n.e.

Dżuma – Galen II w p.n.e.

Dżuma – Galen II w p.n.e.

Girolamo Fracastoro (1478-1553) porównanie

Girolamo Fracastoro (1478-1553) porównanie

zakażenia do gnicia

zakażenia do gnicia

Do XIX w wszystkie bakterie są różnymi formami jednego

Do XIX w wszystkie bakterie są różnymi formami jednego

gatunku

gatunku

Gorączka połogowa – lata 40 XIX 10% śmiertelność w

Gorączka połogowa – lata 40 XIX 10% śmiertelność w

Wiedeńskiej Klinice Położniczej

Wiedeńskiej Klinice Położniczej

Pechowy

Pechowy

student

student

Medyk

Medyk

sądowy

sądowy

Semmelweis

?

?

?

?

Wapno

Wapno

chlorowane

chlorowane

?

?

Mikrobiologia

Mikrobiologia

Nauka o budowie, czynnościach i roli w przyrodzie

Nauka o budowie, czynnościach i roli w przyrodzie

drobnoustrojów

drobnoustrojów

Drobnoustroje, mikroorganizmy?

Drobnoustroje, mikroorganizmy?

60

µ

m

Oko nieuzbrojone

MIKROSKOP OPTYCZNY (współczesny)

0,2

µ

m

Antonie van Leeuwenhoek (1632-1723)

powiększenie 300X

Robert Hooke (1635-1703)

Mikroskop 30x

1590 Hans i Zachariasz Janssen (1580??-1638) pierwszy mikroskop (10X)

Kto miał możliwość zobaczenia bakterii?

Kto miał możliwość zobaczenia bakterii?

Ludwik Pasteur (1822-1895)

•wyjaśnił proces fermentacji,
•wprowadził szczepienia ochronne przed wąglikiem i wściekliźnie,
•metody sterylizacji,
•metody otrzymywania czystych kultur bakteryjnych,
•wykazał, ze żywe organizmy nie mogą powstać z materii nieożywionej (idea
samorództwa)

Robert Koch

Robert Koch

(1843-1910)

(1843-1910)

•

Postulaty Kocha – warunki uznania

Postulaty Kocha – warunki uznania

mikroorganizmu za sprawcę choroby,

mikroorganizmu za sprawcę choroby,

•

Badania nad gruźlicą,

Badania nad gruźlicą,

•

Stałe podłoża hodowlane,

Stałe podłoża hodowlane,

•

Technika barwienia barwnikami anilinowymi

Technika barwienia barwnikami anilinowymi

Leon Cienkowski (1822-1887)

Adam Prażmowski (1853-1920)
Fermentacja masłowa, tyndalizacja

Odo Feliks Bujwid (1857-1942)

Pierwsza w Polsce pracownia mikrobiologiczna oraz pierwsza stacja
badania żywności

Bronisław Niklewski (1879-1961)

Procesy nitryfikacji w glebie

Rudolf Weigl (1883-1957)

Walka z epidemią tyfusu plamistego,
Ok. 5000 hodowców wszy - 8 milionów szczepionek

Ludwik Hirszfeld (1884-1954)

Wraz z Dungernem – zasady dziedziczenia grup krwi,
Walka z epidemią tyfusu plamistego na Bałkanach

Marceli Nencki (1847-1901)

Odkrywca bakterii beztlenowych, współtwórca biochemii

Znaczenie prokariontów

Znaczenie prokariontów

•

Saprofity – rozkład martwych szczątków organicznych

Saprofity – rozkład martwych szczątków organicznych

•

Symbionty – żwacz przeżuwaczy, jelito termitów,

Symbionty – żwacz przeżuwaczy, jelito termitów,

brodawki korzeniowe,

brodawki korzeniowe,

•

Pasożyty – chorobotwórcze

Pasożyty – chorobotwórcze

Clostridium botulinum

Clostridium botulinum

Jad kiełbasiany 1

Jad kiełbasiany 1

µ

µ

g/kg ciała - doustnie

g/kg ciała - doustnie

Obieg pierwiastków (1g żyznej gleby – 700 x10

Obieg pierwiastków (1g żyznej gleby – 700 x10

6

6

)

)

(złoża ropy, siarki, rud żelaza)

(złoża ropy, siarki, rud żelaza)

Przemysłowe (alkohole, kwas octowy, antybiotyki, insulina,

Przemysłowe (alkohole, kwas octowy, antybiotyki, insulina,

enzymy, witaminy, kiszenie kapusty, ogórków, mleka)

enzymy, witaminy, kiszenie kapusty, ogórków, mleka)

Rodzaj i wielkość zanieczyszczeń

powietrza atmosferycznego

Dym

<0,01-1

µ

m

Pył

1-100

µ

m

Wirusy

0,01-0,15

µ

m

Bakterie

0,15-10

µ

m

Formy przetrwalne >1-100

µ

m

KQ:

KQ:

KQ:

KQ:

Droga inhalacyjna

Prądy konwekcyjne

Systemy wentylacyjno-klimatyzacyjne

Sposoby przenoszenia mikroorganizmów

w powietrzu:

Ocena czystości mikrobiologicznej powietrza

Ocena czystości mikrobiologicznej powietrza

Metody mikroskopowe (żywe, martwe,

Metody mikroskopowe (żywe, martwe,

przetrwalnikowe – problemy z identyfikacją?)

przetrwalnikowe – problemy z identyfikacją?)

Metody hodowlane

Metody hodowlane

Np. metoda sedymentacyjna Kocha

Np. metoda sedymentacyjna Kocha

s

R

Pt

n

k

5

=

30’, 1 metr,

30’, 1 metr,

48h (37

48h (37

o

o

C), 10 dni (28

C), 10 dni (28

o

o

C)

C)

Ilość mikroorganizmów w powietrzu

(do 10

7

jtk m

-3

)

Pora roku, dnia

Opady atmosferyczne

Temperatura

Położenie terenu

Szata roślinna

Rolnictwo (nawożenie, gleby, hodowle)

Przemysł

Gęstość zaludnienia

1200 gatunków bakterii?

40 000 gatunków grzybów ?

Miejsce

bakterie [jtk m

-3

]

grzyby [jtkm

-3

]

Centrum

Miast

(1-8)x10

3

(4,5-10)x10

3

Kompostownia

3x10

3

-1x10

7

5x10

3

-2x10

7

Oczyszczalnia

Ścieków

(1-10)x10

3

1x10-1x10

3

Ogólna klasyfikacja zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego bakteriami [jtk m

-3

]

Niezanieczyszczone

<10

3

Średnio zanieczyszczone (1-3)x10

3

Silnie zanieczyszczone

>3x10

3

Ogólna klasyfikacja zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego grzybami [jtk m

-3

]

Niezanieczyszczone

<3x10

3

Przeciętnie czyste

(3-5)x10

3

Mogące wpływać negatywnie

na środowisko naturalne człowieka

(5-10)x10

3

Zagrażające środowisku naturalnemu

człowieka

>10

4

Powietrze pomieszczeń zagrzybionych

[jtk m

-3

]

(4-14)x10

3

<5x10

2

Powietrze sal dydaktycznych

[jtk m

-3

]

Bakterie <5,6x10

4

grzyby 23-1,4x10

3

Biblioteki i archiwa

[jtk m

-3

]

Bakterie 1x10

2

-1x10

4

grzyby 3x10

2

-2,3x10

3

Zagrzybienie pomieszczeń i nowotwory?

Mikotoksyny zdolne do wywołania zmian
nowotworowych:

•Trichoteceny

•Alfatoksyny

•ochratoksyny

Dopuszczalny stopień mikrobiologicznego zanieczyszczenia

powietrza atmosferycznego

[jtk m

-3

]

(Krzysztofik B. Mikroflora powietrza, Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1992)

Sala operacyjna

100

Sala opatrunkowa

150

Sala chorych

1000

Przemysł spożywczy

600

Przemysł farmaceutyczny 100

Sale wykładowe

1500

Chlewnie

200 000

Stajnie

50 000

Klasy laboratoriów

mikrobiologicznych

Laboratoria klasy 1

(poziom bezpieczeństwa 1)



Zamknięte okna i drzwi w czasie pracy

Zamknięte okna i drzwi w czasie pracy



Konieczność regularnej kontroli grupy zagrożenia

Konieczność regularnej kontroli grupy zagrożenia



Unikanie tworzenia bioareozoli (wstrząsanie,

Unikanie tworzenia bioareozoli (wstrząsanie,

przelewanie)

przelewanie)



Ostrożność podczas otwierania pojemników (gazy?)

Ostrożność podczas otwierania pojemników (gazy?)



Kontrolowane usuwanie zużytych materiałów

Kontrolowane usuwanie zużytych materiałów



Mycie rąk (szorowanie szczotką?)

Mycie rąk (szorowanie szczotką?)

Laboratoria klasy 2

Laboratoria klasy 2



Po myciu rąk konieczność dezynfekcji

Po myciu rąk konieczność dezynfekcji



Zakaz noszenia biżuterii na rękach oraz zegarków

Zakaz noszenia biżuterii na rękach oraz zegarków



Otwieranie okien (gdy nie są wykonywane prace z

Otwieranie okien (gdy nie są wykonywane prace z

mikroorganizmami) ?

mikroorganizmami) ?



Odpady laboratoryjne – sterylizacja przed

Odpady laboratoryjne – sterylizacja przed

utylizacją

utylizacją



Bioareozole? ->komora laminarna

Bioareozole? ->komora laminarna



Odzież ochronna?

Odzież ochronna?

Laboratoria klasy 3

Laboratoria klasy 3



Okna i drzwi stale zamknięte

Okna i drzwi stale zamknięte



Śluza wejściowa

Śluza wejściowa



W laboratorium obniżone ciśnienie ?

W laboratorium obniżone ciśnienie ?



Wyraźne oznakowanie materiałów

Wyraźne oznakowanie materiałów

sterylizowanych od niesterylizowanych

sterylizowanych od niesterylizowanych



Proces sterylizacji podlega dokumentowaniu

Proces sterylizacji podlega dokumentowaniu



Odzież ochronna?

Odzież ochronna?

Laboratoria klasy 4

Laboratoria klasy 4



Praca w systemie zamkniętym

Praca w systemie zamkniętym



Komora laminarna klasy III lub kombinezon ochronny z

Komora laminarna klasy III lub kombinezon ochronny z

zamkniętym systemem wymiany gazów oddechowych

zamkniętym systemem wymiany gazów oddechowych

Filtry HEPA

Filtry HEPA

Szybkość przepływu 0,45m/s do 1,5m/s (H11 – H14)

Szybkość przepływu 0,45m/s do 1,5m/s (H11 – H14)

Skuteczność filtracji 95% do 99,995%

Skuteczność filtracji 95% do 99,995%