Nabór i selekcja to pojęcie oznaczające
system
wszechstronnych przedsięwzięć
zmierzajÄ…cych do wybrania jednostek
posiadajÄ…cych optymalne warunki
somatyczne,
psychiczne i motoryczne do uzyskiwania w
przyszłości wysokich wyników sportowych
w
danej dyscyplinie(Raczek, Ważny)
Pojęcie naboru i selekcji jest często
Å‚Ä…czone ze sobÄ… ,a tymczasem sÄ… to
zupełnie rożne
czynności. Nabór polega na tworzeniu i
powiększaniu grup do szkolenia, a
selekcja jest działaniem przeciwnym i
polega na eliminowaniu ze szkolenia
osób nie rokujących szans na sukcesy
(Naglak)
Sozański pisze, że:  poprzez dobór
rozumiemy takie postępowanie ,które
umożliwia wyłonienie osobników w
odpowiednim wieku najbardziej
utalentowanych oraz rokujÄ…cych
rozwój cech i właściwości niezbędnych do
osiągnięcia w przyszłości wysokiego
poziomu
sportowego.
Å›ð Stan zdrowia
Å›ð Budowa somatyczna (BMI, masa, wzrost)
Å›ð Uzdolnienia ruchowe
Å›ð Sprawność fizyczna
Å›ð Dyspozycje psychiczne
Å›ð Wiek
Å›ð Wynik sportowy (str.44)
Å›ð Selekcja jest procesem ciÄ…gÅ‚ym , zwiÄ…zanym z
przebiegiem procesu szkolenia, przy czym jej
kryteria zmieniajÄ… siÄ™ z miarÄ… wzrostu
zaawansowania sportowego.
Kosendiak
Å›ð Selekcja  dÅ‚ugotrwaÅ‚y proces poszukiwania
najbardziej uzdolnionych jednostek i
kształowania u nich cech i właściwości ,dzięki
którym możliwe będzie osiąganie wysokich
wyników w wybranej dyscyplinie sportu.
Sozański
ØðSelekcja wstÄ™pna na etapie szkolenia
wszechstronnego
ØðSelekcja wÅ‚aÅ›ciwa na etapie szkolenia
ukierunkowanego
ØðSelekcja specjalistyczna na etapie
przygotowania specjalnego
Å›ð Naturalna
Å›ð Intuicyjna
Å›ð Kierowana
Å›ð naturalna  zwiÄ…zana z tzw. teoriÄ…
piramidy
im szerszy jest nabór, tym większe są szanse
wytypowania talentów do dalszego
szkolenia
z eliminowaniem osób mało
perspektywicznych.
żð intuicyjna - opiera siÄ™ na doÅ›wiadczeniu
trenerów ,którzy potrafią wytypować
jednostki
najbardziej utalentowane.
żð kierowana  ograniczenie liczby osób do
utalentowanych spełniających kryteria w
cechach wiodących określonych w
 modelu
na poszczególnych etapach szkolenia, a
kryterium są wyniki testów ,sprawdzianów i
analiza wyników sportowych.
Å›ð Czynnikami, które majÄ… najwiÄ™kszy
wpływ podczas selekcji są warunki
fizyczne i zdolności motoryczne. To one
decydują w większości do jakiego sportu
zawodnik zostanie wybrany. (omówienie)
Å›ð Koszykówka, siatkówka
Cechy wiodÄ…ce : Wysoki wzrost ,
zwinność( miękkość i dokładność ruchu)
Cechy istotne : Szybkość , wytrzymałość ,
siła nóg (skoczność)
Cechy wspomagające : Gibkość,
siła rąk i siła grzbietu
vðBoks
Cechy wiodące : Szybkość ,
zwinność
Cechy istotne : Siła rąk ,
siła grzbietu , wytrzymałość
Cechy wspomagające : Gibkość ,
siła nóg
vðA
yżwiarstwo figurowe
Cechy wiodące : Zwinność
Cechy istotne : Siła , Gibkość
Cechy wspomagające : wytrzymałość ,
szybkość
Å›ð WioÅ›larstwo
Cechy wiodÄ…ce : Wysoki
wzrost, długie kończyny
Cechy istotne : Siła grzbietu ,
siła rąk , siła nóg
Cechy wspomagajÄ…ce :
Gibkość, szybkość
Å›ð A
yżwiarstwo szybkie, narciarstwo, biegi
średnie i długie
Cechy wiodące : Wytrzymałość , siła nóg
Cechy istotne : Siła grzbietu , szybkość, zwinność
Cechy wspomagające : Gibkość, siła rąk
Å›ð PÅ‚ywanie
Cechy wiodące : Wytrzymałość, gibkość( stawy
ramienne , skokowe ) , zwinność ( koordynacja
ruchu ) ,  czucie wody 
Cechy istotne : Wysoki wzrost, siła
Cechy wspomagające : Szybkość
Å›ð Zapasy
Cechy wiodące : Zwinność ( miękkość i dokładność
ruchu)
Cechy istotne : Szybkość ,
wytrzymałość ,siła nóg ,
siła rąk , siła grzbietu
Cechy wspomagające : Gibkość
Å›ð Strzelectwo
Cechy wiodące : zwinność (precyzja i dokładność ruchu)
Cechy istotne : Wytrzymałość
Cechy wspomagające : Gibkość , siła , Szybkość
Å›ð Szermierka
Cechy wiodące : Wysoki wzrost , zwinnośc ( miękkośc
i dokładnośc ruchu)
Cechy istotne : Szybkośc , wytrzymałośc ,siła nóg
(skocznośc)
Cechy wspomagające : Gibkośc , siła rąk i siła
grzbietu
Å›ð PiÅ‚ka nożna
Cechy wiodące : Szybkość , zwinność ,  czucie piłki
Cechy istotne :wytrzymałość, siła nóg
Cechy wspomagające : Gibkość , siła rąk
Å›ð Test sprawnoÅ›ci ogólnej skÅ‚ada siÄ™ z
pomiaru wzrostu, wagi, próby
szybkościowej, skoczności, zwinności i
siły. Ogólna ocena wystawiana jest przy
pomocy prostej tabeli punktowej.
Å›ð Szybkość - mierzymy jÄ… na boisku
piłkarskim, gdzie odmierzone jest 30 m i
oznaczona linia startu i mety. Zawodnicy
startują z pozycji wysokiej na sygnał
 gotów'' i gwizdek startera. Zawodnik
wykonuję próbę dwukrotnie. Ocena
zależy od uzyskanego czasu mierzonego
stoperem na mecie z dokładnością do
1/10 sekundy.
Å›ð Skoczność - miejsce próby skocznoÅ›ci jest przy
bramce. Na słupku zostaje przygotowana podziałka
centymetrowa. Zawodnik staje twarzą do słupka.
Odległość czubków butów wynosi 10cm. Stojąc na
całych stopach, maksymalnie wyciągamy ramię do
góry i zaznaczamy palcami ślad na podziałce.
Następnie bokiem do słupka wykonujemy przysiad z
wymachem ramion i wyskok z odbicia obunóż w
górę, aby jak najwyżej dotknąć palcami podziałki.
Liczy się rezultat odległości między wyższym śladem a
pozostawionym śladem w pozycji stojącej. Próbę
wykonuje siÄ™ dwa razy. Liczy siÄ™ lepszy wynik.
Å›ð Zwinność - na boisku piÅ‚karskim w obranym
miejscu wyznaczamy chorÄ…giewkami
prostokąt o wymiarach 3x5m (w środku 5
chorągiewek). Próby rozpoczyna się z
miejsca A na sygnał ,,gotów'' i gwizdek.
Startujemy z stojÄ…cej pozycji wykrocznej. Po
starcie należy przebiec drogę B-C-D-E-A,
starając się omijać chorągiewki bez
dotknięcia ich ciałem. Bieg wykonuje się
trzykrotnie. Po trzecim biegu zawodnik
dotyka drzewca chorÄ…giewki A i w tym
momencie sędzia zatrzymuje czas. Liczy się
czas Å‚Ä…czny po trzech biegach.
Å›ð SiÅ‚a - na boisku piÅ‚karskim uczestnik próby
otrzymuje piłkę lekarską o wadze 2 kg, którą
chwyta w obie ręce nad kolanami i
przyjmuje pozycję w przysiadzie. Na sygnał
,,gotów'' i gwizdek wykonuje z przysiadu
podskoki z piłką lekarską. Sędzia oblicza
ilość podskoków. Próba zostaje
zakończona, jeżeli zawodnik opuszcza ręce
poniżej kolan lub podtrzymuje piłkę udami
lub kolanami.
Å›ð skÅ‚ada siÄ™ z nastÄ™pujÄ…cych elementów:
żonglerki nogą i głową, prowadzenia
piłki, strzałów w bramkę, wyrzutu piłki na
odległość, uderzenia piłki na odległość,
dośrodkowywania do celu, gry
uproszczonej.
Å›ð Å»onglerka nogÄ…: Na sygnaÅ‚ gwizdkiem
zawodnik odbija piłkę nogami, starając
się utrzymać ją jak najdłużej w powietrzu.
Próba trwa 30 sekund. Sędzia w czasie
próby liczy każde zetknięcie piłki z
nogami. OcenÄ™ stanowi uzyskana liczba
dotknięć piłki w powietrzu nogami.
Å›ð Slalom: Wykonujemy go miÄ™dzy 5
chorÄ…giewkami oddalonymi od siebie o 3 m
na odległość 15 metrów po lewej jak i
prawej stronie boiska. Zawodnik wykonuje
slalom i podprowadza piłkę do środkowej
strefy pola karnego. Tam uderza na bramkÄ™
tak, aby piłka przeleciała nad linią
bramkową. Następnie podbiega do piłki
ustawionej na 11 metrze i strzela rzut karny.
Tu następuje zamknięcie stopera. To samo
zawodnik wykonuje z drugiej strony. OcenÄ™
stanowi lepszy czas i celność obu prób.
Å›ð Uderzenie na odlegÅ‚ość: Na boisku
wyznaczamy maksymalny promień uderzenia
piłki. Następnie zawodnik wykonuje 3 razy lewą
i 3 razy prawą nogą dowolne uderzenia piłki
(oprócz uderzenia szpikulcem). Liczy się suma
najlepszych rezultatów dzielona na dwa.
Dośrodkowanie do celu: Na wyznaczonym
miejscu boiska znajdują się 3 koła o średnicach
3,5m, 5m i 7m. Zawodnik z boku boiska
wykonuje dośrodkowanie półgórne tak, aby
trafić do jednego z kół. Zawodnik wykonuję
próbę lewą i prawą nogą trzykrotnie. Ocenę
stanowi suma trafień.
Å›ð Gra uproszczona: Gra toczy siÄ™ na boisku
do piłki ręcznej z bramkami, lecz bez
bramkarzy.
Wyznaczone są także ograniczenia
odległości strzałów na bramkę.
Zawodnik jest cały czas obserwowany
przez trenera i na końcu jego gra
podlega ocenie.
Å›ð Bieg na 30m z wysokiego startu, s
Å›ð Bieg ze zmianÄ… kierunku (6x5m), s
Å›ð Wyskok dosiężny z miejsca, cm
Å›ð Rzut piÅ‚kÄ… lekarskÄ… (1kg) zza gÅ‚owy,m
Å›ð Rzut piÅ‚kÄ… tenisowÄ…
Å›ð  Podstawy teorii treningu sportowego ,
H. Sozański, Warszawa 1999
Å›ð  Sport dzieci i mÅ‚odzieży, vademecum
trenera , H. Sozański, Warszawa 1994