PW Wydz.. ELEKTRYCZNY - INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI
INSTALACJE LEKTRYCZNE W BUDOWNICTWIE
W6 2007.11.13
Instalacje bezpieczeństwa w obiektach budowlanych.
Charakterystyka techniczna &
1
INSTALACJE ELEKTRYCZNE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
Instalacje elektryczne wymagane Prawem Budowlanym
INSTALACJE
ELEKTRYCZNE BUDYNKÓW
INSTALACJE
BEZPIECZEC
STWA :
INSTALACJE
" Instalacja SSP (SAP) ,
ELEKTROENERGETYCZNE
" Instalacja DSO;
2
INSTALACJE ELEKTRYCZNE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
Instalacja SAP
3
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Funkcje systemu SSP
1. Monitoring bezpieczeństwa
pożarowego obiektów
budowlanych
2. Wykrycie zagrożenia
pożarowego , sygnalizacja i
alarm pożarowy,
3. Alarmowanie, sterownie
oraz monitoring urządzeń i
systemów bezpieczeństwa
pożarowego ludzi i mienia
zainstalowanych w
obiektach budowlanych
podczas realizacji
scenariusza pożarowego.
4
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Funkcje monitoringu systemu SSP
Monitoring gotowości systemów ochrony
pożarowej:
1. Kontrola zasilania w energię elektryczną centralek
SSP, rozdzielnic sterowniczych pomp
tryskaczowych i hydrantowych, centralek
sterowniczych drzwi i bram pożarowych, rozdzielnic
centralek systemów oddymiania mechanicznego i
grawitacyjnego, systemów gaszenia gazem,
systemów oświetlenia awaryjnego (ewakuacyjnego);
2. Kontrola sprawności układów wewnętrznych
systemów j.w. Systemy ochrony pożarowej
przeprowadzają testy sprawności, zaś ich
negatywny wynik jest sygnalizowany w centrali
SSP;
3. Kontrola właściwej konfiguracji systemów
tryskaczowego, hydrantowego, odymiania
mechanicznego;
5
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Funkcje wykrycia zagrożenia pożarowego systemu SSP
Zagrożenie pożarowe wykrywane jest przez :
1. Ręczne ostrzegacze pożarowe (ROP). Aktywacja
ROP generuje alarm II stopnia. Wyjątek mogą
stanowić ROP zainstalowane w miejscach
publicznych narażonych na działanie sabotażowe;
2. Czujki pożarowe rozmieszczone w strefach
dozorowanych przez system SSP. Aktywacja czujki
pożarowej powoduje powstanie alarmu I stopnia,
który wymaga weryfikacji przez personel ochrony
lub inny wyznaczony przez administratora obiektu.
W przypadku gdy alarm I st. nie zostanie w ciągu
określonego czasu (2-4 min.) skwitowany, centrala
SSP generuje Alarm II stopnia;
3. Moduły wejściowe monitorujące instalację
tryskaczową. Aktywacja modułu spowodowana
uruchomieniem pompy tryskaczowej lub
przepływem wody przez zawór kontrolno 
przepływowy określonej strefy tryskaczowej
generuje Alarm II stopnia;
6
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Funkcje Alarmowanie i sterowania systemu SSP
Alarmowanie i sterownie realizowane jest poprzez:
1. Przesłanie do centrum monitoringu PSP sygnału
za pomocą dwóch kanałów komunikacyjnych (Tel.
Radio);
2. Ogłoszenie lokalnego alarmu za pomocą DSO lub
lokalnych sygnalizatorów optycznych i
akustycznych;
3. Wysterowanie za pomocą modułów sterujących
układów i systemów ochrony pożarowej:
" centralek sterowniczych drzwi i bram pożarowych,
" rozdzielnic systemów wentylacji bytowej,
" rozdzielnic systemów oddymiania i napowietrzania
mechanicznego,
" centralek oddymiania i napowietrzania grawitacyjnego,
" systemów gaszenia gazem,
" wind i schodów ruchomych,
" systemów SSWN  odblokowanie drzwi ewakuacyjnych,
zablokowanie sygnalizacji alarmu SSWN,
4. Monitoring pracy systemów i układów j.w.
5. Monitoring pracy układu elektroenergetycznego,
systemów tryskaczowego, hydrantowego odymiania
i napowietrzania, i.t.p. &
7
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Podstawowe elementy systemu SSP
1. Centrala SSP wraz z układem zasilania
podstawowego i awaryjnego.
2. Elementy liniowe:
Czujki pożarowe,
Ręczne ostrzegacze pożaru,
Moduły WE/WY  monitorujące i
sterujące,
Zasilacze sterowanych urządzeń,
Sygnalizatory akustyczne i optyczne,
3. Okablowanie:
Okablowanie pętli dozorowych,
Okablowanie modułów sterujących i
zasilaczy,
Okablowanie członów wykonawczych
SSP.
4. Systemy komputerowe do
raportowania, monitoringu i integracji
IT.
8
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
CENTRALA systemu SSP
1. Centrala SSP jest modułowym,
mikroprocesorowym systemem sygnalizacji
pożaru, który w zależności od wielkości
instalacji składa się od 1 do 16 central. Każda
z podcentral jest autonomiczną częścią
systemu z własnym zasilaniem oraz
akumulatorami, do której obok grup czujek,
przycisków i sterowań można podłączyć
również wyniesione pola obsługi dla
użytkowników, dla straży pożarnej, drukarki,
etc. Dla zapewnienia pełnego bezpieczeństwa
systemu wszystkie jego elementy są
zdublowane (pełna redundancja systemu).
Również połączenia pomiędzy
poszczególnymi centralami realizowane są za
pomocą zdublowanych kanałów transmisji
danych, połączonych w systemie pętli. Dzięki
temu nawet przy potrójnym uszkodzeniu
okablowania system będzie działał w pełni
sprawnie.
2. Pole obsługi z wyświetlaczem (n.p. VGA) i
przyciskami funkcyjnymi pozwala na
komfortową obsługę systemu sygnalizacji
pożarowej i zapewnia czytelny przegląd
9
systemu zbudowanego w oparciu o sieć.
SYSTEM SYGNALIZACJI ALARMU POŻAROWEGO
Czujki systemu SSP
1. Optyczna czujka dymu,
2. Czujka temperatury,
3. Multisensorowa czujka
dymu/temperatury,
4. Nadmiarowo-różniczkowa czujka
temperatury,
5. Nadmiarowa czujka temperatury,
6. Czujka płomienia,
7. Liniowa czujka dymu,
8. Liniowa czujka płomienia pracująca
w zakresie podczerwieni,
9. Czujka płomienia pracująca w
zakresie ultrafioletu,
10. Czujka liniowa temperatury,
11. Systemy zasysające ..
10
SAP - WYMAGANIA INSTALACYJNE
1. Zasilanie centralek sygnalizacji pożaru
" Centralki sygnalizacji pożaru zostaną zasilone z sieci prądu przemiennego 230V z wydzielonego,
oznaczonego pola w miejscu możliwie najbliższym wejścia zasilania do budynku. Do tego pola nie
wolno przyłączaćżadnych innych odbiorów energii elektrycznej.
" Centralka będzie wyposażona w baterię akumulatorów pozwalającą na ciągłą pracę przez 72 godzin
bez zasilania podstawowego oraz po upływie tego czasu przez 0.5 godziny w stanie alarmowania.
2. Prowadzenie przewodów:
" Należy stosować przewody uniepalnione n.p. YnTKSYekw 2x0,5 & 1,0
" Instalację należy wykonać w rurkach instalacyjnych PCV lub RVKL.
" Początki i końce linii dozorowych należy prowadzić oddzielnymi trasami.
" Nie wolno mocować przewodów instalacji SAP do linek nośnych opraw oświetleniowych i innych
instalacji.
" Należy zachować odległość minimum 30cm przewodów linii dozorowych od instalacji
elektroenergetycznych.
3. Montaż elementów liniowych
" Wskaz
niki zadziałania czujek umieszczonych na stropie właściwym należy montować bezpośrednio
pod czujkami, pod stropem podwieszonym
" Gniazda czujek należy montować bezpośrednio do stropu o ile na rysunkach nie pokazano inaczej.
" Czujki nie powinny być montowane w odległości mniejszej niż 1.5m od kratek wentylacyjnych.
" W trakcie montażu czujek należy zachować minimalną ich odległość od ścian  0.5m.
" Miejsca zainstalowania czujek w przestrzeni nad stropem podwieszonym należy oznaczyć, a
wskaz
niki opisać.
11
SAP - WYMAGANIA OBSA
UGI
1. Po zakończeniu robót należy sporządzić dokumentację powykonawczą
2. Przed oprogramowaniem centrali należy ustalić z użytkownikiem obiektu aktualne nazwy
pomieszczeń, oraz inne parametry niezbędne do jej uruchomienia.
3. Należy ustalić czasy T1 oraz T2 na potwierdzenie alarmu i rozpoznanie.
4. System sygnalizacji pożarowej należy włączyć do monitoringu PSP.
5. Przed uruchomieniem systemu SAP należy założyć książkę kontrolną systemu do której
Użytkownik zobowiązany będzie wpisywać:
" nazwiska osób uprawnionych do obsługi systemu SAP;
" regularne kontrole instalacji i urządzeń;
" dokonane naprawy i uszkodzenia w instalacji;
6. Po zakończeniu robót instalacyjnych należy zapewnić należytą konserwację systemu.
7. Należy przestrzegać zasad składowania materiałów a w szczególności zasady nie składowania
materiałów magazynowych w odległości mniejszej niż 0.5m od sufitu.
8. W trakcie eksploatacji systemu powinien być zapewniony szybki dostęp do wszystkich miejsc
zainstalowania czujek celem weryfikacji alarmów przez obsługę centrali ppoż. a w szczególności
należy wykonać włazy rewizyjne do przestrzeni nad stropami podwieszonymi dla celów
eksploatacji i serwisu.
9. Należy przestrzegać, aby nazwy pomieszczeń zaprogramowane w centrali ppoż. były zawsze
zgodne ze stanem faktycznym. W przypadku zmiany przeznaczenia pomieszczeń, dzielenia
pomieszczeń przegrodami (ścianki działowe, przeszklenia, wysokie regały, instalacje wentylacji
itp.) zmieniającymi warunki detekcji czujek, instalacji nowych sufitów podwieszonych itp. projekt
niniejszy należy zweryfikować.
12
INSTALACJE ELEKTRYCZNE OBIEKTÓW BUDOWLANYCH
Instalacja DSO
13
Dy
WI
KOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY - DSO
Funkcje systemu DSO
1. Automatyczne nadawanie
komunikatów podczas procedury
ewakuacji ludzi;
2. Nadawanie komunikatów za
pośrednictwem  mikrofonu
strażaka przez kierujących akcji
ratowniczej;
3. Monitorowanie sprawności i
gotowości wszystkich elementów
systemu;
4. Sterownie urządzeń i systemów
bezpieczeństwa pożarowego ludzi i
mienia zainstalowanych w
obiektach budowlanych podczas
realizacji scenariusza pożarowego;
5. Nadawanie muzyki i komunikatów
informacyjnych podczas
normalnego stanu użytkowania
obiektu.
14
Dy
WI
KOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY - DSO
Podstawy formalne wykonania systemu DSO
Normy i zalecenia
" PN-EN 60849  Dz
więkowe systemy
ostrzegawcze z marca 2001 roku,
" Rozporządzenie Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji z
dnia 21 kwietnia 2006r w sprawie
ochrony przeciwpożarowej
budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (Dz. U. Nr
80,z dnia 11 maja 2006r, , poz. 563).
" Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r o
ochronie przeciwpożarowej (Dz. U.
Nr 81, 1991, poz. 351, z
póz
niejszymi zmianami).
" Norma BN-84/8984-10 Zakładowe
sieci telekomunikacyjne. Instalacje
wnętrzowe. Ogólne wymagania;
15
Dy
WI
KOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY - DSO
Podstawowe wymagania dla systemu DSO
" Instalacja zgodnie z Polską Normą PN-EN 60849  Dz
więkowe systemy ostrzegawcze z marca 2001 roku.
" Funkcja alarmowania jest funkcją nadrzędną systemu i blokuje dostęp do funkcji pozostałych. Zadaniem systemu
ostrzegania jest stworzenie poprzez emisje jasnych i czytelnych komunikatów warunków do bezpiecznej i pewnej
ewakuacji osób ze stref zagrożonych pożarem.
" System nagłośnienia sterowany jest automatycznie z instalacji sygnalizacji pożaru lub ręcznie z pulpitów w
pomieszczeniu ochrony. Cel ratowania ludzkiego życia realizowany jest przy użyciu znormalizowanych sygnałów
gongów ostrzegawczych oraz czytelnych i przejrzystych komunikatów słownych w szeregu języków.
" Wymaganiem normy PN-EN 60849 jest to, aby całość instalacji posiadała odporność ogniową pozwalającą na działania
systemu 30 min pod działaniem ognia i nie rozprzestrzenianie go. Należy zastosować zarówno przewody jak i ich
mocowania odporne na uszkodzenia mechaniczne, ogień i wysoką temperaturę.
" Wszystkie głośniki systemu powinny posiadać certyfikat zgodności z normą, być wyposażone w kopułę ochronną oraz
kostkę ceramiczną. Architektura systemu odpowiadać będzie układowi gwiazdy. Linie głośnikowe zostaną wykonane
kablem typu HTKSH 2x1,4/PH90.
" Budowa systemu pozwala na swobodne kształtowanie systemu i dostosowania go dla potrzeb użytkownika.
Konfiguracja systemu odbywa się, na drodze programowej, a wbudowany serwer internetowy pozwala na zdalny
autoryzowany dostęp instalatora, diagnostykę i rekonfigurację systemu bez konieczności przebywania na terenie
obiektu.
" Główny kontroler posiada szereg wyjść sterujących mogący realizować dodatkowe funkcje logiczne w systemie, takie
jak - uruchomienie sygnalizacji świetlnej alarmu, czy aktywowanie tone dialera w celu powiadamiania służb
ratowniczych czy te sterowanie dostępem do wybranych pomieszczeń.
" Dodatkową funkcją systemu jest możliwość automatycznego utrzymywania poziomu dz
więku w strefach w czasie
alarmu, tak aby nie przekroczyć maksymalnego dopuszczalnego poziomu natężenia dz
więku.
" Zastosowane głośniki muszą posiadać certyfikat CNBOP w Józefowie.
" Centrala systemu nagłośnienia alarmowego będzie umieszczona w pomieszczeniu ochrony.
" W przypadku powierzchni, gdzie występują sufity podwieszone, należy zainstalować głośniki sufitowe o przełączalnej
mocy.
" Wszystkie głośniki powinny mieć pasmo przenoszenia 60 Hz do 15 kHz.
16
Struktura typowego systemu DSO
17
DSO  WYMAGANIA OBSA
UGI
1. Pomieszczenie w którym zainstalowana zostanie szafa DSO musi mieć
zapewniony dyżur odpowiednio przeszkolonej obsługi, oraz powinno
spełniać następujące warunki :
" być wydzielone pożarowo;
" zapewniać ochronę przed bezpośrednimi wpływami atmosferycznymi;
" być dobrze oświetlone /min. 300 lx/;
" mieć odpowiednie warunki klimatyczne zapewniające niezawodną pracę central
/temp. Od 0 do 40 stopni C, wilgotność względna od 40 do 80%.
2. Przy stanowisku należy umieścić :
" opis funkcjonowania i obsługi urządzeń systemu nagłośnienia;
" wskazówki, jak należy postępować w przypadku alarmu pożarowego,
uszkodzenia systemu itd.;
" książkę kontrolną systemu do której należy wpisywać :
" regularne kontrole instalacji i urządzeń;
" dokonane naprawy i uszkodzenia w instalacji;
3. Zainstalowany system nagłośnienia wymagać będzie stałej konserwacji  raz
na pół roku.
18
Wymagania i wytyczne budowlane dla pomieszczeń ochrony
Pomieszczenie 1. Pomieszczenie ochrony jest pomieszczeniem przeznaczonym
do stałego pobytu ludzi.
Ochrony
2. Pomieszczenia powinny stanowić odrębną (techniczną) strefę
pożarową z odpornością pożarową min 2 h;
3. W pomieszczeniu ochrony lub w bezpośrednim sąsiedztwie
powinny być zlokalizowane węzły sanitarne dostosowane do
liczby i płci zatrudnionego personelu.
4. Dostęp po pomieszczeń powinien być zapewniony tylko dla
personelu ochrony i posiadających odpowiednie uprawnienia
(n.p. nadzór właścicielski).
5. Lokalizacja pomieszczeń powinna zapewniać swobodny dostęp
do stref nadzorowanych oraz drogę od zewnątrz.
19
Wymagania i wytyczne budowlane dla pomieszczeń ochrony
Pomieszczenie 6. Zaleca się wyposażyć pomieszczenie w funkcjonalne meble
pozwalające na swobodną obsługę zainstalowanych elementów
Ochrony
wyposażenia;
7. Zaleca się wykonać podłogę podniesioną dla poprawy
bezpieczeństwa i estetyki połączeń kablowych;
8. W pomieszczeniu należy zapewnić:
 ochronę przed bezpośrednimi wpływami atmosferycznymi,
 powinno być dobrze oświetlone /min. 300 lx/;
 Powinno być klimatyzowane dla zapewnienia dobrych
warunków pracy obsługi;
 mieć odpowiednie warunki klimatyczne zapewniające
niezawodną pracę central /temp. Od 0 do 40 stopni C,
wilgotność względna od 40 do 80%.
20
Dziękuję za uwagę &
dr inż.. Zygmunt Pawełkowicz, Gm. Elektryczny kl.C, p. 403, tel. [phone]
[e-mail]; [e-mail]
21