KONSTRUKCJE ELEMENTY MATERIAA
Y
Diagnostyka konstrukcyjna obiektów
budowlanych
Prof. dr hab. inż. Leonard Runkiewicz, ITB, Politechnika Warszawska
Diagnostyka konstrukcyjna obiek- poczynionych w związku z opra-
tów budowlanych ma na celu ocenę cowywanymi ekspertyzami, opra-
stanu istniejącej konstrukcji, z uwagi cowane są m.in. normy, wytyczne
na obowiązujące w kraju wyma- i instrukcje, a także autorskie porad-
gania bezpieczeństwa, stawiane niki służące od wielu lat diagnostyce
konstrukcjom budowlanym. Oceny konstrukcyjnej w budownictwie.
dokonuje rzeczoznawca poprzez Przykładem takich opracowań są:
analizę zgodności stanu konstrukcji " normy, instrukcje, wytyczne
z jej projektem, zatwierdzonym przez i poradniki dotyczące oceny cech
władze budowlane, a w przypadku wytrzymałościowych i użytkowych
braku takiego projektu  zgodności betonu i murów na podstawie badań
z wynikami obliczeń dla modelu nieniszczących i odwiertów z kon-
analitycznego konstrukcji, przyjęte- strukcji, m.in. nieniszczących metod
go przez rzeczoznawcę na podsta- ultradz
więkowych, sklerometrycz-
wie obserwacji, badań i pomiarów nych i radiograficznych (stosowane
w trakcie wizji lokalnych. od 1970 r.),
Fot. 1. Przykład wzmocnienia silosa
Ekspertyzy obiektów budowlanych " instrukcje i wytyczne badań,
żelbetowego
powinny być oparte o prace badaw- oceny i wzmocnień konstrukcji
cze dotyczące podbudowy nauko- kablobetonowych i strunobetono- oraz wzmocnień elementów i kon-
wej diagnostyki konstrukcyjnej, wych, kominów, silosów, zbiorni- strukcji specjalnych.
a mianowicie: ków itp., m.in. wytyczne i instrukcje W zależności od charakterystyki ele-
" oceny wytrzymałości materiału badania, oceny i zasad eksploata- mentów lub obiektów oraz warun-
w konstrukcji, przede wszystkim: cji dachowych dz
wigarów kablo- ków ich wykonania, określane są
betonu, muru, stali i drewna, jako betonowych i strunobetonowych optymalne zasady badań nienisz-
podstawowego czynnika decydują- oraz kominów i silosów (stosowane czących i niszczących oraz diagno-
cego o bezpieczeństwie i zachowa- od 1966 r.), styk, np. przy stosowaniu nowych
niu się konstrukcji; " instrukcja dotycząca zasad oceny technologii oraz nowych rozwiązań
" ustalania modelu analitycznego bezpieczeństwa konstrukcji (opra- konstrukcyjnych.
diagnozowanej konstrukcji uwzględ- cowana w 1999 r.), Przykładem takim są technologie
niającego wpływ wykonania oraz " wytyczne wzm - stosowania betonów o wysokich
czasu i warunków użytkowania wych konstrukcji żelbetowych (opra-
obiektu; cowane i stosowane od 2004 r.),
" metod badań zachowania się " poradnik stosowania obciążeń
konstrukcji w naturze; próbnych (opracowany w 1997
" obowiązujących w kraju wyma- roku),
gań zapewnienia bezpieczeństwa " poradniki służące diagnostyce,
konstrukcji, modernizacji i przystosowywaniu
" działalności szkoleniowo-wdro- budynków z wielkiej płyty do obec-
żeniowej w postaci organizowania nych wymagań (opracowane
konferencji i publikacji materiałów w 2003 r.).
kierunkujących pracę rzeczoznaw- W oparciu o podstawy fizyczne,
ców. analizy statystyczne oraz prace
Wynikiem prowadzonych badań przestrzenne elementów lub obiek-
Fot. 2. Ocena stanu technicznego
(głównie w Instytucie Techniki tów, opracowywane są optymalne
silosa na klinkier w cementowni
Budowlanej), a także obserwacji zasady metodyki badań, diagnostyk
16
PRZEGL
D BUDOWLANY 3/2006
A R T Y K U A
Y P R O B L E M O W E
KONSTRUKCJE ELEMENTY MATERIAA
Y
 Awarie budowlane ,
" inne specjalistyczne konferencje
i sympozja,
" konferencje Problemy Rzeczo-
znawstwa Budowlanego, organizo-
wane od 1998 r.
Wymienione konferencje i sympo-
zja organizowane głównie przez
Instytut Techniki Budowlanej
wspólnie z Wyższymi Uczelniami
Technicznymi, Polskim Związkiem
Inżynierów i Techników Budowni-
ctwa oraz Polską Izbą Inżynierów
Budownictwa, traktowane są jako
elementy nowoczesnego dokształ-
cania zawodowego (edukacji) inży-
nierów i rzeczoznawców budowla-
Fot. 3. Przykład wzmocnionej iglicy
Fot. 4. Ocena i wzmocnienie lokalne
nych.
Pałacu Kultury i Nauki jako wieży
budynku mieszkalnego w Warszawie
W diagnostyce konstrukcyjnej
telekomunikacyjnej
obiektów, bardzo ważną działalno-
wytrzymałościach oraz żelbetowych wykorzystywane są przy opraco- ścią była i jest działalność rzeczo-
elementów masywnych, takich wywaniu ogólnych dokumentów znawstwa tysięcy różnorodnych,
jak płyty fundamentowe o dużych technicznych, jak: normy, rozpo- trudnych i unikalnych obiektów inży-
wymiarach w planie i grubościach rządzenia i zalecenia władz, a także nierskich i budowlanych. Dotyczyły
powyżej 3 m. do eliminowania błędów projekto- one wszystkich rodzajów obiektów
Podbudowie obowiązujących w kra- wych, wykonawczych i eksploata- znajdujących się na terenie kraju.
ju wymagań bezpieczeństwa kon- cyjnych, jak też do optymalnego Prace te polegały często na nowa-
strukcji służy gromadzenie (w ITB) określania częściowych współczyn- torskim i unikalnym stosowaniu
Fot. 5. Ocena stanu technicznego fragmentu konstrukcji Fot. 6. Wzmocnienie stropu żelbetowego taśmami
budynku użyteczności publicznej w Warszawie węglowymi
od 1962 r. danych, dotyczących ników bezpieczeństwa konstrukcji metod badawczych do oceny sta-
analizy zagrożeń, awarii i katastrof budowlanych. nów technicznych oraz ustalania
budowlanych. Od 1989 r. wprowa- Ponadto, ekspertyzom służą akcje zasad ewentualnych wzmocnień,
dzono elektroniczny bank danych szkoleniowo-wdrożeniowe obejmu- dla dalszego użytkowania w okre-
o zagrożeniach, awariach i katastro- jące m.in.: ślonych warunkach.
fach budowlanych w kraju. W wyniku " kursy podyplomowe badań nie- Przykładowe ekspertyzy budowlane
analiz zbieranych danych, w banku niszczących, organizowane od opracowane przez ostatnie 60 lat
oceniane są głównie charakterystyki 1965 r., obejmują różnorodne, często unikal-
techniczne i zakres występujących " konferencje nt. remontów budo- ne budynki i budowle inżynierskie.
zagrożeń, awarii i katastrof, a także wlanych, organizowane od 1965 r., Przedmiotem takich ekspertyz były
błędy projektowania, realizacji i eks- " sympozja nt.  Badanie przyczyn i są najczęściej:
ploatacji, powodujące awarie i kata- i zapobieganie awariom konstrukcji " oceny zniszczeń i jakości zbiorni-
strofy budowlane. Prowadzone budowlanych , a od 1994 r. prze- ków żelbetowych w oczyszczalniach
analizy w ramach tej działalności kształcone w konferencje o nazwie ścieków oraz w różnych dziedzinach
17
PRZEGL
D BUDOWLANY 3/2006
A R T Y K U A
Y P R O B L E M O W E
KONSTRUKCJE ELEMENTY MATERIAA
Y
Fot. 7. Ocena stanu technicznego budynku zabytkowego Fot. 8. Budownictwo plombowe przy budynku zabyt-
pn. Pasta w Warszawie kowym w Warszawie
przemysłu, z ewentualnymi projek- " oceny żelbetowych i stalowych betonu, techniki przegród, techniki
tami koncepcyjnymi wzmocnień, mostów, tuneli i wiaduktów, elementów wykończeniowych oraz
" oceny stanu technicznego " oceny stanu technicznego problemy ochrony pożarowej.
i wzmocnień żelbetowych silosów i ewentualnych projektów wzmoc- Prace diagnostyczne powinny
na materiały sypkie, jak: cement, nień budynków mieszkalnych wyko- znajdować bardzo dobre wspar-
klinkier, cukier, pył, materiały oleiste nanych w różnych technologiach cie przez akredytowane badawcze
itp. (fot. 1, 2), o wysokości do 20 kondygnacji laboratoria specjalistyczne, dające
" oceny stanu technicznego (fot. 4), wiarygodne i kompleksowe pod-
i ewentualnych wzmocnień dz
wiga- " oceny stanu technicznego stawy do rozwiązywania szerokiego
rów sprężonych o rozpiętości od 12 i ewentualnych zasad wzmocnień zakresu problemów technicznych
do 42 m w obiektach o różnym prze- obiektów użyteczności publicznej w budownictwie.
znaczeniu, o różnym przeznaczeniu, jak: banki,
" oceny stanu technicznego żel- hotele, szkoły, szpitale oraz budynki
betowych kominów i wież teletran- administracyjne, handlowe, specjal-
smisyjnych o wysokości od 20 ne itp. (fot. 5, 6),
do 300 m (fot. 3), " oceny stanu technicznego i ewen-
" oceny stanu technicznego i ewen- tualnych zasad wzmocnień budowli
tualne projekty wzmocnienia żelbe- zabytkowych, sakralnych (kościo-
towych chłodni hiperboloidalnych łów), monumentalnych itp. (fot. 7,
o wysokości ok. 100 m, 8, 9).
" oceny stanu technicznego naj-
większych zapór żelbetowych, wraz Działalność diagnostyczna kon-
z budowlanym częściami energe- strukcji obiektów budowlanych
tycznymi, powinna być stale doskonalona,
" oceny stanu technicznego żelbe- a także rozszerzana na inne proble-
Fot. 9. Ocena stanu technicznego
towych konstrukcji hal przemysło- my, jak: akustyka, fizyka budowli,
i wzmocnienia budynku zabytkowego
wych o dużych wymiarach i obcią- geotechnika, chemia, mykologia,
ZACH
TA w Warszawie
żeniach, ochrona środowiska, technologia
www.przegladbudowlany.pl
nasza nowa, lepsza strona >>
18
PRZEGL
D BUDOWLANY 3/2006
A R T Y K U A
Y P R O B L E M O W E