02-765 WARSZAWA
ALEJA WILANOWSKA 43A
TEL. [phone]
TEL./FAX [phone]
www.centrum-psych.com.pl
e-mail: [e-mail]

ZAPRASZAMY:
PONIEDZIAŁEK - PIĄTEK : 9.00 - 21.00

ŁATWY DOJAZD Z CENTRUM

przy przychodni znajduje się bezpłatny parking

Dojechać można również autobusem

przystanek: OS.ARBUZOWA

Autobusy: 117, 139, 700, 710, 724, 725,

LĘK I DEPRESJA : SŁUŻYMY POMOCĄ
PORADY

LEKARZY SPECJALISTÓW
PSYCHOLOGÓW

Bezsenność, lęk, depresja i nerwice są problemem wielu osób. Ich objawami mogą być także kołatania i bóle serca, bóle głowy, bóle brzucha i inne objawy fizyczne. Objawy te wpływają negatywnie na komfort życia osób nimi dotkniętych i na różne aspekty codziennego funkcjonowania.

W DNIU 05.03.05 i 19.03.05. W GODZ. 9-16 SPECJALIŚCI Z WARSZAWSKICH KLINIK BĘDĄ KONSULTOWALI PACJENTÓW Z PROBLEMAMI LĘKU, DEPRESJI, NERWICY, BEZSENNOŚĆ ORAZ INNYMI DOLEGLIWOŚCIAMI.

W DNIACH TYCH PACJĘCI PRZYJMOWANI SĄ BEZPŁATNIE

Prosimy o wcześniejszą rezerwację terminów pod telefonem:

0-22 857-90-81, 0-22 857-90-82.



D E P R E S J E

Słowo depresja niesie w sobie różne znaczenia. W języku potocznym jest to przejściowe i szybko przemijające pogorszenie nastroju. Jednak dla wielu osób jest to poważna choroba wymagająca leczenia. Depresja nie stanowi jednostki nozologicznej jak pierwotnie przypuszczano. Jest to grupa schorzeń, o zróżnicowanej patogenezie określana obecnie zbiorczą nazwą �zaburzenia afektywne" (wg ICD 10 - Mood Disorders). Rozpowszechnienie tych zaburzeń jest duże, w zależności od metody badania wynosi od kilku do kilkunastu procent. Nieleczona depresja niesie bardzo niekorzystne skutki dla chorych, ich rodzin, a także powoduje duże straty materialne dla społeczeństwa. Jednak tylko ok. 1/5 do 1/3 chorych szuka pomocy lekarskiej, a u połowy pacjentów z depresją trafiających do lekarzy pierwszego kontaktu choroba ta nie jest rozpoznawana. Trudności diagnostyczne wynikają z kilku przyczyn. Obraz kliniczny depresji może być komplikowany przez współistniejące choroby somatyczne. Dolegliwości ze strony różnych narządów lub objawy lęku mogą maskować istniejące zaburzenie. Biorąc pod uwagę, że niektóre badania donoszą o tym, że ok. 50% pacjentów zgłaszających się do lekarzy ogólnych cierpi na depresję, każdy lekarz powinien poznać symptomatologię depresji i pamiętać o możliwości jej występowania. Trafnie postawione rozpoznanie i właściwe leczenie zazwyczaj przynosi szybką poprawę stanu pacjenta i ulgę w cierpieniu.

Depresja: definicja, przyczyny, klasyfikacja.

Depresja w znaczeniu medycznym oznacza chorobowe obniżenie nastroju trwające długi czas (tygodnie, miesiące), któremu towarzyszy najczęściej dezorganizacja aktywności złożonej człowieka, przeżywanie własnej niewydolności życiowej oraz często poczucie choroby. Pacjent cierpi z powodu smutku, ubytku energii, zmniejszenia aktywności. Zakres zainteresowań i koncentracja uwagi są obniżone, często pojawia się zmęczenie nawet po małym wysiłku, towarzyszy temu często anhedonia, czyli niemożność przeżywania przyjemności. Elementami stałymi w depresji są zaburzenia snu i apetytu. Obniżeniu ulega samoocena, często towarzyszy temu nieuzasadnione i irracjonalne poczucie winy i przekonanie o swojej małej wartości. Obniżenie nastroju jest niezależne od zdarzeń bieżących i nie ulega większym zmianom w kolejnych dniach.

Ze względów nozologicznych ogół stanów depresyjnych można podzielić na trzy duże grupy (Pużyński):

-grupę stanów depresyjnych występujących w przebiegu chorób afektywnych (dawna nazwa depresja endogenna, psychoza maniakalno- depresyjna); przyczyny tej grupy depresji nie są dostatecznie poznane, wiązane z hipotetycznym czynnikiem endogennym;

-grupę depresji występujących w przebiegu różnych schorzeń somatycznych, związanych ze stosowaniem leków i innych substancji, w przebiegu zatruć, uzależnień, w chorobach organicznych mózgu (zwane są one również depresjami somatogennymi, depresjami objawowymi, depresjami organicznymi);

-depresje psychogenne, których występowanie wiązane jest z różnorodnymi urazami psychicznymi i emocjonalnymi;

Granice pomiędzy tymi trzema kategoriami nie są ostre, u części chorych można stwierdzić współwystępowanie dwóch a nawet trzech grup czynników przyczynowych

W obecnym widzeniu psychiatrycznym depresja nie stanowi jednostki chorobowej, a grupę zaburzeń o różnej etiologii, co znalazło odzwierciedlenie w najnowszej klasyfikacji ICD 10, w której to klasyfikacji depresja niezależnie od przyczyny może być kwalifikowana jako:

-epizod depresyjny-odnosi się wyłącznie do pojedynczego (pierwszego) epizodu depresyjnego;

-epizod depresyjny w przebiegu nawracających zaburzeń depresyjnych;

-epizod depresyjny w przebiegu zaburzeń afektywnych dwubiegunowych (jeżeli oprócz zespołów depresyjnych występują zespoły maniakalne);

W zależności od liczby i intensywności objawów nasilenie depresji może być określone jako łagodne, umiarkowane oraz ciężkie.

W praktyce lekarskiej depresja należy do najczęściej spotykanych schorzeń. Z niektórych badań wynika, że występuje ona u 20-30% chorych zgłaszających się do lekarzy pierwszego kontaktu. Badania epidemiologiczne wskazują, że objawy depresyjne stwierdza się u 22-20 % pacjentów leczonych w szpitalach ogólnych. Niestety nie rozpoznaje się depresji w około połowie z tych przypadków. Większa wiedza o depresji, a także gotowość do jej dostrzegania u pacjentów zgłaszających się z innymi dolegliwościami może ułatwić niesienie skutecznej pomocy. Myśląc o rozpoznaniu depresji warto pamiętać o czynnikach ryzyka. Występuje ona 2-3 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Obciążający jest wywiad mówiący o występowaniu depresji lub prób samobójczych w rodzinie. Czynnikami ryzyka jest okres porodu i okołoporodowy, okres przekwitania, występowanie chorób przemiany materii, zwłaszcza zaburzeń hormonalnych, operacje, urazy głowy zażywanie leków takich jak: leki hormonalne, zwłaszcza glikortykosteroidy, oraz żeńskie hormony płciowe, niektóre leki hipotensyjne, niektóre leki cholinolityczne i cholinergiczne. Jako czynniki precypitujące mają też znaczenie stresy psychologiczne związane ze stratą bliskich osób, rozwodem, kryzysami rodzinnymi i małżeńskimi, bezrobociem. Należy jednak pamiętać, że depresja występuje często bez żadnych zrozumiałych przyczyn, również bez związku z urazami psychicznymi.

Następstwa depresji
Jak już wspomniano wcześniej przeoczenie , a co za tym idzie brak pomocy dla osoby chorej ma niekorzystne skutki zarówno dla osoby cierpiącej, jak i dla jej otoczenia. Najpoważniejszym skutkiem jest samobójstwo. Jak wynika z danych statystycznych przyczyną śmierci około 20-25 % osób cierpiących na depresję endogenną jest zamach samobójczy. Nieudanych prób samobójczych podejmowanych przez osoby chore jest kilkakrotnie więcej. Stwierdzono że 50 % samobójców było u lekarza w ostatnim miesiącu, czy nawet tygodniu poprzedzającym próbę samobójczą. Wymowa tego jest tym tragiczniejsza okres, że wielu przypadkach śmierci można było zapobiec, gdyby lekarz zapytał wprost o zamiary samobójcze, postawił właściwe rozpoznanie, wdrożył odpowiednie leczenie lub skierował pacjenta do szpitala.

Depresja ze względu na swe objawy powoduje ograniczenie wydolności chorych w życiu codziennym, zarówno w życiu osobistym jak i w kontaktach społeczno-zawodowych. Badania dowodzą, że ogólny stan zdrowia i komfort życia chorych z depresją jest gorszy niż pacjentów z takimi przewlekłymi schorzeniami jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, czy zapalenie stawów.

Często zdarza się, że pacjenci, szczególnie ci dotknięci lżejszymi postaciami depresji, lub tzw. depresją maskowaną zgłaszają się do lekarzy ogólnych podając nie charakterystyczne dolegliwości fizyczne, często towarzyszące zespołom depresyjnym. W przypadku braku prawidłowego rozpoznania lekarz stosuje terapię objawową, która co jest zrozumiałe przynosi niewielką poprawę, lub nie przynosi jej wcale. Ta sytuacja powoduje frustrację zarówno osoby cierpiącej jak i leczącego bezskutecznie lekarza. Badania amerykańskich autorów donoszą, że ponad 2/3 pacjentów z nierozpoznaną depresją zgłaszało się do lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej skarżąc się na różnorodne dolegliwości somatyczne. Zauważono, że na kilka miesięcy poprzedzających rozpoznanie depresji wzrastała ilość zgłoszeń z własnej inicjatywy oraz pobytów w szpitalu. Pacjenci skarżyli się najczęściej na nie charakterystyczne dolegliwości czynnościowe, bóle o nie wyjaśnionej przyczynie oraz uczucie napięcia i lęku.

Objawy depresji
Do objawów podstawowych zespołów depresyjnych należy zaliczyć:

-obniżenie podstawowego nastroju przeżywane przez chorych jako stan smutku, przygnębienia, niemożność przeżywania szczęścia i radości czy zadowolenia z wykonywania czynności, które kiedyś sprawiały radość (anhedonia);

-obniżenie tempa procesów psychicznych i ruchu przejawiające się spowolnieniem tempa myślenia, osłabieniem pamięci, poczuciem pogorszenia sprawności intelektualnej, spowolnieniem ruchowym osiągającym niekiedy poziom zahamowania ruchowego. U niektórych chorych w miejsce spowolnienia ruchowego pojawia się niepokój ruchowy;

- zaburzenie rytmów biologicznych, zwłaszcza zaburzenie rytmu snu i czuwania, które występuje w dwóch podstawowych wariantach: zwiększonej potrzeby snu, oraz drugi, w którym znacznie zmniejsza się ilość snu nocnego z jego spłyceniem, częstym budzeniem się, wczesnym porannym budzeniem się i występowaniem koszmarów nocnych; Przejawem zaburzeń rytmów biologicznych są dobowe wahania nastroju z najgorszym samopoczuciem rano i zmniejszeniem nasilenia objawów wieczorem oraz występujące często u kobiet zaburzenia miesiączkowania;

-lęk występuje typowo jako tzw. lęk wolnopłynący, wykazuje falujące nasilenie, często lokalizowany przez chorych w okolicy przedsercowej lub w nadbrzuszu;

Poza opisanymi wyżej objawami podstawowymi w zespołach depresyjnych pojawia się szereg szczególnych cech i objawów. Są to: bóle głowy umiejscowione w ok. karku, potylicy lub bóle opasujące głowę pod postacią tzw. kasku, zaparcia, utrata łaknienia i spadek wagi, wysychanie śluzówek jamy ustnej, spadek libido. W myśleniu osób chorych możemy na ogół stwierdzić pewne szczególne zaburzenia. Są to między innymi oceny depresyjne takie jak depresyjna negatywna ocena siebie, swojego postępowania, zdrowia, pesymizm towarzyszy myśleniu o przeszłości, przyszłości jak i teraźniejszości. Pacjenci często mówią o tym, że świat jest w czarnych lub szarych kolorach. Czasami pojawiają się urojenia hipochondryczne, nihilistyczne grzeszności, winy, kary. W łagodnych zespołach depresyjnych dochodzi do zmniejszenia aktywności, w cięższych do zupełnego zaniechania jakichkolwiek działań.

Rozpoznanie epizodu depresyjnego
Do rozpoznania epizodu depresyjnego, konieczne jest rozpoznanie co najmniej dwóch z poniższych objawów typowych: nastrój depresyjny, utrata zainteresowań i przeżywania przyjemności, męczliwość, oraz dwóch z objawów dodatkowych: osłabienie koncentracji uwagi, niska samoocena, poczucie winy i małej wartości, pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości, myśli i czyny samobójcze, zaburzenia snu, zmniejszony apetyt. Do ustalenia rozpoznania epizodu depresyjnego niezbędne jest stwierdzenie utrzymywania się zaburzeń przez co najmniej dwa tygodnie. W zależności od liczby i stopnia nasilenia stwierdzonych objawów rozpoznajemy epizod depresyjny łagodny, umiarkowany lub ciężki z objawami psychotycznymi lub bez nich. W przypadku nawrotu depresji rozpoznajemy zaburzenia depresyjne nawracające.

Leczenie depresji

Po ustaleniu rozpoznania konieczne jest jak najszybsze zastosowanie leczenia. Najczęściej i najszerzej stosowaną metodą jest farmakoterapia. W depresjach o niewielkim nasileniu objawów skuteczna bywa psychoterapia, najczęściej poznawcza ( zmierzająca do zmiany nieprawidłowych wzorców myślenia), lub interpersonalna (dążąca do poprawy stosunków z innymi osobami). Prowadzone ostatnio badania wskazują na fakt, że łączne stosowanie psycho- i farmakoterapii przewyższa skutecznością pojedyncze stosowanie powyższych metod. Przy wyborze leku musimy pamiętać, że celem terapii jest usunięcie depresji, a nie jej najbardziej widocznych objawów takich jak lęk czy bezsenność. W związku z tym konieczne jest by do leczenia depresji używać któregoś z leków przeciwdepresyjnych, a nie np. leków nasennych czy przeciwlękowych. Rozpoczynając farmakoterapię musimy pamiętać, że leki przeciwdepresyjne muszą być stosowane w odpowiednio dużych dawkach, nawet w depresjach o mniejszym nasileniu zastosowane w zbyt małej dawce nie przynoszą poprawy. W przypadku nasilonych i uciążliwych takich objawów jak lęk, niepokój, zaburzenia snu można dołączyć okresowo do zasadniczego leku przeciwdepresyjnego leczenie objawowe. Musimy również pamiętać, że poprawy samopoczucia po stosowanych lekach można się spodziewać po 2
3 tygodniach ich stosowania, i że należy kontynuować leczenie przez co najmniej 6 do 9 miesięcy po ustąpieniu objawów choroby. Depresja może być chorobą nawracającą i w takim przypadku konieczne jest ponowne podjęcie leczenia. Gdy istnieje zagrożenie samobójstwem konieczna jest hospitalizacja.