Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

1

Diagramy czynno

ś

ci

Na podstawie

UML 2.0 Tutorial

http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/

Zofia Kruczkiewicz

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

2

1. Diagramy czyności UML

http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/

2. Przyk

ł

ad diagramów czynno

ś

ci UML –

modelowanie operacji

(wg Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik u

ż

ytkownika)

3. Przyk

ł

ad diagramów czynno

ś

ci UML –

modelowanie przepływu czynno

ś

ci

(wg Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik u

ż

ytkownika)

Diagramy czynno

ś

ci

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

3

Diagramy czynno

ś

ci

1. Diagramy czynności UML

http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

4

Diagramy czynności

Diagram czynno

ś

ci jest odmianą diagramu stanu i opisuje interakcje

między obiektami.

•

jak pobierane s

ą

operacje,

••••

co operacje wykonują (zmiana stanu obiektu),

•

kiedy operacje s

ą

wykonywane (sekwencje czynno

ś

ci lub akcji)

• gdzie s

ą

wykonywane.

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

5

Czynność- zawiera
specyfikację
sparametryzowanych
zachowań (akcje,
przepływ sterowania)

Akcja – elementarny krok
czynności

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

6

Ograniczenia akcji:
warunki przed akcją i
po akcji

Np.

Warunek przed: Wybór napoju
w automacie, jeśli istnieje

Stan: akcja wydania napoju
(Dispense drink)

Warunek po: Maszyna wydała
wybrany napój

Przepływ sterowania:

Przejście z jednej akcji
do drugiej
np.

wysłanie rachunku –Send

Payment) i akceptacja rachunku
(Accept Payment)

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

7

Wierzchołek początkowy (Initial) i końcowy (Final)

Wierzchołek końca
sterowania koniec
pojedynczego przebiegu
sterowania

Wierzchołek końca wielu
przebiegów sterowania
wewnątrz czynności

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

8

Obiekt

Magazyn danych

Przepływ
obiektów

Wysłanie (Send Invoice)
obiektu faktura (Invoice) w
celu dokonania zapłaty
(Make Payment)

Przepływ obiektów

Równoważny diagram

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

9

Blok wyboru

Bloki rozdzielania i łączenia

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

10

Powtarzanie czynności: iteracyjnie (iterative), równolegle
(parallel) lub w postaci strumienia (stream)

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

11

Obsługa wyjątków

reakcja na błąd

Obsługa przerwań

reakcja na na inną akcję niż typowa

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

12

Partycje(tory) – np. podział czynności wykonywanych na obiekcie
Faktura (Invoice) przez dwa różne obiekty: Wydział Finansowy
(Accounting Department) i klienta (Customer).

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

13

Diagramy czynności

1. Diagramy czynności UML

http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/

2. Przykład diagramów czynności UML –

modelowanie operacji

(wg Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik u

ż

ytkownika)

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

14

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

15

Kod

ź

ródłowy projektowanej metody

public void

Wstaw_zakup (

int

nr,

int

ile,TProdukt1 produkt1)

{

TRachunek rachunek;

if

((rachunek=Szukaj_rachunek(nr))!=

null

)

if

((produkt1=Szukaj_produkt(produkt1))!=

null

)

rachunek.Wstaw_zakup(

new

TZakup(ile,produkt1));

}

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

16

Wytyczne dla tworzenia diagramów operacji

1.

Należy uwzględnić abstrakcje uczestniczące w tej operacji. Są
to parametry przekazywane do metody, atrybuty klasy
metody oraz klas obiektów związanych z metodą.

2.

Należy zidentyfikować warunki wstępne stanu początkowego i
końcowego modelowanej operacji. Należy znaleźć wszystkie
wartości, które nie mogą zmienić się podczas realizacji
operacji.

3.

Przechodz

ą

c od stanu pocz

ą

tkowego do ko

ń

cowego nale

ż

y

modelowa

ć

kolejne stany czynno

ś

ci lub stany akcji.

4.

Należy w razie potrzeby korzystać z rozgałęzień do
modelowania ścieżek warunkowych i iteracji.

5.

Jeśli operacja należy do klasy aktywnej (i tylko wtedy), należy
wtedy korzystać z rozwidleń i scaleń, żeby określić równoległe
przepływy sterowania.

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

17

Diagramy czynności

1. Diagramy czynności UML

http://sparxsystems.com.au/resources/uml2_tutorial/

2. Przykład diagramów czynności UML –

modelowanie operacji

(wg Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik u

ż

ytkownika)

3. Przykład diagramów czynności UML –

modelowanie przepływu czynności i
obiektów

(wg Booch G., Rumbaugh J., Jacobson I., UML przewodnik u

ż

ytkownika)

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

18

Diagram
czynno

ś

ci jako

model biznesowy
systemu
sprzeda

ż

y

towarów

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

19

Diagram czynno

ś

ci przypadku u

ż

ycia Wstawianie nowego zakupu

(model przypadku u

ż

ycia w warstwie biznesowej)

Modelowanie i analiza systemów

SI, Zofia Kruczkiewicz

20

Wytyczne dla tworzenia diagramów czynno

ś

ci

1.

Należy ustalić najważniejsze czynności - nie można

przedstawi

ć

na jednym

diagramie wszystkich czynno

ś

ci

2.

Nale

ż

y wybra

ć

obiekty przedsi

ę

biorstwa, które s

ą

zobowi

ą

zane do

realizacji bardziej ogólnego przepływu. Mog

ą

to by

ć

elementy

rzeczywiste, istniej

ą

ce w słownictwie systemu, lub elementy

abstrakcyjne. W obu przypadkach nale

ż

y utworzy

ć

tor dla ka

ż

dego

wybranego obiektu.

3.

Nale

ż

y zidentyfikowa

ć

stan pocz

ą

tkowy i ko

ń

cowy modelowanego

przepływu.

4.

Przechodz

ą

c od stanu pocz

ą

tkowego do ko

ń

cowego nale

ż

y modelowa

ć

kolejne stany czynno

ś

ci lub stany akcji.

5.

W przypadku zło

ż

onych akcji lub cz

ę

sto wyst

ę

puj

ą

cych zbiorów akcji

nale

ż

y je poł

ą

czy

ć

w stany czynno

ś

ci. Z ka

ż

dym stanem skojarz oddzielny

diagram czynno

ś

ci, który przedstawia zebrane nim akcje.

6.

Nale

ż

y zobrazowa

ć

przepływy czynno

ś

ci mi

ę

dzy stanami akcji i stanami

czynno

ś

ci. Pierwsze powinny by

ć

brane pod uwag

ę

przepływy

sekwencyjne, potem rozgał

ę

zienia, na ko

ń

cu rozwidlenia i scalenia.

7.

Je

ś

li w modelowanym przepływie czynno

ś

ci bior

ą

udział istotne obiekty,

nale

ż

y je umie

ś

ci

ć

na diagramie. Nale

ż

y uwzgl

ę

dnia

ć

zmieniaj

ą

ce si

ę

atrybuty i stany tych obiektów, je

ś

li jest to konieczne do zrozumienia

przepływu tych obiektów.