32

ANTENY

Anteny KF

Świat Radio Sierpień 2007

Moja antena magnetyczna

Mój problem z krótkofalarstwem

to, jak już wspominałem, niemoż-

ność zawieszenia odpowiedniej

anteny. Teren zewnętrzny mojego

mieszkania nie wchodził w rachu-

bę, zdany wiec byłem na antenę

wewnętrzną. Jedynym logicznym

w mojej sytuacji wyjściem mogła

być antena magnetyczna. Setki

stron internetowych poświęcają

tej konstrukcji dość dużo uwagi.

Ja znalazłem się w luksusowej sy-

tuacji, bo nie interesowały mnie

ogromne prądy płynące w ante-

nach magnetycznych współpracu-

jących z nadajnikami czy problem

WFS. Byłem tylko odbiorcą napięcia

z anteny i tak też potraktowałem

mój problem.

Na jednej ze stron interneto-

wych, przedstawiających sprzęt

namiarowy (nie najnowszej genera-

cji), opisano antenę, która w ówcze-

snych czasach miała stanowić prze-

łom w radiopelengacji. Nie było to

nic innego, jak zwykła (może nieco

zminiaturyzowana) antena magne-

tyczna.

Co kosztuje próba? Dwie godzi-

ny pracy i podobna do tej sprzed

40 lat antena stała obok mojego

odbiornika. Całość została zmonto-

wana z reszty kabla anteny sateli-

tarnej, paru drewnianych listewek

i zmiennego kondensatora 370pF.

Kabel anteny ma podwójny ekran,

tak więc całość, mimo że jest samo-

nośna, była dostatecznie stabilna.

Trzy zwoje o średnicy 35cm (oba

ekrany i gorąca żyła połączone ra-

zem), usztywnione drewnianymi

listewkami i plastikowymi paskami

zaciskowymi, charakteryzowały się

indukcyjnością 5,7µH.

Po dołączeniu kondensatora

zmiennego o pojemności 370pF mo-

głem z powodzeniem pokryć pasma

80m i 40m. Odbiór napięcia odbywa

się poprzez pętlę o średnicy 8cm

z 3mm drutu aluminiowego.

Pierwsze próby odbiornika prze-

prowadzałem z podłączoną linką

antenową o długości około 12m,

które pieczołowicie rozciągnąłem

w mieszkaniu. Nie powiem, że od-

biornik był głuchy. Słyszałem wiele

stacji, ale w porównaniu np. z fa-

brycznym Sony ICF77 z anteną ak-

tywną osiągi były mierne.

Po podłączeniu mojej magne-

tycznej pętli także było głucho, ale

tylko do czasu, gdy kondensatorem

przy antenie dostroiłem ją do usta-

wionego w odbiorniku pasma. Szok

był ogromny! Taki odbiór to marze-

nie każdego krótkofalowca!

Niedziela rano. Dziesiątki stacji

pracujących wówczas w zawodach,

co znacznie podniosło mi poziom

adrenaliny. Podwójny cyfrowy su-

per ICF77 mógł iść do lamusa!

Antena spisywała się wspaniale.

Mina zrzedła mi nieco, gdy prze-

łączyłem się na 80m: tutaj jej sku-

teczność pozostawiała wiele do

życzenia. No cóż, średnica 35cm

nie jest z pewnością optymalna

dla 3,5MHz, ale w porównaniu

z rozciągniętym drutem i tak broni

swojego honoru.

W najbliższym czasie zamierzam

w pokoju podwiesić pod sufitem

antenę o średnicy około 1 metra

i spodziewam się osiągnięć na 80-

-tce nieco lepszych niż dotychczas.

Anteny magnetyczne mają sporo

plusów, ale także minusów.

Do właściwości pozytywnych

należy zaliczyć małe wymiary, nie-

skomplikowaną konstrukcję i małe

wymagania przestrzenne.

Na łamach ŚR były już opisy-

wane małogabarytowe anteny KF,

w tym zamknięte pętle magnetycz-

ne oraz anteny ze skrzyżowany-

mi polami E-H, które wciąż budzą

wiele kontrowersji. Kontynuujemy

opisy kilku sprawdzonych anten,

przeznaczonych głównie do nasłu-

chu dolnych pasm KF.

Jeśli brak jest miejsca lub możli-

wości na instalację anten typu di-

pol, to powinniśmy zainteresować

się małogabarytowymi antenami

magnetycznymi, bo mogą one za-

pewnić skuteczność zbliżoną do

anten pełnowymiarowych.

Na stronach internetowych

można znaleźć szereg opisów ma-

łowymiarowych anten, ale najbar-

dziej wartościowe wśród nich są

opisy anten pętlowych. Ich zale-

tą, oprócz małych wymiarów, jest

znaczna redukcja zakłóceń pasmo-

wych.

Anteny magentyczne i loop

Anteny balkonowe

Wielu radioamatorów niemających wolnej przestrzeni do rozwieszenia

zewnętrznej anteny jest zaintrygowanych krótkofalarskimi antenami

o małych wymiarach. Wyzwaniem i nadzieją dla nich są małogabarytowe

anteny na pasma amatorskie KF, które można zamontować w mieszkaniu

lub na balkonie.

Antena magnetyczna 160m PI5EHV (fot. SP3CMA)

33

Świat Radio Sierpień 2007

nans dla CW – 3,510 i SSB – 3,710,

ale wymagało to żmudnego do-

cinania kabla koncentrycznego.

Do wykonania anteny jak na

zdjęciu wystarczą dwie listewki

po 140cm (obwód ma 3,65m, czy-

li bok ok. 90, cm), 3,65m kabla

koncentrycznego oraz kondensa-

tor zmienny od starego odbiorni-

ka radiofonicznego (użyto jednej

sekcji z kondensatora 375/500pF).

Z obliczeń wynika, że na pasmo

1,8MHz należałoby użyć 7,21m,

a nie 6,08m, jak wynika ze stron

www.

Antena balkonowa DL1MO

Inny przepis na wykonanie ante-

ny balkonowej, opracowanej pier-

wotnie przez DL1MO, krąży wśród

krótkofalowców. Na rurce PCV

o średnicy 22mm należy nawinąć

jednowarstwowo około 800 zwojów

przewodu o przekroju 1mm w pol-

winicie zwój przy zwoju (w orygi-

nalnym opisie podano 838 zwojów,

ale podczas strojenia odwija się je).

Antenę należy stroić z przeciwwagą

(np. z przewodu długości 20m), któ-

rą może być także balustrada balko-

nu czy obróbka blacharska, a nawet

metalowa instalacja c.o. wewnątrz

budynku. Antenę zasila się kablem

koncentrycznym (żyła do początku

uzwojenia, oplot do przeciwwagi).

Antenę można wystawić za okno

i zamocować do parapetu. W każ-

dym razie wymaga ona ostatecz-

nej korekty zestrojenia w zależności

od warunków ustawienia. Stroi się

przez odwijanie i dowijanie zwojów

do momentu, kiedy GDO pokaże re-

zonans (antena stroi się dość ostro).

Niektórzy użytkownicy tej anteny

mają zamocowanie na końcu anteny

gniazdko, do którego podłączają

dodatkowy odcinek prostego prze-

wodu przy pracy na dolnej, telegra-

ficznej części pasma, aby obniżyć

częstotliwość rezonansową anteny.

Wady natomiast to konieczność

obciążenia anteny z powodu wą-

skiego pasma pracy (wymagającego

ciągłego dostrajania ) i silnej kie-

runkowości, co również absorbu-

je dodatkowo operatora. Chociaż

kierunkowość ma także swój po-

zytywny wydźwięk, gdy np. obok

odbieranego korespondenta poja-

wia się zakłócenie lub w warun-

kach lokalnych, kiedy dziesiątki

urządzeń domowych potrafią wy-

wołać taki QRM-owy koncert, że

najdoskonalsze anteny zachowują

się bezradnie, a nasza magnetyczna

pętla potrafi dość skutecznie te za-

kłócenie zredukować.

Bogdan Ćwilkiński

Loop na pasmo 80m

wg SP5PSL

W klubie SP5PSL młodzi ope-

ratorzy SP5COR i SP5COF skon-

struowali antenę pętlową z kabla

koncentrycznego według opisów

KC2TX i K9FD (www.qsl.net/kc2tx).

Antena pracuje bardzo dobrze

w paśmie 3,5MHz oraz poprawnie

w paśmie 7MHz. W czasie testów

antena stała w pomieszczeniu tuż

przy TRX-ie. Wyczuwalna była kie-

runkowość anteny – odbiór wzdłuż

boków anteny, słabszy sygnał o 1-

-2 S w stosunku do rozwiniętej na

zewnątrz pełnofalowej delty na

3,5MHz, ale także wyczuwalna była

redukcja zakłóceń pasmowych.

Na stronie SP5PSL www.sp5psl.

pzk.org.pl został zamieszczony opis

wykonania tej prostej „pokojowej”

anteny odbiorczej na pasmo 80m.

Antena może stać w pokoju lub na

balkonie i na pewno nasłuchowcy

oraz krótkofalowcy w trudnej sy-

tuacji przestrzennej, a niechcący

stracić kontaktu z eterem, mogą

skorzystać z takich konstrukcji.

Koledzy z SP5PSL za pomocą

miernika MFJ uzyskali ostry rezo-

Czy na tych antenach można

także nadawać?

Jeżeli antena stroi się dobrze

na odbiorze, to można spróbować

nadawać na QRP.

„Testowałem kiedyś antenę ra-

mową własnej roboty ze schematu

zaczerpniętego ze ŚR (7 zwojów

linki w kształcie kwadratu o bo-

ku 55cm, dostrajana szeregowym

kondensatorem zmiennym). Zrobi-

łem na tym kilkadziesiąt łączności

krajowych na 80m przy mocy out

50W (były też raporty 59). Antena

była w mieszkaniu na parterze. To

dowód, że jednak można wyjść

w eter nawet przy bardzo trudnych

warunkach antenowych”.

Jest to wypowiedź SQ5IRH z fo-

rum dyskusyjnego ze strony www.

swiatradio.pl

Antek J. z anteną loop wykonaną przez SP5COR i SP5COF

Szkic konstrukcji anteny loop na 80m