Instrukcja obsługi Lasera FOX

w stomatologii

Laser FOX modele: o długości fali 810/980/1064 nm

strona 1 z 14

Bessemerstr. 14

90411 Nürnberg

T. [phone]

F. [phone]

[e-mail]

www

.arclaser.de

Spis treści:

1) Bezpieczeństwo lasera

2) Podstawowe zastosowania lasera

3) Zastosowanie

a) Wskazania/przeciwwskazania

b) Metody

c) Sprawdzenie przed leczeniem

d) Sprawdzenie po leczeniu

e) Postępowanie przy efektach niepożądanych

f) Leczenie tkanek przyległych

g) Parametry leczenia

h) Postępowanie w sytuacji typowych usterek

strona 2 z 14

1. Bezpieczeństwo lasera

Światło laserowe emitowane przez laser FOX może powodować poważne uszkodzenia zarówno
dla pacjenta jak i osoby obsługującej a także osób trzecich, obecnych przy stosowaniu lasera.
Laser FOX należy do klasy IV urządzeń. Oznacza to, że promieniowanie może powodować
uszkodzenia, gdy jest kierowane bezpośrednio na tkankę a także gdy jest rozproszone czy odbite.
Światło lasera FOX jest intensywne i skuteczne w koagulowaniu i odparowywaniu tkanki.
Najcięższe obrażenia występują gdy światło lasera jest kierowane na oczy. Nawet światło małej
mocy lasera może nieodwracalnie uszkodzić siatkówkę oka. Może to prowadzić do całkowitej
ślepoty. Niebezpieczeństwo zależy od długości fali oraz dawki promieniowania (gęstość energii w
czasie). Światło lasera o długości w przedziale pomiędzy 400nm a 1400nm jest najbardziej
niebezpieczne dla oka. Przechodzi przez rogówkę, komorę przednią, soczewkę i komorę tylną i
dociera do siatkówki z niewielką lub prawie żadną absorpcją.

Absorpcja wody

Rogówka tak jak komora przednia, soczewka oraz komora tylna zawierają głównie wodę. Inne
składniki tkankowe (głównie kolagen) grają niewielką rolę w interakcji tkankowej ze światłem
lasera. Przy długości fali pomiędzy 400nm a 1400nm woda ma bardzo niską absorpcję światła,
tak więc światło lasera wnika doskonale i niemalże z pełną mocą osiąga siatkówkę, gdzie jest
absorbowane przez krew i nabłonek siatkówki.
Laser FOX emituje światło o długości fali 810nm do 980nm, tak więc jest absolutnie konieczne
stosowanie okularów ochronnych podczas pracy z laserem FOX.
Przy tej intensywności (skoncentrowany strumień), światło lasera FOX może także uszkadzać
skórę lub inne tkanki. Promieniowanie może zapalać materiały łatwopalne.

strona 3 z 14

Aby uniknąć jakichkolwiek obrażeń i bezpiecznie stosować laser FOX, ważne jest
stosowanie się do zasad bezpiecznego posługiwania się laserem:

1) Każdy użytkownik lasera FOX powinien przejść szkolenie prowadzone przez

autoryzowany personel lub osobę przeszkoloną przez autoryzowany personel.

2) Pomieszczenie, w którym jest używany laser FOX powinno być oznakowane

tablicami ostrzegawczymi, tak, aby każda osoba mogła łatwo się zorientować, że
przebywa w pomieszczeniu gdzie jest stosowany laser oraz, że nie należy
wchodzić bez odpowiedniego zabezpieczenia w trakcie pracy lasera.

3) Nie należy stosować lasera kiedy nie jest się pewnym, że wszystkie jego

elementy działają prawidłowo. Należy kontrolować położenie światłowodu:
plamka wywoływana padającym strumieniem powinna być zawsze okrągła i
regularna, nie powinno być żadnego rozproszenia światła. Można to sprawdzić
używając białego papieru i trzymając samą końcówkę światłowodu (np. LL13001)
lub koncentrując końcówkę (np. HS11009) z odległości około 5 cm (należy
ustawić laser w ustawieniu GOTÓW).

4) Kiedykolwiek laser jest w ustawieniu GOTÓW (pali się żółta kwadratowa

kontrolka) każda osoba znajdująca się w zasięgu promieniowania lasera
(pomieszczenie gdzie pracuje laser) powinna nosić okulary zabezpieczające,
które są właściwym zabezpieczeniem oczu przed promieniowaniem lasera FOX.

5) Laser powinien być stosowany tylko w określonym wskazaniu, nigdy nie należy

naświetlać innego materiału/tkanki poza zamierzonym zastosowaniem.

6) Szczególnie należy unikać naświetlania powierzchni odbijających. Odbite światło

laserowe może powodować takie same uszkodzenia jak promieniowanie
bezpośrednie.

7) Wyłącz stan GOTÓW lasera kiedy nie jest on używany; np. w czasie przerw lub

na koniec zabiegu.

strona 4 z 14

2) Podstawowe zastosowanie lasera

Zamierzony efekt zastosowania lasera opiera się na interakcji światła ze składnikami tkanki.
Światło lasera jest pochłaniane lub rozpraszane i odbijane wewnątrz tkanki. Powietrze ma
znikomy wpływ na promieniowanie lasera FOX w związku z tym interakcję pomiędzy laserem
FOX a powietrzem możemy pominąć. Odbicie pełni znaczącą rolę w obecności metalu, szkła i
innych powierzchniach odbijających promienie. Kiedy stosujemy promieniowanie lasera FOX na
tkankę odbicie nie jest elementem dominującym. Jednakże nie wynosi ono zero! Kiedy
promieniowanie jest rozproszone w tkance, nie wpływa to na jego absorpcję. Absorpcja jest
głównym czynnikiem wpływającym na efektywność promieniowania laserowego.
Absorpcja oznacza, że światło lasera FOX jest zamieniana głównie na ciepło, które wywołuje
pożądane efekty (koagulacja/odparowanie).
Przy małej gęstości energii (duży punkcik lub niska moc) ciepło, które powstaje w tkance może
powodować wzrost temperatury tkanki. Mniejszy rozmiar plamki lub wyższe ustawienie mocy tym
wyższą daje temperaturę. Jest pewna granica, przy której tkanka przestaje tolerować ogrzewanie,
białka ulegają denaturacji, zachodzi koagulacja. Następna granica zostaje przekroczona, kiedy
woda tkankowa (wewnątrz lub zewnątrz komórkowa) nagle odparowuje (>300

o

C). Tkanka ulega

uszkodzeniu. Osiągamy efekt cięcia/odparowania.

Temperatura

Działanie

>40

o

C

45

o

-65

o

C

>65

o

C

>100

o

C

>150

o

C

>300

o

C

około 1000

o

C

indukowanie enzymów, rozdzielanie błon
półprzepuszczalnych, obrzęk

uszkodzenie tkanki, odwracalne lub
nieodwracalne, zależne od czasu trwania
promieniowania

koagulacja

odwodnienie

zwęglenie

odparowanie, ablacja => usunięcie tkanki

jonizacja, natychmiastowe palenie =>
tworzenie fali uderzeniowej

Działanie temperatury

Cięcie tkanki zawsze wymaga wysokiej gęstości energii (wysoka moc lub mały rozmiar plamki).
Na brzegu cięcia, odpowiednio poza strefą odparowania tkanka zawsze jest objęta podgrzaniem
(koagulacja) . Pozytywnym efektem i korzyścią użycia lasera jest zatrzymanie krwawienia poprzez
zamknięcie naczyń (hemostaza). Negatywny efekt jest powodowany bezpośrednio na brzegu
cięcia, gdzie występuje temperatura wyższa niż 150

o

C. Występuje karbonizacja, wywołana przez

zwęglenie tkanki, co jest toksyczne i wydłuża gojenie rany. Aby uniknąć rozległego uszkodzenia
obocznego (karbozacja i koagulacja) na brzegach cięcia stosowanie lasera może być zamienione
w tryb pulsacyjny, który wywołuje mniejsze uszkodzenia. W trybie ciągłym laser w sposób
permanentnym emituje promieniowanie. W trybie impulsowym tkanka może ostygnąć pomiędzy
kolejnymi impulsami lasera i w ten sposób efekt nadmiernej ogrzania może zostać zredukowany.

strona 5 z 14

3) Zastosowanie

a) Wskazania/Przeciwwskazania

Wskazania:

Endodoncja
- odkażanie kanału korzenia zębowego, także wewnątrz kanalików zębiny

Periodontologia
- podobnie do leczenia konwencjonalnego
- leczenie przerostu dziąseł
- zapalenia okołoimplantowe
- formowanie dziąseł
- oczyszczanie kieszonek dziąsłowych i redukcja zakazenia

Chirurgia stomatologiczna
- wędzidełka języka i warg
- wrośnięty implant i ząb
- koagulacja
- afty
- opryszczka
- torbiele
- przetoki
- zwłóknienia
- odleżyny pod protezami

Estetyka
- wybielanie

Przeciwwskazania:

- leczenie próchnicy
- leczenie tkanek twardych (zęby, kości, itd)
- kontaktowe stosowanie na leczenie owrzodzeń i leczenie ubytków śluzówki
- leczenie z wyższą mocą lub dłuższymi impulsami niż zalecane bez dobrej widoczności pola

działania (np. endodoncja, parodontoza, ryzyko martwicy kości)

- wybielanie z kontaktowym stosowaniem
- wybielanie bez stosowania żelu wybielającego

strona 6 z 14

b) Metody

- Chirurgia / odkażanie:

W tym zastosowaniu laser FOX powinien być wyposażony w światłowód (LL13003 – 200 μm
średnica lub LL13001 – 300 μm średnicy). Światłowód posiada wtyczkę, którą należy włożyć do
gniazdka światłowodu w laserze FOX.

ss

ss

ss

Aby kontrolować wiązkę, może być stosowana rączka chirurgiczna (HS11013) ze światłowodem.
Końcówka rączki (np. ZU01024) pozwala na łatwiejsze operowanie i prowadzi wiązkę na
określone miejsce stosowania.

Jak przygotować światłowód i rączkę chirurgiczną do zabiegu oraz jak się nią
posługiwać:

Rączka chirurgiczna składa się z 4 części: dłuższa część, która ma konektor do podłączenia
końcówki (konektor typu luer). Krótka część, którą przykręca się do części dłuższej oraz dwa
plastykowe stożki, które chronią światłowód, kiedy dwie metalowe części są skręcone ściśle ze
sobą.

strona 7 z 14

W czasie stosowania rączki chirurgicznej, części rączki nie muszą być ze sobą połączone; jednak
zawsze istnieje ryzyko zagubienia małych plastykowych stożków. Aby wyjąć lub wprowadzić
światłowód do rączki chirurgicznej, mocowanie może być otwarte na 2 lub obroty.
Dla stosowania stomatologicznego, szczególnie wewnątrz lub na zębie, może być stosowana
końcówka plastykowa (ZU01027) zamiast metalowej (ZU01024).

Po umocowaniu końcówką do rączki, sam światłowód może być wprowadzony do rączki. Upewnij
się, że umocowanie rączki jest otwarte. Zakończenie światłowodu powinno być o minimum 3mm
dłuższa niż końcówka rączki. W przypadku chirurgii dużej mocy lub długiego czasu cięcia,
powiększ ten dystans do 5mm.

strona 8 z 14

Jeśli zakończenie światłowodu kontaktuje się z końcówką rączki chirurgicznej, końcówka
nagrzewa się i po jakimś czasie końcówka może się stopić!!! Uwaga, gorąca końcówka może
powodować uszkodzenie tkanek!!!
Aby uniknąć nadmiernego zakończenia światłowodu, czy nawet bardziej niebezpiecznego,
nagrzewania końcówki rączki, zakończenie światłowodu należy oczyszczać w trakcie zabiegu jeśli
pokryje się spaloną krwią lub skoagulowaną tkanką czy zwęglonym materiałem biologicznym.
Aby rozpocząć cięcie, zakończenie światłowodu może być skierowane bezpośrednio na pole
operacyjne (miejsce odparowywania).
Jeśli tkanka jest jasna (skóra osób blond), interakcja światła lasera FOX z tkanką jest mniej
efektywne. Głębokość penetracji wynosi 2-4mm i odparowanie jest trudno osiągnąć. Ciemne
struktury (pigment/przebarwienia) mogą nasilać absorpcję i zwiększać efektywność.
Zaleca się w tym przypadku, „zaczernienie” zakończenia światłowodu przed rozpoczęciem
operacji. Można to wykonać poprzez przypalenie kawałka drewna lub kolorowego papieru przez
krótki czas. Proces ten nazywa się inicjacją interakcji laserowej operowanej tkanki. Zakończenie
światłowodu absorbuje promieniowanie laserowe znacznie lepiej i cięcie jest znacznie bardziej
efektywne.
Do cięcia laserem diodowym FOX, nagie zakończenie światłowodu musi dotykać tkankę!
Procedura cięcia jest niemal podobna do cięcia nożem, poza tym, że zakończenie światłowodu
powinno być przesuwane tylko w jednym kierunku po ciętej tkance pod kątem mniejszym niż 90

o

.

strona 9 z 14

Cięcie laserem FOX

Endodoncja/Parodontologia:

Do odkażania zakończenie światłowodu nie musi być poddawane „inicjacji”.

strona 10 z 14

- Wybielanie:

Do wybielania, należy używać rączkę wybielającą (HS11014) oraz światłowód z 2 złączkami na
każdym końcu (LL13002)

Przed zabiegiem należy oczyścić zęby dla lepszego efektu wybielającego, najlepiej proszkiem
pumeksowym. Następnie można nałożyć ochronę dziąseł. Ochrona dziąseł szybko twardnieje gdy
jest wystawiona na działanie intensywnego światła widzialnego lub UV. Następnie można nałożyć
pastę wybielającą. W trakcie aktywowania żelu wybielającego, strumień lasera musi być
kierowany nad zębami, w taki sposób, aby nie naświetlać tego samego punktu zbyt długo
(ochrona przed przegrzaniem). Gdy minie czas reakcji żelu wybielającego, usuwa się go
całkowicie i można przeprowadzić reminalizację.

Ważne uwagi:

•

Należy stosować się do porad stosowania żelu wybielającego.

•

Zaleca się stosować ochronę dziąseł.

•

Przegrzanie zębów w trakcie wybielania poprzez niewłaściwe użycie lasera grozi
uszkodzeniem zębów.

•

Proces wybielania może być powtórzony 3-krotnie, w zależności od efektu wybielającego.

•

Nie zaleca się kolejnego wybielania przed upływem 6 miesięcy.

•

Zaleca się remineralizację wybielanych zębów.

•

Koronki oraz implanty nie mogą być wybielane.

•

Należy przechowywać żel wybielający w chłodnym miejscu; znieczulacz i ochraniacz
dziąseł powinny być przechowywane w ciemnym miejscu w temperaturze pokojowej.

Parametry: Moc – 1wat; długość pulsu – cw (praca ciągła) ; przerwa pulsu – bez przerw; czas
działania na ząb – 10-15s; czas aktywacji żelu wybielającego po naświetleniu: około 10min.

strona 11 z 14

c) Sprawdzenie przed leczeniem

Laser FOX posiada automatyczny pomiar mocy wyjściowej przed użyciem urządzenia. Sprawdzaj
elementy systemu. Szczególnie zwracaj uwagę na podłączenie światłowodu: plamka zawsze
powinna być okrągła i regularna bez rozproszeń. Możesz to sprawdzić trzymając odsłonięte
zakończenie światłowodu (LL13001 lub LL13003) w odległości 5cm od jasnego papieru (należy
włączyć laser w pozycję GOTÓW). Wykonując to, należy nosić okulary ochronne.

d) Sprawdzenie po leczeniu

Po zabiegu, nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych procedur. Zaletą stosowania lasera
jest to, że w czasie cięcia zachodzi efekt hemostatyczny i nie występuje krwawienie. Do
odkażania stosuje się bardzo małą moc, czym ogranicza się nadmierne ogrzewanie zdrowej
tkanki.
Wybielanie wymaga ostrożności, ponieważ po zabiegu przeprowadza się chemiczną
remineralizację zębów. Laser działa wyłącznie jako katalizator dla reakcji chemicznej,
przyspieszając proces. Dlatego należy dokładnie przestrzegać zaleceń producenta żelu
wybielającego.

e) Postępowanie w przypadku efektów niepożądanych

Stosowanie światła laserowego może powodować odparowanie tkanki, co daje w efekcie cięcie
(rozpad): głębokość cięcia może być zbyt duża jeśli operator kieruje laser zbyt długo w tym
samym miejscu. Jeśli taka sytuacja zachodzi, należy stosować zamknięcie rany w sposób
tradycyjny (szycie).
Po drugie, światło lasera powoduje hemostazę i koagulację tkanki. Obszar nieodwracalnego
uszkodzenia tkanki zależy od czasu i natężenia koagulacji. Skoagulowana tkanka nie jest
szkodliwa i zwykle nie stanowi problemu.
W przypadku przegrzania ważnych tkanek (np. miazga) zaleca się intensywne chłodzenie.
W przypadku zbyt dużej plamki lasera: kiedy operator dostarcza zbyt dużo energii do leczonego
obszaru, efekt jest porównywalny do oparzenia. Postępowanie powinno być zgodne z wytycznymi
postępowania dla poparzenia.

f) Leczenie tkanek przyległych

Może dojść do dyskomfortu w trakcie stosowania lasera. Aby tego uniknąć, sprzęt powinien
posiadać określone parametry i należy stosować krótkie naświetlania. Chłodzenie również może
poprawić komfort pacjenta. Wszyscy obecni w pomieszczeniu powinni nosić okulary ochronne
włącznie z pacjentem. W przypadku jakiegokolwiek dłuższego naświetlenia oczu należy się
skontaktować z okulistą.

strona 12 z 14

g) Parametry leczenia

Tryb pracy ciągłej powoduje większą hemostazę i bardziej rozległe uszkodzenie tkanek
przyległych (większa moc efektywna, bardziej rozległe cięcie), tryb pulsacyjny zmniejsza
uszkodzenie tkanek przyległych (mniejsza moc efektywna, mniejsze cięcie). Gdy jest stosowany
tryb pulsacyjny (np. 20ms długość pulsu, 4ms przerwa) można zwiększyć moc o 1 wat niż w trybie
ciągłym. Światłowód o średnicy 200μm można stosować także do cięcia chirurgicznego,
potrzebna moc do cięcia jest wtedy mniejsza niż dla średnicy 300μm z powodu większej gęstości
mocy (mniejsza średnica światłowodu).

Światłowód

Długość pulsu

Moc (W)

Chirurgia

Zastosowanie

kontakt do bez kontaktu, 1-5 mm odległość

Nacięcie dziąsła

300μm

cw, kontakt

2-4

Gojenie implantu

300μm

cw, kontakt

2-3

Ułatwienie
wyrzynania

300μm

cw

2-3

Nacięcie wędzidełka

300μm

cw, kontakt

2-3

Hemostaza

300μm

cw

3-5

Kształtowanie
dziąsła

300μm

cw

2-4

Afty

300μm

cw , 5mm

1-2

Periodontologia

Zastosowanie

kontakt

Ubytki dziąsła

300μm

cw

1

Kieszonka

300μm

cw

2-4

Kieszonka

300μm

5ms (75-100Hz)

2

Endodoncja

Utrzymuj końcówkę
w ruchu:2mm/s

usunięcie miazgi

200/300μm

cw

1,5/3

usunięcie miazgi

200/300μm

cw

1,5/3

Wybielanie

Utrzymuj końcówkę
w ruchu

Przestrzegaj zaleceń
z rozdziału b) Metody

Końcówka+światłowód
(HS11014+ LL13002)

cw, bez kontaktu !

1

strona 13 z 14

h) Postępowanie w przypadku problemów

W przypadku jakichkolwiek problemów z generowaną mocą lasera, moc, która dociera do
pacjenta spada. Nie ma możliwości dostarczenia nadmiernej mocy, ponieważ dioda laserowa
posiada zabezpieczenie. Mniejsza moc może dawać mniejszy efekt niż pożądany. Kiedy taka
sytuacja ma miejsce najpierw należy sprawdzić połączenie światłowodu. Każde uszkodzenie
światłowodu prowadzi do spadku mocy dostarczanej do miejsca operacji. Zwykle uszkodzony
światłowód powoduje też zniekształcenie plamki. Nie należy stosować uszkodzonego
światłowodu, powinien on zostać wymieniony.
System posiada autokontrolę przy starcie urządzenia, jeśli następuje duży spadek mocy,
urządzenie nie zostanie uruchomione. Każda informacja o błędzie na wyświetlaczu powinna
zostać sprawdzona w dostarczonej instrukcji.
W przypadku pytań i wątpliwości należy się kontaktować z przedstawicielem producenta:

Promo Med sp. z o.o.

os. Bohaterów II Wojny Światowej 21 lok.7
61-387 Poznań
tel./fax: [phone]
tel. kom.: ([phone]

[e-mail]

strona 14 z 14