Brzuch mnie boli

O dolegliwościach trawiennych trudno mówić ”w towarzystwie”, co sprawia, że często
znosimy je w milczeniu. A rada na nie może być bardzo prosta – od zmiany stylu życia po

stosowanie leków dostępnych bez recepty. Olejek miętowy lub rozpuszczalny włóknik
mogą na przykład pomóc osobom z zespołem jelita wrażliwego. (…)

A jakie problemy żołądkowe gnębią nas najczęściej?

REFLUKS

Objawy cofania się kwaśnej treści żołądkowej do przełyku, takie jak zgaga, należą do najczęstszych

dolegliwości żołądkowych. (…) Ich duże natężenie może świadczyć o chorobie refluksowej przełyku
(GERD - ang. gastroesophageal reflux disease), która poza bolesnością może także w dłuższej

perspektywie czasowej prowadzić do powstania raka przełyku.

Typowa zgaga to ”uczucie pieczenia pojawiające się w górnej części brzucha i promieniujące do
klatki piersiowej w okolice mostka” – wyjaśnia Michael Gold, dyrektor gastroenterologii w

Washington Hospital Center. - Może mu towarzyszyć kwaśny posmak w ustach, nadmierne ślinienie
się, a nawet cofanie się resztek jedzenia i płynów do ust, szczególnie w nocy.

Zgagę może powodować ciąża, niektóre leki, picie alkoholu czy spożywanie pewnych pokarmów.

Dzieci do 12. roku życia i część dorosłych mogą mieć GERD bez zgagi, zamiast której występują
objawy astmopodobne, problemy z połykaniem lub suchy kaszel.

Możliwe jest leczenie za pomocą leków zmniejszających poziom kwasów żołądkowych, takich jak

inhibitory pompy protonowej i receptora H2. W ciężkich przypadkach GERD można zacieśnić
chirurgicznie połączenie między przełykiem a żołądkiem, aby ograniczyć cofanie treści żołądkowej.

(…)

WRZODY TRAWIENNE

W razie niewyjaśnionego bólu żołądka warto się zastanowić, zanim sięgnie się po lek
przeciwbólowy.

- Gdy podejrzewa się wrzody, najgorszym co można zrobić jest zażycie aspiryny czy innego

przeciwbólowego leku z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne) – tłumaczy Gold. - W tym
przypadku leki te nie pomagają, a wręcz szkodzą.

Należy wtedy natomiast rozważyć wykonanie testu na obecności

Helicobacter pylori

. Bakteria ta,

uszkadzając ochronną warstwę śluzową, powoduje powstanie wrzodów. (…)

Innymi przyczynami wrzodów są: zwiększone wydzielanie kwasów żołądkowych, palenie oraz
nadmiar NLPZ. Czynnikiem sprawczym może być też alkohol. (Stara teoria obwiniająca stres też nie

jest do końca zła: stres może nasilać objawy wrzodów oraz opóźniać ich gojenie.)

Nieleczone wrzody mogą powodować krwawienie i powstanie dziury w ścianie żołądka lub
dwunastnicy, co może prowadzić do poważnej infekcji. (...) Długotrwała infekcja H. pylori wykazuje

związek ze zwiększonym ryzykiem raka żołądka. Aby usunąć H. pylori, stosuje się 14-dniowe
leczenie antybiotykami w połączeniu z lekami zmniejszającymi kwasowość soków żołądkowych. W

bardziej poważnych przypadkach rozwiązaniem jest leczenie chirurgiczne. (…)

KAMIENIE ŻÓŁCIOWE

Tylko jedna czwarta osób z kamicą żółciową wymaga leczenia. Najczęściej polega ono na wycięciu
pęcherzyka żółciowego.

Kamienie żółciowe są często obwiniane za objawy innych, mniej uchwytnych chorób, takich jak na

przykład zespół jelita wrażliwego. Nawet jeśli badanie USG potwierdza istnienie kamieni, to
niekoniecznie one muszą powodować dolegliwości.

Operacja może okazać się konieczna, jeśli kamienie powodują zapalenie lub infekcje pęcherzyka

1

żółciowego, trzustki lub wątroby. Dzieje się tak, gdy przemieszczający się kamień utknie w
przewodach na drodze z wątroby do jelita cienkiego.

Ból spowodowany utknięciem kamienia żółciowego w przewodzie pojawia się zwykle szybko – w

prawym nadbrzuszu, pomiędzy łopatkami lub w okolicy prawego ramienia – i oznacza, że konieczne
jest zgłoszenie się na pogotowie, podobnie jak w przypadku towarzyszącej gorączki, wymiotów,

nudności oraz bólu trwającego ponad pięć godzin. Pęcherzyk żółciowy można usunąć
laparoskopowo, a niedawno zaczęto wykonywać zabiegi bez konieczności nacinania skóry, z

dostępu przez usta lub pochwę.

Dodatkowym czynnikiem ryzyka jest tu otyłość, a teoria mówi, że kamienie powstają z powodu
niedoboru włóknika i nadmiaru tłuszczu w zachodniej diecie. Groźne może też być szybkie tracenie i

ponowne przybieranie na wadze. Większe ryzyko dotyczy również kobiet w ciąży i tych stosujących
tabletki antykoncepcyjne.

NIETOLERANCJA LAKTOZY

Około 30-50 milionów Amerykanów nie toleruje laktozy, co oznacza, że brakuje im enzymu

koniecznego do trawienia cukru zawartego w mleku. (…) Objawy – których nasilenie jest u każdego
inne – obejmują skurcze, wzdęcia, nadmierną ilość gazów, nudności i wymioty. Pojawiają się

zwykle po 30 minutach do dwóch godzin po spożyciu nabiału.

Lekarze mogą badać nietolerancję laktozy za pomocą testu oddechowego mierzącego podwyższony
poziom wodoru w wydychanym powietrzu, testu z krwi, przed którym pacjent wypija napój z

laktozą, albo badania kwasowości stolca (którą zwiększa niestrawiona laktoza). (...)

Jeśli badanie wykaże nietolerancję, nie należy rozpaczać. Dostępne bez recepty tabletki mogą
uzupełnić brakujący enzym, laktazę, a niektóre mleka i jego substytuty nie zawierają laktozy. Nie w

każdym przypadku trzeba koniecznie unikać nabiału. Niektóre osoby z niedoborem laktazy mogą
tolerować niewielkie ilości laktozy.

UCHYŁKOWATOŚĆ

Szacunkowo trzech na pięciu Amerykanów powyżej 70. roku życia ma nieprawidłowe uwypuklenia
ściany przewodu pokarmowego zwane uchyłkami. Jedynie u 20 procent z nich dojdzie do

powikłania w postaci zapalenia uchyłków, ich pęknięcia lub powstania ropnia.

Lekarze długo zalecali pacjentom z uchyłkami, by unikali orzechów czy ziaren z obawy, że mogą
one zablokować uchyłek i spowodować komplikacje. Jednak niedawne badanie wykazało, że

regularne spożywanie tego rodzaju pokarmów nie zwiększa ryzyka wystąpienia powikłań
uchyłkowatości. Co więcej jedzenie dużych ilości orzechów i prażonej kukurydzy wydawało się

zmniejszać zagrożenie.

Kiedy dojdzie do zapalenia uchyłków, najczęściej objawia się ono bólem brzucha w lewej dolnej
stronie brzucha oraz czasem także gorączką. Stan ten leczy się antybiotykami. W ciężkich

przypadkach pęknięcie uchyłka może prowadzić do powstania ropnia, który może powodować
nudności i wymioty, gorączkę i nasiloną tkliwość brzucha, co wymaga interwencji chirurgicznej.

Część ekspertów uważa też, że zapalenie może wyzwalać dieta uboga we włóknik. (…)

ZAPALNE CHOROBY JELITA

Osoby z

chorobą Crohna

i wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (WZJG) - dwiema

najczęstszymi zapalnymi chorobami jelita - skarżą się na bóle brzucha i biegunkę, a czasem także

anemię, krwawienie z odbytnicy, ubytek masy ciała i inne objawy. Nie ma określonego testu
wykrywającego którąkolwiek z chorób. (…)

Obie choroby wynikają z nieobliczalności układu immunologicznego, która powoduje, że organizm

zaczyna atakować układ pokarmowy. W chorobie Crohna owrzodzenia drążą głęboko wyściółkę
dowolnej części przewodu pokarmowego, prowadząc do infekcji, pogrubienia ściany jelita i

niedrożności, które wymagają operacji. WZJG dla porównania dotyczy jedynie okrężnicy i
odbytnicy, gdzie także powoduje powstanie owrzodzeń. Dla WZJG typowe są stany ropne i

krwawienia.

2

Leczenie obu chorób wymaga opanowania, a następnie utrzymania w ryzach niewłaściwej
odpowiedzi zapalnej organizmu. Osiąga się to za pomocą połączenia stosowania leków

przeciwzapalnych, steroidów oraz leków immunosupresyjnych. U pacjentów z chorobą Crohna
stosuje się także antybiotyki i inne specjalistyczne leki. (…)

Chirurgia ”leczy” WZJG przez usunięcie okrężnicy, co oznacza jednak, że pacjenci muszą nosić

worek stomijny. (…)

ZAPARCIA

Fakt, że rocznie Amerykanie wydają 725 milionów dolarów na środki przeczyszczające, sugeruje, że
– mówiąc żartobliwie - przetykanie rur jest niemal narodowym hobby. Jednak nadużywanie

stymulujących środków przeczyszczających, powodujących rytmiczne skurcze jelit, może prowadzić
do uzależnienia, wymagającego coraz większych ilości leków i ostatecznie powodującego brak ich

skuteczności. (...)

Nie trzeba obsesyjnie dbać o codzienne wypróżnienie. Normą jest wszystko, co mieści się między
trzy razy dziennie a trzy razy w tygodniu.

Jeśli jednak brak wypróżnienia powoduje dyskomfort, należy spróbować dostępnego bez recepty

lekarstwa, jakim jest stare dobre mleczko magnezowe. Bez względu na to, czy stosuje się środki
przeczyszczające czy nie, tydzień bez wypróżnienia jest wystarczającym powodem wizyty do

lekarza. Zaparcia, twarde stolce i wysiłek przy wypróżnianiu mogą prowadzić do powstania
hemoroidów i szczeliny odbytu.

W zapobieganiu zaparciom najlepsza jest aktywność fizyczna i dieta bogata we włóknik pochodzący

z pełnego ziarna, warzyw i owoców. W przypadku ludzi starszych, którzy częściej mają zaparcia,
należy upewnić się, czy są odpowiednio nawodnieni i unikają leków, które mogą powodować

zatrzymanie stolca.

© 2008 Premium Health News Service, Reed Business Information Ltd. All rights reserved.
Distributed by Tribune Media Services International.

3