CO TO JEST WIATR?

Do ró nych obszarów Ziemi dociera ró na ilo promieniowania

słonecznego. Jak wiemy, okolice równika nagrzewaj si o wiele

bardziej ni strefy okołobiegunowe. Gdy lekkie, gor ce powietrze z

rejonu równika ucieka w gór , na jego miejsce napływaj fale

chłodnego powietrza znad biegunów. Tak powstaje wiatr - ruch

powietrza, spowodowany ró nicami temperatur i ci nie , a tak e

działaniem zwi zanej z obrotowym ruchem Ziemi siły Coriolisa.

Gdyby nie zakrzywiaj ca tor wiatru siła Coriolisa, zwana te

geostroficzn , powietrze przemieszczałoby si w linii prostej, w druj c od obszarów

wysokiego ci nienia ku terenom o ci nieniu niskim.

RODZAJE WIATRÓW

Najni sze ci nienie panuje nad równikiem. Powietrze, które odpływa znad tego

„równikowego pasa ciszy” opada nast pnie na ziemi w okolicach zwrotników (szeroko

geograficzna mniejsza ni 30 stopni), a stamt d rozprzestrzenia si na północ i na południe w

postaci stałych wiatrów zachodnich i zwanych te pasatami stałych wiatrów wschodnich. To

jednak nie te, globalne wiatry, lecz charakterystyczne dla danego obszaru wiatry lokalne maj

najwi kszy wpływ na pogod na danym terenie. Polskim wiatrem lokalnym jest wyst puj cy

w Sudetach i Karpatach wiatr halny, który jest jednocze nie przykładem wiatru górskiego,

powstaj cego ze wzgl du na ró nice w nagrzewaniu si stoków górskich i dolin. W dzie

wy sze temperatury panuj na górskich zboczach, podczas gdy noc to doliny zatrzymuj

wi cej ciepła.

Zwró uwag !

Energia wiatru mo e by uznawana za form energii Sło ca. Nie byłoby wiatru, gdyby taka

sama ilo promieniowania słonecznego docierała do wszystkich punktów globu.

HISTORIA

Energia wiatru znajduje zastosowanie od bardzo dawnych czasów. Ju 4000

lat temu staro ytni Babilo czycy pompowali wod przy pomocy wiatraków,

nawadniaj c pola i osuszaj c mokradła, o wiele wcze niej za

wykorzystywano wiatr w egludze. Od VI wieku Persowie mełli ziarno w

młynach wiatrowych. W VIII wieku w Europie pojawiły si du e

czteroskrzydłowe wiatraki, wykorzystywane przez Holendrów do

wypompowywania wody z obszarów nisko poło onych. Wraz z odkryciem

elektryczno ci energia wiatru znalazła nowe zastosowanie: pod koniec XIX

wieku podj to pierwsze próby wykorzystania jej do produkcji pr du, za do

roku 1960 na wiecie działało ju ponad milion siłowni wiatrowych.

Wiatr przemian

Zainteresowanie energi wiatru, tak jak i innymi odnawialnymi ródłami energii wzrosło w

nast pstwie kryzysu energetycznego z 1973 roku. Od tego czasu na całym wiecie

zainstalowano ponad 50 000 turbin wiatrowych, a energetyka wiatrowa jest jedn z

najdynamiczniej rozwijaj cych si gał zi przemysłu.

EUROPA – WIATOWY LIDER

Współcze nie szybki rozwój energetyki wiatrowej nast puje zwłaszcza na terenie Europy. W

roku 2004 w krajach starej Unii Europejskiej moc zainstalowana elektrowni wiatrowych

zwi kszyła si o 20,3% w stosunku do roku 2003 i wynosiła 34 366 MW - blisko trzy czwarte

wiatowej mocy zainstalowanej.

ródło danych:

www.energies-renouvelables.org/observ-er/stat_baro/ecbrec/baro165.pdf

Europejskim liderem w wykorzystywaniu energii wiatru pozostaj Niemcy, które w 2001

roku dysponowały a 46,1% wiatowej mocy zainstalowanej, jednak w roku 2004 najwi cej

mocy zainstalowanej przybyło w Hiszpanii – kraju o ponadprzeci tnej pr dko ci wiatru (do

10m/s) i znakomitych warunkach do rozwoju energetyki wiatrowej. Spo ród nowych

członków UE najwi ksz ilo mocy zainstalowanej – 68,1 MW - posiada Polska, jednak w

roku 2004 nasz kraj zwi kszył swój potencjał tylko o ponad 11%, podczas gdy w innym

nowym pa stwie Unii – w Estonii – zasoby mocy zainstalowanej wzrosły a o 583,8%.

WARUNKI

eby móc wykorzystywa energi wiatru do produkcji pr du niezb dne s odpowiednie

warunki, to znaczy stałe wyst powanie wiatru o okre lonej pr dko ci. Elektrownie wiatrowe

pracuj zazwyczaj przy wietrze wiej cym z pr dko ci od 5 do 25 m/s, przy czym pr dko

od 15 do 20 m/s uznawana jest za optymaln . Zbyt małe pr dko ci uniemo liwiaj

wytwarzanie energii elektrycznej o wystarczaj cej mocy, zbyt du e za – przekraczaj ce 30

m/s – mog doprowadzi do mechanicznych uszkodze wiatraka. Najodpowiedniejsze

warunki dla energetyki wiatrowej istniej zazwyczaj w okolicach nadmorskich – takich jak na

przykład Dolna Saksonia, skupiaj ca ponad 40% niemieckich elektrowni wiatrowych - i na

terenach podgórskich. W naszym kraju obszary szczególnie sprzyjaj ce wykorzystywaniu

energii wiatru to województwa pomorskie i zachodniopomorskie, gdzie obecnie, w

miejscowo ci Tymie powstaje najwi ksza polska farma wiatrowa – zakład o mocy 50 MW,

który b dzie oddany do u ytku w czerwcu 2006 roku.

Farmy wiatrowe

Farma wiatrowa

to zespół poło onych w niewielkiej odległo ci od siebie wiatrowych

urz dze pr dotwórczych, grupuj cy od ponad 10 do nawet 100 turbin wiatrowych.

ZALETY I WADY

Energia wiatru jest odnawialnym ródłem energii (OZE) - niewyczerpywalnym i

niezanieczyszczaj cym rodowiska. Nie znaczy to jednak, e jest dla rodowiska neutralna.

Jak si okazuje, elektrownie wiatrowe mog wywiera negatywny wpływ na otoczenie – na

ludzi, na ptaki, na krajobraz. Problemem jest na przykład wytwarzany przez turbiny wiatrowe

stały, monotonny hałas o niskim nat eniu, niekorzystnie oddziaływuj cy na psychik

człowieka. By zneutralizowa jego wpływ, wokół masztów elektrowni wiatrowych wyznacza

si stref ochronn o szeroko ci 500 metrów. Inna kwestia to niebezpiecze stwo, stwarzane

przez elektrownie wiatrowe dla ptaków. Mimo, e zdania naukowców w tej sprawie s

podzielone i - jak utrzymuj niektórzy – migruj ce ptaki umiej omija elektrownie, inni

szacuj , e farma wiatrowa o mocy 80 MW mo e zabi nawet 3500 ptaków w ci gu roku. Na

koniec wspomnie nale y tak e o ujemnym wpływie wywieranym przez elektrownie

wiatrowe na krajobraz: zajmuj one du e powierzchnie i zlokalizowane s cz sto w

turystycznych rejonach nadmorskich i górskich.