Cyklon

, układ wiatrów powstających wokół ośrodka niskiego ciśnienia, tworzących się w strefie frontów atmosferycznych.

Charakterystyczny dla cyklonu na półkuli północnej jest wir powietrza w stronę odwrotną do ruchu wskazówek zegara, na
półkuli południowej - zgodny z tym ruchem.

W centrum wiru znajduje się miejsce ciszy, tzw. oko cyklonu. Silnym wiatrom towarzyszą ulewne deszcze. Cyklon
nawiedzający zwrotnikowe i podzwrotnikowe szerokości geograficzne określa się mianem tajfunu lub tornada.

Niż atmosferyczny, niż baryczny, cyklon, ośrodek niskiego ciśnienia charakteryzujący się zamkniętym układem izobar,
w którym ciśnienie powietrza maleje od zewnątrz do środka. Szczególnym przypadkiem niżu atmosferycznego jest cyklon
tropikalny.

Tropikalny cyklon

, niż baryczny charakteryzujący się bardzo dużym spadkiem ciśnienia atmosferycznego od obrzeża do

centrum układu i silnymi wiatrami, którym towarzyszą ulewne deszcze, niekiedy burze. Cyklon tropikalny powstaje w
bardzo ciepłych i wilgotnych masach powietrza, nad oceanami, których temperatura wód wynosi 27-28



C, w strefie

zwrotnikowej, między 5



a 25



szerokości geograficznej północnej i południowej.

Cyklon tropikalny tworzy się bardzo rzadko nad lądem, a zazwyczaj wkraczając nad wybrzeże szybko zanika wskutek
zw

iększonego tarcia. W centrum występuje tzw. oko cyklonu. W ciągu roku powstaje ok. 60 cyklonów tropikalnych, którym

towarzyszą wiatry o sile do 50 m/s, czasami większej. Najczęściej pojawiają się latem i wczesną jesienią. Lokalnie
nazywane są: huraganami, tajfunami, willy-willy

Oko cyklonu

, obszar w centrum cyklonu tropikalnego, gdzie ciśnienie atmosferyczne jest najniższe, temperatura wzrasta,

wiatr gwałtownie zmniejsza prędkość i zachmurzenie maleje w porównaniu z obszarem peryferyjnym

Niż atmosferyczny, niż baryczny, cyklon, ośrodek niskiego ciśnienia charakteryzujący się zamkniętym układem izobar,
w którym ciśnienie powietrza maleje od zewnątrz do środka. Szczególnym przypadkiem niżu atmosferycznego jest cyklon
tropikalny.

Wyż atmosferyczny, wyż baryczny, obszar, w którym ciśnienie atmosferyczne jest podwyższone i wzrasta ku środkowi,
osiągając maksymalną wartość w centrum tego obszaru (centrum wyżu). Na mapie synoptycznej wyż baryczny
przedstawia się za pomocą zamkniętych izobar z rosnącymi wartościami ciśnienia do centrum wyżu. Cyrkulacja powietrza
wyżu barycznego ma charakter antycyklonalny.

TOR CYKLONU

- idzie równolegle do izobar leżących na zewnątrz cyklonu,
- trzyma się jednej i tej samej izobary,
- idzie do bieguna (jeżeli nic mu nie przeszkadza),
- ustępuje z drogi stacjonarnemu układowi wysokiego ciśnienia
- o torze nie decyduje cyklon tylko rozkład ciśnień na zewnątrz,
- nie przechodzi przez wysokie góry,
- na lądzie ginie po 24h,
- idzie za odsuwającym się wyżem,

WARUNKI POWSTAWANIA
- temp. powierzchni oceanu nie niższa od 26



C,

- temp. pow. trochę niższa od tem. wody,
- wysoka temp. pktu rosy (duża ilość pary wodnej w pow.),
- istnienie zaburzenia tropikalnego, np. fali wschodniej, i ruch tego zaburzenia z pręd. 12-13 w lub mniejszą,
- istnienie antycyklonalnej cyrkulacji pow. w górnej troposferze nad przyziemnym zaburzeniem,
- mała zmienność wiatru ze wzrostem wysokości przy ogólnie słabych wiatrach w pobliżu powierzchni morza.
*Powstają w 10% przypadków*

STADIA CYKLONÓW
*Powstawanie*
zaczyna się, gdy w obszarze istniejącego zaburzenia tropikalnego powstaje cyrkulacja cyklonalna wokół
uformowanego środka obniżonego ciśnienia - rzadko spada poniżej 1000 mbar; rozkład chmur i opadów jest
nieuporządkowany.
* Dojrzewanie*
ciśnienie spada do wartości min.; wiatry o pręd ponad 64 węzły tworzą zamknięty pierścień wokół centrum, na
którego obszarze ustala się pogoda ze słabym wiatrem lub nawet ciszą (oko); chmury i opady zaczynają się
formować w wąskie pasma, zbliżające się spiralnie do oka, otaczając je prawie zwartą ścianą; w tym stadium c.t.
osiąga max. natężenie, obejmuje jednak niewielki obszar i jest prawie symetryczny.
*Dojrzały*
obszar objęty przez c.t. rozszerza się, ale dalszy spadek ciśnienia nie następuje; zanika symetria - obszar najgorszej
pogody jest większy po prawej stronie, względem kierunku ruchu, połówka żeglowna po lewej (na poł. odwrotnie).
*Zanikanie*
następuje, gdy c.t. znajdzie się ponad kontynentem lub gdy w drodze ku wyższym szer. geogr. Znajdzie się nad
obszarami chłodnej wody; c.t. po dojściu do strefy umiarkowanych szerokości przekształcają się niekiedy w
głębokie niże pozazwrotnikowe; cały cykl rozwojowy trwa zwykle około 6-9 dni; niektóre c.t. utrzymują się jednak
przez 3-4 tyg., inne zaś znikają po upływie 1-2 dni od chwili powstania, mimo, że wiatry osiągnęły w nich duże
prędkości; zdarza się też, że niezbyt głębokie niże tropikalne dość długo lub wcale nie osiągają skrajnych
gwałtowności.