1

UK

UK

Ł

Ł

AD

AD

GRANULOCYTOWY

GRANULOCYTOWY

Granulopoeza (granulocytopoeza)

Proces wytwarzania granulocytów

Zachodzi w szpiku kostnym

Granulocyty powstają z komórki macierzystej
szpiku

Powstające komórki tworzą układ
granulocytowy

2

Granulocyty i monocyty
mają wspólną
(bipotencjalną) komórkę
macierzystą, która daje
początek dwóm liniom
komórek:

- linii granulocytów

- linii monocytów

Proces różnicowania na
etapie bipotencjalnej
komórki macierzystej trwa
3 – 5 dni

Układ granulocytowy

Mieloblast

Promielocyt

Mielocyt

Metamielocyt

Granulocyt o jądrze pałeczkowatym

Granulocyt o jądrze segmentowanym

3

Pierwszą rozpoznawalną w mikroskopie komórką jest

mieloblast

Wszystkie komórki tego szeregu mają jądro

We krwi obwodowej są:

- granulocyty o jądrze pałeczkowatym

- granulocyty o jądrze segmentowanym

- Pojedyncze metamielocyty

Mieloblast

Ś

rednica 15 – 20

µ

m

Jądro:

Duże okrągłe lub owalne

Struktura delikatna bo jest dużo
oksychromatyny (różowa, kwasochłonna).

Zawiera od 2 do 5 dobrze
widocznych jąderek koloru niebieskawego.

4

Mieloblast

Cytoplazma

bezziarnista,

wąski pas wokół jądra,

zasadochłonna (niebieska),

często nieregularna, z wypustkami.

Nie ma przejaśnienia między jądrem a cytoplazmą

Promielocyt

Promielocyt

Komórka większa od mieloblasta
16 – 27

µ

m

0,5 – 5% blastozy szpiku

Jądro:

Owalne położone z boku komórki
Ma delikatną różową strukturę
Zawiera 1 do 4 jąderek

5

Promielocyt

Cytoplazma

zajmuje dużą część komórki,

obfitsza niż w mieloblaście,

jasnoniebieska

zawiera liczne ziarnistości

Mielocyt

Mielocyty stanowią 5 – 15% komórek jądrzastych
szpiku

Ostatnia w szeregu komórka, która się dzieli

W komórce maleje:

- liczba mitochondriów
- rozmiary retikulum endoplazmatycznego

Proporcje cytoplazma – jądro przesuwają się na
korzyść cytoplazmy

6

Mielocyt

Komórka okrągła lub owalna
Ś

rednica 14 – 20

µ

m

Jądro:

- od strony wewnętrznej spłaszczone lub lekko

wpuklone położone z boku komórki

- brak jąderek

dominuje zbita granatowa bazochromatyna

Od szczebla mielocyta granulocyty różnicują się
na:

Granulocyty kwasochłonne (eozynofile,
eozynocyty)

Granulocyty obojętnochłonne (neutrofile,
neutrocyty)

Granulocyty zasadochłonne

(bazofile, bazocyty)

7

Granulocyt obojętnochłonny

Cytoplazma:

szaroróżowa,

zawiera bardzo drobną wtórną ziarnistość

Granulocyt

kwasochłonny

- cytoplazma zawiera ceglasto-czerwone ziarna

- ziarna są średniej wielkości i wszystkie

są podobnej wielkości

- ziarna nie przesłaniają jądra

8

Granulocyty zasadochłonne

- w cytoplazmie mają grubą granatową

ziarnistość

- ziarna są różnej wielkości

- ziarna często przesłaniają jądro

Metamielocyt

Komórka okrągła lub lekko owalna
Ś

rednica 12 – 18

µ

m

Jądro:

Przypomina gruby rogalik

Chromatyna bardziej pyknotyczna,

Ciemniejsza, bo więcej bazochromatyny

Położone z boku komórki

9

Metamielocyt – cytoplazma

Regularna, stosunek jądra do cytoplazmy przesuwa

się na korzyść cytoplazmy.

W cytoplazmie pojawia się aktywność fosfatazy
alkalicznej Już nie proliferuje

Granulocyt o j

Granulocyt o j

ą

ą

drze pa

drze pa

ł

ł

eczkowatym

eczkowatym

Wielkość 12 – 15

µ

m

Komórka okrągła
Mniejsza od poprzedniej

Jądro

Przypomina cienki rogalik
Pyknotyczne
Dużo granatowej bazochromatyny

10

Granulocyty o j

Granulocyty o j

ą

ą

drze segmentowanym

drze segmentowanym

Wielkość 10 – 15

µ

m

Okrągła lub lekko owalna

Jądro:

Podzielone na płaty (segmenty) połączone mostkami
chromatyny.
Jest od 2 do 4 płatów.
Granatowe, pyknotyczne

Gdy jest więcej niż 5 płatów, to są to jądra
wielopłatowe (hipersegmentowane).

Jądro granulocyta kwasochłonnego
segmentowanego często ma 2 płaty.

11

Różnicowanie mielocyta, metamielocyta i pałeczki

Różnicowanie metamielocyt – mielocyt - pałka

12

R

R

ó

ó

ż

ż

nicowanie

nicowanie

granulocyta

granulocyta

o j

o j

ą

ą

drze

drze

pa

pa

ł

ł

eczkowanym

eczkowanym

z segmentem

z segmentem

Przesunięcie obrazu granulocytów w lewo

(odmłodzenie):

- pojawia się w stanach mobilizacji układu

granulocytowego.

- pojawiają się we krwi komórki młodsze

z układu granulocytowego.

13

Przesunięcie obrazu granulocytów w prawo

(postarzenie):

Zwiększa się liczba granulocytów, których

jądro ma większą liczbę płatów.

Zmiany w układzie granulocytowym zachodzące

podczas dojrzewania

- Komórki zmniejszają swoje rozmiary, z jednym

wyjątkiem (promielocyt jest większy)

- Jądro zmienia strukturę i kształt

- Zanikają jąderka

- Pojawiają się i zanikają ziarnistości

azurochłonne

- Od mielocyta różnicują się na 3 linie.

- Zmieniają się proporcje między jądrem

i cytoplazmą na korzyść cytoplazmy.

14

Ze względu na miejsce występowania

granulocyty dzielą się na:

granulocyty szpiku kostnego

granulocyty krwi obwodowej

granulocyty tkankowe

Granulocyty szpiku

To granulocyty od mieloblasta do
metamielocyta

Granulocyty znajdujące się w szpiku dzielą
się na trzy pule:

- proliferacyjną

- dojrzewania

- rezerwową

15

Pula proliferacyjna

To inaczej pula namnażania

Obejmuje takie komórki jak:

- mielobiast

- promielocyt

- mielocyt

Pula dojrzewania

Obejmuje metamielocyty i granulocyty z
jądrem pałeczkowanym

Te komórki już się nie dzielą, tylko
dojrzewają

16

Pula rezerwowa

Obejmuje granulocyty z jądrem
segmentowanym

Te komórki są przetrzymywane w szpiku
przez ok. 4 dni i uwalniane są do krwi
stopniowo

Granulocyty krwi obwodowej

Granulocyty krwi obwodowej dzielą się na:

- pulę krążącą

- pulę obwodową (marginalną)

17

Pula krążąca

Obejmuje nieco mniej niż połowę

całkowitej liczby granulocytów

obojętnochłonnych krwi.

Krwinki krążą w naczyniach krwionośnych

Pula obwodowa (brzeżna)

Tworzą ją granulocyty znajdujące się w

sieci drobnych naczyń różnych narządów

Nie krążą tylko przylegają do ściany

naczyń obwodowych

Ich uwalnianie powoduje tworzenie się

leukocytozy

18

Granulocyty w tkankach

W ciągu doby do tkanek przechodzi

ok. 1,6 x 10

9

krwinek

Przechodzą do tkanek dzięki zdolności do

diapedezy.

W tym czasie, tyle samo wynosi

dobowa produkcja nowych granulocytów

Z tkanek granulocyty już nie wracają

Materiały przeznaczone dla potrzeb

kształcenia podyplomowego