OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.1. – Serce (H+E)

–

wsierdzie – wyściela wnętrze serca, od strony jam serca wyścielone śródbłonkiem niskim

ciągłym(zapewnia max przepływ krwii przy minimalnym oporze), pod śródbłonkiem tkanka łączna:
warstwa luźna, warstwa mięśniowo-sprężysta, warstwa podwsierdziowa
–

układ bodźcowo-przewodzący, pomiędzy wsierdziem a myocardium, generuje skurcze, są to

kom. mięśniowe zatrzymane na pewnym etapie rozwoju(prymitywniejsze), o większej średnicy, zawierają
dużo glikogenu dlatego w barwieniu są jaśniejsze, brak prążkowania bo zredukowany aparat kurczliwy
–

mięsień poprzecznie prążkowany serca (myocardium) w śródsierdziu,

komórki z jednym bądź dwoma jądrami położonymi centralnie, obecne prążkowanie bo są sarkowery
–

komórki łączą się we włókna za pomocą wstwek (dobrze widoczne w mikroskowie elektronowym,

a w świetlnym po barwieniu np. solami srebra)
–

włókna otoczone są tkanką łączną, tworzącą dobrze unaczynioną(widoczne pomarańczowe

erytrocyty w naczyniach wieńcowych) śródmięsną

Prep.2. – Grasica młodociana (H+E)

–

torebka łącznotkankowa – (obecne adipocyty), otacza grasicę, w głąb narządu wnikają delikatne

przegrody, do granicy kory i rdzenia, które dzielą ją na niepełne płaciki (pseudopłaciki), pozostawiając
wspólna dla całego narządu część rdzenną
–

zrąb grasicy – sieć kom. nabłonkowych o kształcie gwiaździstym, z jasną kwasochłonną

cytoplazmą, obecne ziarnistości (tymozyna, tymopoetyna, tymostymulina)
–

część korowa

(ciemniejsza) –

dużo limfocytów T(tymocytów) i kom. korowych

wew.(nabłonkowe) tzw. kom. opiekuńcze tworzące luźne przestrzenie (eliminują złe tymocyty, które
atakują własne antygeny)
–

część rdzeniowa

(jaśniejsza) –

mało limfocytów T (które przeszły eliminacje), kom.

nabłonkowe rdzenia tworzące zwarty układ o mniejszych przestrzeniach
–

ciałka grasicze „Hassala” - kom. nabłonkowe, zbudowane z ułożonych koncentrycznie i ściśle

przylegających kom. ciałek Hassala, które są zdegenerowane i uległy keratenizacji, występują tylko w
grasicy i tylko w rdzeniu
–

kom. nabłonkowe podtorebkowe – pokrywają przegrody łącznotkankowe i naczynia

Prep.3. -– Grasica inwolucyjna (H+E)

–

po osiągnięciu dojrzałości płciowej – inwolucja

–

zmniejszenie liczby tymocytów i kom. nabłonkowych zrębu części korowej, które zostają

zastąpione tkanką tłuszczową (adipocyty)
–

wizualna zmiana ilości kory i rdzenia, zdecydowanie więcej koloru jaśniejszego czyli rdzenia z

ciałkami Hassala

Prep.4. – Węzeł chłonny (H+E)

–

kształt nerkowaty, część wypukła (naczynia limfatyczne doprowadzające), wklęsła „wnęka”

(naczynia limfatyczne odprowadzające) na preparacie wnęka to tam gdzie dużo tkanki łącznej !!!!
pomimo tego że wygląda jak wypukła (tak mówiła Zaidel z tego co pamiętam)
–

torebka łącznotkankowa – otacza węzeł chłonny, a pasma tkanki łącznej odchodzące od torebki

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

wnikają w głąb narządu, tworząc przegrody, które są rusztowaniem dla miąższu.
–

miąższ – tkanka łączna siateczkowata, w której oczkach znajdują się limfocyty, makrofagi,

plazmocyty, kom. prezentujące antygen
–

część obwodowa = kora – podzielona przez przegrody łącznotkankowe na komunikujące się ze

sobą nisze.

a) Występują w niej limfocyty B tworzące wtórne gródki chłonne z wyraźnym: centrum reaktywnym

(jasne)

i pasmem zagęszczenia tzw. „mankiet”

(ciemne)

(dojrzałe lim.B).

W nich lim. B przekształcają

się w kom. plazmatyczne, przesuwające się w kierunku rdzenia, gdzie wydzielają swoje przeciwciała
Jest to strefa grasiconiezależna!!!

b) Poniżej nisz można wyróżnić (bez wyraźnej granicy) strefę przykorową tzw. korę

dyfuzyjną, zbudowaną z rozproszonej tknki limfoidalnej zawierającej lim. T
Jest to strefa grasicozależna!!!

–

część środkowa = rdzeń – pasma tkanki limfoidalnej tzw. sznury rdzenne, odchodzące od gr.

chłonnych, miejsce dojrzewania kom. plazmatycznych, jaśniejsze różowe miejsca to tkanka
łączna(przegrody) odchodząca od torebki łącznotkankowej dzieląca rdzeń na zatoki
–

miąższ nie przylega bezpośrednio do torebki łącznotkankowej i odchodzących od niej przegród, w

ten sposób powstają przestrzenie wypełnione luźnym utkaniem tkanki siateczkowatej czyli zatoki – ich
ściany tworzą płaskie kom. śródbłonka, nie ma błony podstawnej, a między kom. występują okienka:
a) zatoka brzeżna – leży pod torebką łącznotkankową
b) zatoki promieniste korowe i rdzenne – biegną wzdłuż przegród łącznotkankowych rdzenia i kory
Są to naczynia typu zatokowego, w pobliżu wnęki łączą się w zatokę wnęki
–

WAŻNE !!! naczynia KRWIONOŚNE WCHODZĄ DO WĘZŁA CHŁONNEGO OD

STRONY WNĘKI CZYLI ODWRONIE JAK LIMFATYCZNE

Prep.5. – Śledziona (H+E)

–

torebka łącznotkankowa – otacza narząd, odchodzące od niej w głąb pasma tkanki łącznej

tworzą rusztowanie dla miąższu w postaci beleczek, które rozgałęziają się i łączą między sobą
przenikając cały narząd
–

w torebce i beleczkach występują pojedyncze kom. mięśniowe gładkie (które kurcząc się

wyrzucają zalegającą krew z śledziony do krwiobiegu
–

zrąb – utworzony z tkanki łącznej siateczkowatej

–

miąższ – składa się z miazgi białej i czerwonej (różnią się typem utkania i unaczynieniem)

–

miazga biała –

(ciemny granat)

występuje w postaci grudek chłonnych (limfocyty B/strefa

grasiconiezależna) i okołonaczyniowych osłonek limfatycznych „PALS” (limfocyty T/strefa
grasicozależna) dookoła tętnic centralnych , dodatkowo występują kom. plazmatyczne, dendrytyczne,
palczyste i makrofagi.
–

strefa brzeżna – na granicy miazgi białej i czerwonej, zbudowana z gęsto ułożonych zatok

śledzionowych otoczonych makrofagami, pełni rolę w przenikaniu lim. B i T oraz filtracji krwii
–

miazga czerwona –

(fiolet)

pozostała część miazgi, dzieli się na:

a) miazga czerwona właściwa – zbudowana z tk. siateczkowatej, w oczkach której są makrofagi, kom.
plazmatyczne i wszystkie elementy morfotyczne krwii
b) zatoki – szerokie naczynia włosowate, zbudowane z wydłużonych, wrzecionowatych kom. śródbłonka,
między którymi znajdują się przestrzenie, na zewnątrz ściana zatoki wzmocniona jest biegnącymi
okrężnie włóknami siateczkowymi

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

–

unaczynienie – T. śledzionowa (wnika przez wnękę) → t. beleczkowe (biegną w beleczkach) → t.

pozabeleczkowe → t. centralne (otoczone PALS-em, przebijają grudki chłonne) → t. pędzelkowate
(końcowe odcinki otoczone osłonką Schweigger-Seidla – koncentrycznie ułożone makrofagi
bezpośrednio przylegające do śródbłonka) → zatoki śledzionowe lub otwierają się bezpośrednio do
miazgi czerwonej → żyły miazgi → żyły beleczkowe (w beleczkach)

Prep.6. – Migdałek podniebienny (H+E)

–

od otaczających tkanek oddzielony jest torebką łącznotkankową

–

od zewnątrz pokryty nabłonkiem wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym, który wpukla

się w głąb między wtórne grudki chłonne tworząc głębokie i rozgałęzione krypty, które otoczone są
tkanką limfoidalną w postaci pojedynczej warstwy grudek chłonnych
–

zrąb – utworzony jest z komórek siateczki z licznymi wypustkami i kom. dendrytycznych

–

powstałe w grudkach chłonnych limfocyty przenikają przez nabłonek do światła krypt w których

często można spotkać czopy złuszczonych kom. nabłonkowych, zdegenerowanych limfocytów,
granulocytów i bakterii

Prep.7. – Skóra nieowłosiona – (H+E)

– Naskórek – nabłonek wielowarstwowy płaski rogowaciejący, zbudowany gł. z kom.
nabłonkowych – keratynocyty (wytwarzają keratynę), występują również
melanocyty (warstwa podstawna, wypustki sięgają aż do warstwy ziarnistej),
kom. Merkla(w całym naskórku, często w w. podstawnej i przy zakończeniach nerwowych,
receptory czucia), kom. Langerhansa (w w. kolczystej, gwiaździste z wypustkami, kom. APC),
„falując wgłębia się w skórę właściwą w postaci „sopli” ,
zbudowany z pięciu warstw(od zew.):

a) warstwa zrogowaciała – składa się z warstwy zbitej (kom. bezjądrzaste, spłaszczone, ściśle
przylegają do siebie w postaci płytek rogowych), oraz warstwy złuszczającej się (kom. luźno
ułożone, stale się oddzielają i złuszczają)

b) warstwa jasna

(kolor czerwony)

– kwasochłonna, kilka pokładów komórek, w których zanikają

jądra, występuje tylko w grubym naskórku !!!!! (np. podeszwy)

c) warstwa ziarnista (kolor czarny) – 1-2 lub kilka pokładów kom. wrzecionowatych ułożonych
długą osią równolegle do powierzchni skóry, jądra spłaszczone i częściowo zanikają, cytoplazma
zawiera ziarnistości (inwolukryna)

d) warstwa kolczysta – kilka pokładów wielobocznych kom. kóre ulegają spłaszczeniu w kierunku
powierzchni skóry, dobrze widoczne jądra komórkowe

e) warstwa podstawna (rozrodcza) – najgłębiej, jeden rząd cylindrycznych kom.- keratynocytów z
owalnym jądrem ułożonym prostopadle do błony podstawnej, wśród tych kom. znajdują się kom.
macierzyste, komórki połączone z błoną podstawną

– Skóra właściwa – zbudowana z tkanki łącznej włóknistej, składa się z dwóch warstw:

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

a) warstwa brodawkowa - od góry graniczy z naskórkiem a u dołu z powierzchniowym splotem
naczyniowym, wyniosłości pomiędzy soplami to brodawki skórne, które warunkują silniejsze
połączenie naskórka ze skórą właściwą (w owłoś. niewielkie a w nieowłoś. dobrze

wykształcone),
zbudowana z tkanki łącznej luźnej (wł. kolagenowe, sprężyste i siateczkowate)
w brodawkach znajdują cię: naczynia krwionośne włosowate, chłonne, włókna nerwowe,
zakończenia nerwowe (ciałka dotykowe, kolbki końcowe, ciałka Ruffiniego), pęczki kom.
mięśniowych (mięśnie przywłośne)

b) warstwa siateczkowa – brak wyraźnej granicy między warstwami, leży między
powierzchownym splotem naczyniowym a tkanką podskórną, zbudowana z tkanki łącznej zbitej (pęczki
wł. kolagenowych splatających się z wł. sprężystymi, wł. siateczkowate tylko w otoczeniu naczyń
krwionośnych i gruczołów skórnych

– Tkanka podskórna – zbudowana ze zrazików tkanki tłuszczowej otoczonej pasmami tk. łącznej,
zawiera odcinki wydzielnicze gruczołów potowych i apokrynowych, zakończenia nerwowe(ciałka
Paciniego), chroni przed urazami mechanicznymi, izolator termiczny, magazyn produktów
odżywczych
– Gruczoły potowe – wytwory naskórka, wyróżniamy 2:

a) gruczoł potowy zwykły (ekrynowe i merokrynowe) – są to gruczoły cewkowe proste, część
wydzielnicza tworzy kłębek który znajduje się na pograniczu skóry właściwej i tk. podskórnej,
ściana odcinka wydzielniczego zbudowana z nabłonka jednowarstwowego sześciennego lub
walcowatego + kom. mioepitelialne, w nabłonku wydzielniczym są 2 typy komórek: jasne
(wydzielanie wody i elektrolitów), ciemne ( zawierają ziarnistości glikoproteinowe wydzielane do
potu),
przewód wydzielniczy to kanał w kształcie cewki, którego ściana wysłana jest nabłonkiem
dwuwarstwowym sześciennym, w naskórku traci własną ścianę (imitują ją kom. naskórka )

b) gruczoł potowy zapachowy ( apokrynowe) – są większe od potowych zwykłych, są to gruczoły
pęcherzykowe rozgałęzione, przewód wyprowadzający otwiera się do mieszka włosowego, odcinek
wydzielniczy zbudowany z nabłonka jednowarstwowego sześciennego + kom. mioepitelialne,
przewód wyprowadzający wyścielony jest nabłonkiem dwuwarstwowym sześciennym, obecne w
okolicach krocza, odbytu, genitaliów, dołach pachowych, zew. przewód słuchowy,

– ciałka Paciniego – zakończenia nerwowe, znajdują się w tkance podskórnej, duże koloru
jasnoróżowego falowane, receptor dotyku i nacisku, proprioreceptor,
– pień nerwowy – można znaleźć, osłonki utworzone przez tk. łączną włóknistą :
nanerwie (osłona całego nerwu, naczynia krwionośne, wł. kolagenowe, sprężyste, utkanie luźne)
onerwie (otacza o zew. pęczek nerwowy, utkanie bardziej zbite)
śródnerwie ( śródpęczkowa tkanka łączna, wypełnia przestrzeń pomiędzy włóknami nerwowymi,
zawiera wł. kolagenowe i naczynia krwionośne)

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.8. – Skóra owłosiona – przekrój podłużny (H+E)

–

BRAK WARSTWY JASNEJ W NASKÓRKU

–

włos – wytwór naskórka, są to nitkowate twory rogowe pokrywające niemal całą skórę, utworzony

przez kom. zrogowaciałe zawierające keratynę twardą , wyróżniamy : korzeń włosa i łodygę

a) korzeń włosa - mieści się we wpukleniu naskórka zwanym mieszkiem włosowym

(kolor fioletowy)

,

dolna część korzenia dochodzi do tk. podskórnej i rozszerza się kolbkowato tworząc cebulkę włosa
(kolor czarny) do której wpukla się łącznotkankowa brodawka włosa

(kolor różowy)

zaopatrzona w

naczynia krwionośne ,

b) cebulka włosa – zawiera kom. macierzy włosa, które dzieląc się tworzą włos właściwy

c) włos właściwy – zbudowany jest z rdzenia

(kolor czerwony)

, kory (

kolor zielony)

i okrywającej

go pojedynczej warstwy płaskich kom. tworzących powłoczkę włosa właściwego

d) pochewki włosa – wewnętrzna, która na wysokości ujścia gruczołu łojowego zanika ( utworzona

z powłoczki pochewki wew., warstwy Henlego i warstwy Huxleya), zewnętrzna ( wytwór wpuklonego
naskórka), do pochewki zew. przylega łącznotkankowa torebka włosa, która otacza mieszek włosowy i
gruczoł łojowy

–

gruczoł łojowy

(jasnoróżowe komórki)

– powstaje z uwypuklenia pochewki zewnętrznej włosa,

niekiedy mogą występować w skórze nieowłosionej uchodząc na powierzchni naskórka (odbyt, napletek,
brodawka sutkowa, gruczoły tarczkowe powiek), występuje pomiędzy mieszkiem włosowym a mięśniem
przywłośnym, wydzielanie holokrynowe, mają postać rozgałęzionych pęcherzyków, posiadają krótki
przewód wyprowadzający o nabłonku wielowarstwowym płaskim nierogowaciejącym(?) uchodzącym
do mieszka włosowego, pęcherzyki wydzielnicze otoczone są błoną podstawną na której są kom.
macierzyste, z podziałów których powstają komórki wieloboczne syntetyzujące i całkowicie wypełnione
lipidami (dlatego barwią się na jasno)
–

mięsień przywłośny – przytwierdza się jednym końcem do torebki włosa , a drugim do warstwy

brodawkowej skóry właściwej

Prep.9. – Skóra owłosiona - przekrój poprzeczny (H+E)

–

dużo pochewek włosowych czarna zewnętrzna a czerwona wewnętrzna, w środku zielona kora

włosa i czerwony rdzeń, w okolicy mięsień przywłośny koloru litego ciemnego różu, gruczoły łojowe
jaśniejsze jasnoróżowe jednolity kolor , gruczoły potowe ciemniejsze bardziej fioletowe niejednolity
kolor różne odcienie

Prep.10. – Tchawica (H+E)

–

Błona śluzowa – składa się z nabłonka i blaszki właściwej

–

od wnętrza nabłonek wielorzędowy walcowaty migawkowy (nabłonek dróg oddechowych),

w

kolorze mocno ciemnego granatu

,leżący na grubej błonie podstawnej, pod którą znajduje się blaszka

właściwa błony śluzowej, wyróżniamy 6 rodzajów komórek :

a) kom. migawkowe (urzęsione) – najliczniejsze, posiadają migawki, które przesuwają śluz, walcowate,
jądra w połowie wysokości komórki,
b) kom. kubkowe – stosunkowo dużo, wytwarzają powierzchniową warstwę śluzu, jądro komórkowe
przy wąskiej części podstawnej, część szczytowa rozszerzona z licznymi ziarnami wydzielniczymi
c) kom. podstawne (niezróżnicowane) – kom. macierzysta dla innych kom. nabłonka, kształt

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

piramidalny, nie sięga do światła przewodu
d) kom. szczoteczkowate – liczne mikrokosmki, część uważana za kom. czuciowe, spełniają funkcje
receptorowe
e) kom. dokrewne (ziarniste) – niewielkie, leżą przy podstawie nabłonka, nie kontaktują się ze światłem,
posiadają liczne ziarnistości, wydzielają hormony (bombezyna, serotonina) regulujące wydzielanie kom.
kubkowych i gruczołów błony śluzowej oraz napięcie mięśni gładkich, należą do komórek APUD, ich
skupiska tworzą ciałka neuroepitelialne
f) kom. Langerhansa – kom. prezentujące antygen, rzadko spotykane

–

blaszka właściwa błony śluzowej –

(kolor purpurowy)

tkanka łączna luźna, dużo wł.

sprężystych które zagęszczając się na granicy błony śluzowej właściwej z błoną podśluzową tworzą
blaszkę sprężystą, bogato ukrwiona (naczynia pod błoną podstawną), obecne liczne limfocyty i kom.
plazmatyczne produkujące IgA

–

Błona podśluzowa – zwana włóknisto-chrzęstną, zawiera gruczoły tchawicze śluzowo-surowicze

(leżące bezpośrednio pod blaszką sprężystą)

(koloru ciemnogranatowego)

, obecne również chrząstki

szkliste w kształcie niepełnych pierścieni, końce ramion połączone zbitym więzadłem włóknisto-
kolagenowym z licznymi wł. sprężystymi i pęczkami komórek mięśniowych tworzących mięsień
tchawiczy

(kolor intensywnie czerwony)

, chrząstki pokryte są ochrzęstną,

–

Przydanka – łącznotkankowa, zawiera skupiska adipocytów,

Prep.11. – Miąższ płucny (H+E)

–

Oskrzele – budowa podobna do tchawicy, chrząstka szklista w postaci nieregularnych płytek,

dodatkiem jest cienka warstwa mięśniowa na granicy błony śluzowej i podśluzowej – błona Reisessena,
gruczoły oskrzelowe (śluzowo-surowicze) znajdują się bezpośrednio pod chrząstkami albo między nimi,
możliwe widoczne skupiska tkani limfoidalnej pomiędzy chrząstkami (BALS), błona śluzowa stopniowo
się zmienia przechodząc z nabłonka wielorzędowego migawkowego w dwurzędowy a następnie w
jednowarstwowy walcowaty, blaszka właściwa błony śluzowej staje się cieńsza, zanika powoli blona
podśluzowa, stopniowo zmniejsza się liczba płytek chrzęstnych i gruczołów oskrzelowych
–

Oskrzeliki – składa się z:

a) błona śluzowa : nabłonek (najpierw jednowarstwowy walcowaty z migawkami i kom. kubkowymi,
natomiast dalej sześcienny), posiada nowe kom. - komórki oskrzelikowe (Clara), nie mają migawek,
posiada ziarna m.in. z surfaktantem, blaszka właściwa błony śluzowej jest bardzo cienka a w
najmniejszych oskrzelikach jest tylko blaszka sprężysta
b) błona Reisessena - traci ciągłość i poprzeplatana jest z tkanką łączną
c) błona podśluzowa – BRAK !!!! nie ma ani chrząstek ani gruczołów oskrzelowych
d) włóknista przydanka
–

Oskrzeliki końcowe – nabłonek jednowarstwowy sześcienny i liczne kom. Clara,

–

Oskrzeliki oddechowe – ściana utworzona z nabłonka jednowarstwowego sześciennego kom.

Clara oraz z pęcherzyków płucnych, im dalsze rozgałęzienia ty więcej pęcherzyków płucnych,
przechodzą w przewody pęcherzykowe, ślepe rozgałęzienia przewodów pęcherzykowych zbudowane
wyłącznie z pęcherzyków płucnych nazywamy woreczkami płucnymi
–

Pęcherzyk płucny – oddzielone od siebie przegrodami międzypęcherzykowymi, których zrąb

zbudowany jest z tk. łącznej luźnej z fibroblastami i makrofagami leżącymi wśród włókien kolagenowych
i sprężystych,
obecne liczne naczynia włosowate układające się bezpośrednio pod nabłonkiem pęcherzyków,
pęcherzyki kontaktują się ze sobą porami międzypęcherzykowymi (Kohna),

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

wyścielone są nabłonkiem jednowarstwowym płaskim (oddechowym) w skład którego wchodzą :
a) pneumocyty typu I – płaskie, 90% powierzchni pęcherzyka
b) pneumocyty typu II – komorki duże, ziarniste, przegrodowe, mają kuliste,
silnie wybarwione jądro, mocno rozbudowane inne struktory komorkowe,
posiadają ciałka blaszkowate – swoiste ziarnistości wydzielnicze –surfaktant
c) pneumocyty typu III – u człowieka unikatowe – funkcje chemoreceptorow

Prep.12. – Podwzgórze (met. Gomoriego)

–

Pole hipofizjotropowe – składa się z zespołu jąder drobnokomórkowych, które wydzielają

liberyny i statyny, są rozsiane na całym preparacie te fioletowe jądra
–

Jądra wielkokomórkowe – wydzielają neurosekret (neurofizyna i neurohormony – wazopresyna i

oksytocyna) , występują 2 parzyste jądra:
a) jądro nadwzrokowe – skupiska dużych komórek (kom. wielkokomórkowa) z dużymi jądrami przy
tętnicy wzrokowej
b) jądro przykomorowe – po obu stronach komory III ( taka szczelina na środku preparatu)
–

przy jądrach nadwzrokowych w tkance łącznej bardzo ładnie widoczne tętnica (grubsza) i żyła

(bardzo cienka ściana)

Prep.13. – Przysadka mózgowa (met. Mallory)

–

Część nerwowa –

(kolor błękitny)

zbudowana z zakończeń nerwowych aksonów pochodzących z

jąder wielkokomórkowych podwzgórza, pituicytów (na preparacie widoczne ich ciemne jądra, budowa
podobna do kom. glejowych i uwalniają neurohormony) i tkanki łącznej z naczyniami (na preparacie
dobrze widoczne tak jakby osobno po prawej stronie, są to 2 tętnice), gdzieniegdzie widoczne są

brązowe

kule/ciałka Heringa, które są większymi skupiskami ziaren neurosekretu
–

Część pośrednia –

(kolor intensywny ciemny błękit)

pomiędzy częścią nerwową a gruczołową,

szczątkowa, zbudowana z kom. zasadochłonnych, produkują POMC.
–

Część nerwowa i pośrednia tworzą płat tylny

–

Część gruczołowa (płat przedni) –

(moz

aika ko

lorów

) między komórkami występują ,w

towarzystwie tkanki łącznej, naczynia włosowate zatokowe (w preparacie tk. łączna mocno niebieska a w
niej pomarańczowe erytrocyty), wyróżniamy 2 rodzaje komórek:
a) chromofilne - typowa budowa dla kom. wydzielających hormony polipeptydowe (dużo siateczki
szorstkiej, dobrze rozwinięty AG, liczne ziarna wydzielnicze), wyrózniamy kom. kwasochłonne

(

pomarańczowo

-

zielone

)

(laktotrofy, somatotrofy) i zasadochłonne

(niebieskie)

(tyreotrofy, kortykotrofy,

gonadotrofy),
b) chromofobowe – (

kolor szary)

są to kom. niezróżnicowane, zdegranulowane kom. chromifilne, kom.

gwiaździste.

Prep.14. – Tarczyca, przytarczyce (H+E)

–

cały gruczoł otoczony jest torebką łącznotkankową, która wnika do miąższu narządu

wprowadzając naczynia i nerwy,
–

składa się z dużej liczy pęcherzyków, otoczone są one od zewnątrz błona podstawną, na której

spoczywają komórki nabłonkowe tzw. pęcherzykowe (ich wielkość i kształt zależą od stanu
czynnościowego , od płaskiego do walcowatego ), wnętrze wypełnione jest koloidem,

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

–

pęcherzyki nieaktywne są duże, mają dużo koloidu i nabłonek płaski, a aktywne są małe zawierają

mało koloidu i nabłonek walcowaty
–

przytarczyca (na preparacie fioletowa kulka w lewym dolnym rogu) – otoczona własną torebką

łącznotkankową, która wnika do wnętrza gruczołu dzieląc go na większe grupy komórek,
–

wyróżniamy 2 typy komórek w przytarczycy:

a) komórki główne – produkują parathormon, tylko te widoczne na preparacie jako fioletowe kulki
b) komórki kwasochłonne (oksyfilne) – niewidoczne na preparacie
–

dodatkowo zobaczymy pomiędzy komórkami tkankę łączną z naczyniami krwionośnymi

–

dla hobbystów : Tarczyca wydziala trojjodotyroninę(T3) i tyroksynę (T4). Pęcherzyki w

pierwszym etapie syntezują tyreoglobulinę – białko bogate w tyrozynę, ktora wychwytuje jod z krwi,
wytwarza sie jodotyreoglobulina i w tej postaci jest magazynowana w koloidach

Prep.15. – Tarczyca (met. Mallory)

–

ogólnie wszystko to samo tylko niebiesko strasznie

–

ta metoda ma tylko ujawnić piękne naczynia krwionośne które są tu

koloru czerwonego

wypełniając przestrzenie pomiędzy pęcherzykami

Prep.16. – Tarczyca – komórki C (met. Immunocytochemiczna)

–

Komórki C – znajdują się w obrębie pęcherzyka, pomiędzy błoną podstawną i kom.

pęcherzykowymi, budowa kom. produkujących polipeptydy, produkują kalcytoninę , jasne

brązowe

kulki

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

17. NADNERCZE (H+E)

1-torebka łącznotkankowa (tk. łączna włóknista)
2-kora (ciemniejsza) pochodzenie-mezoderma; podobna budowa komórek poszczególnych warstw, charakte-
rystyczna dla komórek produkujących steroidy (krople lipidowe, siateczka gładka, mitochondria tabularne)

a. warstwa kłębuszkowata:

– mineralokortykoidy (aldosteron, deoksykortykosteron)

b. warstwa pasmowata (najszersza):

– glikokortykoidy (kortyzol, kortykosteron)
- układ komórek – pasma
- więcej wakuoli lipidowych

c. warstwa siateczkowata:

- androgeny (dehydroepiandrostreon)

3-rdzeń (jaśniejszy): pochodzenie-ektoderma; zbudowana z kom. chromafinowych; w rdzeniu również nieliczne
kom. nerwowe zwane zwojowymi (na rys. w Zablu większe i bardziej okrągłe;
str. 165);
wg atlasu: ta duża dziura  w środku rdzenia - ż.nadnerczowa centralna (duże św., charakterystyczna ściana z
dużą ilością mięśniówki gładkiej)

-katecholaminy (noradrenalina, adrenalina)

18. NADNERCZE (met. Mallory) (UWAGA! Na teście 2 preparaty)

Brodawki – wyniosłości błony blaszki właściwej bony śluzowej i nabłonka (tzw. brodawki pierwotne); błona śluzo-
wa właściwa po nabłonkiem wytwarza liczne wpuklenia (brodawki wtórne).
Grzbiet języka pokryty

nabł. wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym

.

19. JĘZYK –BRODAWKI NITKOWATE I LIŚCIASTE (H+E)
Na preparacie widoczne w większości brodawki nitkowate, liściaste – kilka po prawej stronie.

a.brodawki nitkowate:

- mechaniczne

- wąskie, ostro zakończone, z haczykowatym zagięciem ku tyłowi

-

pokryte silnie zrogowaciałym nabłonkiem

b. brodawki liściaste:

- występują na brzegach tylnej części języka,

- u człowieka – charakter szczątkowy

- fałdy bł. Śluzowej – pomiędzy wąskie i głębokie rowki

(na dnie przewody wyprowadzające gruczołów surowiczych von Ebnera,
pomiędzy kom. nabł – liczne kubki smakowe (takie kuleczki ),
charakterystyczne 3 palczyste brodawki wtórne
(dlatego łatwoo je ropoznać).

pomiędzy
komórkami
liczne
naczynia
włosowate
typu
zatokowego

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

21. JĘZYK - BRODAWKI OKOLONE (H+E)
Na preparacie taka duża brodawka na dole, po lewej stronie. Reszta to brodawki nitkowate.
- najmniej liczne, ale największe
-smakowe
- w odróżnieniu od reszty zagłębiają się poniżej powierzchni grzbietowej języka


wał okołobrodawkowy

brodawka wtórna

rowek okołobrodawkowy

-do dna rowka uchodzą gruczoły surowicze von Ebnera (zaliczmy je do gruczołów językowych tylnych)
-kubki smakowe-boczne powierzchnie brodawki

20. BRODAWKI NITKOWATE I GRZYBOWATA (H+E)
Brodawka grzybowata:
-na grzbiecie i brzegach języka
-

cienki nabłonek, słabiej rogowaciejący

- >

przeświecają naczynia krwionośne, więc brodawki mają kolor

czerwony

23. MIGDAŁEK JĘZYKOWY (H+E)

- mieszki/grudki językowe u nasady języka,
-

nabł. wielowarstwowy płaski

– wpukla się, tworząc nierozgałęzioną kryptę

- pod nabłonkiem – grudki chłonne
(mankiet-na zewnątrz, ciemniejszy;
centrum reaktywne – w środku, jaśniejsze)

 powstałe tam limfocyty dostają się do krypt (tam często znajdują się

czopy: złuszczone kom. nabł., zdegradowane limf., granulocyty,
bakterie

24. ZĄB ROZWOJOWY (H+E LUB MET. MALLORY)


adamantoblasty= zębina
ameloblasty


szkliwo prazębina

odontoblasty

miazga

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

25. WARGA USTNA (H+E) – prep. 74
Od góry:
-część skórna:

naskórek,

skóra właściwa+jej wytwory (gruczoły potowe, łojowe, korzenie włosów), naczynia

krwionośne, zakończenia nerwowe
-mięsień okrężny ust
-część śluzowa:



blaszka właściwa błony śluzowej (

tk. łączna luźna,

tworzy niewysokie, rzadkie brodawki)– tam gruczoły

wargowe (surowiczo-śluzowe),



grubsza warstwa

nabłonka wielowarstwowego nierogowaciejącego.

ŚLINIANKI:
-torebka łącznotkankowa wnika w miąższ gruczołu, tworząc zraziki


26.ŚLINIANKA PRZYUSZNA (H+E) – prep.75

ODCINKI WYDZIELNICZE:
-pęcherzyki surowicze: ściana – jedna warstwa

piramidalnych kom. surowiczych

(kuliste jądro-bliżej podstawy,

zasadochłonna cytoplazma –db rozwinięta RER, nad jądrem aparat Golgiego + kwasochłonne ziarna wydzielnicze-
ziarna zymogenu);

światło – nieregularne

pomiędzy bł. Podstawną a kom. odcinków wydzielniczych – kom. mioepitelialne = ko-

szyczkowe (pochodzenie ektodermalne, ale zdolne do kurczenia się)

CO TO???

Tu gdzieś była chyba ta torebka Hartwiga-Bruna: miejsce
styku kom. warstwy zewnętrznej i adamantoblastów
narządu szkliwotworczego.

Czerwień wargowa- strefa
przejściowa, pozbawiona
wytworów skórnych; kolor

czerwony

– cienki

nabł.

wielowarst. nierogow

., więc

prześwitują naczynia
krwionośne, tworzące
brodawkowate wpuklenia w
nabłonek.
W okolicy kącików ust –
gruczoły łojowe – plamki
Fordyce’a

Gruczoł wargowy

narz

ą

d szkliwotwórczy

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

-kanaliki wydzielnicze międzykom. – przestrzenie między bocznymi powierzchniami sąsiednich kom.;

- funkcja: zwiększają powierzchnie wydzielniczą kom.

PRZEWODY WYPROWADZAJĄCE:
-wstawka:bezpośrednie przedłużenie pęcherzyka (b.trudno znaleźć na preparacie),

nabł. jednowarstwowy sze-

ścienny

, przechodzi w przewód prążkowany

- przewody prążkowane=cewki ślinowe: bdb rozwinięte,

nabł. jednowarstwowy walcowaty

(ale jądra kom. w cen-

tralnej części kom. ze względu na prążkowanie przypodstawne, czyli ułożone równolegle do wpukleń błony mito-
chondria sięgające do 1/3 wysokości kom.)

-

przewody międzyzrazikowe

– nabł. jednowarstwowy walcowaty

widać je na preparacie???

-

przewód wyprowadzający-

nabł. dwuwarstwowy lub dwurzędowy

-

liczne adipocyty

27. ŚLINIANKA PODJĘZYKOWA (H+E) – prep. 76

ODCINKI WYDZIELNICZE: budowa cewkowo-pęcherzykowa; przewaga CEWEK ŚLUZOWYCH
- cewki śluzowe: ściana – jedna warstwa

kom. sześciennych

(b.jasna cytoplazma – wygląd: piiankowata w prep.

barwionych H+E, tam ziarna mucynogenu (b.liczne w części przyszczytowej, dlatego jądro kom. (owal-
ne/nerkowate)zepchnięte blisko bł. Podstawnej, aparat Golgiego nad jądrem)

pomiędzy bł. podstawną a kom. odcinków wydzielniczych – kom. mioepitelialne = ko-

szyczkowe (pochodzenie ektodermalne, ale zdolne do kurczenia się)


-cewko-pęcherzyki – śluzowo-surowicze: tam półksiężyce surowicze
- pęcherzyki surowicze

-PRZEWODY WYPROWADZAJĄCE: wstawki i przewody prążkowane rzadko występują

- adipocyty

28. ŚLINIANKA PODŻUCHWOWA (H+E) – prep. 77

ODCINKI WYDZIELNICZE: cewkowo-pęcherzykowa z przewagą pęcherzyków surowiczych
ODCINKI WYPROWADZAJĄCE: db rozwinięte, mniej wstawek i przewodów prążkowanych niż w śliniance przyusz-
nej

-adipocyty

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

29. PRZEŁYK (H+E) – prep. 78

Nabł. wielowarstwowy płaski
nierogowaciejący

(ale w krótkim 1-1,5cm odc. przywpustowym-
- nabł. jednowarstwowy walcowaty)

30. ŻOŁĄDEK – DNO (czerwień Kongo + H) – prep. 79

















+ BŁONA MIĘŚNIOWA – gruba: 3 warstwy
+BŁONA SUROWICZA

Błona mięśniowa: przedstawiona dolna część
przełyku (1/3-1/2) (prawda?), więc 2 warstwy
mm. gładkich: podłużna i okrężna; między nimi
niewielkie zwoje splotu nerwowego śródmię-
śniowego.
Na egzaminie – górna część, więc mm. po-
przecznie prążkowane.

Bł. podśluzowa

Bł. Śluzowa: gruczoły wpustowe (cewkowe)
-blaszka mięśniowa (gdzieś tam jest ;p)
-blaszka właściwa – odc. wydzielnicze gruczołów
-nabłonek

przydanka

adipocyty

Gruczoły właściwe
przełyku
(cewkowo-
pęcherzykowe)

Dołeczek żołądkowy

Pólko żołądkowe (to wzniesienie)

Nabł. jednowarstwowy
walcowaty

(jądro

przpodstawnie, na powierzchni
komórek – mikrokosmki z
glikokaliksem i śluzem)

Kom. okładzinowe
(pomarańczowe)
Kom. główne (fioletowe)

Blaszka właściwa bł. śluzowej-gruczoły
właściwe (ścianę budują: kom. gł.,
kom. okładzinowe, kom. śluzowe, kom.
macierzyste.

Blaszka mięśniowa bł śluzowej
(prawda?w zeszycie mam, że to jest
blaszka właściwa, ale to chyba jest
błąd, bo ->rys. str. 215 w Zablu)

Bł. podśluzowa

zdj

ę

cie powinno by

ć

obrócone o 180 stopni

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

31. ŻOŁĄDEK – ODŹWIERNIK (H+E) -prep. 80


bł. mięśniowa

bł. podśluzowa



bł. śluzowa

Gruczoł odźwiernikowy

Cechą odróżniającą odźwiernik od pozostałych
części żołądka jest większa głębokość dołków
żołądkowych dochodzących do połowy długości
bł. śluzowej oraz rozgałęzione gruczoły zwane
gruczołami odźwiernikowymi. O rozgałęzieniu
świadczą liczne przekroje poprzeczne widziane na
preparacie

Blaszka mięśniowa bł.
śluzowej

Dołek żołądkowy

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

JELITO CIENKIE (prep.32-34)

Ogólnie:

- fałdy okrężne z błony podśluzowej, najlepiej widoczne w j. czczym, w krętym stopniowo zanikają

- kosmki jelitowe z blaszki właściwej błony śluzowej, pokryte nabłonkiem jelitowym, zrąb z tkanki łącznej luźnej

z limfocytami, plazmocytami, makrofagami, granulocytami, w środku naczynia krwionośne i limfatyczne, mm

gładkie; u podstawy krypty Liebrkuhna

- rąbek szczoteczkowy – liczne mikrokosmki na powierzchni enterocytów

- nabłonek jelitowy:



enterocyty (wysoki, walcowate komórki z okrągłym jądrem bliżej podstawy; leżą na błonie podstawnej i

powiązane są ze sobą dzięki listewkom granicznym), komórki kubkowe (jednokomórkowe gruczoły wydzie-

lające śluz), komórki Panetha (w dnie gruczołów), komórki kępkowe (w nabłonku kryot, kosmków i gruczo-

łów 12), dokrewne, M, macierzyste

- gruczoły jelitowe



krypty Lieberkuhna – proste cewki nabłonka jelitowego zagłębiające się w blaszkę właściwą błony śl.



gruczoły Brunnera – w błonie podśluzowej dwunastnicy, cewki

- tkanka limfoidalna – grudki samotne i skupione, grudki chłonne w błonie podśluzowej, częściowo w blaszcze

właściwej błony śluzowej, zanikają w tych miejscach kosmki jelitowe, a w nabłonku dużo komórek M

Poszczególne części:

a) DWUNASTNICA (H+E)

- błona mięśniowa – w niej splot Auerbacha
- błona podśluzowa – gruczoły Brunnera

- kosmki jelitowe

b) J. CZCZE (H+E)

– błona śluzowa z kosmkami i gruczołami

- błona mięśniowa

c) J.KRĘTE (H+E)

-przydanka

-błona mięśniowa
-błona podśluzowa – tkanka łączna

-błona śluzowa – kosmki jelitowe

KĘPKI PEYERA z grudkami chłonnymi

d) J. CIENKIE – KOM. EC (met. Srebrowa) – blaszka właściwa błony śluzowej + kosmki jelitowe + komórki EC

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

JELITO GRUBE (prep.35)

- zanikają fałdy okrężne i kosmki jelitowe

- błona śluzowa bez kosmków, ale zawiera krypty Lieberkuhna

- w nabłonku dominują enterocyty i komórki kubkowe

- warstwa zewn błony mięśniowej jest nieciągła, ma postać 3 podłużnych skupień – taśmy

(- w końcowym odcinku w odbytnicy zanikają krypty, a nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący; kolumny

odbytnicze)

- metoda H+E

WYROSTEK ROBACZKOWY (prep.36)

- liczne grudki chłonne i nacieki limfatyczne

- podłużna warstwa mięśniówki w wyrostku robaczkowym jest ciągła

- metoda H+E

WĄTROBA (prep. 37-41)

- otoczona torebką łącznotkankową (torebka Glisona), do której przylega otrzewna

- pasma tkanki łącznej wnikają w głąb miąższu dzieląc go na zraziki/płaciki

- 3 struktury: zrazik klasyczny, gronko, zrazik portalny

Zrazik klasyczny

- kształt heksagonalny, w środku żyła centralna, do niej biegną blaszki wątrobowe (hepatocyty), między blaszkami

biegną naczynia zatokowe
- ściana zatok z komórek śródbłonka i komórek Browicza-Kupffera rozdzielonych przestrzenią okołozatokową

(Dissego); w obrębie tych naczyń komórki ITO i ziarniste

- zrazik otoczony tkanką łączną

- przestrzeń wrotnożółciowa – triada: żyła, tętnica, przewód żółciowy międzyzrazikowe

Gronko

– część wątroby unaczyniona przez końcowe rozgałęzienia triady – naczynia okołozrazikowe

- 2 sąsiadujące zraziki klasyczne; ma kształt rombu, którego wierzchołki opierają się na żyłach centralnych i

przestraszeniach wrotno-żółciowych; jego osią są naczynia okołozrazikowe

Zrazik portalny – 3 sąsiadujące zraziki klasyczne, w środku znajduje się przestrzeń wrotno-żółciowa, a w

narożach żyły centralne

Hepatocyty

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

- są spolaryzowane: mają biegun naczyniowy, żółciowy i przestrzeń międzykomórkową

- biegun naczyniowy – skierowany do ściany naczynia zatokowego, pokryty mikrokosmkami zwróconymi do

przestrzeni Dissego

- biegun żółciowy – miejscu styku 2 hepatocytów, w którym powstaje kanalik żółciowy

- metody: 2x H+E, 2x Mallory i kom. Browicz – błękit trypanu

TRZUSTKA (prep.42-43)

- głowa, trzon, ogon

- od zewn torebka z włókien kolagenowych, miąższ podzielony przegrodami łącznotkankowymi na zraziki
- pęcherzyk trzustki z kilkunastu komórek pęcherzykowych, od zewn. otoczony błoną podstawną

- każdy pęcherzyk ma własny przewód – wstawka; składa się z jednej warstwy komórek sześciennych; wstawki

łączą się w przewody międzyzrazikowe we włóknistych przegrodach międzyzrazikowych, ich ściany z nabłonka

walcowatego, zawierają komórki kubkowe i dokrewne

- we wnętrzu pęcherzyka komórki śródpęcherzykowe będące początkiem przewodu wyprowadzającego

- komórki pęcherzykowe są spolaryzowane, jądra bliżej podstawy, poniżej jądra RER, a nad jądrem aparat Golgiego

i ziarna zymogenu

- METODY: H+E i metoda Bracheta na komórki spolaryzowane

PĘCHERZYK ŻÓŁCIOWY (prep. 44)

- ściana zbudowana z błony śluzowej układającej się w fałdy, błony mięśniowej i błony surowiczej

- nabłonek jednowarstwowy walcowaty pokryty mikrokosmkami

- w błonie śluzowej mam na swoim rysunku grudki chłonne

- kom mięśniowe gładkie o przebiegu okrężnym i podłużnym

- metoda H+E

NERKA (prep. 45-46)

- łącznotkankowa torebka włóknista i torebka tłuszczowa

- kora, rdzeń, promienie rdzenne i kora właściwa (labirynt – obszar kory pomiędzy promieniami rdzennymi)

- ciałka nerkowe, torebka Bowmanna, kłębuszek naczyniowy, przestrzeń moczowa, aparat przykłębkowy: plamka

gesta, mezangium pozakłebkowe

- naczynia krwionośne: t. nerkowa -> tt. Płatowe zaginają się pod kątem prostym -> tt. Łukowate biegną w

kierunku kory: tt. Międzyzrazikowe -> tt. Doprowadzające -> tt. Odprowadzające; w kierunku rdzenia z tt.
Łukowatych odchodzą tt. Proste, a od międzyzrazikowych rzekome

Na rysunku mam: tętniczki doprowadzające, tt. Międzypłacikowe i na środku preparatu t. łukowatą

- metody: jeden preparat H+E, a drugi – wykazanie naczyń – masa iniekcyjna z błękitem metylu

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

MOCZOWÓD (prep. 47)

- błona śluzowa – pokryta nabłonkiem przejściowym z komórkami baldaszkowatymi, blaszka właściwa z tkanki

łącznej luźnej, BRAK blaszki mięśniowej

- błona mięśniowa – 2 warstwy: wewn podłużna i zewn okrężna

- przydanka – tkanka łączna luźna

Prep.48. – Pęcherz moczowy (H+E)

- błona śluzowa – pokryta nabłonkiem przejściowym z komórkami baldaszkowatymi, gruba warstwa glikokaliksu,

blaszka właściwa z tkanki łącznej luźnej, BRAK blaszki mięśniowej, mocno pofałdowana

- błona mięśniowa – 3 warstwy: wewnętrzna podłużna, środkowa okrężna, zewnętrzna podłużna

- przydanka – tkanka łączna luźna,

Na górnej i tylnej powierzchni pęcherza przylega ona do otrzewnej (nie koniecznie istotne)

Generalnie to samo co moczowód tylko w mięśniówce 3 warstwa podłużna

Prep.49. – Jądro (H+E)

- Otoczone silnie unerwioną błoną białawą zbud. z tkanki zwartej splotowa tej, z dużą ilością włókien
kolagenowych i leżącej pod nią tkanki łącznej luźnej z licznymi naczyniami ( warstwa naczyniowa)
Na tylnej powierzchni jądra zgrubienie warstwy naczyniowej tworzy śródjądrze, od którego
odchodzą w głąb narządu pasma tkanki łacznej dzieląc jądro na płaciki. Płaciki mają kształt piramid,

które podstawami opierają się o warstwę naczyniową błony białawej, a wierzchołkami zwrócone do

śródjądrza. W płaciku 2-4 kanalików krętych nasiennych wyt. plemniki, łączą się w przewód prosty

prowadzący do sieci jądra. *tak dodatkowo
-Tkanka śródmiąższowa między kanalikami krętymi (tk. łaczna luźna), leżą tam komórki Leydiga (trudno
znaleźć takie owalne ponoć)
-Kanaliki kręte nasienne – ściana z błony własnej na której nabłonek plemnikotwórczy (komórki
podporowe + między nimi kom plemnikotwórcze). Na preparacie jeżeli kom ma jąderko to sertoliego
(podporowa), spermatogonia Ad – ciemne jądra; Ap – jasne i B , spermatocyt I rzędu , spermatyda i
plemniki ( po kolei do środka)
Bariera krew jądro



śródbłonek naczyń włosowatych (typ ciągły)



błona własna kanalika nasiennego



przegrody tworzone przez komórki podporowe

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.50. – Najądrze (H+E)

- Otoczone cienką warstwą tkanki łacznej
-Na preparacie po prawej kanaliki wyprowadzające – nabłonek jednowarstwowy komórki miejscami
sześcienne, a miejscami walcowate. Po lewej przewód najądrza wysłany wysokim nabłonkiem
dwurzędowym skł. się z niskich kom przypodstawnych i kom walcowatych, które mają długie
mikrokosmki zwane sterociliami. W ścianie przewodu najądrza i Kan wyprowadzających miocyty
gładkie (ułatwiają przeprzyw).

Prep.51. – Powrózek nasienny (H+E)

Gdzieś tu jeszcze pień nerwowy jest ale jakość kiepska i nie widzę, za to Góral zna ich lokalizacje na
pamięć więc na pewno pomoże :D

Nasieniowód- bł. śluzowa nabł
początkowo dwurzędowy potem
walcowaty (tu nie widzę, za słaba
jakość) blaszka wł. tk. łaczna luźna,
gruba bł. mięśniowa z 3 warstw(podł,
okr, podł)

mięsień dźwigacz jądra

tętnica

żyła

Żyły
wiciowate

ż

y

ł

a splotu wiciowatego

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.52. – Gruczoł krokowy (H+E)

-Otoczony torebką łącznotkankową, wnikającą w głąb i dzielącą na płaciki. W płacikach odc
wydzielnicze, między nimi tk łączna śródpłacikowa, a w niej m In kom mięśniowe gładkie. Odc
wydzielnicze mają nabłonek gruczołowy (jedno i dwuwarstwowy walcowaty) w ich świetle kamienie
sterczowe.
- Gruczoły cewkowo- pęcherzykowe
-W górej części preparatu adipocyty, duży pień nerwowy i zwój nerwowy z pomarańczowymi
perkarionami kom nerwowych (te czarne kropki to nie wiadomo do końca co to)

Prep.53. – Gruczoł krokowy (met. Mallory)

Jak wyżej tylko, niebieska tk łączna, mięsnie gładkie taki szaro pomarańczowy oraz pomarańczowe
kamienie)

Prep.54. – Jajnik (H+E)

Pokryty nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym pod nim tkanka łaczna zbita tworząca błonę białawą
jajnika. Obwodowa cześć kora zawiera pęcherzyki jajnikowe jej zrąb tkanka łączna z wł kolagenowymi,
sprężystymi i siateczkowatymi. Rdzeń z tkanki łącznej wiotkiej, wnikającej od str wnęki

• pęcherzyk pierwotny

• p. wczesny - preantralny

• p. późny - preantralny

• p. antralny

• p. dojrzały

przedowulacyjny


pęcherzyk Graafa

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Mocniej zaczerwienione plamki to pęcherzyki atrezyjne.

Prep.55. – Jajnik ciążowy (H+E)

Preparat od jakiegoś mutanta faszerowanego hormonami więc jest kilka ciałek żółtych.
Komórki wewnątrz ciałka żółtego to komórki luteinowe, a komórki na jego obwodzie to komórki
paraluteinowe. Od zewnątrz ciałko żółte pokrywa torebka łącznotkankowa .

Prep.56. – Jajowód (H+E)

Błona śluzowa liczna fałdy, nabłonek jednowarstwowy walcowaty (zbudowany z komórek migawkowych
w części szczytowej rzęski, wydzielniczych, klinowatych i śródnabłonkowych limfocytów) pod
nabłonkiem blaszka włś z tk łącznej luźnej.
Błona mięśniowa 2 warstwy wewn okrężna i zewn. podłużna
Błona surowicza nabłonek jedn warst płas otrzewnej pod nim cienka Wars. tk łącz luźnej.

Pierwotny

I rzędowy

II rzędowy

III
rzędowy

IV
rzędowy

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.57. – Macica (H+E)

Endometrium – śluzowa jed warst walcowaty z pojedynczymi kom migawkowa tymi, zagłębiający się w
blaszkę właściwą nabłonek wytwarza gruczoły maciczne (śluzowe). Blaszka właściwa z tkanki łącznej z
dużą ilością wł siateczkowatych, unaczyniona przez tętnice spiralne.
Myometrium – mięśniówka z trzech warstw:



podśluzowa – podłużna



naczyniowa – skośna bądź okręzna



nadnaczyniowa – podłużna

Perimetrium –blaszka otrzewnej, nabłonek jed warst płaski

Prep.58. – Móżdżek (H+E)

Od zewnątrz opona miękka, następnie warstwa drobinowa (splotowa ta), warstwa kom Purkiniego
(kropki), warstwa ziarnista, a w środku istota biała. Na prezentacji jest dobry rysunek z opisem 

Prep.59. – Móżdżek (met. osmowa)

Met barwienia kwasem osmowym, jest to właściwie czterotlenek osmu, 0s04, nie wykazujący
właściwości kwasu. Występuje on w postaci żółtych kryształków. Praca z 0s04 wymaga ostrożności,
ponieważ działa on silnie drażniąco na drogi oddechowe oraz bardzo łatwo ulega redukcji i wytrąca się w
postaci czarnego, metalicznego osadu. W stanie czystym używa się go jedynie do wyczernienia
niektórych struktur komórkowych, np. Aparatu golgiego, substancji tłuszczowych, osłonek mielinowych
we włóknach nerwowych rdzennych itp. Najczęściej jest on używany jako składnik mieszanin
utrwalających.
Reszta tak samo

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.60. – Rdzeń kręgowy (H+E)

Kanał centralny

szczelina pośrodkowa przednia

istota biała

bruzda pośrodkowa tylna

Motoneurony alfa i beta

OPRACOWALI: PIOTR DANIELEWSKI, KONSTANCJA DĄBROWICZ, MICHAŁ

GÓRECKI, JOANNA KAPSKA

Prep.61. – Rdzeń kręgowy (met. osmowa)

jak wyżej inne barwienie

Prep.62. – Oko – przekrój strzałkowy (H+E)

Rogówka skł się z warstw:



nabłonek przedni – wielowars płaski nierogowaciejący



blaszka graniczna przednia



zrąb



blaszka graniczna tylna



śródbłonek- jed warst płas

Warstw siatkówki nie wypisuje, a nie wiem za bardzo o co mogli by jeszcze tu pytać więc daje opis 

Ciało
szkliste

siatkówka

naczyniówka

twardówka

rogówka

tęczówka

nerw wzrokowy

fragment soczewki

aparat rzęskowy

kanał schlemma

komora przednia