1.7 Dokładność pomiarów
Dokładność wykonywania pomiarów jest podstawową cechą narzędzi pomiarowych i wyników
pomiarów. Dokładność charakteryzuje się pośrednio podając właściwość przeciwną: niezgodność
(uchybienie) albo niepewność (niedokładność). Niepewność pomiaru to inaczej ryzyko uzyskania
błędnego wyniku w pomiarze.
1.7.1. Błąd bezwzględny pomiaru
Elementarną i podstawową miarą liczbową niezgodności jest błąd bezwzględny (dawniej uchyb).
W metrologii błędem bezwzględnym Δ nazywa się różnicę pomiędzy wartością zmierzoną (W
p
), a
wartością dokładną (W
rz
),to jest:
Δ = W
p
– W
rz
(W
p
) - jest
wartością mierzoną, której błąd wyznacza się, a więc jest wynikiem pomiaru,
(W
rz
) -
wartość dokładna, jest teoretycznie wartością rzeczywistą (prawdziwą), ustaloną np. jako
wynik
teoretycznych obliczeń, wartość średnia dużej liczby pomiarów lub parametr procesu
technicznego
Błąd bezwzględny zawsze wyrażony jest w jednostkach wartości mierzonej i może przyjmować
znak plus lub minus. W praktyce
błąd bezwzględny otrzymujemy w przybliżeniu z analizy dokładności
pomiaru. Wartość przeciwna błędu bezwzględnego, tzn. − Δ, nazywana jest poprawką:
p =
– Δ. Możemy wyznaczyć w przybliżeniu wartość dokładną:
W
rz
= W
p
+ p
1.7.2. Błąd względny pomiaru
Błąd względny to iloraz błędu bezwzględnego Δ i wartości dokładnej (W
rz
).
Błąd względny jest bezwymiarowy, najczęściej wyrażany w procentach. Służy głównie do oceny
dokładności przyrządów pomiarowych pracujących na różnych zakresach pomiarowych.
1.7.3. Dokładność urządzeń pomiarowych
Na dokładność wykonywanych pomiarów głównie wpływają błędy związane z urządzeniem
pomiarowym, dokładnością odczytu oraz metodą pomiaru. Błąd związany z urządzeniem
pomiarowym
wynika z klasy dokładności przyrządu. Klasa dokładności jest to maksymalny błąd
bezwzględny Δ popełniany w dowolnym miejscu skali, obliczony jako błąd procentowy w stosunku do
pełnego
zakresu
pomiarowego
W
zakr.
,
zaokrąglony
do
znormalizowanej
klasy, np: 0,1; 0,2; 0,5; 1; 1,5; 2,5; 5;
Do wykonywania pomiarów należy dobierać przyrządy z możliwie największą dokładnością, z
błędem pomiaru nie przekraczającym 20% W
rz
.