Gospodarka odpadami w

Polsce

stan przed przyjęciem

KPGO

Dr hab. inż. Janusz Mikuła

W roku 2000 rok w Polsce wywieziono 12 226 tys. Mg

odpadów komunalnych, a jednocześnie szacuje się że w
tym

roku

wytworzono

-

13

503

tys.

Mg.

Średnio w Polsce objętych jest zorganizowaną zbiórką

odpadów ok. 90% mieszkańców czyli ok. 10% trafia
do środowiska w sposób niezorganizowany.

Ocenia się, że na terenach miejskich zorganizowana

zbiórka i wywóz dotyczy 94% mieszkańców, na
terenach wiejskich ok. 74%.

Ok. 30% gmin prowadzi selektywną zbiórkę odpadów,

czego efektem jest wydzielenie z ogólnej masy odpadów
następujących ilości surowców wtórnych:

¨

29 tys. Mg makulatury,

¨

58 tys. Mg szkła,

¨

17 tys. Mg tworzyw sztucznych,

¨

44 tys. Mg metali

łącznie 148 tys. Mg, co stanowi 1,2% całości

wytwarzanych odpadów.

W Polsce funkcjonują obecnie 44 sortownie odpadów, w

których w zdecydowanej większości przypadków
prowadzony

jest

proces

ręczny

bądź

ręczno-

mechaniczny doczyszczania odpadów.

Aktualnie w Polsce działa 30 zakładów, w których

prowadzony jest proces kompostowania odpadów.
Kompostowanie prowadzone jest przy pomocy różnych
technologii

od

prostych

pryzmowych

do

kompostowania dynamicznego w bioreaktorach.

Ilość

odpadów

unieszkodliwianych

obecnie

w

kompostowniach wynosi 248 tys. Mg, co stanowi 2%
ogólnej ilości wytwarzanych odpadów.

W Polsce pracuje jedna spalarnia odpadów komunalnych

w Warszawie. W 2000 roku spalarnia unieszkodliwiła
2,9 tys. Mg odpadów, aktualnie unieszkodliwia 57 tys.
Mg rocznie.

Około 96% odpadów komunalnych trafia na

składowiska komunalne, których zarejestrowano w
2000 roku – 999.

Składowiska te zajmowały powierzchnię 3125 ha.

W 2000 roku zakończono eksploatację 88 obiektów o

łącznej powierzchni 239,5 ha. Rekultywację
przeprowadzono na powierzchni 60 ha.

W tej sytuacji konieczne jest:

• objęcie 100% mieszkańców zorganizowaną zbiórką

odpadów komunalnych i stworzenie jednolitego w
kraju systemu ewidencji powstających odpadów i
wywożonych przez służby specjalistyczne,

• zdecydowany rozwój systemów selektywnej zbiórki

surowców wtórnych,

• zdecydowany rozwój selektywnej zbiórki bioodpadów

Dotychczas w Polsce istnieją nieliczne regionalne systemy

gospodarki

odpadami.

Tworzenie

struktur

organizacyjnych przez łączenie się gmin (zwłaszcza
mniejszych) w celu realizacji wspólnych przedsięwzięć
ma swoje uzasadnienie zarówno z punktu widzenia
technicznego jak i ekonomicznego.

Celowe byłoby:

utworzenie w skali kraju co najmniej kilkudziesięciu

ponadgminnych struktur gospodarki odpadami
komunalnymi, obsługujących od 200 tys. do 500 tys.
mieszkańców, dla realizacji wspólnych przedsięwzięć,

planowanie

i

realizacja

rozwiązań

kompleksowych,

zintegrowanych, uwzględniających wszystkie wytwarzane
odpady możliwe do wspólnego zorganizowania, niezależnie
od źródła ich pochodzenia,

utrzymanie przez gminy (związki gmin) kontroli nad

zakładami przetwarzania odpadów jako istotne z punktu
widzenia

rozwoju

racjonalnej

gospodarki

odpadami,

w

szczególności

dające

możliwość

dofinansowywania

deficytowych

działalności

z

zysków

uzyskanych

z

działalności zyskownych.

Jest to korzyść z tzw. zintegrowanego modelu (systemu)

gospodarki odpadami. Podzielenie systemu na drobne
elementy nie daje takiej możliwości, gdyż konieczne są

wówczas subwencje z budżetu gminnego do deficytowych

działalności.

Potrzeby w zakresie techniczno-technologicznym

Dostosowanie polskiej gospodarki do standardów UE

wymagać

będzie

intensyfikacji

procesów

przekształcania odpadów przed składowaniem.

Znaczny postęp winien nastąpić w zakresie wdrażania:

•

biologicznych metod przekształcania odpadów,

•

procesów biologiczno-mechanicznych,

•

metod termicznych.

Potrzeby w zakresie podnoszenia świadomości społecznej

Akceptacja społeczna dla procesów budowy nowych

systemów gospodarki odpadami komunalnymi jest
niezbędnym warunkiem osiągnięcia oczekiwanych
rezultatów.

W związku z tym występuje potrzeba prowadzenia

szerokich akcji podnoszenia świadomości społecznej z
wykorzystaniem

wszystkich

dostępnych metod i

środków.