Grażyna Boczko

II semestr BHP

AP Edukacja

Policealne Studium Zawodowe

Przedmiot : Ochrona środowiska naturalnego i ochrona przeciwpożarowa

Wykładowca Agnieszka Napiórkowska - Krzebietka

Praca kontrolna Nr 2

Temat: Gospodarka odpadami w Polsce w świetle wymagań UE

 Kierunki, priorytety i zakres polityki ekologicznej UE przedstawiane są w tzw. Programach Działań na Rzecz Ochrony Środowiska. Pierwszy program przyjęto w listopadzie 1973 roku, kolejne w latach: 1978, 82, 87 i 92. Ostatni, przyjęty w 2001 roku VI Program Działań wyznacza zadania polityki ekologicznej UE na lata 2001-2010. Ponadto ogólną politykę ochrony środowiska w kontekście działalności przedsiębiorców zawiera rozporządzenie nr 761/2001/EC w sprawie dobrowolnego uczestnictwa firm przemysłowych w Programie Eko-zarządzania i Audytowania (EMAS).
W celu skutecznej realizacji polityki ochrony środowiska Unia Europejska stosuje niżej wymienione zasady.
- Zanieczyszczający płaci - oznacza ona pełną odpowiedzialność sprawcy zanieczyszczeń za działania wywołujące zmiany w środowisku.
- Zasada zapobiegania - określająca, że zapobieganie zanieczyszczeniom jest lepsze niż redukowanie ich skutków. Wynika z niej również, że należy upewnić się o nieszkodliwości planowanej inwestycji przed wydaniem zgody na jej prowadzenie.
- Zasada efektywności ekonomicznej - nakazująca osiąganie celów ochrony środowiska po najniższych kosztach dla gospodarki.
- Zasada zachowywania zasobów przyrody - nakazująca utrzymywanie odpowiedniej ilości zasobów naturalnych pozwalającej na ich samoodtwarzanie.
- Zasada naprawiania szkody dla środowiska u źródła.

Z dniem 1 października 2001r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa z dnia 27 kwietnia o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628).

Zagadnienia odnoszące się do wszystkich elementów środowiska zostały zawarte w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627). Nowa ustawa o odpadach jest jednym z ogniw nowego prawa ekologicznego. Ze względu na specyficzny charakter odpadów opakowaniowych stały się one przedmiotem odrębnej ustawy z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638).

Ustawa o odpadach i ustawa Prawo Ochrony Środowiska będą wprowadzane w życie za pomocą ustawy z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo Ochrony Środowiska, o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085).

Ostatecznie nowa ustawa o odpadach dokonuje transpozycji około 30 aktów prawnych dotyczących gospodarki odpadami. Wymagania zawarte w niektórych z tych aktów, a odnoszące się do produktów (np. dyrektywy dotyczące baterii i akumulatorów) lub też emisji do powietrza (np. dyrektywy dotyczące spalania odpadów), zostały zawarte w ustawie - Prawo ochrony środowiska

Prawo Unii Europejskiej dotyczące postępowania z odpadami można podzielić na następujące grupy.

1. Wymagania ogólne w stosunku do odpadów, w tym odpadów niebezpiecznych.

2. Spalanie odpadów.

3. Składowanie odpadów.

4. Wymagania szczegółowe w stosunku do poszczególnych grup odpadów takich, jak:

• oleje przepracowane,

• PCB,

• baterie i akumulatory,

• odpady z przemysłu dwutlenku tytanu,

• komunalne osady ściekowe,

• odpady opakowaniowe

Ewidencja, sprawozdawczość i przekazywanie informacji.

Międzynarodowy obrót odpadami.

W nowej ustawie o odpadach uwzględnione zostały zapisy dyrektyw, decyzji i rozporządzeń UE podane w załączniku.

Nowa ustawa o odpadach wprowadza wiele nowych elementów w porównaniu do obecnie obowiązującej ustawy, min. nowe definicje. Podstawowe definicje zawarte w nowej ustawie stanowią przeniesienie do prawa polskiego definicji zawartych odpowiednich przepisach (dyrektywach) Unii Europejskiej.

DEFINICJE (art. 3 UoO)

• Odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany.

• Odpady niebezpieczne są to odpady:

1. należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście A załącznika nr 2 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy lub

2. należące do kategorii lub rodzajów odpadów określonych na liście B załącznika nr 2 do ustawy i zawierające którykolwiek ze składników wymienionych w załączniku nr 3 do ustawy oraz posiadające co najmniej jedną z właściwości wymienionych w załączniku nr 4 do ustawy.

• odpady komunalne - rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych,

• odzysk odpadów - rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do ustawy,

• magazynowaniu odpadów - rozumie się przez to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem,

• posiadaczu odpadów - rozumie się przez to każdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną); domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości,

• unieszkodliwianiu odpadów - rozumie się przez to poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonym w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska,

• wytwórcy odpadów - rozumie się przez to każdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów, oraz każdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów,

• instalacja - rozumie się przez to (art. 3 UPOŚ):

1. stacjonarne urządzenie techniczne,

2. zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,

3. obiekty budowlane nie będące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

Rozdz. 2. ZASADY GOSPODAROWANIA ODPADAMI



Hierarchia postępowania z odpadami (art. 5, 6, 7 UoO)




Ustawa o odpadach wprowadza tzw. "zasadę bliskości" (art. 9 UoO), która stanowi, że odpady, których nie udało się odzyskać lub unieszkodliwić w miejscu ich powstania, powinny być przekazane do najbliżej położonego miejsca, w którym mogą być odzyskane lub unieszkodliwione.

Kolejna zasada, wprowadzona przez ustawę o odpadach w art. 5, to tzw. "zasada rozszerzonej odpowiedzialności producenta", która oznacza, że producent jest odpowiedzialny nie tylko za odpady powstające w toku jego produkcji, ale również za odpady powstające z produkowanych przez niego wyrobów. Oznacza to w praktyce, że powinien on w ten sposób projektować i wytwarzać swoje produkty, aby po zużyciu nadawały się one do recyklingu lub innych form odzysku. Zasada ta została rozwinięta w ustawie z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639).

Rozdz. 3. PLANY GOSPODARKI ODPADAMI

Nowością jest wprowadzenie obowiązku opracowania przez ministra właściwego do spraw środowiska, zarząd województwa, zarząd powiatu lub zarząd gminy planów gospodarki odpadami, które mają stanowić część programów ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju. W wielu przypadkach wdrożenie postanowień dyrektyw UE ma być osiągnięte poprzez plany gospodarki odpadami, np.: uzyskanie poziomów odzysków odpadów ulegających biodegradacji, selektywna zbiórka odpadów niebezpiecznych pochodzących z gospodarstw domowych.

Plany gospodarki odpadami określają (art. 14, 15 UoO):

1. aktualny stan gospodarki odpadami,

2. prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami,

3. działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami,

4. instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych celów,

5. system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów.

Plany opracowywane są na szczeblu:

• krajowym,

• wojewódzkim,

• powiatowym,

• gminnym.

Plany gospodarki odpadami podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata.

Zgodnie z ustawą o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw dotychczas opracowane programy zrównoważonego rozwoju oraz ochrony środowiska stają się programami ochrony środowiska. Natomiast nowe programy ochrony środowiska mają zostać uchwalone: wojewódzkie - do dnia 30 czerwca 2003 r., powiatowe - do dnia 31 grudnia 2003 r., a gminne - do 30 czerwca 2004 r. Projekt tej ustawy przewiduje również, że krajowy plan gospodarki odpadami ma zostać przyjęty najpóźniej do dnia 31 października 2002 r.

Rozdz. 4 OBOWIĄZKI POSIADACZY ODPADÓW

Odpady niebezpieczne

Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany do (art. 17 UoO):

1. uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych, jeżeli wytwarza: (powyżej) 1 tony odpadów rocznie, zezwolenie wydaje właściwy organ, którym jest: wojewoda lub starosta

1. uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza do 1 tony odpadów niebezpiecznych rocznie, decyzję wydaje właściwy organ, którym jest: wojewoda lub starosta

Wytwórca odpadów nie prowadzący instalacji jest obowiązany do:

1. uzyskania decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie, decyzję wydaje właściwy organ, którym jest: wojewoda lub starosta

2. przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady niebezpieczne w ilości powyżej 100 kg rocznie, informację przedkłada się wojewodzie lub staroście.

Odpady inne niż niebezpieczne

Wytwórca odpadów prowadzący instalację jest obowiązany do:

1. uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów innych niż niebezpieczne, jeżeli wytwarza: powyżej 5 tysięcy ton rocznie odpadów, pozwolenie wydaje właściwy organ, którym jest: wojewoda lub starosta

2. przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza od 5 do 5 tysięcy ton rocznie odpadów innych niż niebezpieczne - informację przedkłada się wojewodzie lub staroście

Wytwórca odpadów nie prowadzący instalacji jest obowiązany do:

1. przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, jeżeli wytwarza odpady inne niż niebezpieczne w ilości powyżej 5 ton rocznie odpadów - informację przedkłada się wojewodzie lub staroście

Wniosek o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów (art. 18 UoO), powinien spełniać wymagania określone w przepisach o ochronie środowiska oraz dodatkowo zawierać następujące informacje:

1. wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, z uwzględnieniem ich podstawowego składu chemicznego i właściwości,

2. określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku,

3. wskazanie sposobów zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

4. szczegółowy opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

5. wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów.

Kopię wydanej decyzji wojewoda lub starosta przekazuje właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Wniosek o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi (art. 19 UoO), do którego dołącza się program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, wytwórca odpadów niebezpiecznych obowiązany jest przedłożyć właściwemu organowi (wojewoda lub starosta) na dwa miesiące przed rozpoczęciem działalności powodującej powstawanie odpadów niebezpiecznych lub zmianą tej działalności wpływającą na rodzaj, ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych lub sposób gospodarowania nimi.

• Wojewoda zatwierdza program gospodarki odpadami niebezpiecznymi po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce wytwarzania odpadów niebezpiecznych.

• Starosta zatwierdza program gospodarki odpadami niebezpiecznymi po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz powiatowego inspektora sanitarnego, właściwych ze względu na miejsce wytwarzania odpadów niebezpiecznych; wymóg zasięgania opinii prezydenta miasta nie dotyczy prezydenta miasta na prawach powiatu.

! Kopię wydanej decyzji wojewoda lub starosta przekazuje właściwemu marszałkowi województwa oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.

Program gospodarki odpadami niebezpiecznymi (art. 20 UoO), dołączany do wniosku o wydanie decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, powinien zawierać:

1. wyszczególnienie rodzajów odpadów niebezpiecznych przewidzianych do wytwarzania, a w przypadkach, gdy określenie rodzaju nie jest wystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie mogą powodować odpady niebezpieczne, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów,

2. określenie ilości odpadów niebezpiecznych poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku,

3. informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów niebezpiecznych lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

4. szczegółowy opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych,

5. wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów.

We wniosku o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi wytwórca odpadów określa czas prowadzenia działalności związanej z wytwarzaniem odpadów.

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami (art. 24 UoO), powinna zawierać:

1. wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, a w przypadkach, gdy określenie rodzaju nie jest wystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów,

2. określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku,

3. informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

4. szczegółowy opis sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,

5. wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów.

Do rozpoczęcia działalności powodującej powstawanie odpadów można przystąpić, jeżeli organ właściwy do przyjęcia informacji, o której mowa powyżej, w terminie 30 dni od dnia złożenia informacji nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji.

Wytwórca odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne obowiązany jest przedłożyć właściwemu organowi na dwa miesiące przed rozpoczęciem działalności powodującej powstawanie odpadów niebezpiecznych oraz innych niż niebezpieczne lub zmianą tej działalności wpływającą na rodzaj, ilość wytwarzanych odpadów niebezpiecznych lub sposób gospodarowania nimi, wniosek o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz informację o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami.

Organem właściwym jest:

1. wojewoda - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji instalacji na terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć,

2. starosta - dla pozostałych przedsięwzięć.

Ustawa o odpadach wprowadza zasadę dotyczącą ustalania właściwości miejscowej organów wydających pozwolenia na wytwarzanie odpadów. Właściwość ta została ustalona wg miejsca wytwarzania odpadów.

Wytwórca odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami innemu posiadaczowi odpadów, z tym, że może je przekazywać wyłącznie podmiotom, które uzyskały zezwolenie właściwego organu na prowadzenie działalności w zakresie gospodarki odpadami, chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania zezwolenia (art. 25 UoO).

Zgodnie z dyrektywą ramową wszystkie podmioty, które dokonują odzysku lub unieszkodliwienia odpadów zobowiązane są do uzyskania pozwoleń na prowadzenie takich działań. Zasada ta znalazła odzwierciedlenie w omawianej ustawie odpadowej (art. 26 UoO). Oznacza to wprowadzenie obowiązku uzyskiwania pozwolenia w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania wszystkich odpadów (poza komunalnymi), a nie tylko odpadów niebezpiecznych. Nie oznacza to pozostawienia działań w zakresie zbierania, transportu i odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych poza kontrolą. Na podstawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.) na prowadzenie działalności w wyżej wymienionym zakresie wymagane jest zezwolenie organu gminy (Art. 7 ust. 1,3).

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów wydaje się na wniosek (art. 27 UoO), który powinien zawierać:

1. wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidywanych do odzysku lub unieszkodliwiania; w przypadku, gdy określenie rodzaju jest niewystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla środowiska, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów,

2. określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów poddawanych odzyskowi lub unieszkodliwianiu w okresie roku,

3. oznaczenie miejsca prowadzenia działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

4. wskazanie sposobu i środków transportu odpadów,

5. wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów,

6. szczegółowy opis stosowanych metod odzysku lub unieszkodliwiania odpadów,

7. przedstawienie możliwości technicznych i organizacyjnych pozwalających należycie wykonywać działalność w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych instalacji i urządzeń odpowiadających wymaganiom ochrony środowiska,

8. przewidywany okres wykonywania działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów jest wydawane, w drodze decyzji, przez właściwy organ (wojewoda - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, starosta - dla pozostałych przedsięwzięć) na czas oznaczony, nie dłuższy niż 10 lat. Właściwość miejscową organu, ustala się według miejsca prowadzenia działalności w zakresie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów wydaje się w drodze decyzji na wniosek, który powinien odpowiednio zawierać (art. 28 UoO):

1. wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidywanych do zbierania lub transportu; w przypadku, gdy określenie rodzaju jest niewystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować dla środowiska, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów,

2. oznaczenie obszaru prowadzenia działalności,

3. wskazanie miejsca i sposobu magazynowania odpadów,

4. wskazanie sposobu i środków transportu odpadów,

5. przedstawienie możliwości technicznych i organizacyjnych pozwalających należycie wykonywać działalność w zakresie zbierania lub transportu odpadów,

6. przewidywany okres wykonywania działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów.

Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie zbierania lub transportu odpadów wydaje starosta po zasięgnięciu opinii właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta oraz powiatowego inspektora sanitarnego; wymóg zasięgania opinii prezydenta miasta nie dotyczy prezydenta miasta na prawach powiatu. Zezwolenie to jest wydawane w drodze decyzji, przez właściwy organ na czas oznaczony nie dłuższy niż 10 lat.

Wytwórca lub posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie odzysku, unieszkodliwiania odpadów, który zbiera lub transportuje własne odpady, jest zwolniony z obowiązku uzyskania odrębnego pozwolenia na zbieranie lub transport, natomiast ta działalność powinna być uwzględniona w pozwoleniu na wytwarzanie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów. Regulacja ta zmierza do tego, by posiadacz odpadów na działania związane z wytwarzaniem odpadów lub odzyskiem bądź unieszkodliwieniem danego rodzaju odpadów nie musiał uzyskiwać wielu decyzji administracyjnych - tylko jedną.

Ustawa odpadowa dopuszcza przekazywanie określonych rodzajów odpadów (Minister właściwy do spraw środowiska określi, w drodze rozporządzenia, listę rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym w celu ich wykorzystania osobie fizycznej lub jednostce organizacyjnej, nie będącym przedsiębiorcami, na ich własne potrzeby) (art. 33 UoO). Prowadzenie działalności w zakresie wykorzystania odpadów na własne potrzeby przez osoby fizyczne lub jednostki organizacyjne, nie będące przedsiębiorcami, nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku.

Zapis ten pozwoli na przekazywanie niektórych odpadów, takich jak np. trociny, ziemia z wykopów osobom fizycznym, dla których są to cenne materiały i które są w stanie je wykorzystać w sposób bezpieczny dla środowiska.

Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska, może określić, w drodze rozporządzenia, rodzaje odpadów, których zbieranie, transport, odzysk lub unieszkodliwianie nie wymaga zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, oraz podstawowe wymagania dla zbierania, transportu, procesów odzysku lub unieszkodliwiania tych rodzajów odpadów. Posiadacz odpadów, który jest zwolniony z obowiązku uzyskiwania zezwoleń na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów ma obowiązek zgłoszenia do rejestru prowadzonego przez starostę właściwego ze względu na miejsce prowadzenia zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, a w przypadku transportu odpadów - przez starostę właściwego ze względu na miejsce siedziby lub zamieszkania posiadacza odpadów. Starosta przekazuje marszałkowi województwa łączne zestawienie rejestrów, w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy.




Ustawa odpadowa zaostrza przepisy dotyczące wstrzymania działalności, w przypadku, gdy podmiot gospodarujący odpadami działa sprzecznie z warunkami pozwolenia lub z przepisami ustawy - organ po zignorowaniu wezwania do zaniechania naruszeń ma obowiązek niezwłocznie wstrzymać działalność posiadacza odpadów.

Zgodnie z ustawą o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony środowiska, o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw wytwórcy odpadów, którzy przed dniem wejścia w życie ustawy uzyskali decyzje w zakresie wytwarzania odpadów wydane na podstawie dotychczasowych przepisów, są obowiązani uzyskać odpowiednio pozwolenie na wytwarzanie odpadów lub decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi albo przedłożyć informację o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, o których mowa w ustawie o odpadach, do dnia wygaśnięcia ważności decyzji wydanych na podstawie dotychczasowych przepisów, nie później jednak niż do dnia 30 czerwca 2004 r.

EWIDENCJA ODPADOWA (art. 36 UoO)

Zapisy dotyczące ewidencji uległy pewnym zmianom w celu dostosowania ewidencji do wymagań sprawozdawczości UE, a także do nowych obowiązków posiadaczy odpadów (możliwość przekazywania odpowiedzialności). Odrębnie zostały wprowadzone wzory dokumentów na potrzeby ewidencji komunalnych osadów ściekowych (zgodnie z wymaganiami dyrektywy osadowej).

Ewidencję prowadzi się z zastosowaniem następujących dokumentów ewidencji odpadów:

1. karty ewidencji odpadu, prowadzonej dla każdego rodzaju odpadu odrębnie,

2. karty przekazania odpadu.

Posiadacz odpadów, który przejmuje odpad od innego posiadacza, jest obowiązany potwierdzić przejęcie odpadu na karcie przekazania odpadu wypełnionej przez posiadacza, który przekazuje ten odpad.

Kartę przekazania odpadu sporządza się w dwóch egzemplarzach, po jednym dla każdego z posiadaczy. Dopuszcza się sporządzanie zbiorczej karty przekazania odpadu, obejmującej odpad danego rodzaju przekazywany łącznie w czasie jednego miesiąca kalendarzowego temu samemu posiadaczowi. Posiadacz odpadów ma obowiązek przechowywać dokumenty sporządzone na potrzeby ewidencji przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty.

Uproszczona ewidencja dla małych i średnich przedsiębiorstw.

Minister właściwy do spraw środowiska, określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorie małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów.

Szczególnie ze względu na wymagania dotyczące sprawozdawczości do UE został wprowadzony obowiązek sporządzania i przekazywania zbiorczego zestawienia danych.

Posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów. Zbiorcze zestawienia danych, o których mowa posiadacz odpadów lub wytwórca komunalnych osadów ściekowych jest obowiązany przekazać marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy.

Na podstawie zbiorczych zestawień danych, o których mowa powyżej oraz informacji uzyskanych od wojewody i starostów, marszałek województwa prowadzi wojewódzką bazę danych dotyczącą wytwarzania i gospodarowania odpadami wraz z rejestrem udzielonych zezwoleń w zakresie wytwarzania i gospodarowania odpadami oraz sporządza raport wojewódzki i przekazuje go ministrowi właściwemu do spraw środowiska.

Przepływ zbiorczych formularzy odpadowych




OPŁATY I KARY (Dział II ustawy Prawo Ochrony Środowiska)

Obowiązek wnoszenia opłat został zawarty w ustawie prawo ochrony środowiska.

Opłaty za odpady ponosi posiadacz odpadów w rozumieniu przepisów ustawy o odpadach.

Jeżeli Jednostka Organizacyjna przekaże odpady odbiorcy, który nie posiada odpowiednich pozwoleń to opłaty uiszcza jednostka, która odpady wytworzyła. Podmiot korzystający ze środowiska wnosi opłatę do końca miesiąca następującego po upływie każdego kwartału.

Podmiot korzystający ze środowiska w terminie wniesienia opłaty przedkłada marszałkowi województwa ewidencję odpadową, wykorzystaną do ustalenia wysokości opłat. Tę samą ewidencję podmiot korzystający ze środowiska przedkłada także wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta właściwemu ze względu na miejsce składowania odpadów.

Z opłat zwolnione są jednostki, których kwartalna opłata nie przekracza 25% najniższego wynagrodzenia za pracę pracowników, obowiązującego w dniu 30 września roku poprzedniego, określonego na podstawie odrębnych przepisów.

Sejmik województwa może, w drodze aktu prawa miejscowego, uchwalić podwyższenie wartości procentowej, jednak nie więcej niż do 50%.

Podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone:

• Za składowanie odpadów bez uzyskania decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska odpadów podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,05 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.

• Magazynowanie odpadów bez wymaganej decyzji określającej sposób i miejsce magazynowania traktuje się jako składowanie odpadów bez wymaganej decyzji zatwierdzającej instrukcję eksploatacji składowiska,

• Za składowanie odpadów w miejscu na ten cel nie przeznaczonym, podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,1 stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.

• W przypadku pozbycia się odpadów:

1. nad brzegami zbiorników wodnych, a zwłaszcza w strefach ochronnych ujęć wód i na terenach wypływu wód z warstw wodonośnych,

2. na terenach parków narodowych i rezerwatów przyrody,

3. na terenach leśnych albo uzdrowiskowych lub na terenach przeznaczonych na cele rekreacyjno-wypoczynkowe,

podmiot korzystający ze środowiska ponosi opłaty podwyższone w wysokości 0,15 jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku za każdą dobę składowania.

• Podmiot korzystający ze środowiska w przypadku pozbycia się odpadów do śródlądowych wód powierzchniowych i podziemnych, morskich wód wewnętrznych lub wód morza terytorialnego ponosi opłatę podwyższoną w wysokości 100-krotnej jednostkowej stawki opłaty za umieszczenie odpadów na składowisku.

Rozdz. 5 SZCZEGÓLNE ZASADY GOSPODAROWANIA NIEKTÓRYMI RODZAJAMI ODPADÓW (art. 38-43 UoO)

Specyficzne wymagania dotyczące zasad gospodarowania odpadami, jakie pojawiają się w poszczególnych dyrektywach Unii Europejskiej, a odnoszące się tylko do pojedynczych rodzajów odpadów, spowodowały konieczność wprowadzenia do ustawy rozdziału, w którym znalazły się regulacje dla następujących rodzajów odpadów: PCB, olejów odpadowych, odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z procesów przetwarzania tych odpadów, baterii i akumulatorów, wynikające z dyrektyw: PCB, olejowej, tytanowych i w sprawie baterii.

Rozdz. 6. TERMICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW

W ustawie sprecyzowano wymagania w stosunku do spalarni odpadów oraz dodatkowe wymagania w stosunku do posiadacza, który zarządza spalarnią odpadów.

Termiczne przekształcanie odpadów może być prowadzone w (art. 44 UoO):

• spalarniach odpadów niebezpiecznych,

• spalarniach odpadów komunalnych,

• spalarniach odpadów innych niż niebezpieczne i komunalne.

Ustawa dopuszcza również możliwość termicznego przekształcania odpadów poza spalarniami, z tym, że obiekty i urządzenia, w których jest przeprowadzany ten proces, muszą spełniać warunki przewidziane dla odpowiednich typów spalarni odpadów.

Kierownikiem spalarni odpadów niebezpiecznych może być wyłącznie osoba, która posiada świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami. Takie świadectwo wydaje wojewoda, po złożeniu przez zainteresowanego egzaminu w zakresie gospodarowania odpadami z wynikiem pozytywnym (art.. 49 UoO).

Rozdz. 7. SKŁADOWANIE I MAGAZYNOWANIE ODPADÓW

Wyróżnia się następujące typy składowisk odpadów (art. 50):

• składowisko odpadów niebezpiecznych,

• składowisko odpadów obojętnych,

• składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne.

Wyznaczenie miejsca składowania podobnie jak dotychczas, wymaga decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Nowością jest to, że organ właściwy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla składowiska odpadów może uzależnić wydanie tej decyzji od przedstawienia przez inwestora ekspertyzy, co do możliwości odzysku lub unieszkodliwienia odpadów w inny sposób niż przez składowanie.

Wniosek o wydanie pozwolenia na budowę składowiska odpadów powinien dodatkowo zawierać (art. 52 UoO):

1. imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby wnioskodawcy oraz zarządzającego składowiskiem odpadów, jeżeli są to różne podmioty, oraz adres składowiska odpadów,

2. rodzaje odpadów przewidziane do składowania na danym składowisku odpadów,

3. przewidywaną roczną i całkowitą ilość składowanych odpadów oraz pojemność składowiska odpadów,

4. opis terenu składowiska odpadów, a w szczególności jego charakterystykę geologiczną i hydrogeologiczną,

5. opis sposobu zapobiegania zanieczyszczeniu środowiska lub ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko,

6. plan dotyczący eksploatacji, zarządzania i monitorowania składowiska odpadów,

7. plan dotyczący zamknięcia składowiska odpadów oraz działań poeksploatacyjnych,

8. sposoby zapobiegania awariom i sposoby postępowania w przypadku ich wystąpienia,

9. kwalifikacje planowanego do zatrudnienia personelu,

10. proponowaną wysokość i formę zabezpieczenia roszczeń.

Ustawa odpadowa wprowadza zapis stanowiący, że pozwolenie na użytkowanie składowiska odpadów może być wydane po zatwierdzeniu instrukcji eksploatacji składowiska odpadów oraz po przeprowadzeniu kontroli przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska (art. 53 UoO).

Wniosek o zatwierdzenie instrukcji eksploatacji składowiska odpadów powinien zawierać:

1. imię i nazwisko oraz adres zamieszkania lub nazwę i adres siedziby wnioskodawcy oraz zarządzającego składowiskiem odpadów, jeżeli są to różne podmioty, oraz adres składowiska odpadów,

2. określenie typu składowiska odpadów,

3. określenie, czy na tym składowisku, jeżeli nie jest to składowisko odpadów niebezpiecznych, zostały wydzielone części, na których mają być składowane określone rodzaje odpadów niebezpiecznych,

4. rodzaje odpadów przeznaczonych do składowania na tym składowisku,

5. wskazanie kwalifikacji kierownika i pracowników składowiska odpadów,

6. wyszczególnienie urządzeń technicznych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania składowiska odpadów (np. kompaktor, spychacz, waga, brodzik dezynfekcyjny, środki transportu),

7. wyszczególnienie aparatury kontrolno-pomiarowej wraz ze schematem rozmieszczenia punktów pomiarowych,

8. określenie sposobu składowania poszczególnych rodzajów odpadów,

9. określenie rodzaju i grubości stosowanej warstwy izolacyjnej,

10. określenie godzin otwarcia składowiska odpadów,

11. określenie sposobu zabezpieczenia składowiska odpadów przed dostępem osób nieuprawnionych,

12. określenie procedury przyjęcia odpadów na składowisko odpadów,

13. określenie sposobów i częstotliwości prowadzonych badań,

14. określenie sposobu prowadzenia dokumentacji dotyczącej eksploatacji składowiska odpadów.

W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania i eksploatacji składowiska odpadów, w tym przyjmowania na składowisko odpadów określonych rodzajów odpadów, ustanowiono obowiązek zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska odpadów w drodze decyzji.

Instrukcję eksploatacji składowiska odpadów zatwierdza, w drodze decyzji:

1. wojewoda - dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których obowiązek sporządzania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko wynika z przepisów o ochronie środowiska oraz gdy dotyczy eksploatacji składowiska na terenach zakładów zaliczanych do tych przedsięwzięć,

2. starosta - dla pozostałych przedsięwzięć.

! Ustawa wprowadza zakaz składowania niektórych typów odpadów.

Odpady przed umieszczeniem na składowisku odpadów powinny być poddane procesowi przekształcenia fizycznego, chemicznego lub biologicznego oraz segregacji, w celu ograniczenia zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi lub dla środowiska lub też ograniczenia ilości lub objętości składowanych odpadów.

Podobnie jak w przypadku posiadacza odpadów, który zarządza spalarnia odpadów, zostały również wprowadzone dodatkowe obowiązki dla posiadacza odpadów, który zarządza składowiskiem odpadów. Kierownikiem składowiska odpadów może być wyłącznie osoba, która posiada świadectwo stwierdzające kwalifikacje w zakresie gospodarowania odpadami. Takie świadectwo wydaje wojewoda, po złożeniu przez zainteresowanego egzaminu w zakresie gospodarowania odpadami z wynikiem pozytywnym (art. 62 UoO).

Art. 63.

1. Magazynowanie odpadów może odbywać się na terenie, do którego posiadacz odpadów ma tytuł prawny

2. Miejsce magazynowania odpadów nie wymaga wyznaczenia w trybie przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym.

3. Odpady przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwiania, z wyjątkiem składowania, mogą być magazynowane, jeżeli konieczność magazynowania wynika z procesów technologicznych lub organizacyjnych i nie przekracza terminów uzasadnionych zastosowaniem tych procesów, nie dłużej jednak niż przez okres 3 lat.

4. Odpady przeznaczone do składowania mogą być magazynowane jedynie w celu zebrania odpowiedniej ilości tych odpadów do transportu na składowisko odpadów, nie dłużej jednak niż przez okres 1 roku.

Rozdz. 8. MIĘDZYNARODOWY OBRÓT ODPADAMI

W zakresie międzynarodowego obrotu odpadami ustawa nie wprowadza większych zmian w stosunku do ustawy obowiązującej. Został złagodzony dotychczasowy bezwzględny zakaz przywozu z zagranicy odpadów niebezpiecznych (art. 65 UoO).

! Dopuszcza się przywóz odpadów niebezpiecznych, określonych w stosownym rozporządzeniu ministra właściwego do spraw środowiska za zezwoleniem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, wydanym w drodze decyzji, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:

1. odpady przeznaczone są do odzysku w kraju lub za granicą, z wyjątkiem działań określonych jako R1 i R10 w załączniku nr 5 do ustawy,

2. nie ma na terenie kraju możliwych do pozyskania odpadów nadających się do równorzędnego odzysku lub też występują one w niewystarczającej ilości,

3. odpady przywiezione z zagranicy lub sposób odzysku w kraju nie spowodują wzrostu zagrożenia dla środowiska i nie przyczynią się do zwiększenia masy składowanych odpadów.

Jak już zaznaczono powyżej, ze względu na specyficzny charakter odpadów opakowaniowych stały się one przedmiotem odrębnej ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych.

Należy zaznaczyć, że w sprawach gospodarowania odpadami opakowaniowymi nie uregulowanymi w ustawie "opakowaniowej" będą miały zastosowanie zasady wynikające z ustawy o odpadach.

Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. z dnia 22 czerwca 2001 r.) określa wymagania, jakim muszą odpowiadać opakowania ze względu na zasady ochrony środowiska oraz sposoby postępowania z opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, zapewniające ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.

Przepisy ustawy stosuje się do opakowań wprowadzanych na polski obszar celny w ramach procedury dopuszczenia do obrotu, opakowań będących przedmiotem działalności gospodarczej na terenie kraju oraz wszystkich powstałych z nich odpadów opakowaniowych.

Opakowaniami w rozumieniu ustawy są wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych.

Opakowania obejmują:

1. opakowania jednostkowe,

2. opakowania zbiorcze,

3. opakowania transportowe

Definicje

• odpady opakowaniowe - rozumie się przez to wszystkie opakowania, w tym opakowania wielokrotnego użytku wycofane z ponownego użycia, stanowiące odpady w rozumieniu przepisów o odpadach, z wyjątkiem odpadów powstających w procesie produkcji opakowań,

• wielokrotnym użytku - rozumie się przez to każde działanie, w trakcie którego opakowanie przeznaczone i zaprojektowane do co najmniej dwukrotnego zastosowania jest powtórnie wykorzystywane do tego samego celu, do którego było pierwotnie przeznaczone.

Ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych określa obowiązki jakie są nałożone na producenta, importera i eksportera opakowań oraz produktów w opakowaniach, a także obowiązki sprzedawcy i użytkownika produktów opakowaniowych.

Producent i importer opakowań powinni ograniczać ilość i negatywne oddziaływanie na środowisko substancji stosowanych do produkcji opakowań oraz wytwarzanych odpadów opakowaniowych w taki sposób, aby (art. 5 UoOiOO):

1. objętość i masa opakowań były ograniczone do niezbędnego minimum wymaganego do spełnienia ich funkcji, biorąc pod uwagę oczekiwania użytkownika,

2. opakowania były projektowane i wykonane w sposób umożliwiający ich wielokrotny użytek i późniejszy recykling, a jeśli nie jest to możliwe, to przynajmniej recykling, a jeżeli nie jest on możliwy, to inną formę odzysku,

3. opakowania zawierały możliwie najmniejszą ilość substancji stwarzających zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska,

4. maksymalna suma zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniu nie przekraczała 100 mg/kg,

Producent i importer opakowań mają obowiązek ich oznakowania, chyba że rodzaj opakowania tego nie wymaga. Oznakowanie powinno określać (art. 6 UoOiOO):

1. rodzaj materiałów wykorzystanych do produkcji opakowania,

2. możliwość wielokrotnego użytku opakowania,

3. przydatność opakowania do recyklingu.

Producent, importer i eksporter opakowań są obowiązani do składania właściwemu marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o masie wytworzonych, przywiezionych z zagranicy oraz wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiałów, z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku, w terminie do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy (art. 7 UoOiOO). Na podstawie sprawozdań, marszałek województwa sporządza raport wojewódzki. Raport ten marszałek województwa przekazuje ministrowi właściwemu do spraw środowiska do dnia 15 maja za poprzedni rok kalendarzowy (art. 19 UoOiOO).

Minister właściwy do spraw środowiska prowadzi bazę danych, dotyczących gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, na podstawie raportów wojewódzkich

Dokumenty, na podstawie których sporządza się sprawozdanie, powinny być przechowywane przez 5 lat.

Obowiązki producenta i importera produktów w opakowaniach w zakresie osiągania poziomów odzysku i recyklingu oraz w zakresie sprawozdawczości o ilości i rodzajach stosowanych opakowań określają przepisy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639) (art. 9 UoOiOO).

• opłacie depozytowej - rozumie się przez to opłatę pobieraną przy sprzedaży detalicznej akumulatorów ołowiowych (kwasowych) jako osobnych produktów, której zwrot następuje po przekazaniu zużytego akumulatora sprzedawcy detalicznemu tych akumulatorów lub do punktu systemu zbiórki zużytych akumulatorów zorganizowanego przez przedsiębiorcę,

• opłacie produktowej - rozumie się przez to opłatę obliczaną i wpłacaną za opakowania w przypadku sprzedaży produktów w tych opakowaniach, a także opłatę obliczaną i wpłacaną w przypadku sprzedaży akumulatorów niklowo-kadmowych, ogniw i baterii galwanicznych, opon, lamp wyładowczych, olejów smarowych oraz urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych, wymienionych w załącznikach nr 1-3 do ustawy (art. 2 UoOPiD),

Przedsiębiorca ma obowiązek zapewnienia odzysku, a w szczególności recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (art. 3 UoOPiD).

Poziom odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych (P) stanowi wyrażona w procentach wartość ilorazu masy lub ilości odpadów opakowaniowych i poużytkowych poddanych odpowiednio odzyskowi lub recyklingowi (B) oraz masy lub ilości wprowadzonych na rynek opakowań lub produktów (C), w określonym czasie.

P = B/C * 100%

Przy obliczaniu osiągniętych poziomów odzysku przez danego przedsiębiorcę do masy odpadów opakowaniowych i poużytkowych poddanych odzyskowi dodaje się:

1. masę opakowań wielokrotnego użytku użytych powtórnie,

2. masę opon zebranych i zregenerowanych (bieżnikowanych) w kraju,

3. masę olejów bazowych pochodzących z regeneracji krajowych olejów odpadowych, zużytych do wytworzenia wprowadzonych na rynek krajowy olejów smarowych

Przy obliczaniu osiągniętych poziomów recyklingu przez danego przedsiębiorcę do masy olejów odpadowych poddanych recyklingowi dodaje się masę olejów bazowych pochodzących z regeneracji krajowych olejów odpadowych, zużytych do wytworzenia wprowadzonych na rynek krajowy olejów smarowych.

• Przedsiębiorca rozpoczynający działalność polegającą na wytwarzaniu lub imporcie produktów w opakowaniach jest obowiązany bez wezwania złożyć zawiadomienie o tym fakcie marszałkowi województwa, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności (art. 9 UoOPiD).

• Przedsiębiorca i organizacja obowiązani są złożenia sprawozdania rocznego, które składane są następnie marszałkowi województwa w terminie do dnia 31 marca następnego roku (art. 10 UoOPiD).

• Przedsiębiorca i organizacja obowiązani są do prowadzenia dodatkowej ewidencji, uwzględniając także wymagania wynikające z odrębnych przepisów, w sposób umożliwiający ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu oraz obliczenie opłaty produktowej (art. 11 UoOPiD).

OPŁATA PRODUKTOWA

Oblicza się ją jako iloczyn stawki opłaty i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odzysku (recyklingu) przeliczonej na wielkość wyrażoną w masie albo ilości produktów lub opakowań, z wyłączeniem przedsiębiorcy wprowadzającego na rynek krajowy, w drodze sprzedaży lub importu, akumulatory ołowiowe (kwasowe) (art. 11 UoOPiD).

Przedsiębiorca i organizacja, są obowiązani do złożenia marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej, z podziałem na poszczególne rodzaje opakowań lub produktów i określeniem odpowiednio ich masy lub ilości, w terminie do dnia 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy (art. 15 UoOPiD). Opłata produktowa jest wpłacana na odrębny rachunek bankowy urzędu marszałkowskiego do dnia 31 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy (art. 16 UoOPiD).

W razie stwierdzenia, że przedsiębiorca lub organizacja, pomimo ciążącego obowiązku, nie dokonała wpłaty opłaty produktowej lub dokonała wpłaty w wysokości niższej od należnej, marszałek województwa wydaje decyzję, w której określa wysokość zaległości z tytułu opłaty produktowej wraz z odsetkami za zwłokę naliczonymi od następnego dnia po upływie terminu płatności. W przypadku niewykonania decyzji marszałek województwa ustala, w drodze decyzji, dodatkową opłatę produktową w wysokości odpowiadającej 50% kwoty nie wpłaconej opłaty produktowej (art. 17 UoOPiD).

OPŁATA DEPOZYTOWA

Sprzedawca detaliczny akumulatora ołowiowego (kwasowego) jest obowiązany przy jego sprzedaży do przyjęcia zużytego akumulatora. Jest on również obowiązany do pobrania opłaty depozytowej, jeżeli przy sprzedaży akumulatora ołowiowego (kwasowego) kupujący nie przekazał mu zużytego akumulatora. Stawka opłaty depozytowej wynosi 30 zł za sztukę (art. 20 UoOPiD).

Eksporter produktów w opakowaniach jest obowiązany do składania właściwemu marszałkowi województwa rocznego sprawozdania o masie wywiezionych za granicę opakowań, według rodzaju materiału, z jakich zostały wykonane, z wyszczególnieniem opakowań wielokrotnego użytku zastosowanych do opakowań eksportowanych produktów, w terminie do dnia 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy.

Przepływ ewidencji opakowaniowej




Zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (art. 10), producent i importer substancji chemicznych bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwórczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla środowiska, określonych w przepisach o substancjach i preparatach chemicznych, są obowiązani ustalić wysokość kaucji na opakowania jednostkowe tych substancji, nie niższą od 10% i nie wyższą od 30% ceny substancji chemicznej zawartej w takim opakowaniu. Są obowiązani odebrać na własny koszt od sprzedawcy opakowania wielokrotnego użytku i odpady opakowaniowe po tych substancjach. Producenci i importerzy obowiązani do posiadania zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych po substancjach chemicznych bardzo toksycznych, toksycznych, rakotwórczych, mutagennych lub niebezpiecznych dla środowiska, o którym mowa w przepisach o odpadach.

Sprzedawca produktów w opakowaniach jest obowiązany do przekazywania użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych w zakresie:

1. dostępnych systemów zwrotu, zbiórki i odzysku, w tym recyklingu,

2. właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,

3. znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach

Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 25 m², sprzedające napoje w opakowaniach jednorazowych, są obowiązane do posiadania w ofercie handlowej podobnych produktów dostępnych w opakowaniach wielokrotnego użytku. Jednostki są obowiązane do przyjmowania zwracanych i na wymianę opakowań wielokrotnego użytku po produktach w takich opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie handlowej.

Jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyżej 2.000 m² są obowiązane do prowadzenia na własny koszt selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ich ofercie handlowej, według rodzajów odpadów określonych w przepisach o odpadach.

AKTY PRAWNE

2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628).

3. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627).

4. Ustawy z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638).

5. Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo Ochrony Środowiska, o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085).

6. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. (Dz. U. z dnia 22 czerwca 2001 r).

7. Ustawa z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132, poz. 622 z późn. zm.).

8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych. (Dz. U. Nr 69, poz. 719).

Wykaz aktów prawnych Unii Europejskiej
w zakresie gospodarki odpadami,
które uwzględnia nowa ustawa o odpadach

A. Wymagania ogólne.

• Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 15 lipca 1975 r. w sprawie odpadów (tzw. dyrektywa ramowa) znowelizowana dyrektywą Rady 91/156/EWG, dyrektywą Rady 91/692/EWG oraz decyzją Komisji 96/350/WE (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p.39).

• Dyrektywa Rady 91/689/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. w sprawie odpadów niebezpiecznych znowelizowana dyrektywą Rady 94/31/WE (tekst pierwotny: OJ L 377 31.12.1991 p.20).

• Decyzja Komisji 94/3/WE z dnia 20 grudnia 1993 r. ustanawiająca listę odpadów zgodnie z art. 1 pkt - a dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów (OJ L 005 07.01.1994 p.15).

• Decyzja Rady 94/904/WE z dnia 22 grudnia 1994 r. ustanawiająca listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych (OJ L 356 31.12.1994 p.14).

• Decyzja Komisji 2000/532/WE z dnia 3 maja 2000 r. zastępująca decyzję Komisji 94/3/WE ustanawiającą listę odpadów zgodnie z art. 1 pkt - a dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów oraz decyzję Rady 94/904/WE ustanawiającą listę odpadów niebezpiecznych zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych znowelizowana decyzjami Komisji 2001/118/WE i 2001/119/WE (tekst pierwotny: OJ L 226 06.09.2000 p.3). Z dniem 1 stycznia 2002 r. zastąpi ona decyzję Komisji 94/3/WE oraz decyzję Rady 94/904/WE i połączy Europejski Katalog Odpadów z listą odpadów niebezpiecznych w jeden dokument.

B. Spalanie odpadów.

• Dyrektywa Rady 89/369/EWG z dnia 8 czerwca 1989 r. w sprawie zapobiegania zanieczyszczeniu powietrza przez nowe zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 163 14.06.1989 p.32).

• Dyrektywa Rady 89/429/EWG z dnia 21 czerwca 1989 r. w sprawie zmniejszania zanieczyszczenia powietrza przez istniejące zakłady spalania odpadów komunalnych (OJ L 203 15.07.1989 p.50).

• Dyrektywa Rady 94/67/WE z dnia 16 grudnia 1994 r. w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 365 31.12.1994 p.34).

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/76/WE z dnia 4 grudnia 2000 r. w sprawie spalania odpadów (OJ L 332 28.12.2000 p.91). Z dniem 28 grudnia 2005 r. zastąpi ona dyrektywy: 89/369/EWG, 89/429/EWG i 94/67/WE.

C. Składowanie odpadów.

• Dyrektywa Rady 1999/31/WE z dnia 26 kwietnia 1999 r. w sprawie składowania odpadów (OJ L 182 16.07.1999 p.1).

D. Międzynarodowy obrót odpadami.

• Konwencja Bazylejska o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych.

• Decyzja Rady 97/640/WE z dnia 22 września 1997 r. o uznaniu w imieniu Wspólnoty poprawki do konwencji o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania (unieszkodliwiania) odpadów niebezpiecznych, jak postanowiono w decyzji III/1 Konferencji Państw - Stron Konwencji (OJ L 272 04.10.1997 p.45).

• Rozporządzenie Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej, znowelizowane rozporządzeniem Rady 97/120/WE oraz decyzją Komisji 99/816/WE (tekst pierwotny: OJ L 030 06.02.1993 p.1).

• Decyzja Komisji 94/774/WE z dnia 24 listopada 1994 r. w sprawie ogólnie obowiązujących dokumentów przewozowych stosownie do rozporządzenia Rady 259/93/EWG z dnia 1 lutego 1993 r. w sprawie nadzoru i kontroli przesyłania odpadów wewnątrz, do i z Wspólnoty Europejskiej (OJ L 310 03.12.1994 p.70).

• Rozporządzenie Rady 1420/1999/WE z dnia 29 kwietnia 1999 r. ustanawiające wspólne zasady i procedury stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów nie będących członkami OECD znowelizowane rozporządzeniem Komisji 1208/2000 (tekst pierwotny: OJ L 166 01.07.1999 p.6).

• Rozporządzenie Komisji 1547/1999/WE z dnia 12 lipca 1999 r. określające procedury kontrolne według rozporządzenia Rady 259/93/EWG stosowane do przesyłania niektórych rodzajów odpadów do niektórych krajów, do których nie ma zastosowania Decyzja OECD C(92)39 final znowelizowane rozporządzeniem Komisji 334/2000, rozporządzeniem Komisji 354/2000, rozporządzeniem Komisji 1208/2000 oraz rozporządzeniem Komisji 1552/2000 (tekst pierwotny: OJ L 185 17.07.1999 p.1).

• Rezolucja Rady z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie transgranicznego przemieszczania odpadów niebezpiecznych do państw trzecich (OJ C 009 12.01.1989 p.1).

E. Sprawozdawczość.

• Dyrektywa Rady 91/692/EWG z dnia 23 grudnia 1991 r. w sprawie raportów na temat unormowań i usprawnień we wprowadzaniu postanowień dyrektyw dotyczących środowiska (OJ L 377 31.12.1991 p.48).

• Decyzja Komisji 94/741/WE z dnia 24 października 1994 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 296 17.11.1994 p.42).

• Decyzja Komisji 96/302/WE z dnia 17 kwietnia 1996 r. dotycząca formy, w jakiej należy dostarczać informacji, zgodnie z art. 8 ust. 3 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych (OJ L 116 11.05.1996 p.26).

• Decyzja Komisji 97/622/WE z dnia 27 maja 1997 r. w sprawie kwestionariuszy dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji określonych dyrektyw w zakresie gospodarki odpadami (OJ L 256 19.09.1997 p.13).

• Decyzja Komisji 98/184/WE z 25 lutego 1998 r. w sprawie kwestionariusza dla raportów państw członkowskich dotyczących implementacji dyrektywy Rady 94/67/WE w sprawie spalania odpadów niebezpiecznych (OJ L 067 07.03.1998 p.48).

• Decyzja Rady 1999/412/WE z dnia 3 czerwca 1999 r. w sprawie kwestionariusza dla obowiązku raportowania krajów członkowskich zgodnie z art. 41 ust. 2 rozporządzenia Rady 259/93/EWG (OJ L 156 23.06.1999 p.37).

F. Wymagania szczegółowe.

Oleje przepracowane

• Dyrektywa Rady 75/439/EWG z dnia 16 czerwca 1975 r. w sprawie usuwania olejów odpadowych znowelizowana dyrektywą Rady 87/101/EWG oraz dyrektywą Rady 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 194 25.07.1975 p.23).

PCB

• Dyrektywa Rady 96/59/WE z dnia 16 września 1996 r. w sprawie unieszkodliwiania (usuwania) polichlorowanych bifenyli i polichlorowanych trifenyli (PCB/PCT) (OJ L 243 24.09.1996 p.31).

Baterie i akumulatory

• Dyrektywa Rady 91/157/EWG z dnia 18 marca 1991 r. w sprawie baterii i akumulatorów zawierających szkodliwe substancje znowelizowana dyrektywą Komisji 98/101/WE (tekst pierwotny: OJ L 078 26.03.1991 p.38).

• Dyrektywa Komisji 93/86/EWG z dnia 4 października 1993 r. dostosowująca do postępu technicznego dyrektywę Rady 91/157/EWG w sprawie baterii i akumulatorów zawierających szkodliwe substancje (OJ L 264 23.10.1993 p.51).

Odpady z przemysłu dwutlenku tytanu

• Dyrektywa Rady 78/176/EWG z dnia 20 lutego 1978 r. w sprawie odpadów z przemysłu dwutlenku tytanu znowelizowana dyrektywą Rady 82/883/EWG, dyrektywą Rady 83/29/EWG oraz dyrektywą Rady 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 054 25.02.1978 p.19).

• Dyrektywa Rady 92/112/EWG z dnia 15 grudnia 1992 r. w sprawie procedur harmonizacji programów redukcji i eliminacji zanieczyszczeń spowodowanych odpadami z przemysłu dwutlenku tytanu (OJ L 409 31.12.1992 p.11).

Komunalne osady ściekowe

• Dyrektywa Rady 86/278//EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, a szczególnie gleb, przy stosowaniu osadów ściekowych w rolnictwie znowelizowana dyrektywą Rady 91/692/EWG (tekst pierwotny: OJ L 181 04.07.1986 p.6)

Tworzywa sztuczne

Podstawowymi aktami prawnymi UE, które mają związek z branżą przetwórstwa tworzyw sztucznych i znalazły już swoje odzwierciedlenie w polskich regulacjach prawnych dotyczących ochrony środowiska, są:

• dyrektywa 2003/4/WE w sprawie ocen oddziaływania na środowisko,

• dyrektywa 96/61/WE dotycząca zintegrowanego zapobiegania
  zanieczyszczeniom i kontroli (IPPC),

• dyrektywa 75/442/EWG w sprawie odpadów (zm. dyrektywą 91/156/EWG),

• dyrektywa 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych.
  UoO - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach

Skróty:
UPOŚ - ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska
UoOO - ustawy z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych
UoOPD - ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej

WZÓR OZNACZENIA PRZYDATNOŚCI OPAKOWANIA DO JEGO WIELOKROTNEGO UŻYTKU*




WZÓR OZNACZENIA PRZYDATNOŚCI OPAKOWANIA DO RECYKLINGU*




• (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie oznaczania opakowań Dz. U. z 2003 r. Nr 105 poz. 994)

WZORY OZNACZANIA OPAKOWAŃ Z TWORZYW SZTUCZNYCH

1. POLITEREFTALAN ETYLENU




2. POLIETYLEN DUŻEJ GĘSTOŚCI




3. POLICHLOREK WINYLU




4. POLIETYLEN MAŁEJ GĘSTOŚCI




5. POLIPROPYLEN




6 POLISTYREN




*(zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie oznaczania opakowań Dz. U. z 2003 r. Nr 105 poz. 994)

• do decyzji Komisji Europejskiej z dnia 28 stycznia 1997 r. ustanawiająca system identyfikacji materiałów opakowaniowych zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 94/62/WE w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (97/129/WE)

Bibliografia:

1. Podstawy gospodarki odpadami. Rosik-Dulewska Cz. Wydawnictwo Naukowe PIOŚ PWN, Warszawa, 2000.

2. Wybrane zagadnienia z utylizacji i unieszkodliwiania odpadów. S.Baran, R.Turski. Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Lublin, 1999.

3. Stare składowiska. Tom I - Rozpoznanie i ocena, Tom II - Sankacja i kontrola, Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, 1999 - 2000.

4. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami (M.P. z 2003 r. Nr 11, poz.159).

5. Ustawa - Prawo ochrony środowiska (2001, Dz.U. Nr 62, poz. 627 z poźniejszymi zmianami).

6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz.628).

7. Aktualne przepisy w ochronie środowiska z suplementami. Poradnik. Agencja Ochrony Środowiska Sp. Z o.o., Koszalin, 2002. (Suplement 1, sierpień 2004).

8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz. 549).

9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2002 r. w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. Nr 1220, poz.1858).

10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, że odpady nie są niebezpieczne (Dz.U. Nr 128, poz.1347).

11. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

24

---