Międzynarodowe

dokumenty

w ochronie środowiska

(2)

Dr hab. inż. Ryszard Nowosielski Prof. Pol. Śl.

metale,

chemikalia, papier,

cement, włókna

przetwórstw

o

materiałów

stopy metali,

materiały:

polimerowe,

ceramiczne,

kompozytowe

proces

wytwarzania

PRODUKTY

odpady

demineraliza

cja

MATERIAŁY

PODSTAWOWE

MATERIAŁY

INŻYNIERS

KIE

proces

recyklingu

ZIEMI
A

kopalnie,
odwierty,
plantacje

ruda,

węgiel, minerały,

piasek,

ropa naftowa,

drewno, uprawy

procesy

ekstrakcji,

rafinacji

SUROWCE

drewn
o

ropa naftowa,
ruda

usuwan
ie

Faza
konsumpcyjna i
pokonsumcyjna

WAŻNIEJSZE KONFERENCJE I

DEKLARACJE DOTYCZĄCE OCHRONY

ŚRODOWISKA

1967

– Raport Rzymski – Zrównoważony rozwój użyty po

raz pierwszy

1972

– Limits of Growth, UN conf. „Human environment” –

określono prawo rodziny (ludzkości) do zdrowego i
produktywnego środowiska

1980

– Our Common Crisis – W.Brandt comm.

1983

– Our Common Security – O. Palme comm.

1987

– Our Common Future – G. Brundtland comm –

Możliwość rozwoju zrównoważonego –

Sustainable

Development

– taki rozwój, który zapewnia jakość życia

współczesnych bez naruszenia egzystencji przyszłych
pokoleń!

1992

– Ecobrazil – Szczyt ekologiczny – Deklaracja dobrej

woli –dokumenty wykonawcze opracowane przez
sekretariat –

AGENDA 21 –

2002

– Światowy szczyt w sprawie zrównoważonego

rozwoju - Johannesburg 2002

Deklaracja ·SZTOKHOLMSKA
1972

– granice wzrostu

• Człowiek ma prawa wolności, równości
i
odpowiednich warunków życia w
środowisku

• Dobro jakości tego środowiska pozwala
na
życie w godności i dobrobycie

• Stąd też człowiek ponosi wielką
odpowiedzialność za gospodarowanie
zasadami naturalnymi i produkcją
przemysłową.

Tezy komisji ONZ -- OUR COMMON

FUTURE

Nasza wspólnota przyszłości 1987

1. Zrównoważony wzrost ludności
2. Utrzymanie potencjału produkcji

żywności przez wzrost
produktywności

3. Zachowanie ekosystemów

gatunków flory i fauny oraz
ekosystemów dla całych regionów

4. Wzrost produkcji przemysłowej (z

malejącej ilości surowców)

5. Zużycie energii a skutki środowiska
6. Urbanizacja świata

KONFERENCJA W RIO 1992

ECOBRAZIL

1. Konwencja o zmianach

klimatycznych

2. Konwencja o zróżnicowaniach

biologicznych

3. Stanowisko do spraw

Gospodarki Leśnej

4. Deklaracja z RIO
5. Agenda 21 – dok. wykonawczy

Zasady zrównoważonego rozwoju przyjęte
w Deklaracji w sprawie Środowiska
i Rozwoju na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro
w czerwcu 1992 roku.
1. Człowiek jest podmiotem rozwoju zrównoważonego i posiada prawo

do produktywnego życia w harmonii z naturą.

2. Państwa posiadają, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych i

zasadami prawa międzynarodowego, suwerenność w dysponowaniu
swymi zasobami tak, jak im to określają ich narodowe polityki
ekologiczne rozwojowe, ale też odpowiedzialność za
zagwarantowanie, że ich działania w obrębie ich prawa i kontroli nie
będą powodować szkód ekologicznych w innych krajach lub na
terenach znajdujących się poza ich jurysdykcją.

3. Muszą zostać zagwarantowane prawa do rozwoju społeczeństw z

zachowaniem sprawiedliwego prawa do zaspokojenia potrzeb
ekologicznych i rozwojowych przyszłych pokoleń.

4. Dla osiągnięcia celów rozwoju zrównoważonego, ochrona środowiska

będzie stanowić integralną część procesu rozwoju i nie może być
rozpatrywana oddzielnie.

5. Wszystkie Państwa i wszyscy obywatele będą współpracować w

realizacji podstawowych zadań w przeciwdziałaniu ubóstwa, jako
niezbędnemu warunkowi rozwoju zrównoważonego, dla redukcji
dysproporcji w standardach warunków życia i lepszemu
zaspokojeniu potrzeb większości ludzkości.

DEKLARACJA Z RIO

1.Zróżnoważony rozwój = nowy ład społeczny.
2.Deklaracja z RIO zawiera zbiór 27 zasad, którymi

Państwa powinny kierować się przy
wprowadzaniu „NOWEGO ŁADU NA ZIEMI”.

3.Podstawową zasadą NOWEGO ŁADU ma być

„Zasada zrównoważonego rozwoju zapewniająca
harmonie w dążeniu do uzyskania lepszej jakości
życia

4.Zrównoważony rozwój i wyższą jakość życia dla

wszystkich ludzi można osiągnąć przez
wyeliminowanie niezrównoważonej produkcji i
konsumpcji oraz stosowania własnej polityki
demokratycznej

5.NŁ (nowy ład) nie jest możliwy bez określenia

nowych sposobów komunikowanie się i
współpracy między ludźmi, narodami, państwami.

6.NŁ nie jest również możliwy bez ustanowienia

nowych systemów ekonomicznych wspierający
rozwój krajów rozwijających się oraz zwalczanie
globalnych zagrożeń.

AGENDA 21

• Dokument o charakterze aktu dobrej woli
• Plan aplikacji na 20 i 21 wiek

Dokument zawiera:

• Strategie
• Zintegrowane działania
• Sposoby i środki realizacji

Podstawowe cele:

• Zatrzymanie i odwrócenie degradacji środowiska
• Wsparcie i wzmocnienie rozwoju:

a)Życzliwego dla środowiska

b)zrównoważonego

6. Specjalny projekt będzie ustanowiony dla uwzględnienia sytuacji i potrzeb

krajów rozwijających się, szczególnie krajów najmniej rozwiniętych oraz
najbardziej wrażliwych ekologicznie. Działania międzynarodowe powinny też
uwzględniać potrzeby i interes wszystkich krajów.

7. Państwa będą współpracować w duchu partnerstwa globalnego dla ochrony,

zachowania i odbudowy zdrowia i integralności ekosystemu Ziemi. Biorąc pod
uwagę różny udział w degradacji środowiska globalnego. Państwa przyjmują
wspólną, ale zróżnicowaną odpowiedzialność. Kraje rozwinięte przyjmują do
wiadomości swą odpowiedzialność za globalny rozwój zrównoważony, biorąc
pod uwagę presję, jaką ich społeczeństwa wywierają na środowisko globalne,
oraz technologie i zasoby finansowe będące w ich posiadaniu.

8. Dla osiągnięcia rozwoju zrównoważonego i wyższej jakości życia ludności,

Państwa zredukują lub wyeliminują niezrównoważone trendy konsumpcji i
produkcji oraz będą proponować odpowiednie polityki demograficzne.

9. Państwa powinny współpracować na rzecz endogenicznego wzmocnienia

instytucjonalnego na rzecz zrównoważonego rozwoju, poprzez poprawę
naukowego zrozumienia i wymianę wiedzy naukowej i technologicznej oraz
poprzez przyśpieszenie rozwoju, adaptacji, rozpowszechniania i transferu
technologii nowych i innowacyjnych.

10. Problemy ekologiczne są najskuteczniej rozwiązywane jeśli uczestniczą w

procesie wszyscy zainteresowani obywatele na odpowiednim poziomie. Na
poziomie krajowym każdy obywatel będzie miał odpowiedni dostęp do
informacji związanych ze środowiskiem, znajdujących się w posiadaniu władzy
publicznej, w tym informacji o możliwościach uczestnictwa w procesie
podejmowania decyzji. Państwa będą pomagać w podnoszeniu świadomości
społecznej poprzez tworzenie warunków do dostępności informacji.
Zapewniony będzie dostęp do postępowania sądowego i administracyjnego w
tym rekompensat i naprawy szkód.

11. Państwa będą rozwijać legislację ekologiczną. Straty środowiskowe, cele

i priorytety zarządzania powinny właściwie oddać kontekst rozwojowy i
ekologiczny, do którego mają zastosowanie. Standardy stosowane przez
niektóre kraje mogą być stosowalne lub powodować nieuzasadnione
koszty ekonomiczne i społeczne w innych krajach, w szczególności w
krajach rozwijających się.

12. Państwa powinny współpracować dla wypromowania wspomagającego i

otwartego międzynarodowego systemu ekonomicznego, który prowadziłby
do wzrostu gospodarczego i zrównoważonego rozwoju we wszystkich
krajach i lepiej przeciwdziałałby problemom ekologicznym. Środki polityki
handlowej stosowane do celów ekologicznych nie powinny stanowić
sposobów arbitralnej i nieuzasadnionej dyskryminacji lub ukrytych
restrykcji w handlu międzynarodowym. Wszystkie jednostronne działania
związane z problemami ekologicznymi poza jurysdykcją kraju importera
powinny być zakazane. Wszystkie działania ekologiczne dotyczące
transgranicznych i globalnych problemów środowiskowych, będą związane
w drodze konsensusu.

13. Państwa będą rozwijały narodowe legislacje w zakresie odpowiedzialności

za szkody środowiskowe i za zanieczyszczanie oraz rekompensat dla
poszkodowanych. Państwa będą też współpracować w sposób bardziej
zdecydowany i przyśpieszony dla dalszego rozwoju międzynarodowej
legislacji w zakresie odpowiedzialności i rekompensat za szkody
ekologiczne spowodowane działalnością wewnątrz ich jurysdykcji i kontroli
na terenach pozostających poza ich jurysdykcją.

14. Państwa powinny efektywnie współpracować w celu zapobiegania

lokowania i transferu do innych Państw działalności i substancji mogących
spowodować znaczące szkody ekologiczne i szkodliwych dla zdrowia
ludzkiego.

15. Państwa będą szeroko stosować prewencyjny sposób podejścia do

ochrony środowiska w zależności od ich możliwości. W przypadku
występowania zagrożenia poważnymi i nieodwracalnymi szkodami
dla środowiska, brak niepodważalnego uzasadnienia naukowego nie
będzie traktowany jako usprawiedliwienie dla odkładania na później
efektywnych kosztowo działań zapobiegających degradacji
środowiska.

16. Władze państwowe powinny dążyć do wypromowania internalizacji

kosztów ekologicznych i stosowania instrumentów ekonomicznych,
opartych na założeniu, że zanieczyszczający powinien, z zasady,
ponosić koszty swych zanieczyszczeń, odpowiednio do interesu
publicznego i bez zakłócenia toku handlu i inwestycji
międzynarodowych.

17. Oceny oddziaływania na środowisko, jako instrument krajowy, będą

stosowane do projektowanych rodzajów działalności, mających
negatywny wpływ na środowisko i poddawanych decyzjom
kompetentnych władz krajowych.

18. Państwa powinny bezzwłocznie notyfikować inne Państwa o

wszystkich klęskach żywiołowych oraz o innych zagrożeniach
mogących powodować nagłe szkodliwe oddziaływanie ma środowisko
w tych Państwach. Społeczność międzynarodowa podejmie wszelkie
kroki w zakresie pomocy Państwom poszkodowanym.

19. Państwa powinny zapewnić wyprzedzające i punktualne

notyfikowanie oraz odpowiednią informację innym Państwom,
potencjalnie zagrożonych działaniami, które mogą mieć szkodliwe
oddziaływanie transgraniczne a także będą prowadzić w dobrej
wierze konsultacje z tymi krajami.

20. Kobiety odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w

rozwoju. Ich pełne uczestnictwo jest niezbędnym dla osiągnięcia
zrównoważonego rozwoju.

21. Kreatywność, idealizm i odwaga młodzieży świata powinny być

mobilizowane do wykuwania partnerstwa globalnego dla osiągnięcia
zrównoważonego rozwoju i zapewnienia wszystkim lepszej przyszłości.

22. Ludność tubylcza i jej wspólnoty oraz inne społeczności lokalne

odgrywają witalną rolę w zarządzaniu środowiskiem i w rozwoju z
uwagi na ich wiedzę i tradycję. Państwa powinny odkrywać i wspierać
ich tożsamość, kulturę i interesy oraz umożliwić im udział w
osiągnięciu zrównoważonego rozwoju.

23. Środowisko i zasoby naturalne ludności, znajdujące się w opresji,

okupacji lub niewoli powinny być chronione.

24. Działania wojenne są w sposób nierozłączny destrukcyjne dla rozwoju

zrównoważonego. Państwa, w związku z tym powinny respektować
prawo międzynarodowe, zapewniając ochronę środowiska w czasie
konfliktów zbrojnych oraz współdziałać przy dalszym rozwoju tego
prawa.

25. Pokój, rozwój i ochrona środowiska są wzajemnie powiązane i

niepodzielne.

26. Państwa będą rozwiązywać wszystkie dysputy ekologiczne w sposób

pokojowy i przy zastosowaniu odpowiednich środków w nawiązaniu do
Karty Narodów Zjednoczonych.

27. Państwa i społeczeństwa będą współpracować w dobrej wierze i w

duchu partnerstwa w wypełnianiu zasad w Deklaracji oraz w dalszym
rozwoju prawa międzynarodowego w dziedzinie zrównoważonego
rozwoju.

ŚWIATOWY SZCZYT W SPRAWIE

ZRÓWNOWAŻONEGO

ROZWOJU - JOHANNESBURG 2002

Konferencja w Johannesburgu „Światowy Szczyt w
sprawie Zrównoważonego Rozwoju" (World Summit on
Sustainable Development - WSSD) zorganizowana
została w dziesiątą rocznicę Szczytu w Rio de Janeiro.
Jej głównym zamierzeniem było przeprowadzenie
krytycznej oceny postępów jakie dokonane zostały w
ciągu minionej dekady, a także próba likwidacji barier i
przeszkód hamujących wdrażanie zrównoważonego
rozwoju. Konferencja WSSD miała również potwierdzić
polityczną wolę dalszego realizowania zamierzeń
nakreślonych przed dziesięciu laty w Rio de Janeiro.
Konferencja w Johannesburgu zgromadziła bardzo
szerokie grono uczestników, wzięło w niej udział ponad
100

przywódców

państw,

szefowie

wielkich

ponadnarodowych koncernów, autorytety naukowe.
Najwyższa polityczna ranga tego spotkania sprawiła,
że w wielu krajach problematyka harmonijnego rozwoju
społecznego i ekologicznego ponownie znalazła się w
centrum uwagi i zainteresowania opinii publicznej.

Przebieg i ustalenia konferencji w Johannesburgu

Tematyka konferencji w Johannesburgu zdominowana została przede
wszystkim przez problemy społeczne i gospodarcze. Ekologiczny
kontekst problematyki zrównoważonego rozwoju - chociaż obecny -
zszedł na nieco dalszy plan. Dyskusje skupiły się wokół pięciu
kluczowych grup tematycznych poświęconych problemom uznanym
za szczególnie istotne z punktu widzenia realizacji celów określonych
w Agendzie 21. Należały do nich:

ochrona wód, dostęp do infrastruktury sanitarnej i do wody pitnej

o odpowiedniej jakości

zapewnienie energii przy jednoczesnym poszanowaniu środowiska
ochrona zdrowia
rolnictwo i jego znaczenie w rozwoju gospodarczym i społecznym
ochrona różnorodności biologicznej i zarządzanie ekosystemami.

Do najważniejszych tematów omawianych w czasie konferencji
należały też kwestie związane z finansowaniem i pomocą udzielaną
krajom rozwijającym się, zagadnienia handlu międzynarodowego i
likwidacji barier handlowych, edukacji i nauki, udziału społeczeństwa
w podejmowaniu decyzji, a także kształtowanie wzorców konsumpcji
i stylu życia. Ponadto wiele uwagi i miejsca poświęcono kwestiom
regionalnej

współpracy

na

rzecz

zrównoważonego

rozwoju

(zwłaszcza na kontynencie afrykańskim). Wszystkie powyższe
sprawy znalazły odzwierciedlenie w dokumentach końcowych
konferencji: politycznej Deklaracji przyjętej przez głowy państw i
rządów

oraz

w

uzgodnionym,

po

długich

negocjacjach,

kompromisowym tekście Planu Działań, który określił priorytety
działań krajowych i międzynarodowej współpracy.

ZOBOWIĄZANIA I TERMINY

REALIZACJI

SFERA SPOŁECZNA

- do 2015 roku zmniejszenie o 50 % liczby osób żyjących
poniżej granicy ubóstwa
- do 2015 roku zmniejszenie o połowę liczby osób bez
dostępu do wody pitnej i urządzeń sanitarnych,
- do 2015 poprawienie znaczące standardu życia co najmniej
100 mln ludzi, mieszkańców obecnych slumsów

SFERA ZASOBÓW NATURALNYCH,
OCHRONY PRZYRODY I RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ

- do 2005 roku mają zostać opracowane zintegrowane plany
gospodarki wodnej w układzie zlewniowym
- do 2010 roku należy doprowadzić do znacznego osłabienia
tempa wymierania rzadkich odmian fauny i flory

- do 2015 roku mają zostać odnowione w morzach i
oceanach zasoby ryb,
- do 2020 roku deklaruje się zaprzestania wytwarzania i
stosowania środków chemicznych w sposób szkodliwy dla
ludzi i środowiska.

SFERA OCHRONY ZDROWIA

-

do roku 2015 zmniejszony ma zostać o dwie trzecie

wskaźnik śmiertelności wśród niemowląt i dzieci oraz o trzy
czwarte wskaźnik śmiertelności matek przy porodzie.

ZOBOWIĄZANIA I DEKLARACJE BEZ
OKREŚLONYCH HORYZONTÓW CZASOWYCH:

-

uznanie dostępności zasobów wody słodkiej za najważniejszy

czynnik niezbędny dla zrównoważonego rozwoju
- ułatwienie dostępu do tanich odnawialnych źródeł energii
(wiatr, słońce)
- zapewnienie dostępu do opieki zdrowotnej zgodny z
podstawowymi prawami człowieka, wartościami religijnymi i
kulturowymi
- zapewnienie dostępności lekarstw dla wszystkich
potrzebujących
- stworzenie dobrowolnego funduszu solidarności na walkę z
ubóstwem
- ponowienie apelu do krajów bogatych o przeznaczenie min.
0,7% PKB na pomoc rozwojową dla krajów rozwijających się
- uznanie, że proces globalizacji przynosi jednocześnie pozytywne
i negatywne efekty, stwarza możliwości wzrostu ekonomicznego,
ale stawia kraje biedne wobec trudnych wyzwań
- uznanie, że dobre zarządzanie jest istotnym warunkiem
zrównoważonego rozwoju
- wskazanie, że wszystkie państwa mają obowiązek podejmować
działania służące ochronie środowiska, ale kraje bogate powinny
łożyć na ten cel więcej niż kraje biedne
- potwierdzenie zasady, że działania na rzecz ochrony środowiska
na skutek prawdopodobnego zagrożenia konieczne są również
wtedy, gdy nie ma jednoznacznych dowodów naukowych na
istnienie takiego zagrożenia

Oprócz przyjętych oficjalnie dokumentów
końcowych na uwagę zasługują także inicjatywy
zgłoszone przez delegacje poszczególnych państw:
• Unia Europejska będzie rocznie przekazywać
krajom rozwijającym się 1,4 miliarda euro w celu
zwiększenia dostępności do wody pitnej oraz
urządzeń sanitarnych

• USA i Japonia uruchomią globalny program na
rzecz zaopatrzenia w wodę i urządzenia sanitarne
ludności nie mających obecnie do nich dostępu
(program komplementarny do inicjatywy UE)
• USA stopniowo zwiększy pomoc dla krajów
rozwijających się do wartości 5 mld dolarów
rocznie do roku 2005 oraz uruchomi program
pomocowy celem przeciwdzialania epidemii
AIDS/HIV w Afryce
• Premier Federacji Rosyjskiej przekazał
informację, że ratyfikacja Protokołu z Kioto jest w
toku (ratyfikacja ze strony Rosji umożliwi wejście
w życie Protokołu

).

CZYSTSZA PRODUKCJA W DOKUMENTACH KOŃCOWYCH
SZCZYTU

„... należy zachęcać i przyczyniać się do opracowania 10-letnich
programów ramowych mających wspierać regionalne i krajowe
inicjatywy zmierzające do przyspieszenia przechodzenia do
zrównoważonych wzorców konsumpcji i produkcji. Należy zwiększać
inwestycje w czystszą produkcję i ekoefektywność, m.in. dzięki
systemowi zachęt i subsydiów i kierunkom polityki zmierzającym do
ustanowienia odpowiednich ram regulacyjnych finansowych i
prawnych. Będzie to wymagać podjęcia działań na wszystkich
szczeblach mających na celu:
• stworzenie i wspieranie programów i centrów czystszej produkcji
oraz bardziej efektywnych metod produkcji dzięki zapewnieniu
zachęt i rozwoju potencjału wykonawczego w ramach pomocy
udzielanej przedsiębiorstwom, zwłaszcza małym i średnim
• stworzenie zachęt skłaniających do inwestowania w czystszą
produkcję, np. pożyczek ze środków państwowych, kapitału na
innowacyjne przedsięwzięcia, pomocy technicznej i programów
szkolenia
• gromadzenie i upowszechnianie informacji o efektywnych kosztowo
przykładach czystszej produkcji, ekoefektywności i zarządzania
środowiskowego oraz przyczynianie się do najlepszych praktyk i
know-how między instytucjami publicznymi i prywatnymi.
Należy uwzględnić kwestię wzorców produkcji i konsumpcji jako
integralny element polityk, programów i strategii zrównoważonego
rozwoju..."
Plan

Działań

z

Johannesburga;

Rozdz.

III

-

Zmiana

niezrównoważonych wzorców konsumpcji i produkcji

Ekologiczne

Ekologiczne

wymagania

wymagania

międzynarodowe

międzynarodowe

czyli także ...

czyli także ...

NASZE, KRAJOWE

NASZE, KRAJOWE

Ekologiczne

Ekologiczne

wymagania

wymagania

międzynarodowe

międzynarodowe

czyli także ...

czyli także ...

NASZE, KRAJOWE

NASZE, KRAJOWE

JAKIE AKTY

JAKIE AKTY

PRAWNE...

PRAWNE...

KONWENCJE MIĘDZYNARODOWE

KONWENCJE MIĘDZYNARODOWE

i PROTOKOŁY do tych KONWENCJI

i PROTOKOŁY do tych KONWENCJI

AKTY PRAWNE

AKTY PRAWNE

WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ

§

§

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja Genewska

Konwencja Genewska

w sprawie transgranicznego
zanieczyszczania powietrza
na dalekie odległości

(z 13 listopada 1979)

Polska stroną
od 17 października 1985

PROTOKOŁY:

• w sprawie długofalowego finansowania

wspólnego programu monitoringu i oceny
przenoszenia zanieczyszczeń na dalekie
odległości w Europie EMEP - Genewa 1984
(ratyfikowany 14.09.1988)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja Genewska

Konwencja Genewska

PROTOKOŁY:



I Protokół Siarkowy
w sprawie ograniczenia emisji siarki lub jej
przepływów transgranicznych przynajmniej
o 30% - Helsinki 1985
(Polska nie podpisała tego protokołu ale
zrealizowała jego postanowienia)



I Protokół Azotowy
w sprawie kontroli emisji lub
transgranicznego przemieszczania tlenków
azotu - Sofia 1988
(Polska podpisała ale nie ratyfikowała protokołu)



Protokół Genewski
w sprawie kontroli emisji lub
transgranicznego przemieszczania lotnych
związków organicznych - Genewa 1991
(Polska nie jest stroną protokołu)

(2)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja Genewska

Konwencja Genewska

PROTOKOŁY:



II Protokół Siarkowy
w sprawie dalszego ograniczania emisji
siarki -
Oslo 1997
(Polska podpisała ale nie ratyfikowała protokołu)



Protokół w sprawie metali ciężkich
podpisany podczas IV Konferencji
Ministerialnej „Środowisko dla Europy” -
Aarhus 1998
(Polska podpisała ale nie ratyfikowała protokołu)



Protokół w sprawie trwałych
zanieczyszczeń organicznych
podpisany podczas IV Konferencji
Ministerialnej „Środowisko dla Europy” -
Aarhus 1998
(Polska podpisała ale nie ratyfikowała protokołu)

(3)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja Genewska

Konwencja Genewska

PROTOKOŁY:



II Protokół Azotowy
w sprawie przeciwdziałania
zakwaszeniu, eutrofizacji i ozonowi
przyziemnemu -
Goeteborg 1999
(Polska podpisała ale nie ratyfikowała
protokołu)

(4)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja Wiedeńska

Konwencja Wiedeńska

w sprawie ochrony
warstwy ozonowej

(z 22 marca 1985)

Polska stroną
od 11 października 1990

Protokół w sprawie substancji
zubażającej warstwę ozonową

-

Montreal 1985 (ratyfikowany w 1990 r)
POPRAWKI:



londyńskie ‘90 (ratyfikowane przez Polskę)



kopenhaskie ‘92 (ratyfikowane przez Polskę)



montrealskie ‘97 (ratyfikowane przez Polskę)



pekińskie ‘99 (jeszcze nie ratyfikowane)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Ramowa Konwencja

Ramowa Konwencja

Narodów Zjednoczonych

Narodów Zjednoczonych

w sprawie zmian klimatu

podpisana podczas „Szczytu Ziemi”
w Rio de Janeiro

(z 5 czerwca 1992 r.)

Polska stroną
od 26 października 1994 r.

Protokół z Kioto

przyjęty podczas III sesji
Konferencji Stron w 1997 r.

(Polska podpisała ale nie ratyfikowała protokołu)

K

O

N

W

E

N

C

JE

K

O

N

W

E

N

C

JE

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

..

.

Konwencja z Espoo

Konwencja z Espoo

o ocenach oddziaływania na

środowisko w kontekście

transgranicznym

(z 25 lutego 1991 r.)

Polska stroną od 10.09.1997

Konwencja

Konwencja

w sprawie transgranicznych
skutków awarii przemysłowych

(Helsinki - 18 marca 1992)

czeka na ratyfikację

ZALECENIA I UCHWAŁY

ZALECENIA I UCHWAŁY

nie mają mocy wiążącej

nie mają mocy wiążącej

DYREKTYWY

DYREKTYWY

muszą być wprowadzone

muszą być wprowadzone

w życie przez ustawy

w życie przez ustawy

lub inne akty normatywne

lub inne akty normatywne

państw członkowskich

państw członkowskich

przed upływem

przed upływem

określonego czasu,

określonego czasu,

zwykle od 18 do 24

zwykle od 18 do 24

miesięcy

miesięcy

AKTY PRAWNE

AKTY PRAWNE

WSPÓLNOTY

WSPÓLNOTY

EUROPEJSKIEJ

EUROPEJSKIEJ

ROZPORZĄDZENIA

ROZPORZĄDZENIA

są wiążące i stosowane

są wiążące i stosowane

bezpośrednio we wszystkich

bezpośrednio we wszystkich

państwach członkowskich

państwach członkowskich

DECYZJE

DECYZJE

są bezpośrednio wiążące

są bezpośrednio wiążące

dla podmiotów, do których

dla podmiotów, do których

zostały zaadresowane,

zostały zaadresowane,

wliczając w to:

wliczając w to:

–

państwa członkowskie

państwa członkowskie

–

osoby fizyczne

osoby fizyczne

–

osoby prawne

osoby prawne

MINISTERSTWO

MINISTERSTWO

ŚRODOWISKA

ŚRODOWISKA

wydało w 7 tomach

wydało w 7 tomach

Prawo ochrony

Prawo ochrony

środowiska Wspólnoty

środowiska Wspólnoty

Europejskiej

Europejskiej

zbiór dokumentów

zbiór dokumentów

za lata 1967 - 1996

za lata 1967 - 1996

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

Prawo ochrony

Prawo ochrony

środowiska Wspólnoty

środowiska Wspólnoty

Europejskiej

Europejskiej

podzielono na 7 działów



zagadnienia ogólne

zagadnienia ogólne



powietrze

powietrze



chemikalia, zagrożenia

chemikalia, zagrożenia

przemysłowe

przemysłowe

i biotechnologie

i biotechnologie



przyroda

przyroda



hałas odpady

hałas odpady



woda

woda

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

IMPLEMENTACJA

IMPLEMENTACJA

Prawa ochrony środowiska

Prawa ochrony środowiska

Wspólnoty Europejskiej

Wspólnoty Europejskiej

to przedmiot analiz Rządu

to przedmiot analiz Rządu

...i rozdział 22

...i rozdział 22

NARODOWEJ STRATEGII

NARODOWEJ STRATEGII

PRZYGOTOWANIA

PRZYGOTOWANIA

do CZŁONKOSTWA

do CZŁONKOSTWA

czyli

czyli

NPPC

NPPC

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

E

K

O

L

O

G

IC

Z

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

A

K

T

Y

P

R

A

W

N

E

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

U

N

II

E

U

R

O

P

E

JS

K

IE

J

okresy

okresy

przejściowe

przejściowe

dotyczą...

dotyczą...



zintegrowanego zapobiegania i

zintegrowanego zapobiegania i

kontroli zanieczyszczeń

kontroli zanieczyszczeń

okres dostosowania się instalacji istniejących zostałby
przedłużony o 3 lata czyli do 31.12.2010



substancji zubażających warstwę

substancji zubażających warstwę

ozonową

ozonową

3-letni okres przejściowy



ochrony przed promieniowaniem

ochrony przed promieniowaniem

jonizującym pochodzącym ze źródeł

jonizującym pochodzącym ze źródeł

medycznych

medycznych

4-letni okres przejściowy

Konwencja w sprawie

transgranicznego

przenoszenia zanieczyszczeń

na dalekie odległości

Genewa 1979

Ramowa Konwencja

Narodów Zjednoczonych

w sprawie zmian klimatu

Rio de Janeiro - czerwiec

’92

Ramowa Konwencja

Narodów Zjednoczonych

w sprawie zmian klimatu

Rio de Janeiro - czerwiec

’92

Ramowa Konwencja Narodów

Zjednoczonych

w sprawie zmian klimatu

Protokół z

Kioto

Protokół z

Kioto

KIOTO - 1997

Protokół z Kioto -

Protokół z Kioto -

zobowiązania

zobowiązania

- 8%
- 8%

-
6%

Państwa Unii Europejskiej -

Państwa Unii Europejskiej -

wewnętrzny podział zobowiązań

wewnętrzny podział zobowiązań

-13,0

-7,5

-21,0

-21,0

+15,0

-12,5

+25,
0

0

0

+13,
0

- 6,5

-28,0

- 6,0

+27,
0

+ 4,0

Dyrektywa Rady 96/61/EC

z 24 września 1996 r.

w sprawie zintegrowanego

w sprawie zintegrowanego

zapobiegania

zapobiegania

zanieczyszczeniom i

zanieczyszczeniom i

kontroli

kontroli

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

... stwarza system

zintegrowanego zapobiegania

zintegrowanego zapobiegania

i ograniczania zanieczyszczeń;

„zintegrowany”

oznacza, że

zanieczyszczanie - obejmujące
powietrze, wodę, powierzchnię
ziemi, hałas oraz odpady stałe -

musi zostać

zminimalizowane

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

•

została przyjęta

została przyjęta

24 września 1996

•

weszła w życie

weszła w życie

30 października 1996

•

termin jej wdrożenia

termin jej wdrożenia

w krajach UE upłynął
30 października 1999

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

obowiązki:

obowiązki:

•

Od 1 listopada 1999 r.

Od 1 listopada 1999 r.

każda nowa instalacja,

a także instalacja,
w której dokonuje się

„znaczących zmian”

-

wymaga

„pozwolenia

„pozwolenia

zintegrowanego”

zintegrowanego”

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

obowiązki:

obowiązki:

• do 30 listopada 2007 r.

instalacje istniejące
objęte są

„okresem
dostosowawczym”

,

po upływie którego także

muszą spełnić

muszą spełnić

wymagania Dyrektywy

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

Kraje Członkowskie podejmą,

Kraje Członkowskie podejmą,

poprzez ustalenie warunków

poprzez ustalenie warunków

zezwolenia

zezwolenia

, niezbędne środki, aby

, niezbędne środki, aby

zapewnić, że kompetentne organy

zapewnić, że kompetentne organy

władzy zapewnią,

władzy zapewnią, że instalacje są

że instalacje są

obsługiwane w taki sposób

obsługiwane w taki sposób

, że...

, że...

(1)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE

OGÓLNE

ZOBOWIĄZANIA DLA

ZOBOWIĄZANIA DLA

OPERATORA:

OPERATORA:



podejmowane są wszystkie

podejmowane są wszystkie

stosowne

stosowne środki zapobiegawcze

środki zapobiegawcze

przeciwko zanieczyszczeniom,

przeciwko zanieczyszczeniom,

zwłaszcza poprzez

zwłaszcza poprzez zastosowanie

zastosowanie

najlepszych dostępnych technik,

najlepszych dostępnych technik,

(2)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE ZASADY...

OGÓLNE ZASADY...



nie powstają żadne istotne

nie powstają żadne istotne

zanieczyszczenia,

zanieczyszczenia,



energia jest wykorzystywana

energia jest wykorzystywana

efektywnie,

efektywnie,

(3)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE ZASADY...

OGÓLNE ZASADY...



unika się wytwarzania odpadów

unika się wytwarzania odpadów

zgodnie z Dyrektywą Rady 75/442/EEC w sprawie

zgodnie z Dyrektywą Rady 75/442/EEC w sprawie

odpadów;

odpadów;

jeżeli odpady są wytwarzane, lub prowadzony jest

jeżeli odpady są wytwarzane, lub prowadzony jest

odzysk, lub jeżeli jest to ze względów technicznych

odzysk, lub jeżeli jest to ze względów technicznych

lub ekonomicznych niemożliwe, są one usuwane

lub ekonomicznych niemożliwe, są one usuwane

tak aby uniknąć lub ograniczyć wpływ na

tak aby uniknąć lub ograniczyć wpływ na

środowisko,

środowisko,

(4)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE ZASADY...

OGÓLNE ZASADY...



podejmowane są konieczne

podejmowane są konieczne

środki aby zapobiegać

środki aby zapobiegać

wypadkom i ograniczyć

wypadkom i ograniczyć

ich konsekwencje,

ich konsekwencje,

(5)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE ZASADY...

OGÓLNE ZASADY...



podejmowane są niezbędne środki

podejmowane są niezbędne środki

w związku z ostatecznym

w związku z ostatecznym

zaprzestaniem działalności,

zaprzestaniem działalności,

aby uniknąć zagrożenia

aby uniknąć zagrożenia

zanieczyszczeniem i aby pozostawić

zanieczyszczeniem i aby pozostawić

miejsce, w którym prowadzono

miejsce, w którym prowadzono

działalność w zadawalającym stanie,

działalność w zadawalającym stanie,

(6)

dyrektywa IPPC

dyrektywa IPPC

OGÓLNE ZASADY...

OGÓLNE ZASADY...

DOKUMENTY

DOKUMENTY

REFERENCYJNE ZOSTAŁY

REFERENCYJNE ZOSTAŁY

JUŻ OPRACOWANE DLA

JUŻ OPRACOWANE DLA



metalurgii żelaza

metalurgii żelaza

i stali

i stali



przemysłu cementowo

przemysłu cementowo

-wapienniczego

-wapienniczego



przemysłu celulozowo

przemysłu celulozowo

-papierniczego

-papierniczego

B

iu

ro

I

P

P

C

B

iu

ro

I

P

P

C

w

S

e

w

il

li

w

S

e

w

il

li

zakłady przemysłu

zakłady przemysłu

energetycznego

energetycznego

produkcja i obróbka

produkcja i obróbka

metalu

metalu

przemysł mineralny

przemysł mineralny

przemysł chemiczny

przemysł chemiczny

gospodarka odpadami

gospodarka odpadami

inne działania

inne działania

m.in. przemysł

celulozowo - papierniczy, farbowanie
tkanin, garbarnie, przetwórstwo rolno -
spożywcze

D

Y

R

E

K

T

Y

W

A

I

P

P

C

D

Y

R

E

K

T

Y

W

A

I

P

P

C

n

r

9

6

/6

1

/E

C

n

r

9

6

/6

1

/E

C























Aneks 1

Aneks 1