OTYŁOŚĆ

Definicja

Otyłość to patologiczne

nagromadzenie tkanki

tłuszczowej w organizmie,

przekraczające jego potrzeby

fizjologiczne i adaptacyjne.

Za otyłość uważa się stan, w

którym tkanka tłuszczowa

stanowi więcej niż 20%

całkowitej masy ciała u

mężczyzn oraz 25% u kobiet.

Jak można ocenić nadwagę

lub otyłość?

• BMI (Body Mass Index), czyli wskaźnik masy ciała

charakteryzuje relację między masą ciała a wzrostem.
Obliczając BMI możemy określić ilość tkanki tłuszczowej
w organizmie.

BMI obliczamy według poniższego wzoru:

BMI = masa ciała /kg/ : wzrost /m

2

/

Osoby przy BMI przekraczającym 25 kg/ m

2

mają

nadwagę, przy BMI od 30 kg/ m

2

mówimy o otyłości.

Im wyższy wskaźnik BMI - tym większa zapadalność na

różne schorzenia.

Jak można ocenić nadwagę lub

otyłość? cd.

• Wskaźnik WHR - TALIA :

BIODRO

Jest obliczany jako iloraz: obwód w

talii w cm przez obwód w biodrach w

cm.

Prawidłowe wartości obwodu tego

współczynnika:

• dla mężczyzn < 0,95

• dla kobiet <0,85

• Obwód w talii u kobiet nie powinien

przekroczyć 80 cm, natomiast u

mężczyzn 94 cm.

• Wyższe wartości obwodu w talii

wskazują na tzw. „otyłość brzuszną”,

która jest przyczyną wielu schorzeń,

m.in. serca i naczyń, a także zwiększa

ryzyko chorób nowotworowych.

Typy otyłości i choroby im

towarzyszące

Przyczyny otyłości

•

Czynniki genetyczne 20%;

•

Zaburzenia czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego;

•

Niewłaściwy skład diety, częstość i obfitość spożywanych
posiłków;

•

Zażywanie niektórych leków lub uszkodzenie podwzgórza
mózgu;

•

Uwarunkowania psychospołeczne ("zajadanie stresów",
niekorzystne nawyki żywieniowe w rodzinie) i ekonomiczne;

•

Także skutkiem niedożywienia płodu, które jest
rekompensowane w okresie pourodzeniowym lepszą
przyswajalnoścą pokarmu oraz wzmożonym łaknieniem;

•

Brak aktywności ruchowej.

Choroby związane z

otyłością

Sposoby leczenia

otyłości

• Dieta
• Aktywność fizyczna
• Leki
• Leczenie

chirurgiczne

• Wsparcie

psychologiczne

• Unikanie ponownego

wzrostu wagi

Leczenie dietetyczne

• Podstawą leczenia otyłości jest szkolenie

pacjentów i indywidualne dostosowanie
zaleceń dietetycznych. Stosunkowo
niewielkie zmniejszenie ilości spożywanych
kalorii (deficyt dzienny 500–1000 kcal) jest
najważniejszą częścią składową programu
dietetycznego. Dieta powinna uwzględniać
wszystkie niezbędne dla organizmu
składniki w odpowiednio zmniejszonej
ilości.

Aktywność fizyczna:

– przyspiesza chudnięcie,

– ułatwia zmniejszenie ilości tkanki

tłuszczowej, zabezpieczając

równocześnie sprawność mięśniową,

– koryguje zaburzenia metaboliczne,

– zwiększa wydolność fizyczną,

– poprawia samopoczucie

*dostosowana do możliwości pacjenta.

Wysiłek fizyczny zalecany dla otyłych:
Rodzaj: marsz, pływanie, jazda na rowerze, na nartach, gra
w piłkę, tenis.
Częstość: 5 razy w tygodniu.
Czas trwania: powyżej 30 minut
Intensywność w zakresie 50–70% maksymalnej częstości
serca; niższą intensywność równoważyć zwiększeniem
czasu aktywności fizycznej.

Farmakoterapia

1. Sibutramina / odpowiedniki: Afibron, Zeliksa; lek wprowadzony do terapii

otyłości od kilku lat, jednak od miesiąca został wycofany z rynku przez Europejską
Agencję Leków /European Medicines Agency/ gdyż wykazano, że stosowanie ww.
leku powoduje zwiększone ryzyko choroby niedokrwiennej serca i jej następstw –
zawału serca, a także niebezpiecznych zwyżek ciśnienia tętniczego krwi.

2. Xenical- lek istniejący na rynku polskim od kilku lat. Jego działanie polega na

hamowaniu rozkładu tłuszczów zawartych w pokarmach w świetle jelita , co
powoduje zmniejszone wchłanianie spożytych tłuszczów, które zostają wydalone
drogą przewodu pokarmowego. Poprzez swoje miejscowe działanie lek jest
bezpieczny, stosowany jest zawsze przy zasadniczych posiłkach - 2-3 x dziennie.
Okres jego stosowania to 3-4 miesiące przy dobrej tolerancji. Czasem powoduje
tłuszczowe biegunki i z tego powodu bywa wcześniej odstawiany.

3. Glucobay - lek wspomagający odchudzanie, nie jest typowym lekiem

stosowanym w otyłości - przede wszystkim korzystają z tego leku pacjenci z
cukrzycą lub tzw. „stanem przedcukrzycowym”, u których stosowanie tego leku
pozwala na opóźnienie wystąpienia cukrzycy. Lek ten hamuje rozkład
węglowodanów złożonych w świetle jelita, co znacznie zmniejsza ich wchłanianie
do krwi, ponieważ węglowodany wchłaniają się z przewodu pokarmowego tylko w
postaci najmniejszych cząsteczek. W ten sposób zawartość wchłoniętych
węglowodanów ulega znacznemu zmniejszeniu. Lek ten powoduje jednak często
wzdęcia i nie może być stosowany w schorzeniach jelit.

Leczenie chirurgiczne

Wskazania do chirurgicznego leczenia

otyłości:

• BMI powyżej 40 kg/m2
• BMI 35-40 kg/m2 w sytuacji zagrożenia

życia lub przygotowania do operacji, gdy
otyłość stanowi przeszkodę w skutecznym
leczeniu choroby podstawowej.

Metody chirurgicznego

leczenia otyłości

• Opaska regulowana (AGB)
Metoda polega na założeniu opaski na żołądek i jej

zaciśnięciu. Prowadzi to do zwężenia drogi, przez którą
pokarm może przejść do dalszych części przewodu
pokarmowego. Opaska wypełniona jest specjalnym płynem
i połączona z urządzeniem implantowym, umieszczonym
pod skórą.

• Rękawowa resekcja żołądka (LSG)
Operacja polega na ograniczeniu objętości żołądka o około

70-80 proc. dzięki użyciu tzw. staplerów. Pacjent musi wtedy
ograniczyć ilość spożywanych pokarmów.

Metody chirurgicznego

leczenia otyłości

• Pionowa opaskowa plastyka żołądka (VBG) – Mason
W wyniku operacji dochodzi do podziału żołądka na dwie

części. Za pomocą pionowego szwu wykonywanego przy użyciu

staplerów, utworzony zostaje mały zbiornik żołądkowy. Jego

ujście do dalszych partii żołądka zostaje dodatkowo

ograniczone opaską (która nie jest regulowana).

• Wytworzenie małego żołądka z zespoleniem omijającym

z pętlą Roux-Y (RYGB)

Operacja ma charakter łączony. Zawiera w sobie element

ograniczający (restrykcyjny): przy użyciu staplera wytwarzany

jest mały zbiornik żołądkowy, oraz wyłączający (zmniejszający

wchłanianie substancji odżywczych): wytwarzana jest specjalna

pętla, do której spływają sok żołądkowy, żółć i sok trzustkowy,

lecz nie substancje odżywcze. Przez drugie ramię, połączone

z „małym żołądkiem”, przechodzi pokarm, lecz nie docierają do

niego w tym miejscu enzymy trawienne. Obie pętle łączą się

dopiero w pewnej odległości i od tego miejsca trawienie oraz

wchłanianie mogą przebiegać w sposób prawidłowy.

Dziękuję za

uwagę