NOWOTWORY PRĄCIA
NOWOTWORY PRĄCIA
STANDARDY LECZENIA
STANDARDY LECZENIA
UROLOGICZNEGO
UROLOGICZNEGO
Dr n. med. Jarosław Kasprzak
Dr n. med. Jarosław Kasprzak
Katedra i Klinika Urologii AM Wrocław
Katedra i Klinika Urologii AM Wrocław
ETIOPATOGENEZA RAKA PRĄCIA
ETIOPATOGENEZA RAKA PRĄCIA
zapadalność :
zapadalność :
Europa, USA 0,1 - 0,9 / 100 000
Europa, USA 0,1 - 0,9 / 100 000
Azja, Afryka, Am. Płd. 19 /100 000
Azja, Afryka, Am. Płd. 19 /100 000
lokalizacja guza pierwotnego :
lokalizacja guza pierwotnego :
żołądź prącia - 48%
żołądź prącia - 48%
napletek - 21%
napletek - 21%
rowek zażołedny - 6%
rowek zażołedny - 6%
trzon prącia < 2%
trzon prącia < 2%
ETIOPATOGENEZA RAKA PRĄCIA
ETIOPATOGENEZA RAKA PRĄCIA
c.d.
c.d.
przerzuty głównie drogą limfatyczną :
przerzuty głównie drogą limfatyczną :
w momencie rozpoznania choroby
w momencie rozpoznania choroby
17 - 45% pacjentów ma przerzuty
17 - 45% pacjentów ma przerzuty
do
do
węzłów chłonnych pachwinowych
węzłów chłonnych pachwinowych
częste przerzuty do obu dołów
częste przerzuty do obu dołów
pachwinowych
pachwinowych
sumaryczne 5-letnie przeżycie - 52%
sumaryczne 5-letnie przeżycie - 52%
CZYNNIKI RYZYKA W RAKU PRĄCIA
CZYNNIKI RYZYKA W RAKU PRĄCIA
przewlekłe procesy zapalne
przewlekłe procesy zapalne
stulejka ( obrzezanie w
stulejka ( obrzezanie w
dzieciństwie
dzieciństwie
obniża zapadalność
obniża zapadalność
na r.p.
na r.p.
niski poziom higieny
niski poziom higieny
zakażenie HPV ( współistnieje w
zakażenie HPV ( współistnieje w
50 - 90% przypadków )
50 - 90% przypadków )
CZYNNIKI PROGNOSTYCZNE W
CZYNNIKI PROGNOSTYCZNE W
RAKU PRĄCIA
RAKU PRĄCIA
guz pierwotny
guz pierwotny
:
:
umiejscowienie
umiejscowienie
wielkość zmiany
wielkość zmiany
stopień odróżnicowania komórek (
stopień odróżnicowania komórek (
G )
G )
naciekanie ciał jamistych
naciekanie ciał jamistych
CZYNNIKI PROGNOSTYCZNE W
CZYNNIKI PROGNOSTYCZNE W
RAKU PRĄCIA c.d.
RAKU PRĄCIA c.d.
zmiany węzłowe :
zmiany węzłowe :
liczba
liczba
wielkość
wielkość
lokalizacja
lokalizacja
przejście procesu poza torebkę węzła
przejście procesu poza torebkę węzła
markery molekularne :
markery molekularne :
p53, antygen SCC ( ? )
p53, antygen SCC ( ? )
KLASYFIKACJA
KLASYFIKACJA
PATOMORFOLOGICZNA
PATOMORFOLOGICZNA
zmiany przedrakowe
zmiany przedrakowe
:
:
róg skórny prącia
róg skórny prącia
grudkowatości bowenoidalne
grudkowatości bowenoidalne
erytroplazja Queyrata
erytroplazja Queyrata
liszaj twardzinowy i zanikowy
liszaj twardzinowy i zanikowy
( LSA/BXO )
( LSA/BXO )
rak prącia
rak prącia
:
:
rak płaskonabłonkowy ( SCC ) > 95%
rak płaskonabłonkowy ( SCC ) > 95%
przypadków
przypadków
Róg skórny prącia
Grudkowatości bowenoidalne ( trzon prącia )
Erytroplazja Queyrata
Liszaj twardzinowy i zanikowy ( LSA/BXO )
Brodawczakowaty
płaskonabłonkowy
rak prącia
Wrzodziejący płaskonabłonkowy rak żołędzi
Rak brodawkowaty żołędzi
ROZPOZNANIE I
ROZPOZNANIE I
STAGING –
STAGING –
ZALECENIA EAU
ZALECENIA EAU
guz pierwotny :
guz pierwotny :
ilość, wielkość i umiejscowienie zmian
ilość, wielkość i umiejscowienie zmian
morfologia nowotworu
morfologia nowotworu
stosunek do otaczających tkanek
stosunek do otaczających tkanek
zabarwienie i odgraniczenie zmian
zabarwienie i odgraniczenie zmian
biopsja
biopsja
podstawą rozpoznania
podstawą rozpoznania
USG i MRI przydatne do określenia
USG i MRI przydatne do określenia
głębokości naciekania
głębokości naciekania
ROZPOZNANIE I
ROZPOZNANIE I
STAGING –
STAGING –
ZALECENIA EAU
ZALECENIA EAU
regionalne węzły chłonne :
regionalne węzły chłonne :
niemacalne
niemacalne
biopsja
biopsja
„ węzła wartowniczego ” z użyciem
„ węzła wartowniczego ” z użyciem
barwników/izotopów ( ISB,
barwników/izotopów ( ISB,
99m
99m
Tc )
Tc )
wyczuwalne palpacyjnie :
wyczuwalne palpacyjnie :
liczba, lokalizacja i wymiary węzłów
liczba, lokalizacja i wymiary węzłów
stosunek do struktur otaczających
stosunek do struktur otaczających
obecność obrzęku nóg/moszny
obecność obrzęku nóg/moszny
biopsja
biopsja
LECZENIE – GUZ
LECZENIE – GUZ
PIERWOTNY
PIERWOTNY
PIN ( stany przedrakowe ) :
PIN ( stany przedrakowe ) :
laseroterapia
laseroterapia
krioterapia
krioterapia
terapia fotodynamiczna
terapia fotodynamiczna
krem fluorouracylowy ( 5% )
krem fluorouracylowy ( 5% )
miejscowe wycięcie
miejscowe wycięcie
technika Mohs’a
technika Mohs’a
LECZENIE – GUZ
LECZENIE – GUZ
PIERWOTNY c.d.
PIERWOTNY c.d.
Rak płaskonabłonkowy ( SCC ) :
Rak płaskonabłonkowy ( SCC ) :
Ta-1, G1-2
Ta-1, G1-2
- próba zachowania narządu,
- próba zachowania narządu,
ew. penektomia częściowa
ew. penektomia częściowa
T1G3, T
T1G3, T
2
2
-
-
penektomia częściowa lub
penektomia częściowa lub
całkowita z emaskulinizacją
całkowita z emaskulinizacją
( opcjonalnie : chemioterapia i
( opcjonalnie : chemioterapia i
procedury zachowawcze )
procedury zachowawcze )
nawrót lokalny
nawrót lokalny
- terapia zależna od ew.
- terapia zależna od ew.
naciekania ciał jamistych
naciekania ciał jamistych
LECZENIE – REGIONALNE
LECZENIE – REGIONALNE
WĘZŁY CHŁONNE
WĘZŁY CHŁONNE
węzły
węzły
niemacalne
niemacalne
:
:
radykalność terapii zależy od ryzyka
radykalność terapii zależy od ryzyka
wystąpienia ukrytych przerzutów
wystąpienia ukrytych przerzutów
pTa-1, G1-2
pTa-1, G1-2
- ścisła obserwacja, ew.
- ścisła obserwacja, ew.
zmodyfikowana limfadenektomia
zmodyfikowana limfadenektomia
pT1G2
pT1G2
- rozszerzona diagnostyka z
- rozszerzona diagnostyka z
poszerzeniem wskazań zabiegowych
poszerzeniem wskazań zabiegowych
pT
pT
2 lub G3
2 lub G3
- limfadenektomia
- limfadenektomia
( zmodyfikowana lub radykalna )
( zmodyfikowana lub radykalna )
LECZENIE – REGIONALNE
LECZENIE – REGIONALNE
WĘZŁY CHŁONNE c.d.
WĘZŁY CHŁONNE c.d.
węzły
węzły
macalne
macalne
:
:
standardowo obustronna
standardowo obustronna
limfadenektomia pachwinowa ( jeśli
limfadenektomia pachwinowa ( jeśli
N+, to także miedniczna )
N+, to także miedniczna )
nieruchome pakiety węzłowe :
nieruchome pakiety węzłowe :
neoadjuwantna chemioterapia
neoadjuwantna chemioterapia
( ew. radioterapia ) z następową
( ew. radioterapia ) z następową
limfadenektomią pachwinowo -
limfadenektomią pachwinowo -
miedniczną
miedniczną