Nowotwory krtani

Nowotwory krtani

diagnostyka i zasady

diagnostyka i zasady

leczenia

leczenia

Dr med. Paweł Burduk

Dr med. Paweł Burduk

Klinika Otolaryngologii

Klinika Otolaryngologii

Epidemiologia nowotworów

Epidemiologia nowotworów

złośliwych krtani

złośliwych krtani



Nowotwory złośliwe krtani występują z

Nowotwory złośliwe krtani występują z

częstością 2-4% wszystkich nowotworów

częstością 2-4% wszystkich nowotworów



Znacznie częściej u mężczyzn niż kobiet

Znacznie częściej u mężczyzn niż kobiet



Czynnikami kancerogennymi są tytoń i

Czynnikami kancerogennymi są tytoń i

alkohol

alkohol



W ogromnej większości są to nowotwory

W ogromnej większości są to nowotwory

nabłonkowe

nabłonkowe

Nowotwory krtani

Nowotwory krtani



Pierwsze początki diagnostyki raka krtani

Pierwsze początki diagnostyki raka krtani

sięgają przełomu wieków XIX i XX

sięgają przełomu wieków XIX i XX



1855 Manuel Garcia – ojciec laryngoskopii

1855 Manuel Garcia – ojciec laryngoskopii



Dalsze doskonalenie techniki 1857 Czermak

Dalsze doskonalenie techniki 1857 Czermak

w Budapeszcie (sztuczne oświetlenie), 1859

w Budapeszcie (sztuczne oświetlenie), 1859

Mackenzie

Mackenzie



Początki lat 60-tych XX wieku Oscar

Początki lat 60-tych XX wieku Oscar

Kleinsasser – mikrolaryngoskopia

Kleinsasser – mikrolaryngoskopia



Lata 70-te XX wieku Ikeda wprowadza

Lata 70-te XX wieku Ikeda wprowadza

laryngofiberoskop

laryngofiberoskop

Nowotwory krtani -

Nowotwory krtani -

diagnostyka

diagnostyka



Badanie kliniczne: chrypka, duszność,

Badanie kliniczne: chrypka, duszność,

ból, trudności w połykaniu, guz na szyi

ból, trudności w połykaniu, guz na szyi



Badania endoskopowe: laryngoskopia

Badania endoskopowe: laryngoskopia

pośrednia i bezpośrednia, stroboskopia,

pośrednia i bezpośrednia, stroboskopia,

mikrolaryngoskopia, endoskopia

mikrolaryngoskopia, endoskopia

kontaktowa (1% rr. wodny błękitu

kontaktowa (1% rr. wodny błękitu

metylenowego i obserwacja przez

metylenowego i obserwacja przez

mikrokoplohisteroskop Hamou – 60 i 150

mikrokoplohisteroskop Hamou – 60 i 150

krotne pow. Obserwacja in vivo i in situ

krotne pow. Obserwacja in vivo i in situ

komórek

komórek

Stroboskopia

Stroboskopia



Z efektem

Z efektem

fluoroscencji –

fluoroscencji –

obszar podejrzany

obszar podejrzany

nie wybarwia się

nie wybarwia się

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia –

Mikrolaryngoskopia –

guz lewej połowy

guz lewej połowy

krtani i guz z zajęciem zachyłka gruszkowatego

krtani i guz z zajęciem zachyłka gruszkowatego

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek obejmujący

Naciek obejmujący

lewy fałd głosowy,

lewy fałd głosowy,

kieszonkę i fałd

kieszonkę i fałd

rzekomy

rzekomy

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



W przedniej części

W przedniej części

fałdu głosowego

fałdu głosowego

prawego gładka

prawego gładka

zmiana o

zmiana o

charakterze raka

charakterze raka

płaskonabłonkoweg

płaskonabłonkoweg

o

o

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek o nierównej

Naciek o nierównej

powierzchni na

powierzchni na

prawym fałdzie

prawym fałdzie

głosowym

głosowym

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek zajmujący na

Naciek zajmujący na

całej długości fałd

całej długości fałd

głosowy lewy

głosowy lewy

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek obejmujący

Naciek obejmujący

okolice spoidła

okolice spoidła

przedniego

przedniego

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek zajmujący

Naciek zajmujący

spoidło tylne,

spoidło tylne,

nalewki

nalewki

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek zajmujący

Naciek zajmujący

językową

językową

powierzchnię

powierzchnię

nagłośni

nagłośni

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek

Naciek

zlokalizowany w

zlokalizowany w

zachyłku

zachyłku

gruszkowatym po

gruszkowatym po

stronie prawej

stronie prawej

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Naciek lewego fałdu

Naciek lewego fałdu

głosowego na całej

głosowego na całej

długości i schodzący

długości i schodzący

do okolicy

do okolicy

podgłośniowej

podgłośniowej

Mikrolaryngoskopia

Mikrolaryngoskopia



Zmiana zajmująca

Zmiana zajmująca

zachyłek

zachyłek

gruszkowaty,

gruszkowaty,

nalewkę, fałd

nalewkę, fałd

nalewkowo-

nalewkowo-

nagłośniowy lewy

nagłośniowy lewy

Nowotwory krtani -

Nowotwory krtani -

diagnostyka

diagnostyka



Badanie histopatologiczne

Badanie histopatologiczne



Cytologia złuszczeniowa

Cytologia złuszczeniowa



Badania obrazowe: tomografia krtani

Badania obrazowe: tomografia krtani

w czasie oddechu i fonacji,

w czasie oddechu i fonacji,

laryngografia, TK, NMR, PET,

laryngografia, TK, NMR, PET,

angiografia

angiografia



Badania genetyczne

Badania genetyczne

Diagnostyka

Diagnostyka

histopatologiczna

histopatologiczna



Rak płaskonabłonkowy (carcinoma

Rak płaskonabłonkowy (carcinoma

planoepitheliale) jest najczęściej

planoepitheliale) jest najczęściej

stwierdzanym nowotworem złośliwym

stwierdzanym nowotworem złośliwym

krtani – 90% :

krtani – 90% :

1. Rak przedinwazyjny (ca in situ)

1. Rak przedinwazyjny (ca in situ)

ograniczony do nabłonka

ograniczony do nabłonka

2. Rak inwazyjny (naciekający)

2. Rak inwazyjny (naciekający)

naciekanie podścieliska

naciekanie podścieliska

Diagnostyka

Diagnostyka

histopatologiczna

histopatologiczna



Stopień dojrzałości:

Stopień dojrzałości:

1.

1.

I – rak wysoko dojrzały G1

I – rak wysoko dojrzały G1

2.

2.

II – rak średnio dojrzały G2

II – rak średnio dojrzały G2

3.

3.

III – rak nisko dojrzały G3

III – rak nisko dojrzały G3

Nowotwory krtani

Nowotwory krtani

klasyfikacja - TNM

klasyfikacja - TNM



Nagłośnia

Nagłośnia



T1 – guz ograniczony do jednej okolicy nagłośni, z

T1 – guz ograniczony do jednej okolicy nagłośni, z

zachowaną ruchomością fałdów głosowych

zachowaną ruchomością fałdów głosowych



T2 – więcej niż jedno umiejscowienie nadgłośni lub

T2 – więcej niż jedno umiejscowienie nadgłośni lub

głośni z zachowana ruchomością fałdów

głośni z zachowana ruchomością fałdów



T3 – guz ograniczony do krtani z upośledzeniem

T3 – guz ograniczony do krtani z upośledzeniem

ruchomości lub unieruchomieniem fałdów głosowych

ruchomości lub unieruchomieniem fałdów głosowych

i/lub naciekaniem okolicy zapierściennej,

i/lub naciekaniem okolicy zapierściennej,

przyśrodkowej ściany zachyłka gruszkowatego lub

przyśrodkowej ściany zachyłka gruszkowatego lub

przestrzenie przygardłowej

przestrzenie przygardłowej



T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

chrząstki, gardło środkowe, tkanki miękkie szyi

chrząstki, gardło środkowe, tkanki miękkie szyi

Nowotwory krtani

Nowotwory krtani

klasyfikacja - TNM

klasyfikacja - TNM



Głośnia

Głośnia



T1 – guz ograniczony do głośni z zachowana

T1 – guz ograniczony do głośni z zachowana

ruchomością fałdów głosowych

ruchomością fałdów głosowych



T2 – guz zajmuje częściowo nadgłośnię lub

T2 – guz zajmuje częściowo nadgłośnię lub

podgłośnię, może upośledzać ruchomość fałdów

podgłośnię, może upośledzać ruchomość fałdów

głosowych

głosowych



T3 – guz ograniczony do krtani z

T3 – guz ograniczony do krtani z

unieruchomieniem fałdów głosowych

unieruchomieniem fałdów głosowych



T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

chrząstkę tarczowatą, gardło środkowe, dolne,

chrząstkę tarczowatą, gardło środkowe, dolne,

tkanki miękkie szyi

tkanki miękkie szyi

Nowotwory krtani

Nowotwory krtani

klasyfikacja - TNM

klasyfikacja - TNM



Podgłośnia

Podgłośnia



T1 – guz ograniczony do okolicy podgłośniowej

T1 – guz ograniczony do okolicy podgłośniowej



T2 – guz nacieka fałdy głosowe, może

T2 – guz nacieka fałdy głosowe, może

upośledzać ich ruchomość

upośledzać ich ruchomość



T3 – guz ograniczony do krtani z

T3 – guz ograniczony do krtani z

unieruchomieniem fałdów

unieruchomieniem fałdów



T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

T4 – guz przekracza granice krtani, nacieka

chrząstkę pierścieniowatą, tarczowatą,

chrząstkę pierścieniowatą, tarczowatą,

tchawicę, tkanki miękkie szyi

tchawicę, tkanki miękkie szyi

Nowotwory krtani

Nowotwory krtani

klasyfikacja - TNM

klasyfikacja - TNM

N – regionalne węzły chłonne

N – regionalne węzły chłonne



Nx – nie można ocenić regionalnych węzłów chłonnych

Nx – nie można ocenić regionalnych węzłów chłonnych



N0 – nie stwierdza się przerzutów w węzłach chłonnych

N0 – nie stwierdza się przerzutów w węzłach chłonnych



N1 – pojedynczy przerzut po stronie guza, nie większy niż 3 cm

N1 – pojedynczy przerzut po stronie guza, nie większy niż 3 cm



N2 – przerzuty nie większe niż 6 cm

N2 – przerzuty nie większe niż 6 cm



N2a – poj. Po stronie guza o wymiarach 3-6 cm

N2a – poj. Po stronie guza o wymiarach 3-6 cm



N2b- mnogie po stronie guza mniejsze niż 6 cm

N2b- mnogie po stronie guza mniejsze niż 6 cm



N2c – obustronne lub przeciwstronne mniejsze niż 6 cm

N2c – obustronne lub przeciwstronne mniejsze niż 6 cm



N3 – przerzuty większe niż 6 cm

N3 – przerzuty większe niż 6 cm

M – przerzuty odległe

M – przerzuty odległe



Mx – nie można ocenić obecności przerzutów odległych

Mx – nie można ocenić obecności przerzutów odległych



M0 – nie stwierdza się przerzutów odległych

M0 – nie stwierdza się przerzutów odległych



M1 – obecne przerzuty odległe

M1 – obecne przerzuty odległe

Nowotwory krtani - leczenie

Nowotwory krtani - leczenie



Mikrochirurgia krtani

Mikrochirurgia krtani



Częściowe usunięcie krtani

Częściowe usunięcie krtani

(czynnościowe/zachowawcze)

(czynnościowe/zachowawcze)

1 częściowe usunięcie krtani czołowe – Tapia, Leroux-

1 częściowe usunięcie krtani czołowe – Tapia, Leroux-

Robert

Robert

2 częściowe usunięcie krtani czołowo-boczne

2 częściowe usunięcie krtani czołowo-boczne

3 połowicze usunięcie krtani – wg Hautanta

3 połowicze usunięcie krtani – wg Hautanta

4 nadgłośniowe poziome(poprzeczne) usunięcie krtani

4 nadgłośniowe poziome(poprzeczne) usunięcie krtani

wg Alonso

wg Alonso

5 prawie całkowite usunięcie krtani (laryngectomia

5 prawie całkowite usunięcie krtani (laryngectomia

subtotalna) CHP krikohyoidopeksja, CHEP

subtotalna) CHP krikohyoidopeksja, CHEP

krikohyoidoepiglotopeksja.

krikohyoidoepiglotopeksja.

Mikrochirurgia krtani

Mikrochirurgia krtani



Mikrochirurgia

Mikrochirurgia

klasyczna, usunięcie

klasyczna, usunięcie

zmiany przez jej

zmiany przez jej

wycięcie w

wycięcie w

granicach tkanki

granicach tkanki

zdrowej

zdrowej

Mikrochirurgia krtani – laser

Mikrochirurgia krtani – laser

CO2

CO2

Mikrochirurgia krtani – laser

Mikrochirurgia krtani – laser

CO2

CO2

(przed i 6 mc po leczeniu)

(przed i 6 mc po leczeniu)

Mikrochirurgia krtani – laser

Mikrochirurgia krtani – laser

CO2

CO2



Zmiana naciek

Zmiana naciek

mięsień głosowy –

mięsień głosowy –

chordectomia

chordectomia

poszerzona

poszerzona

Mikrochirurgia krtani – laser

Mikrochirurgia krtani – laser

CO2

CO2



Nieduża zmiana

Nieduża zmiana

zlokalizowana na

zlokalizowana na

nagłośni

nagłośni

Mikrochirurgia krtani – laser

Mikrochirurgia krtani – laser

CO2

CO2

Chordektomia klasyczna

Chordektomia klasyczna

Częściowe usunięcie krtani

Częściowe usunięcie krtani

czołowe

czołowe

Częściowe usunięcie krtani

Częściowe usunięcie krtani

czołowe

czołowe

Połowicze usunięcie krtani i

Połowicze usunięcie krtani i

hemilaryngektomia

hemilaryngektomia

Połowicze usunięcie krtani i

Połowicze usunięcie krtani i

hemilaryngektomia

hemilaryngektomia

Nadgłośniowe

Nadgłośniowe

poziome(poprzeczne) usunięcie

poziome(poprzeczne) usunięcie

krtani wg Alonso

krtani wg Alonso

Nadgłośniowe

Nadgłośniowe

poziome(poprzeczne) usunięcie

poziome(poprzeczne) usunięcie

krtani wg Alonso

krtani wg Alonso

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Prawie całkowite usunięcie

Prawie całkowite usunięcie

krtani SCL

krtani SCL

Nowotwory krtani - leczenie

Nowotwory krtani - leczenie

6 laryngektomia całkowita

6 laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita

Laryngektomia całkowita



Plastyczne

Plastyczne

opracowania stomy

opracowania stomy

Nowotwory krtani - leczenie

Nowotwory krtani - leczenie

7 laryngofaryngektomia

7 laryngofaryngektomia

8 operacje rekonstrukcyjne – płaty skórne

8 operacje rekonstrukcyjne – płaty skórne

uszypułowane i z zespoleniem

uszypułowane i z zespoleniem

naczyniowym, autoprzeszczep z jelita i

naczyniowym, autoprzeszczep z jelita i

przemieszczenie żołądka

przemieszczenie żołądka

9 rehabilitacja protezy tchawiczo-

9 rehabilitacja protezy tchawiczo-

przełykowe PROVOX

przełykowe PROVOX

10 Radioterapia uzupełniająca,

10 Radioterapia uzupełniająca,

chemioterapia

chemioterapia