Diagnostyka i leczenie

niepłodności

Dr med. Mariusz Piątkowski

Gdański Uniwersytet

Medyczny

Definicja

Niepłodność definiuje się jako

brak ciąży u par regularnie

współżyjących bez stosowania

antykoncepcji w ciągu roku.

Czas potrzebny do poczęcia

wśród par, które uzyskują

ciążę.

Czas

Odsetek ciężarnych

1 cykl

20%

3 miesiące

57%

6 miesięcy

72%

Rok

85%

2 lata

93%

Przyczyny spadku płodności

•Zawieranie stałych związków w

późniejszym wieku

•Zwiększenie ilości rozwodów

•Opóźnienie decyzji o posiadaniu

dzieci

•Wzrastająca rola antykoncepcji

•Liberalizacja aborcji

•Zanieczyszczenie środowiska

•Niesprzyjające

warunki

ekonomiczne (wymagania)

Przyczyny

niepłodności

Przyczyna

Pary

Kobiety

Czynnik męski

35%

-

Dysfunkcja
owulacji

15%

40%

Nieprawidłowo
ści jajwodów i
miednicy

35%

40%

Nietypowe
przyczyny

5%

10%

Niewyjaśniona
niepłodność

10%

10%

Czynnik męski niepłodności

Podstawowa

diagnostyka

czynnika męskiego niepłodności

opiera się na wyniku badania

nasienia wg kryteriów WHO.

Nasienie

poddawane

jest

analizie

po

3-5-dniowej

abstynencji ejakulacji.
Badaniem uzupełniającym jest

ocena chromatyny plemników,

gdzie defragmentacja DNA 30%

i wyższa koreluje z obniżonym

odsetkiem ciąż.

Normy spermiogramu wg

WHO

objętość

powyżej 2 ml

pH

7,2-8,0

ilość plemników/ ml

20 000 000 i więcej

ruchliwość (typ A i B)

50% i większa

ruch typu A

25% i więcej

ruch typu B

25% i więcej

Morfologia

plemników

30%

i

więcej

o

prawidłowej morfologii
żywotność

75% i więcej żywych

limfocyty

mniej niż 1 000 000/ml

komórki okrągłe

mniej niż 5 000 000/ml

Kryteria zaburzeń ejakulatu

•normozoospermia - prawidłowe nasienie

•oligozoospermia

-

obniżona

liczba

plemników w ejakulacie (< 20 mln/ml)

•asthenozoospermia

-

nieprawidłowa

ruchliwość plemników (< 50% plemników

wykazuje ruch postępowy lub <25% ruch

liniowy)

•teratozoospermia

-

nieprawidłowa

budowa plemników (< 30% z nich ma

nieprawidłowo zbudowaną główkę)

•oligoasthenoteratozoospermia

-

połączenie trzech powyższych zaburzeń

•azoospermia

-

brak

plemników

w

ejakulacie

•aspermia - brak ejakulatu

Diagnostyka czynnika

żeńskiego niepłodności

•Diagnostyka owulacji.
•Ocena rezerwy jajnikowej.
•Ocena drożności jajowodów.
•Diagnostyka ultrasonograficzna.
•Diagnostyka hormonalna.

Ocena rezerwy jajnikowej

• oznaczenie poziomu FSH,
LH, E2 w 3 dniu cyklu

• ocena objętości jajników
• test klomifenowy

Diagnostyka owulacji

•

obserwacja

śluzu

szyjkowego
•

monitorowanie

wzrostu

poziomu

hormonu

luteinizującego (LH)
•

pomiar

podstawowej

temtepratury ciała

Ocena drożności jajowodów

Diagnostyka

ultrasonograficzna

Diagnostyka

ultrasonograficzna

Diagnostyka

ultrasonograficzna

Diagnostyka histeroskopowa

Leczenie męskiej

niepłodności

• Leczenie hormonalne

(hipogonadyzm

hipogonadotropowy)
• Inseminacja (IUI)

-nasieniem męża
-nasieniem dawcy

• ICSI

Technika domacicznej

inseminacji

Leczenie zaburzeń owulacji

• Regulacja możliwych do zdiagnozowania
patologii
• Leczenie farmakologiczne

-Stymulacja

wzrostu

pęcherzyków

(klomifen, gonadotropiny)
-Wzbudzanie owulacji (preparaty HCG)
-Suplementacja

II

fazy

cyklu

(mikronizowany progesteron)

Szansa na uzyskanie ciąży w

zależności od wybranej metody

postępowania.

Metoda leczenia

Szansa
uzyskania
ciąży / cykl
(%)

Brak leczenia

1,3-4,1

IUI w okresie okołowulacyjnym

3,8

Klomifen

z

określeniem

okresu

współżycia

5,6

Klomifen z IUI

10

Stymulacja

gonadotropinami

z

określeniem okresu współżycia

7,7

Stymulacja gonadotropinami z IUI

17,1

IVF

35-50

Techniki wspomaganego

rozrodu

(Assisted Reproduction

Technology – ART

)

Określenie obejmuje wszystkie techniki i
procedury w których pobiera się komórkę jajową
z jajnika.

• Dojajowodowe przeniesienie gamet - GIFT
• Transfer zygoty do jajowodu - ZIFT
• Transfer zarodków do jajowodu - TET

• Pozaustrojowe zapłodnienie i transfer zarodka

- IVF-ET
• Pozaustrojowe zapłodnienie z zastosowaniem

mikromanipulacji – ICSI
• Pozaustrojowe zapłodnienie z zastosowaniem

do mikromanipulacji plemników uzyskanych z

jądra - TESA

Zapłodnienie pozaustrojowe

•

Kontrolowana

hiperstymulacja jajników
• Indukcja końcowej fazy
dojrzewania pęcherzyka
• Pobranie komórek jajowych
• Hodowla zarodków
•

Domaciczny

transfer

zarodków

Pobranie komórek jajowych

Domaciczny transfer zarodków

(embryo transfer- ET)

Mikromanipulacja

(Intracytoplasmic sperm

injection- ICSI)

Możliwe powikłania IVF

•Zespół hiperstymulacji
•Krwawienie
•Uszkodzenie naczyń
•Uszkodzenie pęcherza
•Zakażenia