PRZEPUKLINY

PRZEPUKLINY

BRZUSZNE

BRZUSZNE

PRZEPUKLINY

PRZEPUKLINY

BRZUSZNE

BRZUSZNE

OGÓLNA DEFINICJA
PRZEPUKLINY

OGÓLNA DEFINICJA
PRZEPUKLINY



Przepuklina

Przepuklina

- przemieszczenie trzew

- przemieszczenie trzew

do nieprawidłowego uchyłka jamy

do nieprawidłowego uchyłka jamy

ciała albo do sąsiedniej jamy ciała.

ciała albo do sąsiedniej jamy ciała.



Zazwyczaj słowa “przepuklina” używa się do

Zazwyczaj słowa “przepuklina” używa się do

określenia przemieszczenia trzew jamy brzusznej

określenia przemieszczenia trzew jamy brzusznej

poza jej granice przez ubytek w ścianie brzucha -

poza jej granice przez ubytek w ścianie brzucha -

jest to wtedy

jest to wtedy

przepuklina brzuszna zewnętrzna.

przepuklina brzuszna zewnętrzna.

Istnieje jednak wiele innych rodzajów przepuklin,

Istnieje jednak wiele innych rodzajów przepuklin,

np. przeponowa lub mózgowo-rdzeniowa.

np. przeponowa lub mózgowo-rdzeniowa.

MECHANIZM
POWSTAWANIA
PRZEPUKLIN

MECHANIZM
POWSTAWANIA
PRZEPUKLIN



Częste zwyżki ciśnienia w jamie brzusznej

Częste zwyżki ciśnienia w jamie brzusznej

(wysiłek fizyczny,

(wysiłek fizyczny, zaparcia

, choroby układu

, choroby układu

oddechowego)

oddechowego)

+

+

Sprzyjające warunki anatomiczne

Sprzyjające warunki anatomiczne

(mniej wartościowa budowa tkanki łącznej,

(mniej wartościowa budowa tkanki łącznej,

locus minoris resistentiae

locus minoris resistentiae

)

)



Nagły jednorazowy wzrost ciśnienia

Nagły jednorazowy wzrost ciśnienia

wewnątrzbrzusznego

wewnątrzbrzusznego

(znaczny wysiłek fizyczny)

(znaczny wysiłek fizyczny)

,

,

nawet bez predyspozycji anatomicznych

nawet bez predyspozycji anatomicznych

ELEMENTY
PRZEPUKLINY

ELEMENTY
PRZEPUKLINY



Wrota przepukliny

Wrota przepukliny



Worek przepuklinowy

Worek przepuklinowy



Zawartość (treść) worka

Zawartość (treść) worka

przepuklinowego

przepuklinowego

WROTA PRZEPUKLINY

WROTA PRZEPUKLINY



Miejsca zmniejszonego oporu -

Miejsca zmniejszonego oporu -

locus minoris resistentiae:

locus minoris resistentiae:



Naturalne otwory i kanały, przez które przechodzą

Naturalne otwory i kanały, przez które przechodzą

struktury anatomiczne - takie jak naczynia, pnie

struktury anatomiczne - takie jak naczynia, pnie

nerwowe, powrózek nasienny, więzadło obłe macicy,

nerwowe, powrózek nasienny, więzadło obłe macicy,

odbytnica lub przełyk

odbytnica lub przełyk



Wtórne ubytki w ścianie brzucha -

Wtórne ubytki w ścianie brzucha -

blizny pooperacyjne i pourazowe

blizny pooperacyjne i pourazowe



Miejsca o słabszej budowie mięśniowo-powięziowej

Miejsca o słabszej budowie mięśniowo-powięziowej

WOREK
PRZEPUKLINOWY

WOREK
PRZEPUKLINOWY



Uchyłek rozciągniętej otrzewnej

Uchyłek rozciągniętej otrzewnej

ściennej, uwypuklający się przez

ściennej, uwypuklający się przez

wrota na zewnątrz

wrota na zewnątrz



Szyja worka

Szyja worka

(część otoczona brzegami otworu lub kanałem)

(część otoczona brzegami otworu lub kanałem)



Trzon worka

Trzon worka



Dno worka

Dno worka

ZAWARTOŚĆ WORKA
PRZEPUKLINOWEGO

ZAWARTOŚĆ WORKA
PRZEPUKLINOWEGO



Najczęściej - część sieci większej lub pętle

Najczęściej - część sieci większej lub pętle

jelita cienkiego

jelita cienkiego



Zawartość przepukliny może być różna -

Zawartość przepukliny może być różna -

zależnie od położenia jej wrót.

zależnie od położenia jej wrót.



W świetle worków przepuklin lub w ich

W świetle worków przepuklin lub w ich

ścianach

ścianach

(przepukliny ześlizgowe)

(przepukliny ześlizgowe)

znajdowano już prawie wszystkie narządy

znajdowano już prawie wszystkie narządy

jamy brzusznej;

jamy brzusznej;

nigdy nie znaleziono jedynie trzustki.

nigdy nie znaleziono jedynie trzustki.

ODMIANY PRZEPUKLIN

ODMIANY PRZEPUKLIN



Wolna -

Wolna -

hernia libera (reponibilis)

hernia libera (reponibilis)

(zawartość może swobodnie wracać do jamy

(zawartość może swobodnie wracać do jamy

brzusznej)

brzusznej)



Przyrośnięta -

Przyrośnięta -

hernia accreta

hernia accreta

(zrosty wskutek

(zrosty wskutek

przewlekłego

przewlekłego

odczynu zapalnego;

odczynu zapalnego;

nie ma dysproporcji między średnicą wrót a

nie ma dysproporcji między średnicą wrót a

zawartością)

zawartością)



Uwięźnięta -

Uwięźnięta -

hernia incarcerata

hernia incarcerata

(wtłoczona

(wtłoczona

nagle

nagle

do worka zawartość o zbyt dużej

do worka zawartość o zbyt dużej

objętości nie może cofnąć się przez wąskie wrota;

objętości nie może cofnąć się przez wąskie wrota;

ucisk może stać się przyczyną

ucisk może stać się przyczyną

martwicy

martwicy

)

)

PODZIAŁ PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH

PODZIAŁ PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH



Przepukliny brzuszne zewnętrzne

Przepukliny brzuszne zewnętrzne

(wrota w ścianie jamy brzusznej; narządy jamy

(wrota w ścianie jamy brzusznej; narządy jamy

brzusznej przemieszczają się poza jej granice

brzusznej przemieszczają się poza jej granice

anatomiczne, pozostając

anatomiczne, pozostając

w worku z otrzewnej ściennej, pokrytym skórą)

w worku z otrzewnej ściennej, pokrytym skórą)



Przepukliny przeponowe

Przepukliny przeponowe

(wrota w obrębie przepony; narządy jamy brzusznej

(wrota w obrębie przepony; narządy jamy brzusznej

przemieszczają się do śródpiersia lub do jamy opłucnej)

przemieszczają się do śródpiersia lub do jamy opłucnej)



Przepukliny brzuszne wewnętrzne

Przepukliny brzuszne wewnętrzne

(wrota pomiędzy narządami jamy brzusznej; worek

(wrota pomiędzy narządami jamy brzusznej; worek

przepuklinowy nie uwypukla się poza jamę brzuszną)

przepuklinowy nie uwypukla się poza jamę brzuszną)

RODZAJE PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH
ZEWNĘTRZNYCH

RODZAJE PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH
ZEWNĘTRZNYCH



PRZEPUKLINY O CZĘSTEJ LOKALIZACJI:

PRZEPUKLINY O CZĘSTEJ LOKALIZACJI:



p. pachwinowa skośna

p. pachwinowa skośna

-

-

hernia inguinalis

hernia inguinalis

obliqua

obliqua



p. pachwinowa prosta

p. pachwinowa prosta

-

-

hernia inguinalis directa

hernia inguinalis directa



p. udowa

p. udowa

-

-

hernia femoralis

hernia femoralis



p. pępkowa

p. pępkowa

-

-

hernia umbilicalis

hernia umbilicalis



p. w kresie białej

p. w kresie białej

-

-

hernia lineae albae

hernia lineae albae



p. w bliźnie pooperacyjnej

p. w bliźnie pooperacyjnej

-

-

hernia in cicatricae

hernia in cicatricae

RODZAJE PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH
ZEWNĘTRZNYCH

RODZAJE PRZEPUKLIN
BRZUSZNYCH
ZEWNĘTRZNYCH



PRZEPUKLINY O RZADKIEJ LOKALIZACJI:

PRZEPUKLINY O RZADKIEJ LOKALIZACJI:



p. zasłonowa

p. zasłonowa

-

-

hernia obturatoria

hernia obturatoria



p. kulszowa

p. kulszowa

-

-

hernia ischiadica

hernia ischiadica



p. kroczowa

p. kroczowa

-

-

hernia perinealis

hernia perinealis



p. boczna brzucha

p. boczna brzucha

-

-

hernia semilunaris

hernia semilunaris

Spigel

Spigel

(p. kresy półksiężycowatej, p. Spigela)

(p. kresy półksiężycowatej, p. Spigela)



p. lędźwiowa

p. lędźwiowa

-

-

hernia lumbalis

hernia lumbalis

- p. Grynfelta (górna) i p. Petita (dolna)

- p. Grynfelta (górna) i p. Petita (dolna)

OBJAWY PRZEPUKLINY

OBJAWY PRZEPUKLINY



Uwypuklenie - miękkie, cofające się

Uwypuklenie - miękkie, cofające się



Często bez żadnych dolegliwości

Często bez żadnych dolegliwości



Uczucie napięcia, pieczenie, ciągnący ból -

Uczucie napięcia, pieczenie, ciągnący ból -

głównie w czasie chodzenia i pracy fizycznej

głównie w czasie chodzenia i pracy fizycznej



Czasem zaparcia

Czasem zaparcia



Niekiedy lekarz wykrywa małą przepuklinę

Niekiedy lekarz wykrywa małą przepuklinę

przy okazji badania z innego powodu

przy okazji badania z innego powodu



Zadawniona przepuklina nie daje się

Zadawniona przepuklina nie daje się

odprowadzić (hernia accreta); może

odprowadzić (hernia accreta); może

powodować odparzenia skóry i odleżyny

powodować odparzenia skóry i odleżyny

BADANIE PRZEPUKLINY

BADANIE PRZEPUKLINY



Badamy chorego na stojąco i na leżąco. Dla

Badamy chorego na stojąco i na leżąco. Dla

uwidocznienia przepukliny pacjent napina brzuch lub

uwidocznienia przepukliny pacjent napina brzuch lub

kaszle. Oceniamy:

kaszle. Oceniamy:



Okolicę, w której znajduje się przepuklina

Okolicę, w której znajduje się przepuklina



Rozmiary worka przepuklinowego

Rozmiary worka przepuklinowego



Zawartość worka przepuklinowego (sieć, jelita)

Zawartość worka przepuklinowego (sieć, jelita)



Odprowadzalność

Odprowadzalność



Ewentualną bolesność

Ewentualną bolesność



Lokalizację wrót i ich wielkość (dokładnie można

Lokalizację wrót i ich wielkość (dokładnie można

ocenić dopiero po odprowadzeniu)

ocenić dopiero po odprowadzeniu)



W przypadku przepukliny pachwinowej u mężczyzny -

W przypadku przepukliny pachwinowej u mężczyzny -

obecność jąder w mosznie

obecność jąder w mosznie

RÓŻNICOWANIE
PRZEPUKLIN W OKOLICY
PACHWINOWEJ

RÓŻNICOWANIE
PRZEPUKLIN W OKOLICY
PACHWINOWEJ



Powiększony węzeł chłonny

Powiększony węzeł chłonny

(zapalny lub nowotworowy)

(zapalny lub nowotworowy)



Ropień

Ropień



Tłuszczak

Tłuszczak



Wodniak jądra

Wodniak jądra



Niezstąpione jądro (wnętrostwo)

Niezstąpione jądro (wnętrostwo)



Tętniak tętnicy udowej

Tętniak tętnicy udowej



Żylak powrózka nasiennego

Żylak powrózka nasiennego



Żylak żyły odpiszczelowej

Żylak żyły odpiszczelowej

LECZENIE

LECZENIE



Lekarz pierwszego kontaktu

Lekarz pierwszego kontaktu

powinien

powinien

rozpoznać

rozpoznać

przepuklinę

przepuklinę

(lub ją podejrzewać

(lub ją podejrzewać

- tzw. przepukliny o rzadkiej lokalizacji

- tzw. przepukliny o rzadkiej lokalizacji

bywają bardzo trudne do rozpoznania)

bywają bardzo trudne do rozpoznania)



Potwierdzenie rozpoznania i

Potwierdzenie rozpoznania i

decyzja o

decyzja o

sposobie leczenia

sposobie leczenia

(również o rezygnacji z

(również o rezygnacji z

leczenia operacyjnego) należy do

leczenia operacyjnego) należy do

chirurga

chirurga



Leczenie przepuklin jest z zasady

Leczenie przepuklin jest z zasady

operacyjne

operacyjne

LECZENIE
ZACHOWAWCZE

LECZENIE
ZACHOWAWCZE



Tylko przepukliny wolne!

Tylko przepukliny wolne!



Małe dzieci - przepuklina pępkowa może ustąpić

Małe dzieci - przepuklina pępkowa może ustąpić

po leczeniu przylepcem (pachwinowa nie!)

po leczeniu przylepcem (pachwinowa nie!)



Osoby starsze, z poważnymi schorzeniami - gdy

Osoby starsze, z poważnymi schorzeniami - gdy

ryzyko zabiegu (znieczulenia oraz zmniejszenia

ryzyko zabiegu (znieczulenia oraz zmniejszenia

wydolności oddechowej) znacznie przewyższa

wydolności oddechowej) znacznie przewyższa

dolegliwości, uciążliwość i ryzyko powikłań samej

dolegliwości, uciążliwość i ryzyko powikłań samej

przepukliny

przepukliny



Pas przepuklinowy, unikanie wysiłku, zaparć i

Pas przepuklinowy, unikanie wysiłku, zaparć i

kaszlu

kaszlu

LECZENIE OPERACYJNE

LECZENIE OPERACYJNE



Ogólna nazwa:

Ogólna nazwa:

plastyka przepukliny

plastyka przepukliny



Istnieje kilkaset metod operacji przepuklin

Istnieje kilkaset metod operacji przepuklin

(zwłaszcza pachwinowych); obecnie stosuje się

(zwłaszcza pachwinowych); obecnie stosuje się

ich kilkanaście

ich kilkanaście

(m. in. Bassiniego, Girarda, Kirschnera-

(m. in. Bassiniego, Girarda, Kirschnera-

Postempskiego)

Postempskiego)



Żadna metoda nie daje 100% gwarancji, że nie

Żadna metoda nie daje 100% gwarancji, że nie

będzie nawrotu

będzie nawrotu



Nawroty zdarzają się w kilku - kilkunastu

Nawroty zdarzają się w kilku - kilkunastu

procentach przypadków

procentach przypadków



Ryzyko nawrotu zależy przede wszystkim od

Ryzyko nawrotu zależy przede wszystkim od

budowy tkanki łącznej oraz trybu życia chorego

budowy tkanki łącznej oraz trybu życia chorego

OBJAWY UWIĘŹNIĘCIA

OBJAWY UWIĘŹNIĘCIA



Nagłe wystąpienie bólu

Nagłe wystąpienie bólu



Przepuklina nie daje się odprowadzić

Przepuklina nie daje się odprowadzić



Bolesność przepukliny przy palpacji

Bolesność przepukliny przy palpacji



Z czasem mogą wystąpić objawy

Z czasem mogą wystąpić objawy

niedrożności przewodu pokarmowego

niedrożności przewodu pokarmowego

i zapalenia otrzewnej

i zapalenia otrzewnej

PRZEPUKLINA
UWIĘŹNIĘTA
– POSTĘPOWANIE

PRZEPUKLINA
UWIĘŹNIĘTA
– POSTĘPOWANIE



Od razu skierować chorego na ostry dyżur chirurgiczny

Od razu skierować chorego na ostry dyżur chirurgiczny



Ważne, by pacjent nic nie jadł i nie pił od chwili

Ważne, by pacjent nic nie jadł i nie pił od chwili

rozpoznania

rozpoznania

(opóźniłoby to operację; możliwa niedrożność

(opóźniłoby to operację; możliwa niedrożność

jelit)

jelit)



W ciągu kilku godzin od uwięźnięcia można podjąć próbę

W ciągu kilku godzin od uwięźnięcia można podjąć próbę

odprowadzenia - powinien to zrobić chirurg, mający duże

odprowadzenia - powinien to zrobić chirurg, mający duże

doświadczenie

doświadczenie

(przy odprowadzaniu “na siłę” istnieje

(przy odprowadzaniu “na siłę” istnieje

możliwość uszkodzenia ściany jelita lub wepchnięcia

możliwość uszkodzenia ściany jelita lub wepchnięcia

przepukliny do jamy brzusznej “

przepukliny do jamy brzusznej “

en bloc

en bloc

” wraz z uciskającym

” wraz z uciskającym

pierścieniem)

pierścieniem)



Odwlekanie operacji o kilkanaście godzin może grozić

Odwlekanie operacji o kilkanaście godzin może grozić

martwicą jelita

martwicą jelita



Stwierdzenie przy operacji zmian martwiczych stwarza

Stwierdzenie przy operacji zmian martwiczych stwarza

konieczność wycięcia zmienionego odcinka jelita lub sieci

konieczność wycięcia zmienionego odcinka jelita lub sieci

PO OPERACJI
PRZEPUKLINY

PO OPERACJI
PRZEPUKLINY



Wczesne uruchamianie pacjentów

Wczesne uruchamianie pacjentów

(zmniejsza ryzyko powikłań, nie grozi nawrotem)

(zmniejsza ryzyko powikłań, nie grozi nawrotem)



Pobyt w szpitalu - około 1 tygodnia

Pobyt w szpitalu - około 1 tygodnia



Zwolnienie z pracy - długość zależy od rodzaju

Zwolnienie z pracy - długość zależy od rodzaju

pracy i wielkości przepukliny

pracy i wielkości przepukliny



Unikanie wysiłków fizycznych angażujących

Unikanie wysiłków fizycznych angażujących

mięśnie brzucha - ok. 3-6 miesięcy (do 1 roku)

mięśnie brzucha - ok. 3-6 miesięcy (do 1 roku)

(czas potrzebny na wytworzenie pełnego zrostu

(czas potrzebny na wytworzenie pełnego zrostu

powięzi)

powięzi)



Po miesiącu (i w razie dolegliwości) kontrola

Po miesiącu (i w razie dolegliwości) kontrola

u chirurga

u chirurga

That’s all, folks...

That’s all, folks...