PRZEPUKLINY BRZUSZNE

PRZEPUKLINY BRZUSZNE

1.OGÓLNA DEFINICJA PRZEPUKLINY

Przepuklina- przemieszczenie trzew do nieprawidłowego uchyłka jamy ciała albo do sąsiedniej jamy ciała.

Zazwyczaj słowa „przepuklina” używa się do określenia przemieszczenia trzew jamy brzusznej poza jej granice przez ubytek w ścianie brzucha jest to wtedy przepuklina brzuszna zewnętrzna. Istnieje jednak wiele innych rodzajów przepuklin.

2. MECHANIZM POWSTAWANIA PRZEPUKLIN

Częste zwyżki ciśnienia w jamie brzusznej (wysiłek fizyczny, zaparcia, choroby układu pokarmowego)
Sprzyjające warunki anatomiczne (mniej wartościowa budowa tkanki łącznej)
Nagły jednorazowy wzrost ciśnienia wewnątrzbrzusznego, nawet bez predyspozycji anatomicznych.

3. ELEMENTY PRZEPUKLINY

4. WROTA PRZEPUKILNY

Miejsce zmniejszonego oporu
Naturalne otwory i kanały, przez które przechodzą struktury anatomiczne- takie jak naczynia, pnie nerwowe, powrózek nasienny, więzadło obłe macicy, odbytnica lub przełyk
Wtórne ubytki w ścianie brzucha
Blizny pooperacyjne i pourazowe
Miejsca o słabszej budowie mięśniowo-powięziowej

5. WOREK PRZEPUKLINY

Uchyłek rozciągniętej otrzewnej ściennej, uwypuklający się przez wrota na zewnątrz

Składa się z:

6. ZAWARTOŚĆ WORKA PRZEPUKLINOWEGO

Najczęściej część sieci większej lub pętle jelita cienkiego
Zawartość przepukliny może być różna-zależnie od położenia jej wrót.
W świetle worków przepukliny lub w ich ścianach (przepukliny ześlizgowe) znajdowano już prawie wszystkie narządy jamy brzusznej
Nigdy nie znaleziono jedynie trzustki

7. ODMIANY PRZEPUKLINY

Wolna- hernia libera (zawartość może swobodnie wracać do jamy brzusznej)
Przyrośnięta- hernia accreta (zrosty wskutek przewlekłego odczynu zapalnego; nie ma dysproporcji między średnicą wrót a zawartością)
Uwięźnięta- hernia incarcerata (wtłoczona nagle do worka zawartość o zbyt dużej objętości nie może cofnąć się przez wąskie wrota; ucisk może stać się przyczyną martwicy)

8. PODZIAŁ PRZEPUKLIN BRZUSZNYCH

Przepukliny brzuszne zewnętrzne (wrota w ścianie jamy brzusznej; narządy jamy brzusznej przemieszczają się poza jej granice anatomiczne, pozostając w worku z otrzewnej ściennej, pokrytym skórą)
Przepukliny przeponowe (wrota w obrębie przepony, narządy jamy brzusznej przemieszczają się do śródpiersia lub do jamy opłucnej)
Przepukliny brzuszne wewnętrzne (wrota pomiędzy narządami jamy brzusznej; worek przepuklinowy nie uwypukla się poza jamę brzuszną)

9. PODZIAŁ PRZEPUKLIN BRZUSZNYCH ZEWNĘTRZNYCH

A. Przepukliny o częstej lokalizacji:

B. Przepukliny o rzadkiej lokalizacji:

10. OBJAWY PRZEPUKLINY

Uwypuklenie- miękkie, cofające się
Często bez żadnych dolegliwości
Uczucie napięcia, pieczenie, ciągnący ból- głównie w czasie chodzenia i pracy fizycznej
Czasem zaparcia
Niekiedy lekarz wykrywa małą przepuklinę przy okazji badania z innego powodu
Zadawniona przepuklina nie daję się odprowadzić (hernia accreta) może powodować odparzenia skóry i odleżyny

11. BADANIE PRZEPUKLINY

Badamy chorego na stojąco i na leżąco. Dla uwidocznienia przepukliny pacjent napina brzuch lub kaszle.

*Oceniamy:

Okolicę, w której znajduje się przepuklina
Rozmiary worka przepuklinowego
Zawartość worka przepuklinowego
Odprowadzalność
Ewentualną bolesność
Lokalizację wrót i ich wielkość (dokładnie można ocenić dopiero po odprowadzeniu)
W przypadku przepukliny pachwinowej u mężczyzny- obecność jąder w mosznie

12. RÓŻNICOWANIE PRZEPUKLIN W OKOLICY PACHWINOWEJ

13. LECZENIE

Lekarz 1 kontaktu powinien rozpoznać przepuklinę (lub ją podejrzewać)
Potwierdzenie rozpoznania i decyzja o sposobie leczenia (również o rezygnacji z leczenia operacyjnego) należy do chirurga
Leczenie przepukliny jest z zasady operacyjne

14. LECZENIE ZACHOWAWCZE

Tylko przepukliny wolne
Małe dzieci- przepuklina pępkowa może ustąpić po leczeniu przylepcem (pachwinowa nie)
Osoby starsze z poważnymi schorzeniami- gdy ryzyko zabiegu (znieczulenie oraz zmniejszenia wydolności oddechowej) znacznie przewyższa dolegliwości, uciążliwość i ryzyko powikłań samej przepukliny
Pas przepuklinowy, unikanie wysiłku, zaparć i kaszlu

15. LECZENIE OPERACYJNE

16. OBJAWY UWIĘŹNIĘCIA

Nagłe wystąpienie bólu
Przepuklina nie daje się odprowadzić
Bolesność przepukliny przy palpacji
Z czasem mogą wystąpić objawy niedrożności przewodu pokarmowego i zapalenia otrzewnej

17. PRZEPUKLINA UWIĘŹNIĘTA- POSTĘPOWANIE

Od razu skierować chorego na ostry dyżur chirurgiczny
Ważne, by pacjent nic nie jadł i nie pił od chwili rozpoznania (opóźnia to operację; możliwa niedrożność jelit)
W ciągu kilku godzin od uwięźnięcia można podjąć próbę odprowadzenia- powinien to zrobić chirurg, mający duże doświadczenie (przy odprowadzaniu „na siłę” istnieje możliwość uszkodzenia ściany jelita lub wepchnięcie przepukliny do jamy brzusznej „en bloc” wraz z uciskającym pierścieniem)
Odwlekanie operacji o kilkanaście godzin może grozić martwicą jelita
Stwierdzenie przy operacji zmian martwiczych stwarza konieczność wycięcia zmienionego odcinka jelita lub sieci

18. PO OPERACJI PRZEPUKLINY

Wczesne uruchamianie pacjentów (zmniejsza ryzyko powikłań, nie grozi nawrotem)
Pobyt w szpitalu ok.1 tygodnia
Zwolnienie z pracy- długość zależy od rodzaju pracy i wielkości przepukliny
Unikanie wysiłków fizycznych angażujących mięśnie brzucha ok. 3-6 miesięcy(do 1 roku) [czas potrzebny na wytworzenie pełnego zrostu powięzi]
Po miesiącu (i w razie dolegliwości) kontrola u chrurga