O PROJEKTOWANIU

GRUPOWEGO

I OSOBISTEGO

TRENINGU TWÓRCZOŚCI

rozgrzewka

CZY MOŻNA TRENOWAĆ TWÓRCZOŚĆ?

Proces twórczy – jest to proces psychiczny, w
rezultacie którego podmiot dochodzi do
nowego i cennego wyniku

(proces – ruchliwość, zmiana nastawienia; reakcja – zdziwienie, akceptacja;

produkt – nowość i wartość)

Potoczna mitologia i elitarność twórczości

Demistyfikacja twórczości: zwyczajne operacje
poznawcze

Egalitarne podejście do twórczości: każdy może

Człowiek jest twórczy ze swej istoty

Warunki zaistnienia twórczego aktu

CELE TRENINGU

a)   

Przełamywanie barier

-         - percepcyjnych (fiksacja funkcjonalna);
-         - osłabianie wewnętrznej cenzury;
-         - rozwój twórczej samooceny;

- strategicznych (hamujących nawyków)

.

Budowanie motywacji
- ciekawość poznawcza;
- potrzeba naprawiania.

Rozwój twórczych zdolności

-         - abstrahowania;
-         - dokonywania skojarzeń;
-         - rozumowania dedukcyjnego;
-         - rozumowania indukcyjnego (analogie);
-         - myślenia metaforycznego;
-         - transformowania

CELE TRENINGU (CD)

a)   

Uczenie się heurystyk (zasad, strategii) twórczego

rozwiązywania
problemów:

-         - burzy mózgów;

-         - myślenia lateralnego („skoku w bok”)
-         - synektyki;
-         - analizy morfologicznej;
-         - „O!” heurystyki
-         - TROPu.
 
b) 

Dostarczenie uczestnikom szkolenia konstruktywnego

doświadczenia
grupowej współpracy w zakresach: komunikowania się,
formułowania
problemów zadaniowych i ich rozwiązywania w
oryginalny sposób.

Trening grupowy:

-

- umiejętności interpersonalne (współdziałanie,

porozumiewanie się,

klimat grupowy);

-        

TELETURNIEJ - JAK MIEĆ PO KOLEI W
GŁOWIE ?

.

KOLEJNOŚĆ BLOKÓW

(SUGEROWANA)

KOLEJNOŚĆ BLOKÓW

(PRZYPADKOWA)

a. Ćwiczenia – skok w bok
(heurystyka)
b. Ćwiczenia – burza mózgów
(heurystyka)
c. Twórcze zdolności (np. analogie)

d. Podsumowanie i informacje
zwrotne
e. Pora na wzajemne przedstawienie

f. Ćwiczenia – bariery i motywacje

g. Ćwiczenia – zaufanie i
współdziałanie
h. Ćwiczenia – komunikacja

i. Ćwiczenia – konstruktywna krytyka

e. Pora na wzajemne przedstawienie

g. Ćwiczenia – zaufanie i
współdziałanie
h. Ćwiczenia – komunikacja

f. Ćwiczenia – bariery i motywacje

b. Ćwiczenia – burza mózgów
(heurystyka)
a. Ćwiczenia – skok w bok
(heurystyka)
c. Twórcze zdolności (np. analogie)

i. Ćwiczenia – konstruktywna krytyka

d. Podsumowanie i informacje
zwrotne

PRACA W BLOKACH

1. Wprowadzenie do twórczości

a)    przedstawienie się trenerów;
b)   twórcza tożsamość uczestnika;
c) przedstawienie programu zajęć;
d) kontrakt.

Ćwiczenia: Z czym i po co tutaj przybyliśmy

vs. tworzenie nowej tożsamości

2. Integracja – twórczy trening zdolności interpersonalnych

a)  scalanie grupy (klimat grupowy);
b) bezpieczeństwo i współpraca;
c) porozumiewanie się;

- potem jako czujnik dla klimatu grupowego;
- należy pamiętać o kontakcie z „ciałem”.

Ćwiczenia: bricolage, kolektyw; rzeźbienie w g ... point

3. Przełamywanie barier i budowanie motywacji

a) bariery percepcyjne;
b) wewnętrzna cenzura;
c) samoocena;
d) bariery strategiczne.

Ćwiczenia: patrzenie umysłem Buddy, mój wewnętrzny
Adam Słodowy, odraczanie oceny

4. Budowanie motywacji

a) dostrzeganie różnorodności świata;
b)   próbujemy inaczej;
c)   rozwijanie intuicji.

Ćwiczenia: z dystansem, trochę fantazji, moje miejsce na Ziemi

5. Nabywanie podstawowych zasad, aby nie powstał kwas (heurystyki)

a)    „odroczenie oceny” - burza mózgów;
b)   „skok w bok” - myślenie lateralne;
c) „zamiana zwyczajnego na dziwne” – synektyka;
d) „tworzenie jako proces” – „O!” heurystyka, TROP.

ZBIERA SIĘ NA BURZĘ MÓZGÓW

I FAZA (20 min.), PROCES TWORZENIA POMYSŁÓW
1.

Ilość rodzi jakość (każdy pomysł może służyć jako inspiracja)

2.

Mniej niż zero krytyki I samokrytyki (pozytywnej ani

negatywnej)

3.

Liczą się wszystkie pomysły (nie rozważa się ich użyteczności)

4.

Rozwijaj pomysły z tablicy w idee (skojarzenia partnerów są

inspiracją)

5.

Jest tylko jeden autor – grupa

6.

Nie ma tu autorytetów, za wyjątkiem ks. Rydzyka, ale on nie

mógł przyjechać (egalitaryzm)

II FAZA (15 min.), PROCES OCENIANIA POMYSŁÓW
1.

Kategoryzacja pomysłów

2.

Ocena pod względem użyteczności oraz innych, wybranych

kryteriów

Osborn (1953) – „odroczone
wartościowanie” wyzwala kreatywność

Zadanie: kropki należy połączyć przy pomocy
najwyżej

TRZECH

odcinków bez odrywania

ołówka od kartki.

WIELOKROPEK DAJE WIELE DO MYŚLENIA

WIELOKROPEK DAJE WIELE DO MYŚLENIA

SKOK W BOK

problem

wzorzec działania

bezpośrednie
rozwiązanie

Strategia twórczego odskoku

analogia, przypadek,

prowokacja, odrzucenie

twórcze
rozwiązanie

zmiana wzorca

Strategia
bezpośrednia

De Bono (1970/1971) - nowy wgląd w zagadnienie

SYNEKTYKA

problem

wzorzec działania

bezpośrednie
rozwiązanie

Rozwiązywanie

problemu w innej

dziedzinie

twórcze
rozwiązanie

odejście w inną
dziedzinę

Strategia
bezpośrednia

Gordon (1961, 1980), „zamiana zwyczajnego na dziwne”

Przeniesienie

rozwiązań do problemu

wyjściowego

O! heurystyka

O

DKRYWANIE

PROBLEMU

O

DKRYWANIE

POMYSŁU

O

DKRYWANIE

ROZWIĄZANIA

O

DKRYWANIE

OCENY

a) Inwentarz cech b) Analogie i metafory c) Gra słów

d) 3 tak
i co należy rozwinąć

6. Ćwiczenie twórczych zdolności

a)   dokonywanie skojarzeń;
b)   abstrahowanie;
c)   transformowanie;
d)   rozumowanie indukcyjne (analogie);
e)   rozumowanie dedukcyjne;
f)    myślenie metaforyczne.

-       

   1. Co decyduje, że dane skojarzenia są nieoczekiwane?

-          2. Mednick i Mednick (1946) – odległe (stół – Rycerz, np.
Rycerze

Okrągłego Stołu) vs bliskie (stół – łyżka)

-        
Odległe skojarzenia dokonują się na podstawie, np..:
o       - powierzchownego podobieństwa bodźców (stół – wół);
o       - przypadkowego zetknięcia się („czujesz lakier?”);
o       - mechanizmu pośredniczenia
-         
Ten sam obiekt w dwóch różnych systemach odniesienia
(bisocjacja):
       treser – król ; mediator „lew” (lew – z cyrku, król zwierząt)

-         Wieloznaczność atrybutów poszczególnych pojęć:
       rycerz – stół; mediator okrągły (okrągły – znaczenie dosłowne i

przenośne)

DOKONYWANIE SKOJARZEŃ

Ćwiczenia: łańcuch vs. rozgwiazda, transpozycje, gra słów
1) Najprostsza prezentacja; 2) zasada; 3) ćwiczenie z rozwiązaniem problemu

Ci, którzy niszczą lasy,

zabijają nie tylko drzewa

-       

   1. „Zwracanie uwagi na niektóre cechy obiektów, a

ignorowanie

reszty” (przy formułowaniu problemu –

Einstein 55 minut)
-         
2. Analiza funkcjonalna – jeśli wychodzimy od typowego
obiektu, trudno

wynaleźć coś nowego; należy wyabstrahować

jego funkcje i wykreować nowy obiekt

ABSTRAHOWANIE

Ćwiczenia: chińska encyklopedia; inwentarz cech; analiza funkcjonalna

TRANSFORMOWANIE

Zmienianie wszystkich lub niektórych cech obiektu

tak, aby jego końcowa postać różniła się od

postaci wyjściowej.

a) Zmienić wymiary? Powiększyć? Zmniejszyć?
b) Zmienić czas?
c)

Zmienić koszty? (behawioralne i materialne)

d) Zastosować inaczej? (użyć zupełnie do innych celów)
e) Przystosować do nowej funkcji?
f)

Zmodyfikować? Nadać nową formę? Zmienić parametry

zmysłowe?

g) Odwrócić rolę? Zmienić kolejność?
h) Zestawić, kombinować, łączyć?
i)

Wprowadzić nowe elementy?

Ćwiczenia: pytania modyfikujące

Ćwiczenia: winda wyobraźni; pastisz

MYŚLENIE DEDUKCYJNE

 Rozumowanie sylogistyczne leży u podstaw wielu zadań związanych
z twórczością, np. przewidywanie konsekwencji

Sylogizm konsekwentny – za podstawę przyjęcia wniosku uznaje jego wynikanie
z przesłanek
(przed Einsteinem wielu uczonych wiedziało o efekcie Michelsona,
który nie zgadzał się z paradygmatem fizyki nierelatywistycznej)

Twórcze rozumowanie jest kompletne – wyciągnięte są wszystkie wnioski
tkwiące implicite w przesłankach (sylogizmy naturalne)

Twórcze rozumowanie jest hipotetyczne (co by było gdyby przesłanka była
prawdziwa – co by było gdybym był promieniem świetlnym)

MYŚLENIE INDUKCYJNE

 Polega na wyciąganiu wniosków z niepełnego zbioru danych
(transfer wiedzy – uzupełnianie serii, klasyfikowanie, wnioskowanie z analogii)

ANALOGIA – WSPÓLNOTA WIELU CECH
 
A:B :: C:D
człon porównywany (obiekt) - człon porównujący (nośnik)
 
Bezpieczna prezerwatywa jest jak (analogie) - szczelna tama, niezdobyta twierdza

Gdyby życie było tak proste,

jak korzystanie z Yahoo

Ćwiczenia: analogia trafna, analogia nośna

METAFORYZOWANIE

Polega na odniesieniu jednej rzeczy (obiektu) w terminach właściwych
zupełnie innej rzeczy (nośnik)

Duża agencja – WP, mała agencja – Ghandii

Funkcje metafory:
1) nowe informacje dla zrozumienia obiektu (efekt nowości, zaskoczenia)
2) złożony obiekt w terminach właściwych czemuś prostszemu

Ćwiczenia: identyfikacja z przedmiotem, reanimacja umarłych metafor

7. Wszystko dobre, co się dobrze kończy

a)    podsumowanie doświadczeń;
b)   sesja informacji zwrotnych.