MODEL POPYTU

GLOBALNEGO

Założenia

• Model popytu globalnego jest modelem

keynesowskim

• Popyt globalny wpływa na wielkość podaży
• W gospodarce istnieją niewykorzystane

czynniki wytwórcze

• Produkcja mniejsza od produkcji

potencjalnej

• Krótki okres
• Stały poziom cen

Model popytu globalnego

Suma wydatków na dobra finalne = PKBcr =AD

AD = C + I + G + X – Z
C – konsumpcja (wydatki gospodarstw domowych)
I – inwestycje (wydatki przedsiębiorstw)
G – wydatki rządowe na zakup dóbr i usług
X – eksport
Z – import

(X-Z) – eksport netto

Model popytu globalnego

Konsumpcja:
C= Ca + KSK (1-t) Y

Ca – autonomiczny popyt konsumpcyjny

(niezależny od wartości bieżącego dochodu)

KSK – krańcowa skłonność do konsumpcji,

część jednostki dochodu przeznaczona na
konsumpcję

KSK = ∆ C / ∆ Y

KSK є [0,1]

Model popytu globalnego

Konsumpcja:
C= Ca + KSK (1-t) Y

t – stopa podatkowa (cześć dochodu

przekazywana państwu w formie podatków =
∆ T / ∆ Y

KSO – krańcowa skłonność do oszczędzania
KSO = ∆ S / ∆ Y

KSO є [0,1]

KSK + KSO = 1

Krzywa Laffera

krzywa obrazuje zależność między stopą podatkową a
wpływami z podatków

T

t

Kształt krzywej wynika z:
a)Tendencji do unikania podatków (przechodzenia do szarej strefy)
b)Zmniejszeniu produkcji (w związku z większymi obciążeniami
podatkowymi)

Model popytu globalnego

dochód

podatki

Dochód
rozporządzalny

konsumpcj
a

oszczędno
ści

t

1-t

KSK

KSO

Model popytu globalnego

I = I

A

– inwestycje są autonomiczne (niezależne

od dochodu)

G = G

A

– wydatki rządowe na zakup dóbr i usług

są autonomiczne

X = X

A

– eksport jest autonomiczny

Z = KSZ * Y

KSZ – krańcowa skłonność do importu ∆ Z / ∆ Y

Model popytu globalnego

dochód

podatki

Dochód
rozporządzalny

konsumpcj
a

oszczędno
ści

t

1-t

KSK

KSO

import

KSZ

Model popytu globalnego

AD = C

A

+ KSK (1-t) Y + I

A

+ G

A

+ X

A

– KSZ •Y

AD = Y

Układ
równań

AD

Y

Linia 45⁰

Krzywa popytu

AD

0

Y

0

Model popytu globalnego

Y = Ca + KSK (1-t)Y + I + G + X – KSZY
...
Y = ( Ca+I+G+X) • 1/(1-KSK(1-t)+KSZ)

1/(1-KSK(1-t)+KSZ) to mnożnik

Mnożnik informuje o ile wzrośnie produkcja, przy

wzroście autonomicznego popytu o jednostkę

ΔY/ΔCa, ΔY/ΔI,

ΔY/ΔG, ΔY/ΔX,

Model popytu globalnego

Mnożnik zrównoważonego budżetu oznacza

sytuację w której wzrost wydatków państwa,

któremu towarzyszy identyczny wzrost podatków

powoduje wzrost popytu globalnego i produkcji

(wydatki rządowe są multiplikowane przez efekt

mnożnikowy, oddziaływanie podatków jest

zmniejszone poprzez wpływ na oszczędności)

Saldo budżetu państwa: T – (G+B) = tY – (B+G)
Saldo handlu zagranicznego: X – Z = X - KSZY

Model popytu globalnego w gospodarce

zamkniętej bez udziału państwa

I=S
S= - Ca + KSO•Y

Układ
równań

Równowaga między inwestycjami a oszczędnościami wynika:

Według
keynesistów

Według klasyków

AD = C+I

Y=C+S

Jeżeli AD=Y

to I=S

r
*

r* - stopa procentowa banków
komercyjnych

S,I

S

I

S

I

Y

S,I

Paradoks zapobiegliwości

Zmiana planowanych oszczędności
(oszczędności autonomicznych) nie wpływa
na realne oszczędności, które są zawsze
równe inwestycjom

Wpływ składników popytu
globalnego na produkcję

• C

A

, I

A

, G

A

, X

A

przesuwają funkcję popytu

równolegle w górę zwiększając wielkość
produkcji

• KSK zwiększa kąt nachylenia krzywej popytu

do płaszczyzny podstawy zwiększając wartość
produkcji

• t, KSZ zmniejszają kąt nachylenia krzywej

popytu do płaszczyzny podstawy zmniejszając
wartość produkcji (automatyczne stabilizatory
gospodarki)

Model popytu globalnego

AD

Y

Linia 45

Krzywa popytu (ceteris
paribus)

AD

0

Y

0

￪ Ca, ￪ I, ￪ G,
￪ X

￪ t, ￪ KSZ, ￪
KSK

Model popytu globalnego

Państwo za pomocą ekspansywnej polityki
fiskalnej (wzrost wydatków rządowych na
zakup dóbr i usług lub spadek stopy
podatkowej) pobudzając popyt globalny
zwiększa wartość produkcji a tym samym
zwiększa zatrudnienie i obniża bezrobocie.

Zadanie 1

W gospodarce zamkniętej, bez udziału państwa:

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 40)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,6)

Inwestycje

(I=20)

a) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję
b) Oblicz wielkość realnych oszczędności
c) Wyznacz graficznie współrzędne równowagi

AD=Y

Zadanie 2

W gospodarce zamkniętej

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 20)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=40)

Wydatki rządowe

(G=30)

Stopa podatkowa

(t=0,2)

a) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję
b) Oblicz saldo budżetu jeśli transfery B=10

Zadanie 3

W gospodarce zamkniętej

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 10)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=10)

a)

Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję

Wydatki rządowe

(G=20)

Stopa podatkowa

(t=0,2)

b) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję

a)

Oblicz saldo budżetu jeśli transfery B=10

Zadanie 4

W gospodarce otwartej

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 10)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=20)

Eksport (X=50)
Krańcowa skłonność do importu

(KSZ=0,1)

a) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję
b) Oblicz saldo handlu zagranicznego

Zadanie 5

W gospodarce otwartej

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 10)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=10)

a) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję

Eksport (X=10)
Krańcowa skłonność do importu

(KSZ=0,1)

b) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję

Zadanie 6

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 40)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=30)

Wydatki rządowe

(G=20)

Stopa podatkowa

(t=0,2)

Eksport (X=50)
Krańcowa skłonność do importu

(KSZ=0,1)

a) Oblicz wielkość popytu globalnego i produkcję
b) Jeżeli B=10 0blicz saldo budżetu państwa
c) Oblicz saldo handlu zagranicznego

Zadanie 7

Autonomiczny popyt konsumpcyjny (Ca = 40)
Krańcowa skłonność do konsumpcji

(KSK=0,8)

Inwestycje

(I=30)

a) Oblicz wielkość faktycznych oszczędności i produkcji
b) Autonomiczny popyt konsumpcyjny wzrósł do 60,

oblicz wielkość produkcji i faktycznych oszczędności

c) Autonomiczny popyt konsumpcyjny spadł do 20,

oblicz wielkość produkcji i faktycznych oszczędności