Sandra Conradi

Joanna Klimek

Jeden Obywatel Polski = 20.037 zł

Leszek Balcerowicz = redukcja

zadłużenia

Warszawa = licznik długu publicznego

Dług publiczny -

uregulowania prawne w

Polsce



w konstytucji RP znalazł się zapis dotyczący

limitu długu publicznego (ewenement na

skalę światową)

niedopuszczalne jest zaciąganie pożyczek

lub udzielanie gwarancji, w

następstwie których

dług publiczny przekroczy

3

/

5

wartości rocznego PKB

Historia długu publicznego w
Polsce

- odziedziczenie długu publicznego

(ponad 80% PKB) w latach 90'

- był to głównie dług zagraniczny,

wzrastający w latach 80' poprzez
niespłacone odsetki

- krajowy dług publiczny - niewielki
- silny spadek relacji długu do PKB w

latach 90'

Spadek relacji długu do PKB
w latach 90’ spowodowany:

* ograniczeniu skali deficytów

budżetowych do ok.3% PKB

* szybkiemu wzrostowi gospodarczemu
* wzmocnieniu się złotego
* redukcji zadłużenia zagranicznego Polski

Przyczyny szybkiego przyrostu

długu publicznego w ciągu

ostatnich 3 lat



Kryzys gospodarczy na świecie i spowolnienia

gospodarcze w Polsce -

spadek wpływów z podatków

i wzrost wydatków (np. na zasiłki dla bezrobotnych).



Obniżki podatków i składek przez poprzedni rząd.

Nie towarzyszyło jej proporcjonalne obniżenie

wydatków publicznych, a w efekcie olbrzymią dziurę

budżetową trzeba łatać pożyczkami oraz

przychodami z prywatyzacji.



W relacji do PKB nasz dług publiczny był

najniższy w

2000

roku (37,6%) i od tego czasu dość

systematycznie rośnie.

W tym roku zbliży się do

poziomu 55%.

Jaki jest bezpieczny poziom
długu i deficytu?

Im mniejszy dług

(dług publiczny to suma

pożyczek zaciągniętych w przeszłości przez
rząd, samorządy i inne instytucje publiczne)

i

deficyt

(deficyt finansów publicznych to

różnica pomiędzy wydatkami i dochodami
rządu, samorządów i innych instytucji
publicznych w danym roku)

tym lepiej.

Bezpieczny poziom długu –
czy trudno podać konkretne
wartości?

przykłady:

Wielka Brytania:

rok 2010 – 12%PKB, dług publiczny 79,1% PKB

-

Jedno z najbardziej rozwiniętych państw,

-

Od kilkuset lat, regularnie spłaca swoje długi

Bezpieczny poziom długu –
czy trudno podać konkretne
wartości?

Łotwa

dług publiczny48,5% PKB, deficyt 8,6% PKB

- Relatywnie biedny kraj
- Istniejący na mapach dopiero od 20 lat

Rumunia

dług publiczny - 30,5% PKB, deficyt 8% PKB

- Brak spłaty zadłużenia w latach 1933-1958,

1981-1983 i 1986

WAŻNE! -

Wpierw staraj się zatrzymać

przyrost długu, by móc rozpocząć jego
efektywną spłatę!

Przykładami dla Polski są:

Chile

(1989-1998 redukcja długu publicznego z 46,8% do

12,9% PKB),

Turcja

(2001-2007 redukcja z 77,6% do 39,4% PKB),

Bułgaria

(1996-2007 redukcja z 96,4% do 18,7%

PKB),

RPA

(1998-2008 redukcja z 57,2% PKB do 22,5% PKB)

W głównej mierze znaczenie ma redukcja

wydatków oraz wzrost PKB!

WNIOSKI

1. Ponad połowa spadku relacji długu publicznego

do PKB w krajach rozwijających się:

szybki wzrost PKB, ok. 1/3 – zmniejszenie

deficytu finansów publicznych.

2. Trwały spadek deficytu finansów publicznych:

70% z redukcji wydatków publicznych, 30% ze

wzrostu podatków.

3. W krajach rozwiniętych niemal cała redukcja

długu publicznego w relacji do PKB wynikała

ze:

spadku deficytu finansów publicznych

(spadek wydatków i wzrost podatków).

Podsumowanie

Tendencje zmian w strukturze długu:



wzrost udziału długu krajowego w długu

ogółem



spadek udziału zagranicznego w całości

długu publicznego (skutek konwersji)



koncentracja długu w rękach krajowego

sektora pozabankowego i inwestorów
zagranicznych



spadek udziału sektora bankowego w

finansowaniu długu

Negatywne skutki

nadmiernego zadłużenia:



postrzeganie Polski jako kraju o podwyższonym ryzyku

oraz negatywny wpływ na poziom i zmienność stóp

procentowych i kursów walutowych,



negatywne następstwa przekroczenia przez Polskę

kryterium z Maastricht dotyczące długu sektora

general government, oznaczające opóźnienie

planowanego przez Polskę wejścia do strefy euro,



negatywne następstwa przekroczenia przez relację długu

publicznego do PKB progów ostrożnościowych 50% i 55%,

jak również konstytucyjnego limitu 60%,



wypieranie kapitału prywatnego w dostępie do

oszczędności krajowych,



niebezpieczeństwo, że duże potrzeby pożyczkowe

państwa natrafią na barierę popytu na rynku finansowym,



możliwość powstania kryzysu zadłużenia i częściowej lub

całkowitej utraty zdolności do terminowej obsługi długu.