Środki krwiozastępcze

Fizjologia



Całkowita zawartość wody w

organizmie:

Ilość wody w organizmie zależy od płci, wieku, budowy ciała.
U noworodków stanowi ona 70-80% masy ciala, u mężczyzn

55%, a u kobiet 45%.

TBW – total body water ( np. dla 70 kg mężczyzny -38,5l)

Zakres indywidualnej zmienność w zakresie TBW jest dość

szeroki.

Im w organizmie więcej tkanki tłuszczowej, tym

zawartość wody jest mniejsza; im ktos starszy, tym

bardziej „suchy”.



Płyn zewnątrzkomórkowy (ECF- extracellular

fluid)-

stanowi 1/3 objętości, 20% wagi ciała



Płyn wewnątrzkomórkowy (ICF- intracellular

fluid)-

2/3 objętości, 40% (30%) wagi



Istnieje także niewielki kompartment obejmujący płyn

przestrzeni transcellularnej. Składa się z wydzielin z

przewodu pokarmowego, tchawicy, oskrzeli, układu

wydzielniczego nerek, gruczołów, oraz z płynu

mózgowo-rdzeniowego i cieczy wodnistej oka.

Zapotrzebowanie na płyny:

Dzienne zapotrzebowanie na wodę u zdrowego człowieka,
ważącego 70 kg wynosi 2500ml.

Przyjmowanie

płynów:



Napoje



Części składowe

pożywienia



Woda oksydacyjna

pozyskana w

procesach

przemiany materii

( ok. 300ml)

Wydalanie wody:



z moczem (600-1600

ml/24h)



przewód pokarmowy( 200-

300ml/24h)



Niewyczuwalna perspiracja

-utrata wody przez skórę i

płuca(900ml z czego 200-

400ml przez skórę, 400-

600ml przez płuca)

Perspiracja wzrasta o

500ml z każdym stopniem

Celsjusza powyżej 38 st.

temp. Ciała, a także w

gorącym pomieszczeniu.

Płyny stosowane w płynoterapii:

Krystaloidy



Roztwory elektrolitowe



Roztwory niskocząsteczkowych węglowodanów

Sztuczne koloidy



Hydroksyetylowana skrobia(HES)



Dekstran



Roztwory żelatyny

Roztwory krystaloidów:

Najważniejszymi krystaloidami w praktyce klinicznej są:



Zbilansowane płyny wieloeletrolitowe



Izotoniczny roztwór 0,9% NaCl, sól flzjologiczna



Płyn Ringera



Roztwór Ringera w 5% glukozie



5% glukoza

Krystaloidy mogą swobodnie dyfundować przez błonę

naczyń włosowatych. Tylko 1/3 ich objętości pozostaje w

obrębie naczyń.

W zależności od składu krystaloidy są izotoniczne,

hipotoniczne, hipertoniczne względem osocza.

Natrium chloratum 0,9%

Skład:



Natrium chloratum 9,0 g



Agua pro iniectione ad 1000ml

Wskazania:



Uzupełnienie chlorku sodu i wody w
organizmie

Przeciwwskazania:



Przewodnienie

Płyn fizjologiczny
wieloelektrolitowy
izotoniczny

Skład:



Natrium chloratum 5,75 g



Natrium aceticum 2,79 g



Natrium citricum 0,79 g



Calcium chloratum 0,20 g



Kalium chloratum 0,38 g



Magnesium chloratum 0,09 g



Agua pro iniectione ad 1000ml

Wskazania:



Uzupełnienie wody i elektrolitów

Przeciwwskazania:
Niewydolność nerek, krążenia, obrzęk płuc

Solutio Ringeri

Skład:



Natrium chloratum 8,6 g



Kalium chloratum 0,30 g



Calcium chloratum 0,243 g



Agua pro iniectione ad 1000ml

Wskazania:



Odwodnienie

Przeciwwskazania:



Niewydolność nerek



Niewydolność krążenia



Hipernatremia



Obrzęk płuc

5% roztwór glukozy



Zawiera 50g glukozy w 1 l wody



Jest to roztwór hipotoniczny (253mOmol/l) względem

osocza; pH=4,5



Glukoza zostaje zmetabolizowana dając 200kcal; wtedy

roztwór nie zawiera żadnych osmotycznie czynnych

substancji.



5% roztwór glukozy nie jest odpowiedni do uzupełniania

izotonicznych strat płynu z przestrzeni

zewnątrzkomórkowej.



Stosowana do uzupełniania niewielkich strat płynów

bezelektrolitowych



Podanie dużej ilości 5% glukozy prowadzi do

hemodylucji; objętość płynu zewnątrz- i

wewnątrzkomórkowego wzrasta a maleje stężenie sodu

w surowicy.

Roztwory koloidów



Są to wielkocząsteczkowe substancje

służące do zastępowania osocza i

wyrównywania strat objętości

wewnątrznaczyniowej



Wytwarzają ciśnienie onkotyczne tzn. mają

zdolność do wiązania pewnej ilości wody



W przeciwieństwie do krystaloidów nie

przechodzą swobodnie przez błony,

dlatego pozostają dłużej w obrębie naczyń

Koloidy sztuczne:



Hydroksyetylowana skrobia (HES)



Dekstran



żelatyna

Dekstran



Wiążą na swojej powierzchni duże
ilości wody



Zwiększają odkształcalność
erytrocytów



Działają antyagregacyjnie



Upośledzają tworzenie się skrzepu

Działania niepożądane



Reakcje alergiczne – skórne, nudności,

wymioty, wstrząs anafilaktyczny



Dysfunkcje nerek, płuc, skaza krwotoczna

profilaktycznie stosuje się preparat – Promit

(blokuje przeciwciała p/ dekstranom) – 20 ml

powoli a po 10 min wlew dekstranu. Jeżeli

przerwa w podawaniu dłuższa niż 48 godzin to

ponownie przed wlewem podać Promit

Zastosowanie:



Hipowolemie



Zakrzepy żylne, zatory płucne



Zaburzenia mikrokrążenia

Hydroksyetyloskrobia -HES

Działanie:



Nieznaczny efekt objętościowy



Zwiększa odkształcalność erytrocytów



Zmniejsza lepkość krwi



Działa antyagregacyjnie

Ma wiele działań niepożądanych
Bezpiecznie można go stosować jednorazowo:



Zapaść



W celu poprawy mikrokrążenia



Zapobieganie zakrzepom w grupach ryzyka

( po zabiegach operacyjnych)

Ocena równowagi płynowej.



Ocena objętości płynu:



Ciśnienie tętnicze krwi i częstość akcji serca

( również reakcja ortostatyczna)



Napięcie skóry



Wilgotność błon śluzowych



Wielkość diurezy

Uzupełnienie objętości płynów w
stanach nagłych.



Utrata krwi doprowadza do centralizacji

krążenia. Skurcz naczyń początkowo maskuje

rzeczywisty rozmiar utraty objętości

wewnątrznaczyniowej. (nawet utrata 20% krwi

krążącej może być tolerowana w pozycji leżącej).



Dochodzi także do przesunięcia wody ze

śródmiąższu do naczyń oraz białek z przestrzeni

zewnątrznaczyniowej do światła naczyń. Jest

przywrócona objętość śródnaczyniowa, ale nie

zawartość erytrocytów.



Gdy objętość utraconej krwi nie zostanie

uzupełniona stężenie Hgb i Htc początkowo nie

zmienią się. Dopiero po kliku godz. po

przesunięciu płynu śródmiąższowego dojdzie do

obniżenia wartości.



Gdy podamy środki zwiększające objętość

osocza lub zbilansowane roztwory elektrolitowe,

to stężenia Hgb i Htc natychmiast się obniżą.



Straty objętości krwi można wyrównywać

koloidami/ krystaloidami aż do obniżenia

wartości Htc do 25-30%, o ile r-cje

kompensacyjne są prawidłowe.

Koloidy czy krystaloidy?



Sztuczne koloidy można stosować w

ograniczonych utratach krwi, ale ich

nadmierna podaż może spowodować obrzęk

płuc



Krystaloidy mogą również służyć do

wyrównywania niewielkiej ilości straty krwi,

jednak musza być podawane w stosunku 4:1



Roztwory bezelekrtolitowe np. Glukoza nie

nadają się do wyrównywania objętości