Flotacja

Flotacja



Fizykochemiczne podstawy procesu.

Fizykochemiczne podstawy procesu.

Zwil-

Zwil-

żalność ciał stałych.

żalność ciał stałych.

Hydrofobowość

Hydrofobowość



Odczynniki flotacyjne

Odczynniki flotacyjne

- zbierające (kolektory)

- zbierające (kolektory)

- pianotwórcze (spieniacze)

- pianotwórcze (spieniacze)

- regulujące

- regulujące

(modyfikatory)

(modyfikatory)



Klasyfikacja Eigelesa

Klasyfikacja Eigelesa



Maszyny flotacyjne

Maszyny flotacyjne

Istota flotacji

Istota flotacji

ziarno płonne (hydrofilne)

ziarno płonne (hydrofilne)

ziarno hydrofobowe

ziarno hydrofobowe

pęcherzyk gazowy

pęcherzyk gazowy

woda

woda

ziarno zrostu

ziarno zrostu

Ciało

Ciało

hydrofiln

hydrofiln

e

e

Ciało

Ciało

hydrofob

hydrofob

owe

owe

WOD

WOD

A

A



pęcherzyk

pęcherzyk

ziarno

ziarno

Kąt

Kąt

zwilżania

zwilżania

woda

woda

Kąt zwilżania a hydrofobowość

Kąt zwilżania a hydrofobowość

powierzchni minerału

powierzchni minerału

Ciała hydrofobowe (nie

Ciała hydrofobowe (nie

zwilżalne) :

zwilżalne) :

Kąt zwilżania

Kąt zwilżania





> 0

> 0

cos

cos





<1

<1

Ciała hydrofilne (zwilżalne) :

Ciała hydrofilne (zwilżalne) :

Kąt zwilżania

Kąt zwilżania





= 0

= 0

cos

cos





=1

=1

Silnie hydrofobowe

Średnio

hydrofobowe

Słabo hydrofobowe Hydrofilne

substancja



substancja



substancja



substancja

Parafina,

C

n

H

2n+2

110

Minerały

siarczkowe 44

 -0 Fluoryt,

CaF

2

10-13

Gips,
CaSO

4

2H

2

O

Teflon, C

2

F

4

112

Węgiel

kamienny

36 -0

Scheelit,

CaWO

4

9

Dolomit

CaMg(CO

3

)

2

Siarka, S

86

Ilmenit

24

Diament, C

8

Kwarc SiO

2

Grafit, C

86

Kasyteryt

32

Złoto, Au

7

Kalcyt,

CaCO

3

Molibdenit

75

Baryt,

BaSO

4

6

Hematyt,

Fe

2

O

3

Wartości kąta zwilżania dla wybranych

Wartości kąta zwilżania dla wybranych

substancji

substancji





-

-

k

k

ą

ą

t zwil

t zwil

ż

ż

ania

ania





s/g

s/g

-

-

napi

napi

ę

ę

cie powierzchniowe na granicy faz

cie powierzchniowe na granicy faz

cia

cia

ł

ł

o sta

o sta

ł

ł

e-gaz

e-gaz





s/c

s/c

-

-

napi

napi

ę

ę

cie powierzchniowe na granicy faz

cie powierzchniowe na granicy faz

cia

cia

ł

ł

o sta

o sta

ł

ł

e-woda

e-woda





c/g

c/g

-

-

napi

napi

ę

ę

cie powierzchniowe na granicy faz

cie powierzchniowe na granicy faz

woda-gaz

woda-gaz

 

 

Hydrofobowo

Hydrofobowo

ść substancji

ść substancji

zwi

zwi

ą

ą

zana jest z k

zana jest z k

ątem

ątem

zwilżania. Jedną z teorii wiążących te dwa

zwilżania. Jedną z teorii wiążących te dwa

pojęcia jest zależność Younga, w której kąt

pojęcia jest zależność Younga, w której kąt

zwilżania jest wynikiem bilansu energii

zwilżania jest wynikiem bilansu energii

międzyfazowych

międzyfazowych









faz tworz

faz tworz

ą

ą

cych uk

cych uk

ład ciało

ład ciało

stałe(s)-gaz(g)-ciecz(c).

stałe(s)-gaz(g)-ciecz(c).

Wychodz

Wychodz

ą

ą

c z warunku

c z warunku

wzajemnego równowa

wzajemnego równowa

ż

ż

enia si

enia si

ę

ę

si

si

ł

ł

na granicach

na granicach

faz, warto

faz, warto

ść

ść

k

k

ą

ą

ta zwil

ta zwil

ż

ż

ania wynosi:

ania wynosi:





s/g

s/g

=

=





s/c

s/c

+

+





c/g

c/g

cos

cos





(r

(r

ó

ó

wnanie Younga)

wnanie Younga)

Praca

Praca

adhezji

adhezji

cieczy do powierzchni cia

cieczy do powierzchni cia

ł

ł

a sta

a sta

ł

ł

ego:

ego:

W

W

a

a

=

=





s/g

s/g

+

+





c/g

c/g

-

-





s/c

s/c

 

 

W

W

a

a

=

=





c/g

c/g

(1 + cos

(1 + cos





)

)

Praca

Praca

kohezji

kohezji

cieczy:

cieczy:

W

W

c

c

= 2

= 2





c/g

c/g

cia

cia

ł

ł

o jest hydrofobowe je

o jest hydrofobowe je

ś

ś

li W

li W

a

a

< W

< W

c

c

cia

cia

ł

ł

o jest hydrofilne (dobrze zwil

o jest hydrofilne (dobrze zwil

ż

ż

one

one

przez wod

przez wod

ę

ę

) je

) je

ś

ś

li W

li W

a

a

> W

> W

c

c





g

/

c

g

/

c

c

a

2

cos

1

W

W











1

W

W

2

cos

c

a







 

 

Dla cia

Dla cia

ł

ł

naturalnie hydrofobowych:

naturalnie hydrofobowych:

 

 

(grafit, siarka rodzima, talk,

(grafit, siarka rodzima, talk,

molibdenit)

molibdenit)

e

a

H

a

d

a

a

W

W

W

W







- praca adhezji wynikaj

- praca adhezji wynikaj

ą

ą

ca z oddzia

ca z oddzia

ł

ł

ywa

ywa

ń

ń

si

si

ł

ł

dyspersji

dyspersji

- praca adhezji wynikaj

- praca adhezji wynikaj

ą

ą

ca z oddzia

ca z oddzia

ł

ł

ywa

ywa

ń

ń

poprzez wi

poprzez wi

ą

ą

zania wodorowe

zania wodorowe

- praca adhezji wynikaj

- praca adhezji wynikaj

ą

ą

ca z oddzia

ca z oddzia

ł

ł

ywa

ywa

ń

ń

elektrosta-tycznych

elektrosta-tycznych

d

a

W

e

a

W

H

a

W

0

W

H

a



c

d

a

a

W

W

W





Mi

Mi

ę

ę

dzy cz

dzy cz

ą

ą

steczkami wody a powierzchni

steczkami wody a powierzchni

ą

ą

cia

cia

ł

ł

a

a

sta

sta

ł

ł

ego mog

ego mog

ą

ą

wyst

wyst

ę

ę

powa

powa

ć

ć

ró

ró

ż

ż

ne oddzia

ne oddzia

ływania

ływania

składające się na pracę adhezji

składające się na pracę adhezji

:

:

0

W

e

a



,

2

W

d

s

d

a









d

O

H

2

Dla granicy faz cia

Dla granicy faz cia

ło

ło

sta

sta

ł

ł

e-woda

e-woda

praca adhezji

praca adhezji

wynikaj

wynikaj

ą

ą

ca z oddzia

ca z oddzia

ł

ł

ywa

ywa

ń

ń

si

si

ł

ł

dyspersji

dyspersji

wynosi

wynosi

:

:

,

,

d

s





d

O

H

2

Składowe napięcia

Składowe napięcia

powierzchniowego wody i ciała

powierzchniowego wody i ciała

stałego

stałego

wynikaj

wynikaj

ą

ą

ce

ce

z oddzia

z oddzia

ływań dyspersyjnych

ływań dyspersyjnych

Wszystkie cia

Wszystkie cia

ła

ła

sta

sta

ł

ł

e by

e by

ł

ł

yby hydrofobowymi,

yby hydrofobowymi,

gdyby mi

gdyby mi

ędzy nimi a

ędzy nimi a

wod

wod

ą

ą

wyst

wyst

ępowały wyłącznie

ępowały wyłącznie

oddzia

oddzia

ł

ł

ywania dyspersyjne

ywania dyspersyjne

•

Oddzia

Oddzia

ły

ły

wania mi

wania mi

ę

ę

dzy dwoma obiektami

dzy dwoma obiektami

,

,

w tym

w tym

mi

mi

ędzy ziarnem mineralnym i pęcherzykiem gazu

ędzy ziarnem mineralnym i pęcherzykiem gazu

(niezależnie czy się stykają) mają charakter

(niezależnie czy się stykają) mają charakter

elektryczny.

elektryczny.

•

Wprowadzenie do wody jakiejkolwiek substancji

Wprowadzenie do wody jakiejkolwiek substancji

stałej, ciekłej czy gazowej powoduje zmiany na

stałej, ciekłej czy gazowej powoduje zmiany na

granicy faz. Dochodzi do wytworzenia się

granicy faz. Dochodzi do wytworzenia się

elektrycznej warstwy podwójnej

elektrycznej warstwy podwójnej

(ewp)

(ewp)

:

:

•

na powierzchni ciała

na powierzchni ciała

znajdującego się w

znajdującego się w

wodzie tworzy się warstwa ładunku

wodzie tworzy się warstwa ładunku

elektrycznego, która jest neutralizo-wana w

elektrycznego, która jest neutralizo-wana w

drugiej warstwie - bezpośrednio sąsiadującej z tą

drugiej warstwie - bezpośrednio sąsiadującej z tą

pierwszą, ale znajdującej się już w otaczającej

pierwszą, ale znajdującej się już w otaczającej

wodzie.

wodzie.

e

e

a

a

W

W

•

Sk

Sk

ł

ł

adowa elektrostatyczna w pracy adhezji

adowa elektrostatyczna w pracy adhezji

wody do cia

wody do cia

ł

ł

a sta

a sta

ł

ł

ego jest proporcjonalna do

ego jest proporcjonalna do

ł

ł

adunku elektrycznego powierzchni cia

adunku elektrycznego powierzchni cia

ł

ł

a sta

a sta

ł

ł

ego.

ego.

Ładunek ten może być wynikiem

Ładunek ten może być wynikiem

adsorpcji jonów,

adsorpcji jonów,

dysocjacji grup powierzchniowych

dysocjacji grup powierzchniowych

itp.

itp.

Budowa elektrycznej warstwy

Budowa elektrycznej warstwy

podwójnej

podwójnej

woda

woda

woda

woda

woda

woda

ziarno

ziarno

Potencjał

Potencjał









potencjał

potencjał

Galvaniego

Galvaniego









0

0

potencjał

potencjał

dzeta

dzeta





potencjał

potencjał

powierzchni

powierzchni









0

0

stężenie kationu

stężenie kationu

stężenie anionu

stężenie anionu

+ - + -

+ - + -

- + - +

- + - +

+ - + -

+ - + -

+ - + -

+ - + -

+ - + -

+ - + -

- + - +

- + - +

- + - +

- + - +

- + - +

- + - +

- + - +

- + - +

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

-

-

-

-

naładowana

naładowana

warstwa

warstwa

powierzchniowa

powierzchniowa

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

np. [OH] = [OH]

np. [OH] = [OH]

r

r

exp

exp









RT

RT

)

)

np. [H] = [H]

np. [H] = [H]

r

r

exp

exp









RT

RT

)

)

warstwa dyfuzyjna

warstwa dyfuzyjna

(neutralizujaca ładunek warstwy

(neutralizujaca ładunek warstwy

powierzchniowej)

powierzchniowej)

warstwa

warstwa

dyfuzyjna

dyfuzyjna

Zależność ładunku elektrycznego

Zależność ładunku elektrycznego

powierzchni od pH roztworu i stężenia

powierzchni od pH roztworu i stężenia

elektrolitu w roztworze. p.z.c. -

elektrolitu w roztworze. p.z.c. -

punkt

punkt

zerowego ładunku

zerowego ładunku

, wartość

, wartość

charakterystyczna dla danego minerału

charakterystyczna dla danego minerału

Rodzaje procesów flotacyjnych

Rodzaje procesów flotacyjnych

Odczynniki

zbierające

(kolektory)

Odczynniki

pianotwórcze

(spieniacze)

Odczynniki

regulujące

(modyfikatory)

ODCZYNNIKI FLOTACYJ NE

JONOGENNE

JONOGENNE

-

-

kationowe

kationowe

-

-

anionowe

anionowe

APOLARNE

APOLARNE

kwa

kwaś

ne

ne

obojętne

obojętne

zasadowe

zasadowe

aktywatory

aktywatory

depresory

depresory

regulatory

regulatory

pH

pH

dyspergant

dyspergant

y

y

flokulanty

flokulanty

Wpływ stężenia odczynnika zbierającego na

Wpływ stężenia odczynnika zbierającego na

wielkość kąta zwilżania i uzysk flotacyjny

wielkość kąta zwilżania i uzysk flotacyjny

minerału

minerału

Wielkość kąta zwilżania konieczna do „zamocowania”

Wielkość kąta zwilżania konieczna do „zamocowania”

pęcherzyka do ziarna fluorytu o określonych

pęcherzyka do ziarna fluorytu o określonych

rozmiarach

rozmiarach

Średnice

Średnice

pęcherzyków:

pęcherzyków:

1 - 0,2 mm

1 - 0,2 mm

2 - 0,5 mm

2 - 0,5 mm

3 - 1,0 mm

3 - 1,0 mm

4 - 2,5 mm

4 - 2,5 mm

KOLEKTORY

KOLEKTORY

FLOTACYJNE

FLOTACYJNE

jonogenne

niepolarne

chelatowe

proste

węglowodory

i pochodne

kationowe

kationowe

anionowe

anionowe

typu S-S

kwasy tłuszczowe

aminy

oksymy

ksantogeniany

amino-

alkilokwasy

związki
siarkowe

typu O-O

merkaptany

monotiowęglany

karbaminiany

typu O-N

typu S-N

typu O-S

typu N-N

dwuaminy

alkohole

amfoteryczne

amfoteryczne

ODCZYNNIKI FLOTACYJNE

ODCZYNNIKI FLOTACYJNE

ZBIERAJĄCE JONOGENNE

ZBIERAJĄCE JONOGENNE

ANIONOWE

ANIONOWE

1. Z grupą karboksylową CO

1. Z grupą karboksylową CO

OH

OH

kwasy tłuszczowe: R CO

kwasy tłuszczowe: R CO

O

O

–

–

H

H

+

+

O

O

C

C

17

17

H

H

33

33

COO

COO

–

–

H

H

+

+

R

R

C

C

kwas oleinowy

kwas oleinowy

O

O

–

–

H

H

+

+

C

C

17

17

H

H

33

33

COONa

COONa

oleinian sodu

oleinian sodu

R - rodnik węglowodorowy

R - rodnik węglowodorowy

2. Z grupą tiolową – SH

2. Z grupą tiolową – SH

2.1. MERKAPTANY:

2.1. MERKAPTANY:

R S

R S

–

–

H

H

+

+

2.2. TIOWĘGLANY:

2.2. TIOWĘGLANY:

kwas etylo-

kwas etylo-

ksantogenowy:

ksantogenowy:

S

S

C

C

2

2

H

H

5

5

OCSS

OCSS

–

–

H

H

+

+

R O C

R O C

S

S

–

–

H

H

+

+

C

C

4

4

H

H

9

9

OCSSNa

OCSSNa

R - rodnik węglowodorowy:

R - rodnik węglowodorowy:

butylowy

butylowy

ksantogenianian

ksantogenianian

etylowy, butylowy, propylowy,

etylowy, butylowy, propylowy,

sodowy

sodowy

amylowy, izo-butylowy, izo-amylowy, itp..

amylowy, izo-butylowy, izo-amylowy, itp..

2.3. DWUTIOFOSFORANY :

2.3. DWUTIOFOSFORANY :

(AEROFLOATY)

(AEROFLOATY)

2-etylo-aerofloat

2-etylo-aerofloat

sodowy:

sodowy:

R

R

O

O

S

S

(C

(C

2

2

H

H

5

5

)

)

2

2

PSS

PSS

–

–

Na

Na

+

+

P

P

R

R

O

O

S

S

–

–

H

H

+

+

(C

(C

4

4

H

H

9

9

)(C

)(C

2

2

H

H

5

5

)PSSNa

)PSSNa

R - rodnik węglowodorowy

R - rodnik węglowodorowy

etylowo-

etylowo-

butylowy

butylowy

lub/i pierścień aromatyczny

lub/i pierścień aromatyczny

aerofloat

aerofloat

sodowy

sodowy

3. Z grupą siarczanową - OS

3. Z grupą siarczanową - OS

3

3

H

H

(alkilosiarczany)

(alkilosiarczany)

R O SO

R O SO

3

3

–

–

H

H

+

+

4. Z grupą sulfonową - SO

4. Z grupą sulfonową - SO

3

3

H

H

(alkilosulfoniany)

(alkilosulfoniany)

R SO

R SO

3

3

–

–

H

H

+

+

ODCZYNNIKI FLOTACYJNE ZBIERAJĄCE

ODCZYNNIKI FLOTACYJNE ZBIERAJĄCE

JONOGENNE KATIONOWE

JONOGENNE KATIONOWE

AMINY:

AMINY:

I-rzędowe:

I-rzędowe:

R NH

R NH

2

2

C

C

12

12

H

H

25

25

NH

NH

2

2

dodecyloamina

dodecyloamina

RNH

RNH

2

2

+H

+H

2

2

O RNH

O RNH

3

3

OH RNH

OH RNH

3

3

+

+

OH

OH

–

–

C

C

12

12

H

H

25

25

NH

NH

2

2

•HCl

•HCl

C

C

12

12

H

H

25

25

NH

NH

2

2

•H

•H

+

+

Cl

Cl

–

–

(chlorowodorek

(chlorowodorek

dodecyloaminy)

dodecyloaminy)

Aminy II-rzedowe:

Aminy II-rzedowe:

(R)

(R)

2

2

NH

NH

(C

(C

5

5

H

H

11

11

)

)

2

2

NH, dwu-n-

NH, dwu-n-

amyloamina

amyloamina

Aminy III-rzędowe:

Aminy III-rzędowe:

(R)

(R)

3

3

N

N

(C

(C

5

5

H

H

11

11

)

)

3

3

N,

N,

trój-n-amyloamina

trój-n-amyloamina

Aminy IV-rzędowe:

Aminy IV-rzędowe:

(R)

(R)

4

4

NCl

NCl

- sole

- sole

amoniowe

amoniowe

(C

(C

5

5

H

H

11

11

)

)

4

4

NCl -

NCl -

cztero-n-chloro-

cztero-n-chloro-

amyloamina

amyloamina

Budowa i mechanizm działania

Budowa i mechanizm działania

zbieraczy

zbieraczy

{

{

człon

człon

polarny

polarny

{

{

człon

człon

niepolarny

niepolarny

Schemat możliwych sposobów adsorpcji zbieracza

apolarnego na powierzchni węgla kamiennego

Schemat adsorpcji zbieracza apolarnego na

powierzchni węgla kamiennego

woda

woda

KLASA

PRZYKŁADOWE

MINERAŁY

STOSOWANE

KOLEKTORY

Niemetale o znacznej
naturalnej
hydrofobowości

siarka rodzima, grafit,
węgle kamienne, talk

węglowodory

metale rodzime i
minerały siarczkowe

złoto i miedź rodzime,
chalkozyn, sfaleryt
chalkopiryt, galena

ksantogeniany,
aerofloaty

Utlenione minerały
metali nieżelaznych

cerusyt, smitsonit,
malachit, tenoryt,
kupryt, chryzokola

ksantogeniany (po
siarczkowaniu),
anionowe*, kationowe

Tlenki, wodorotlenki
i krzemiany

hematyt, ilmenit, rutyl,
magnetyt, chromit,
skalenie, kaolinit

anionowe* i kationowe

Sole trudno
rozpuszczalne

fluoryt, baryt, kalcyt,
apatyt, celestyn, gips

anionowe* i kationowe

Sole łatwo
rozpuszczalne

halit, sylwin, karnalit

kationowe

Klasyfikacja Ejgelesa własności

Klasyfikacja Ejgelesa własności

flotacyjnych minerałów

flotacyjnych minerałów

*wszystkie anionowe poza tiolowymi

*wszystkie anionowe poza tiolowymi

alkohole

alifatyczne

etery

glikole

alkohole

aromatyczne i

cykliczne

Odczynniki pianotwórcze

neutralne

Zadanie spieniaczy:

Zadanie spieniaczy:

1. Dyspergowanie gazu

1. Dyspergowanie gazu

2. Tworzenie piany o określonej strukturze i

2. Tworzenie piany o określonej strukturze i

czasie trwania

czasie trwania

3. Przyspieszenie flotacji

3. Przyspieszenie flotacji

GRUPA

SPIENIACZ

1. Alkohole alifatyczne
a) liniowe

od amylowego do dekanolu

b) rozgałęzione

izo-amylowy
metyloizobutylokarbinol (MIBC)

c) z dodatkową grupą

Dwuacetonowy (ADTM)

2. Cykliczne
a) proste

cyklohexanol

b) rozgałęzione

Terpineol

3. Aromatyczne

Krezole, ksylenole

4. Alkoksy-węglowodory

1,1,3-trietoksybutan

5. Poliglikole

R(X)

n

OH, R=H lub C

n

H

2n+1

X=EO (tlenek etylenu), PO (tlenek

propylenu), BO (tlenek butylenu)

od 3 do 7

ODCZYNNIKI REGULUJĄCE

ODCZYNNIKI REGULUJĄCE

(MODYFIKATORY)

(MODYFIKATORY)

1. Aktywatory

1. Aktywatory

2. Depresory

2. Depresory

3. regulatory pH

3. regulatory pH

4. regulatory stopnia agregacji ziarn

4. regulatory stopnia agregacji ziarn

5. regulatory redox

5. regulatory redox

6. inne

6. inne

ODCZYNNIKI REGULUJĄCE

ODCZYNNIKI REGULUJĄCE

(MODYFIKATORY)

(MODYFIKATORY)



Aktywatory np.

Aktywatory np.

CuSO

CuSO

4

4

dla blendy

dla blendy

cynkowej:

cynkowej:

CuS

CuS

+

+

CuSO

CuSO

4

4

+ ZnSO

+ ZnSO

4

4

CuS

CuS

utleniona galena:

utleniona galena:

PbS

PbS

PbCO

PbCO

3

3

+ Na

+ Na

2

2

S PbS +

S PbS +

Na

Na

2

2

CO

CO

3

3

ZnS

ZnS



depresory:

depresory:

NaCN, Na

NaCN, Na

2

2

S

S



regulatory pH:

regulatory pH:

CaO, NaOH, H

CaO, NaOH, H

2

2

SO

SO

3

3

,Na

,Na

2

2

CO

CO

3

3



dysperganty:

dysperganty:

szkło wodne

szkło wodne

Na

Na

2

2

SiO

SiO

4

4

,fosforany, ...

,fosforany, ...



Flokulanty: skrobia modyfikowana,

Flokulanty: skrobia modyfikowana,

poliakrylamidy

poliakrylamidy

C

u

S

C

u

S

ZnS

ZnS

0

2

4

6

8

10 12 14

pH

1

10

100

1000

s

tę

że

n

ie

o

le

in

ia

n

u

,

m

g

/d

m

3

flotacja

brak flotacji
z NaF

brak flotacji

beryl

0

2

4

6

8

10 12 14

pH

1

10

100

1000

s

tę

że

n

ie

d

o

d

e

cy

lo

a

m

in

y,

m

g

/d

m

3

flotacja

flotacja z NaF

brak flotacji

beryl

Jony fluorkowe jako aktywatory i depresory

we flotacji krzemianów:

a – obszary zaniku flotacji w obecności

oleinianu jako kolektora,

b – obszary aktywacji w obecności

dodecyloaminy jako kolektora (Manser,
1975)

2

4

6

8

10

12

pH

0

20

40

60

80

100

u

zy

s

k

,

%

chalkozyn

KButX 0,0001M

flot10

Regulatory pH (kwasy, zasady,

sole)

Krawędzie: flotacja-brak

Krawędzie: flotacja-brak

flotacji. Obszar na lewo od

flotacji. Obszar na lewo od

krzywych- na lewo od

krzywych- na lewo od

krzywych

krzywych

Wpływ pH na

Wpływ pH na

flotację chalkozynu

flotację chalkozynu

Węgiel kamienny:

Węgiel kamienny:

substancja organiczna pochodzenia

substancja organiczna pochodzenia

roślinnego, zbudowana z wielu związków i

roślinnego, zbudowana z wielu związków i

ugrupowań organicz-nych

ugrupowań organicz-nych

węglowodorowych głównie aromatycznych

węglowodorowych głównie aromatycznych

z pewną ilością tlenu oraz azotu i siarki.

z pewną ilością tlenu oraz azotu i siarki.

S

S

S

u

u

u

b

b

b

s

s

s

t

t

t

a

a

a

n

n

n

c

c

c

j

j

j

a

a

a

o

o

o

r

r

r

g

g

g

a

a

a

n

n

n

i

i

i

c

c

c

z

z

z

n

n

n

a

a

a

C

C

C

O

O

O

H

H

H

R

R

R

o

o

o

s

s

s

l

l

l

i

i

i

n

n

n

y

y

y

n

n

n

a

a

a

c

c

c

z

z

z

y

y

y

n

n

n

i

i

i

o

o

o

w

w

w

e

e

e

4

4

4

9

9

9

4

4

4

5

5

5

6

6

6

D

D

D

r

r

r

z

z

z

e

e

e

w

w

w

a

a

a

4

4

4

8

8

8

-

-

-

5

5

5

1

1

1

4

4

4

2

2

2

-

-

-

4

4

4

5

5

5

6

6

6

-

-

-

7

7

7

T

T

T

o

o

o

r

r

r

f

f

f

y

y

y

5

5

5

0

0

0

-

-

-

6

6

6

5

5

5

2

2

2

8

8

8

-

-

-

4

4

4

5

5

5

6

6

6

-

-

-

7

7

7

L

L

L

i

i

i

g

g

g

n

n

n

i

i

i

t

t

t

y

y

y

(

(

(

w

w

w

ę

ę

ę

g

g

g

l

l

l

e

e

e

b

b

b

r

r

r

u

u

u

n

n

n

a

a

a

t

t

t

n

n

n

e

e

e

)

)

)

6

6

6

5

5

5

-

-

-

7

7

7

8

8

8

1

1

1

6

6

6

-

-

-

2

2

2

8

8

8

5

5

5

-

-

-

6

6

6

W

W

W

ę

ę

ę

g

g

g

l

l

l

e

e

e

b

b

b

i

i

i

t

t

t

u

u

u

m

m

m

i

i

i

c

c

c

z

z

z

n

n

n

e

e

e

(

(

(

e

e

e

n

n

n

e

e

e

r

r

r

g

g

g

e

e

e

t

t

t

y

y

y

c

c

c

z

z

z

n

n

n

e

e

e

)

)

)

7

7

7

8

8

8

-

-

-

8

8

8

7

7

7

5

5

5

-

-

-

1

1

1

6

6

6

5

5

5

-

-

-

6

6

6

W

W

W

ę

ę

ę

g

g

g

l

l

l

e

e

e

a

a

a

n

n

n

t

t

t

r

r

r

a

a

a

c

c

c

y

y

y

t

t

t

o

o

o

w

w

w

e

e

e

(

(

(

k

k

k

o

o

o

k

k

k

s

s

s

u

u

u

j

j

j

ą

ą

ą

c

c

c

e

e

e

)

)

)

8

8

8

7

7

7

-

-

-

9

9

9

1

1

1

2

2

2

-

-

-

5

5

5

4

4

4

-

-

-

6

6

6

R

R

R

o

o

o

p

p

p

a

a

a

n

n

n

a

a

a

f

f

f

t

t

t

o

o

o

w

w

w

a

a

a

7

7

7

8

8

8

-

-

-

8

8

8

9

9

9

0

0

0

-

-

-

1

1

1

9

9

9

-

-

-

1

1

1

5

5

5

G

G

G

r

r

r

a

a

a

f

f

f

i

i

i

t

t

t

o

o

o

i

i

i

d

d

d

y

y

y

9

9

9

9

9

9

-

-

-

1

1

1

Zanieczyszczeniem węgli jest substancja

Zanieczyszczeniem węgli jest substancja

nieorga-niczna (mineralna), która po

nieorga-niczna (mineralna), która po

spaleniu wegli tworzy popiół. Popiół tworzy

spaleniu wegli tworzy popiół. Popiół tworzy

substancja:

substancja:

typu syngenetycznego

typu syngenetycznego

- substancja

- substancja

nieorganiczna wewnętrzna związana

nieorganiczna wewnętrzna związana

genetyczne z substancją roślinną i

genetyczne z substancją roślinną i

wchodząca w strukturę materii organicznej -

wchodząca w strukturę materii organicznej -

niemożliwa do wydzielenia metodami

niemożliwa do wydzielenia metodami

fizycznymi

fizycznymi

epigenetyczna:

epigenetyczna:

substancja mineralna

substancja mineralna

zewnętrzna (pierwotna i wtórna), nie

zewnętrzna (pierwotna i wtórna), nie

związana strukturalnie z substancją

związana strukturalnie z substancją

organiczną, istniejąca niezależnie od materii

organiczną, istniejąca niezależnie od materii

organicznej (np.: minerały glebowe: ilaste,

organicznej (np.: minerały glebowe: ilaste,

węglanowe itp, materiał skalny typu

węglanowe itp, materiał skalny typu

okruchowego) -

okruchowego) -

możliwa do wydzielenia

możliwa do wydzielenia

metodami fizycznymi

metodami fizycznymi

Podział technologiczny (jakościowy)

Podział technologiczny (jakościowy)

węgli kamiennych:

węgli kamiennych:

1.

1.

Węgle energetyczne

Węgle energetyczne

– w zależności od

– w zależności od

jakości surowca i kultury technicznej

jakości surowca i kultury technicznej

energetyki: spalane bez

energetyki: spalane bez

wzbogacania, ze wzbogacaniem

wzbogacania, ze wzbogacaniem

(grawitacyjnym, rzadziej

(grawitacyjnym, rzadziej

flotacyjnym).

flotacyjnym).

2.

2.

Węgle koksujące

Węgle koksujące

– ze względu na

– ze względu na

wymagania procesu koksowniczego i

wymagania procesu koksowniczego i

wymagań stawianym koksom -

wymagań stawianym koksom -

wzbogacanie w pełnym zakresie

wzbogacanie w pełnym zakresie

uziarnienia

uziarnienia