1
Uniwersytet Marii Curie-
Uniwersytet Marii Curie-
Skłodowskiej w Lublinie
Skłodowskiej w Lublinie
Zakład Funkcjonowania Gospodarki
KREDYT w
KREDYT w
banku
banku
20 12 2008
20 12 2008
Prof. dr hab. Marian Żukowski
wykład kursowy
2007/2008
2
BANK - DEFINICJA
BANK - DEFINICJA
Źródło:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe
Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939
3
CZYNNOŚCI
CZYNNOŚCI
BANKOWE
BANKOWE
w tym kredyty
Źródło:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo
bankowe
Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939
4
Źródło:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe
Dz. U. 1997 Nr 140 poz. 939
5
•
Aspekty makroekonomiczne
Aspekty makroekonomiczne
– Jest istotnym czynnikiem rozwoju produkcji i konsumpcji w
gospodarce rynkowej,
– Nadmierna ekspansja kredytowa jest czynnikiem
zwiększającym inflację,
•
Aspekty mikroekonomiczne
Aspekty mikroekonomiczne
– Jest podstawowym źródłem zysku banków
– Jest to f
ormą stosunku ekonomicznego pomiędzy bankiem
a kredytobiorcą, w którym bank przekazuje do dyspozycji
kredytobiorcy określoną sumę środków pieniężnych, zaś
kredytobiorca zobowiązuje się zwrócić tę kwotę wraz z
odsetkami w określonym terminie w przyszłości,
– Jest alternatywą pozyskania kapitału obcego,
– Wywołuje poważne zagrożenie interesów banku w sytuacji
niewypłacalności kredytobiorców
Kredy
Kredy
t
t
7
KRYTERIUM METODY UDZIELENIA
KRYTERIUM METODY UDZIELENIA
KREDYTU
KREDYTU
K r e d y t d o c e l o w y
K r e d y t n a p o k r y c i e
w y m a g a l n y c h
z o b o w i ą z a ń
K r e d y t k a s o w y
o d n a w i a l n a
n i e o d n a w i a l n a
l i n i a k r e d y t o w a
k r e d y t s e z o n o w y
K r e d y t w r a c h u n k u
k r e d y t o w y m
k r e d y t o t w a r t y
k r e d y t k a s o w y
K r e d y t w r a c h u n k u
b i e ż ą c y m
k r e d y t y k o n s o r c j a l n e
K r e d y t y
8
Ryzyko kredytowe
Ryzyko kredytowe
• Ryzyko związane z
działalnością kredytową
powoduje, że w działalności
kredytowej istnieje potrzeba
ścisłego opracowania i
przestrzegania procedur
kredytowych,
• Procedura kredytowania
opisana jest w instrukcjach
kredytowych, które mają
postać grubej książki,
• Z uwagi na rozmiary ryzyka,
istotne jest przestrzeganie
procedur przy kredytowaniu
przedsiębiorstw,
9
Etapy p
Etapy p
roce
roce
dury
dury
k
k
redytow
redytow
ej i osoby
ej i osoby
odpowiedzialne
odpowiedzialne
:
:
1.
Złożenie wniosku kredytowego
2.
Uzupełnienie wniosku
załącznikami (różnymi w
zależności od rodzaju kredytu),
3.
Weryfikacja dokumentacji
kredytowej,
4.
Inspekcja (przedsiębiorstwa i
proponowanych zabezpieczeń),
5.
Analiza sytuacji
przedsiębiorstwa (badanie
zdolności kredytowej, credit
scoring zakończona decyzja
kredytową),
6.
Ocena dokumentacji kredytowej
7.
Opracowanie szczegółowych
warunków i podpisanie umowy
kredytowej
8.
Stały kontakt z klientem po
udzieleniu kredytu.
1.
Kredytobiorca
2.
Kredytobiorca
3.
Inspektor kredytowy
4.
Inspektor kredytowy
5.
Inspektor kredytowy
6.
Komitet kredytowy
banku
7.
Bank
8.
Inspektor kredytowy
11
Ostatnio wyświetlany
Procedura
Procedura
kredytowa
kredytowa
• Procedury kredytowe opisane są w instrukcjach i regulaminach
kredytowania.
• Instrukcja zawiera tryb rozpatrywania wniosku kredytowego,
kompetencje, obieg dokumentów, procedury operacyjne związane z
ewidencją, kontrolą, składaniem dokumentów, monitorowaniem i
sprawozdawczością.
• Regulamin określa prawa i obowiązki banku i kredytobiorcy w procesie
kredytowania.
• Generalnie cała procedura kredytowa ma jeden cel - zapewnić, że klient
zaciągający kredyt w terminie i z należnymi odsetkami go spłacił.
• Procedura kredytowa zależy od wielu czynników.
– rodzaju kredytu,
– kwoty kredytu
– Rodzaju klienta – kredytobiorcy
• osoba fizyczna
• osoba prawna
– rodzaju zabezpieczenia.
• Procedura opiera się o dokumentację kredytową. Jest to:
• Wniosek kredytowy wraz z dodatkowymi dokumentami
• Umowa kredytowa
• Umowy zabezpieczeń
12
Warunki udzielania
Warunki udzielania
kredytu.
kredytu.
Wymaga się spełnienia przez kredytobiorcę
warunków:
• złożenie wniosku kredytowego,
• posiadanie przez kredytobiorcę zdolności kredytowej,
• zawarcie między bankiem a kredytobiorcą umowy kredytowej w
formie pisemnej (stosunek cywilnoprawny)
• ustanowienie prawnych zabezpieczeń spłaty kredytu.
Ogólne zasady udzielania kredytów
– Oparte są na prawie bankowym,
– Pracownik banku udzielając kredytów opiera się na instrukcji
kredytowej, w której opisane są hipotetyczne sytuacje
związane z procedurą kredytową,
– Umowa kredytowa funkcjonuje najczęściej łącznie z
regulaminem (dla klienta),
– Regulamin taki wiąże kredytobiorcę jeśli został mu wręczony
najpóźniej w dniu podpisania umowy kredytowej.
13
Wniosek kredytowy
Wniosek kredytowy
• Podstawą udzielenia kredytu lub pożyczki przez bank jest wniosek
o udzielenie kredytu,
• Z punktu widzenia prawa cywilnego wniosek o udzielenie kredytu
jest ofertą,
• Banki opracowują wzory wniosków kredytowych,
• Wniosek o udzielenie kredytu, ze względu na swą wagę, powinien
być podpisany przez osoby (przedstawicieli kredytobiorcy)
uprawnione do zaciągania kredytów,
• Rozpoczynając starania o kredyt
– Należy pamiętać, że duże znaczenie mają pierwsze kontakty
banku z klientem, muszą stworzyć klimat wzajemnego zaufania,
– Sukces starań o kredyt zależy także od:
1)właściwego przygotowania wniosku kredytowego,
2) postawy prowadzących pierwszą rozmowę w kwestii
kredytu.
– Źle przygotowany wniosek kredytowy niekorzystnie świadczy o
ubiegającym się o kredyt i wywiera zły wpływ na cały proces
negocjacyjny.
14
W zależności od rodzaju kredytu oraz charakteru podmiotu
gospodarczego występującego z wnioskiem banki określają
jakie dokumenty i informacje powinny być dołączone do
wniosku bądź przedłożone w banku do wglądu.
Elementy wniosku kredytowego
Elementy wniosku kredytowego
• Dokumenty stwierdzające status prawny lub zaświadczenie o
wysokości zatrudnienia,
• dane charakteryzujące działalność gospodarczą
kredytobiorcy, źródła zaopatrzenia, rynek zbytu, główni
konkurenci,
• kwota kredytu,
• przeznaczenie kredytu,
• proponowane terminy spłaty
• proponowane zabezpieczenie
• może zawierać inne elementy w zależności od rodzaju
kredytu (obrotowy, inwestycyjny).
• okres kredytowania,
• okres karencji.
Wniosek kredytowy
Wniosek kredytowy
15
Wniosek kredytowy powinien
Wniosek kredytowy powinien
zawierać:
zawierać:
• informacje ogólne, które dotyczą wnioskodawcy, w tym między innymi:
oznaczenie wnioskodawcy, siedzibę lub miejsce zamieszkania, miejsce
prowadzenia działalności gospodarczej, REGON, NIP/ PESEL, rodzaj
prowadzonej działalności gospodarczej,
• informacje dotyczące wnioskowanego kredytu czyli kwotę i walutę kredytu,
przeznaczenie kredytu (czyli cel, na jaki kredyt zostanie wykorzystany),
okres kredytowania, termin postawienia do dyspozycji kredytobiorcy kwoty
kredytu w całości lub w transzach, termin spłaty kredytu, w całości lub w
ratach, termin spłaty odsetek, źródła spłaty kredytu, zabezpieczenie spłaty
kredytu wraz z odsetkami;
• oświadczenie wnioskodawcy o: posiadaniu (numer rachunku i nazwa banku)
lub nieposiadaniu rachunku bankowego w innym banku, korzystaniu z
kredytu, pożyczki, gwarancji, poręczenia lub awalu w innym banku bądź nie
korzystaniu z finansowania w innym banku, wysokości zobowiązań z tytułu
udzielonych poręczeń, awali, gwarancji, posiadaniu wymagalnych
zobowiązań bądź ich nieposiadaniu
• zestawienie załączników do wniosku;
•
Z kolei wniosek kredytowy nie zawiera
Z kolei wniosek kredytowy nie zawiera
: propozycji oprocentowania kredytu i
warunków jego zmiany, wysokości prowizji pobieranych przez bank,
określenia uprawnień banku.
16
Ocena wniosku
Ocena wniosku
kredytowego
kredytowego
Ocena formalna polega na sprawdzeniu, czy:
Ocena formalna polega na sprawdzeniu, czy:
• wnioskodawca przedłożył w banku wszystkie załączniki wymienione w
zestawieniu załączników i czy są one wystarczające do rozpatrzenia
wniosku przez bank,
• wniosek kredytowy podpisany został przez osoby upoważnione do
składania oświadczeń w zakresie praw i obowiązków majątkowych
wnioskodawcy,
• przeznaczenie kredytu jest zgodne z rodzajem prowadzonej działalności,
• wnioskowana kwota kredytu nie przekracza określonego przez prawo
bankowe poziomu procentowego funduszu własnych banku, tzw.
współczynnika koncentracji,
• wnioskowana kwota kredytu nie przekracza kompetencji osób
upoważnionych do składania oświadczeń w zakresie zobowiązań
majątkowych,
• wnioskowany okres kredytowania nie przekracza dopuszczalnego okresu
wyznaczonego w regulaminie kredytowym banku,
• proponowane formy zabezpieczenia spłaty kredytu są akceptowane przez
bank.
17
Ocena merytoryczna
Ocena merytoryczna
Po ocenie formalnej stwierdzającej, iż wniosek
kredytowy jest zgodny z regulaminem kredytowym
banku, a przedłożone dokumenty są wystarczające do
przeprowadzenia analizy merytorycznej wniosku, bank
dokonuje oceny:
– prawnej,
– sytuacji ekonomiczno- finansowej wnioskodawcy,
– zdolności kredytowej,
– wysokości potrzeb kredytowych,
– jakości zabezpieczeń spłaty kredytu.
18
Ocena jakościowa wnioskodawcy.
Ocena jakościowa wnioskodawcy.
Ocena jakościowa wnioskodawcy jest bardzo trudnym, bo niemierzalnym
elementem oceny zdolności kredytowej, a jednocześnie istotnym do
podjęcia odpowiedniej decyzji kredytowej oraz do pomiaru skali ryzyka
kredytowego.
Do zakresu tej oceny powinny wchodzić następujące
Do zakresu tej oceny powinny wchodzić następujące
informacje o wnioskodawcy:
informacje o wnioskodawcy:
• reputacja,
• umiejętności i zdolności,
• znajomość sytuacji w branży,
• znajomość występujących szans i zagrożeń, w zakresie: konkurencji,
zmian technologicznych, stosunków z dostawcami, stosunków z
odbiorcami, zmian społecznych, zmian w przepisach, zmian politycznych.
Ocena jakościowa powinna wskazać, czy wniosek kredytowy powinien być
przedmiotem dalszych badań i ocen banku, czy też na tym etapie bank
podejmuje decyzję na NIE.
Jeśli oferta wnioskodawcy po tym etapie badań jest dla banku interesująca,
wówczas bank przechodzi do oceny sytuacji ekonomiczno- finansowej.
Ocena wniosku
Ocena wniosku
kredytowego
kredytowego
19
Badanie wniosku
Badanie wniosku
kredytowego
kredytowego
Badanie wniosku kredytowego przeprowadza się w oparciu o
instrukcję kredytowania zgodnie z przyjętą w banku
metodologię i polega to na:
Ocenie zdolności kredytowej
Ocenie zdolności kredytowej
a dodatkowo w przypadku przedsiębiorstwa
Analizowaniu branży, w której podmiot działa,
Ocenie projektu inwestycyjnego,
Ocenie efektywności przedsięwzięcia,
Ocenie proponowanych zabezpieczeń,
Sprawdzenie kredytobiorcy w Biurze Informacji Kredytowej
Od złożonego wniosku bank pobiera opłatę czyli wynagrodzenie
za rozpatrzenie wniosku, zbadanie sytuacji klienta i ocenę
zaproponowanych prawnych zabezpieczeń.
Banki wymagają, by opłata ta była złożona z wnioskiem, a
najpóźniej przed rozpatrzeniem wniosku przez bank. Przy czym
opłata nie podlega zwrotowi, nawet w przypadku, gdy decyzja
banku będzie negatywna lub klient nie podpisze umowy.
Należy także podkreślić, iż klient nie może w żadnym wypadku
żądać od banku udzielenia mu kredytu.
21
Pojęcie z
Pojęcie z
dolnoś
dolnoś
ci
ci
kredytow
kredytow
ej
ej
Zdolność kredytowa
Zdolność kredytowa jest to zdolność firmy do
spłaty zaciągniętych kredytów wraz z odsetkami
w terminach i na zasadach ustalonych w umowie
kredytowej.
Zdolność kredytową
Zdolność kredytową mają te podmioty
gospodarcze, których obecne i przewidywane
wyniki finansowe oraz stan zasobów majątkowych
pozwalają na wypłacalność wobec banku-
kredytodawcy.
22
Ocena zdolności
Ocena zdolności
kredytowej
kredytowej
Przed udzieleniem kredytu bank musi stwierdzić, czy klient
występujący o kredyt:
• posiada zdolność kredytową w chwili obecnej,
• nie utraci zdolności kredytowej po uzyskaniu kredytu.
Umożliwia to zbadanie wniosku kredytowego i dokumentacji
towarzyszącej
Przy ocenie zdolności kredytowej, pracownik kredytów powinien bronić
się przed pierwszym wrażeniem i oceniać:
a) kierownictwo firmy, metody kierowania i organizacji przedsiębiorstwa,
b) aktualną sytuację finansowa i przyszłą na skutek zaciągniętego kredytu,
c) ocenić ryzyko związane z udzieleniem kredytu.
Badanie zdolności kredytowej opiera się na:
Badanie zdolności kredytowej opiera się na:
Opiera się na badaniu obecnej sytuacji finansowej kredytobiorcy, ale także i
przede wszystkim na stwierdzeniu czy kredytobiorca będzie w stanie
zwrócić zaciągnięty kredyt wraz z odsetkami i dodatkowo zapłacić bankowi
prowizję za udzielenie kredytu.
Inaczej mówiąc badanie zdolności kredytowej ma na celu określenie poziomu
ryzyka na jakie narażony jest bank przy udzielaniu tego kredytu.
Często do badania zdolności kredytowej stosuje się METODĘ CREDIT
Często do badania zdolności kredytowej stosuje się METODĘ CREDIT
SCORING
SCORING
Zastosowanie metody credit
Zastosowanie metody credit
scoring
scoring
Punktacja
cechy 4
kredytobior
cy
Zasady
punktacji
dla cechy
4
Cecha 4
Punktacja
cechy 3
kredytobior
cy
Zasady
punktacji
dla cechy
3
Cecha 3
Punktacja
cechy 2
kredytobior
cy
Zasady
punktacji
dla cechy
2
Cecha 2
Łączna punktacja
przyznana
kredytobiorcy
Punktacja
cechy 1
kredytobior
cy
Zasady
punktacji
dla cechy
1
Cecha 1
Badanie zdolności kredytowej
Badanie zdolności kredytowej
przedsiębiorców
przedsiębiorców
1. Źródła informacji (wewnętrzne i zewnętrzne)
2. Definicja i rodzaje zdolności kredytowej (precyzuje to art.
70 PB)
• Zdolność formalnoprawna (wiarygodność prawna
kredytobiorcy)
• Zdolność merytoryczna (aspekt personalny i ekonomiczny)
3. Zakres i metody badania zdolności kredytowej
• Analiza SWOT (Strenghts, Weakness, Opportunities,
Threats)
• Analiza wskaźnikowa
• Metoda punktowa (ang credit scoring)
• Metoda dyskryminacyjna (ang. discriminant analysis)
• Wewnętrzne ratingi kredytowe (ang internal credit ratings)
Metoda dyskryminacyjna
Metoda dyskryminacyjna
Na podstawie szeregu wskaźników
charakteryzujących kredytobiorców dzieli
ich na trzy grupy:
•
bankrut
bankrut
, zagrożony upadłością,
•
szara strefa
szara strefa
, trudno jednoznacznie ocenić,
•
niebankrut
niebankrut
, nie zagrożony upadłością.
Kredyt przyznaje się kredytobiorcy
zaliczonemu do grupy nie zagrożonej
upadłością.
Wewnętrzne ratingi
Wewnętrzne ratingi
ryzyka
ryzyka
Dane i informacje
Dane i informacje
o kondycji
o kondycji
kredytobiorcy
kredytobiorcy
Zestaw kryteriów
Zestaw kryteriów
odnoszących się
odnoszących się
do czynników
do czynników
mierzalnych
mierzalnych
i niemierzalnych
i niemierzalnych
wsparty wiedzą
wsparty wiedzą
ekspercką
ekspercką
Rating
Rating
odzwierciedlający
odzwierciedlający
poziom ryzyka
poziom ryzyka
kredytowego
kredytowego
27
Analiza
Analiza
wskaźnikowa
wskaźnikowa
Przy zastosowaniu wskaźników można przeprowadzić :
– analizę płynności finansowej firmy,
– analizę obrotowości - szybkość obrotu pieniądza i należności w
firmie,
– analizę wspomagania finansowego /współczynniki zadłużenia i
udziału kapitału własnego w finansowaniu majątku własnego/,
– analizę zyskowności
Wskaźniki mogą być one liczone w różnych odmianach i postaciach.
Powinny być porównywalne:
– Dla różnych okresów sprawozdawczych ocenianego przedsiębiorstwa
– Do wielkości standardowych
– Dla średnich wielkości w branży
28
O
O
cen
cen
y
y
zdolności zdolności
zdolności zdolności
kredytowej
kredytowej
przedsiębiorcy
przedsiębiorcy
Dokonuje się w dwóch
płaszczyznach:
• ocena bieżącej zdolności
kredytowe
• ocena przyszłej zdolności
kredytowej
29
Ocena
Ocena
bieżącej zdolności
bieżącej zdolności
kredytowej
kredytowej
1. Na podstawie biznes planu
2. Na podstawie sprawozdań finansowych,
a/ ocena jego efektywności finansowej /na
podstawie rachunku zysków i strat/,
b/ ocena stanu majątkowego i zmian w tym
majątku /bilans i rachunek przepływów
strumieni finansowych/,
c/ ocena sytuacji finansowej za pomocą
współczynników /tzw. analiza wskaźnikowa/,
33
Ostatnio wyświetlany
Cechy charakterystyczne umowy kredytu
Cechy charakterystyczne umowy kredytu
bankowego
bankowego
jest umową konsensualną
jest umową konsensualną
-
-
czyli dochodzi do skutku w momencie jej
zawarcia.
Przy czym oddanie do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych nie jest
konieczną przesłanką jej zawarcia, ale elementem wykonania zawartej umowy
(dotyczy to także przypadku, gdy postawienie środków pieniężnych do dyspozycji
kredytobiorcy następuje w dniu zawarcia umowy),
jest umową dwustronnie zobowiązującą
jest umową dwustronnie zobowiązującą
, bowiem: bank zobowiązuje
się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę
środków pieniężnych, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z tej kwoty
na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz
z odsetkami i innymi kosztami banku w oznaczonych terminach spłaty;
jest umową odpłatną
jest umową odpłatną
, gdyż kredytobiorca zobowiązany jest do zapłaty
odsetek od wykorzystanego kredytu, odsetek za zwłokę od kredytu nie spłaconego
w terminie, prowizji określonych w umowie,
jest umową terminową
jest umową terminową
-
-
bowiem musi być w niej oznaczony termin, na jaki
została zawarta,
jest umową celową
jest umową celową
-
-
zawsze wskazującą cel, na jaki mają być przeznaczone
przez kredytobiorcę oddane mu do dyspozycji środki pieniężne,
jest zobowiązaniem pieniężnym-
jest zobowiązaniem pieniężnym-
bowiem przez umowę o udzielenie
kredytu bank może się zobowiązać tylko do oddania do dyspozycji kredytobiorcy
oznaczonej ilości środków pieniężnych, a kredytobiorca jest zobowiązany do jej
zwrotu na określonych warunkach,
jest umową, która jest zastrzeżona
jest umową, która jest zastrzeżona
do wyłącznej kompetencji banków,
ponieważ działalnością kredytową mogą zajmować się jedynie banki.
34
Ostatnio wyświetlany
Cel kredytu
Cel kredytu
W umowie każdego kredytu musi być wskazany
cel
cel
, na jaki
zostaną przeznaczone przez kredytobiorcę środki pieniężne
postawione przez bank do jego dyspozycji.
Jedynym ograniczeniem jakie stawiane jest bankom w tym
zakresie tj. zakaz udzielania kredytów na kupno papierów
wartościowych emitowanych przez siebie.
Ponadto w trakcie kredytowania bank ma obowiązek
kontrolowania wykorzystania kredytu. Kontrola ta powinna
obejmować także stwierdzenie, czy środki pieniężne zostały
faktycznie przeznaczone na cel jaki został określony w umowie.
Kredytobiorca z kolei obowiązany jest umożliwić podejmowanie
przez bank czynności związanych z tą kontrolą.
35
Sposób zabezpieczenia
Sposób zabezpieczenia
spłaty kredytu
spłaty kredytu
Prawne zabezpieczenie ma na celu zapewnienie bankowi
zwrotu udzielonego kredytu wraz z odsetkami i prowizją, w
razie gdy kredytobiorca nie ureguluje tychże płatności w
terminach ustalonych w umowie kredytowej. Dlatego tez
przyjęte przez bank zabezpieczenia spłaty kredytu powinny
być określone w umowie kredytu bardzo precyzyjnie, by nie
było wątpliwości, iż dotyczą tegoż kredytu przez:
• oznaczenie formy zabezpieczeń,
• wskazanie osoby ustanawiającej zabezpieczenie,
• oznaczenie przedmiotu zabezpieczenia przy
zabezpieczeniach rzeczowych.
36
o s o b is te
r z e c z o w e
z a b e z p ie c z e n ia p r a w n e
W s k a ź n ik i k o n c e n tr a c ji
k r e d y tó w
G r a n ic a z a a n g a ż o w a n ia
w a k c je , o b lig a c je i u d z ia ły
N a d z ó r b a n k o w y
F u n d u s z o g ó ln e g o
r y z y k a
z a b e z p ie c z e n ia e k o n o m ic z n e
Z a b e z p ie c z e n ia p r z e d
r y z y k ie m k r e d y to w y m
37
Zabezpieczenia spłaty
Zabezpieczenia spłaty
kredytu
kredytu
Prawne zabezpieczenia kredytów dzielą się na
Prawne zabezpieczenia kredytów dzielą się na
osobiste i rzeczowe.
osobiste i rzeczowe.
Zabezpieczenia osobiste
Zabezpieczenia osobiste
charakteryzują się
odpowiedzialnością osobistą osoby dającej zabezpieczenie,
czyli całym jej majątkiem.
wśród zabezpieczeń osobistych należy wyróżnić:
wśród zabezpieczeń osobistych należy wyróżnić:
• weksel własny in blanco,
• poręczenie wekslowe,
• poręczenie,
• gwarancję bankową,
• przelew wierzytelności na zabezpieczenie,
• przystąpienie do długu kredytowego,
• pełnomocnictwo,
• ubezpieczenie kredytu.
38
Zabezpieczenia rzeczowe
Zabezpieczenia rzeczowe
ograniczają
odpowiedzialność osoby dającej zabezpieczenie do
poszczególnych składników jej majątku.
Do tej grupy zabezpieczeń zalicza się:
Do tej grupy zabezpieczeń zalicza się:
•
zastaw rejestrowy,
•
zastaw ogólny,
•
zastaw na prawach wg Kodeksu cywilnego,
•
przewłaszczenie na zabezpieczenie,
•
kaucja,
•
przelew określonej kwoty na rachunek banku,
•
blokada środków na rachunku bankowym,
•
hipoteka,
•
roszczenie o ustanowienie hipoteki,
•
przelew kwoty na rachunek banku.
Bank może zastosować jedną lub kilka form
Bank może zastosować jedną lub kilka form
zabezpieczenia jednocześnie
zabezpieczenia jednocześnie
.
39
R
R
egulaminy
egulaminy
kredytowania
kredytowania
• Integralną częścią umowy kredytowej jest
regulamin kredytowania, jest zbiorem
wszystkich ustaleń dla ogółu kredytów.
• Regulamin to uzupełnienie i uszczegółowienie
postanowień umowy kredytowej.
• Wiąże on kredytobiorcę, pod warunkiem
wręczenia mu regulaminu przed podpisaniem
umowy kredytowej.
• Regulaminy kredytowania różnych banków w
zasadniczych kwestiach nie różnią się znacznie
od siebie, jednakże pewne zagadnienia mogą
być określone odmiennie.
40
Spłata kredytu
Spłata kredytu
• Warunki spłaty mogą być ustalone w
rozmaity sposób (raty równe, nierówne,
rosnące, malejące)
• Spłata następuje zgodnie z
harmonogramem ustalonym w umowie
kredytowej
• Bank, na uzasadniony wniosek klienta,
może wydłużyć terminy spłaty kredytu
41
M o d e le s p ł a t y k r e d y tu
w r ó w n y c h r a t a c h k a p i t a ł o w y c h
w s t a ł y c h k w o t a c h p ł a t n o ś c i
s p ł a t a w e d ł u g z m i e n n e j s t o p y
p r o c e n t o w e j
w n i e r e g u l a r n y c h k w o t a c h
p ł a t n o ś c i
z o k r e s e m w o l n y m o d s p ł a t
t w o r z e n i e f u n d u s z u n a
s p ła t ę j e d n o r a z o w ą
42
Administrowanie
Administrowanie
kredytem
kredytem
(monitorowanie)
(monitorowanie)
• W okresie spłaty kredytu bank monitoruje sytuację
ekonomiczno-finansową kredytobiorcy (na podstawie
sprawozdawczości i ruchu środków na rachunkach)
• Przeprowadza inspekcje w siedzibie przedsiębiorcy,
sprawdza aktualność zabezpieczeń,
• Przynajmniej raz na kwartał bank dokonuje
klasyfikacji ryzyka związanego z kredytem,
• Bank może żądać przedłożenia programu
naprawczego lub zażądać przedterminowej spłaty
kredytu, gdy sytuacja kredytobiorcy się pogorszy.
• Konieczność dokonywania monitoringu kredytowego
wynika z:
– zewnętrznych regulacji ustawowych,
– regulacji wewnętrznych, przyjętych w
danym banku.
43
Monitoring kredytowy
Monitoring kredytowy
1.
Ustawowe regulacje
Ustawowe regulacje
są związane z normami dotyczącymi kształtowania się
na poziomie całego banku:
• współczynnika wypłacalności banku,
• obligatoryjnych rezerw celowych na wierzytelności bankowe
obciążone ryzykiem,
• koncentracji zaangażowania kredytowego,
• poziomu zadłużenia większych kredytobiorców.
2.
Wewnętrzne procedury
Wewnętrzne procedury
to stosowane przez bank zasady monitoringu,
uruchamiane na poziomie oddziałów i centrali, które dotyczą:
– bieżącej oceny zdolności kredytowej wg własnych kryteriów,
– badania terminowości obsługi zadłużenia przez poszczególnych
kredytobiorców,
– badania i aktualizacji realnej wartości przyjętych zabezpieczeń,
– badania stopnia koncentracji kredytów w oddziale i w całym banku.
Tak więc procedury monitoringowe dotyczą zarówno:
• poszczególnych kredytów,
• jak i całego portfela kredytowego.
W ten sposób realizowane są
dwie funkcje monitoringu
dwie funkcje monitoringu
:
• informacyjna
• zabezpieczeniowa.
44
Funkcja informacyjna
Funkcja informacyjna
• Może odnosić się do obserwacji całego portfela kredytowego
jak i do pojedynczych umów kredytowych.
• Monitoring całego portfela kredytowego:
–
umożliwia okresowe dostarczanie informacji jednostkom
umożliwia okresowe dostarczanie informacji jednostkom
zarządzającym portfelem o
zarządzającym portfelem o
:
• elementach składowych portfela (podział
kredytów według: rodzajów, wartości
poszczególnych kredytów, branż,
regionów, sektorów własnościowych, klas
ryzyka itp.);
•rozwoju działalności kredytowej w okresie
porównawczym (zmiany w klasach ryzyka,
rodzajach itp.).
• Monitoring poszczególnych umów kredytowych pozwala z kolei
na dostarczenie informacji o niekorzystnych odchyleniach
informacji o niekorzystnych odchyleniach
faktycznego przebiegu procesu kredytowania
faktycznego przebiegu procesu kredytowania
, co daje
podstawy do jakościowej poprawy decyzji kredytowych.
45
Funkcja zabezpieczająca
Funkcja zabezpieczająca
•
sprowadza się do działań zapobiegawczych
sprowadza się do działań zapobiegawczych
oraz eliminowania następstw aktywnego
oraz eliminowania następstw aktywnego
ryzyka kredytowego.
ryzyka kredytowego.
Potencjalnym stratom zapobiega bowiem możliwie
wczesne rozpoznawania przyczyn i istoty odchyleń w
przebiegu procesu kredytowania. Służy ono zastosowaniu
środków zapobiegawczych mających skorygować owe
niekorzystne odchylenia.
• Obszar monitoringu obejmuje wszystkie kredyty.
•
Dotyczy systematycznej obserwacji rozwoju lub zmian w
Dotyczy systematycznej obserwacji rozwoju lub zmian w
czterech zakresach
czterech zakresach
:
– Zarządzających przedsiębiorstwem (personalna zdolność
kredytowa),
– Sytuacji finansowej przedsiębiorstwa (ekonomiczna zdolność
kredytowa),
– Warunków kredytowania,
– Ustanowionych zabezpieczeń
46
Cena
Cena
kredytu to:
kredytu to:
• Odsetki
(cena pieniądza)
• Prowizja
(wynagrodzenie za ocenę wniosku kredytowego,
udzielenie kredytu, jego obsługa i administracja)
• Koszty pośrednie
(wycena zabezpieczeń, ubezpieczenie, koszty
opracowania biznes planu),
Wysokość ceny kredytu zależy od:
Wysokość ceny kredytu zależy od:
– Okresu kredytowania
– Oceny indywidualnej klienta
– Jakości zabezpieczeń
– Polityki kredytowej banku
47
Uwaga !
• Proszę by studenci znaleźli w internecie
WNIOSEK KREDYTOWY wybranego banku i
zapoznali się z jego treścią - do 10 stycznia
2008 roku
• Zamierzam rozmawiać na temat treści
wniosku kredytowego