Wypadki przy pracy
Wypadki przy pracy - podział
Wypadki
Wypadki
Zawodowe
Poza
zawodowe
Przy
pracy
Traktowane
na równi z
wypadkami
przy pracy
Przy realizacji
innych umów
Wypadki przy pracy
Definicja wypadku przy pracy zawarta jest
w ustawie z dnia 30 października 2002 r. O
ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób
zawodowych (Dz. U. 2002, Nr 199, poz.
1673 ze zmianami)
Wypadek przy pracy - definicja
Za wypadek przy pracy uważa się:
Zdarzenie
nagłe
Wywołane
przyczyną
zewnętrzną
Powodujące uraz
lub śmierć
Które nastąpiło w związku z pracą:
Które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z
wykonywaniem przez pracownika
zwykłych czynności lub poleceń
przełożonych,
- podczas lub w związku z
wykonywaniem przez pracownika
czynności na rzecz pracodawcy,
nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania
pracownika w dyspozycji
pracodawcy w drodze między
siedzibą pracodawcy a miejscem
wykonywania obowiązku
wynikającego ze stosunku pracy.
w czasie podróży służbowej, chyba że
wypadek spowodowany został
postępowaniem pracownika, które nie
pozostaje w związku z wykonywaniem
powierzonych mu zadań
podczas szkolenia w zakresie powszechnej
samoobrony
przy wykonywaniu zadań zleconych przez
działające u pracodawcy organizacje
związkowe.
Wypadki traktowane na równi z wypadkami przy pracy
ORZECZEN
IA
Ciężki wypadek przy pracy - wypadek, w
wyniku którego nastąpiło ciężkie uszkodzenie
ciała, takie jak: utrata wzroku, słuchu, mowy,
zdolności rozrodczej lub inne uszkodzenie ciała
albo rozstrój zdrowia, naruszające podstawowe
funkcje organizmu, a także choroba nieuleczalna
lub zagrażająca życiu, trwała choroba psychiczna,
całkowita lub częściowa niezdolność do pracy w
zawodzie albo trwałe, istotne zeszpecenie lub
zniekształcenie ciała.
RODZAJE WYPADKÓW PRZY PRACY
Śmiertelny wypadek przy pracy - wypadek,
w wyniku którego nastąpiła śmierć w okresie
nieprzekraczającym 6 miesięcy od dnia wypadku
Zbiorowy wypadek przy pracy - wypadek,
któremu w wyniku tego samego zdarzenia uległy
co najmniej dwie osoby.
RODZAJE WYPADKÓW PRZY PRACY
ŚWIADCZENIA Z TYTUŁU WYPADKÓW PRZY PRACY I CHORÓB
ZAWODOWYCH
zasiłek chorobowy - dla ubezpieczonego, którego niezdolność do pracy
spowodowana została wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową
świadczenie rehabilitacyjne - dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu
zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub
rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy
zasiłek wyrównawczy - dla ubezpieczonego będącego pracownikiem,
którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego
uszczerbku na zdrowiu
jednorazowe odszkodowanie - dla ubezpieczonego, który doznał stałego
lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu; dla członków rodziny zmarłego
ubezpieczonego lub rencisty
renta z tytułu niezdolności do pracy - dla ubezpieczonego, który stał się
niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej
renta szkoleniowa - dla ubezpieczonego, w stosunku do którego orzeczono
celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do
pracy w dotychczasowym zawodzie spowodowaną wypadkiem przy pracy lub
chorobą zawodową;
renta rodzinna - dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego lub
rencisty uprawnionego do renty z tytułu wypadku przy pracy lub choroby
zawodowej;
dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej;
dodatek pielęgnacyjny
pokrycie kosztów leczenia z zakresu stomatologii i szczepień ochronnych oraz
zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne w zakresie określonym ustawą.
ŚWIADCZENIA Z USTAWY WYPADKOWEJ
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują ubezpieczonemu, gdy wyłączną
przyczyną wypadków było udowodnione naruszenie
przez ubezpieczonego przepisów dotyczących
ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego
umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa
Świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego nie
przysługują ubezpieczonemu, który będąc w stanie
nietrzeźwości lub pod wpływem środków
odurzających lub substancji psychotropowych,
przyczynił się w znacznym stopniu do
spowodowania wypadku.
OGRANICZENIA W WYPŁACIE ŚWIADCZEŃ POWYPADKOWYCH
Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że
ubezpieczony znajdował się w stanie nietrzeźwości, pod
wpływem środków odurzających lub substancji
psychotropowych, płatnik składek kieruje ubezpieczonego
na badanie niezbędne do ustalenia zawartości alkoholu,
środków odurzających lub substancji psychotropowych w
organizmie. Ubezpieczony jest obowiązany poddać się temu
badaniu. Odmowa poddania się badaniu lub inne
zachowanie uniemożliwiające jego przeprowadzenie
powoduje pozbawienie prawa do świadczeń, chyba że
ubezpieczony udowodni, że miały miejsce przyczyny, które
uniemożliwiły poddanie się temu badaniu.
Koszty badań zwracane są kierującemu na te badania przez
Zakład
Koszty badań ponosi ubezpieczony w przypadkach
stwierdzenia jego nietrzeźwości, przebywania pod wpływem
środków odurzających lub substancji psychotropowych.
OGRANICZENIA W WYPŁACIE ŚWIADCZEŃ POWYPADKOWYCH
Postępowanie powypadkowe
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 lipca
1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i
przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich
dokumentowania, a także zakresu informacji
zamieszczanych w rejestrze wypadków przy pracy
(Dz.U. z 1998 r. Nr 115, poz. 744 ze zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie
trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie
ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy
pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty
wypadku i terminu jej sporządzenia
(Dz. U. z dnia 30 grudnia 2002 r.)
KONIEC
„wypadek w zatrudnieniu to zdarzenie spowodowane nie
tylko jednorazowym oddziaływaniem przyczyny zewnętrznej,
ale także działaniem powtarzającym się przez okres
nieprzekraczający jednak czasu trwania dniówki roboczej,
przy uwzględnieniu również drogi do pracy i z pracy”
orzeczenie SN z dnia 25 marca 1963 r., II PU 27/63 (niepubl.)
„nie jest wypadkiem przy pracy zdarzenie, którego
następstwa chorobowe występują po okresie znacznie
przekraczającym jedną dniówkę roboczą”
wyrok SN z dnia 18 marca 1998 r., II UKN 523/98 (Monitor
Prawniczy 1998, nr 7, s. 78)
„długotrwałe oddziaływanie na organizm pracownika
szkodliwych warunków zatrudnienia, które doprowadza do
nagłego ujawnienia się skutku chorobowego, nie jest
wypadkiem przy pracy w rozumieniu ustawy wypadkowej”
wyrok SN z dnia 8 grudnia 1998 r., II UKN 349/98 (OSN 1999,
z. 2, poz. 78).
NAGŁOŚĆ ZDARZENIA
POWRÓT
„sprawczą przyczyną zewnętrzną zdarzenia może być każdy
czynnik zewnętrzny zdolny wywołać w istniejących warunkach
szkodliwe skutki” uchwała składu siedmiu sędziów SN z dnia 11
lutego 1963 r., III PO 15/62 (OSPiK 1964, z. 2, poz. 23)
„okoliczność, iż uszkodzenie ciała, istotne pogorszenie stanu
zdrowia lub śmierć podczas pracy nastąpiły na tle stwierdzonych u
pracownika schorzeń samoistnych, nie wyłącza sama przez się
uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, jeżeli w stanie
faktycznym sprawy ujawniły się fakty o charakterze przyczyny
zewnętrznej, z którymi pozostaje w związku określony skutek.
Takim czynnikiem o charakterze przyczyny zewnętrznej może być
nadmierny, przy uwzględnieniu stanu zdrowia pracownika, wysiłek
podejmowany przezeń przy wykonywaniu pracy i zdeterminowany
szczególnymi jej warunkami i rodzajem, jeżeli stał się istotną i
współdecydującą przyczyną w powstaniu sytuacji prowadzącej do
zawału serca” uchwała SN z dnia 13 stycznia 1977 r., III PZP 15/76
Praca w normalnych warunkach może, przy uwzględnieniu
indywidualnego stanu psychicznego i fizycznego pracownika,
stanowić dla niego nadmierny wysiłek i stać się przyczyną
zewnętrzną wypadku przy pracy. wyrok SN z dnia 9 lipca 1991 r., II
PRN 3/91 (OSP 1992, z . 11-12, poz. 263)
PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNA ZDARZENIA
Przyczyną zewnętrzną wypadku przy pracy może być
wykonywanie normalnych obowiązków pracowniczych, które
przyczyniły się w znaczącym stopniu do pogorszenia
samoistnej choroby pracownika. Wyrok SN z dnia 5 lutego
1997 r., II UKN 85/96 (OSNAP 1997, z. 19, poz. 386)
Jako przyczynę zewnętrzną można uznać nieudzielenie
pracownikowi niezbędnej pomocy medycznej. Wyrok SN z dnia
22 stycznia 1999 r., II UKN 443/98 (OSNAP 2000, z. 6, poz.
237)
Ponadprzeciętny stres psychiczny związany z wykonywaniem
obowiązków pracowniczych może być kwalifikowany jako
współistotna przyczyna zewnętrzna nawet takich zdarzeń jak
zawał serca, czy udar mózgu. Wyrok SN z dnia 1999 r., II UKN
472/98 (OSNAP 2000, z. 7, poz. 292)
Nie można nadać charakteru przyczyny zewnętrznej samemu
faktowi zdenerwowania, spowodowanego nieodpowiadającym
życzeniom pracownika przesunięciem go do innej pracy. Wyrok
SN z dnia 22 czerwca 1977 r., III PRN 12/77 (OSNCP 1977, z.
12, poz. 248).
PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNA ZDARZENIA
Ubezpieczona zajmowała stanowisko głównej księgowej i
trudno za przyczynę zewnętrzną uznać jej zdenerwowanie
spowodowane rozmową telefoniczną z Zakładem Ubezpieczeń
Społecznych. Stanowisko głównej księgowej jest bowiem
stanowiskiem kierowniczym, samodzielnym i pracownik
zajmujący takie stanowisko musi się liczyć z tym, że
wykonywanie normalnych obowiązków nie zawsze przebiega
bez konfliktów oraz że z wykonywaniem tych obowiązków
łączy się z reguły konieczność doznania mniejszych lub
większych stresów psychicznych. Kontakt głównej księgowej z
pracownikiem ZUS jest rzeczą zupełnie normalną, mającą
niewątpliwie miejsce niejednokrotnie, dotyczy sytuacji, z
którymi główna księgowa styka się na co dzień, i trudno taki
kontakt nawet przy zaistnieniu kontrowersji co do
opatrywanego problemu uznać za nadzwyczajną sytuację,
która miała wpływ na stan zdrowia ubezpieczonej
wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 kwietnia
2004 r..
PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNA ZDARZENIA
„Trudno przyjąć, że niska temperatura, jak również śliska
nawierzchnia, są w Polsce w drugiej dekadzie stycznia
czymś nadzwyczajnym i zaskakującym, powodującym w
trakcie pokonywania drogi z miejsca zamieszkania do
miejsca pracy konieczność takiego wysiłku, który mógłby
prowadzić do zawału.”
wyrok SN z dnia 16 marca 2006 r., III UK 162/05.
PRZYCZYNA ZEWNĘTRZNA ZDARZENIA
POWRÓT
„Wypadek, któremu uległ pracownik na terenie zakładu przy
wysiadaniu z autobusu zakładowego, przewożącego
pracowników do pracy, jest wypadkiem przy pracy w
rozumieniu ustawy …” uchwała SN z dnia 28 sierpnia 1978 r., III
PZP 10/778
„Upadek pracownika podczas wykonywania przez niego
zwykłych czynności w zakładzie pracy, w wyniku którego to
upadku doznał on złamania podstawy czaszki i innych obrażeń
powodujących śmierć – nie jest wypadkiem przy pracy, gdy
upadek był następstwem ataku padaczkowego”
uchwała SN z dnia 13 stycznia 1977 r., III PZP 16/776
„Samo fizyczne stawienie się w miejscu pracy nie wyczerpuje
treści obowiązku świadczenia pracy, jeżeli pracownik nie jest
gotowy do jej wykonywania. Świadczenie pracy w rozumieniu
ustawy wypadkowej nie może być rozumiane jako samo
przebywanie w zakładzie pracy, fizyczna tam obecność
pracownika, ale pozostawanie pracownika w dyspozycji
pracodawcy. Warunkiem pozostawania w dyspozycji
pracodawcy jest gotowość pracownika do pracy - subiektywny
zamiar wykonywania pracy i obiektywna możliwość jej
świadczenia. Nietrzeźwość pracownika wyłącza z istoty rzeczy
jego gotowość do pracy”
wyrok SN z dnia 7 marca 2006 r., I UK 127/2005
ZWIĄZEK Z PRACĄ
Przepis ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych umożliwia
uznanie związku z pracą nie tylko wypadku, który zdarzył
się podczas wykonywania przez pracownika czynności na
rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia, ale również
takiego, który nastąpił w związku z wykonywaniem tego
rodzaju czynności. Związek funkcjonalny z pracą istnieje
niezależnie od czasu i miejsca, w którym wypadek nastąpił
wyrok SN z dnia 17 lipca 2006 r., I UK 28/2006
Związek zdarzenia z pracą nie musi polegać na istnieniu
adekwatnego związku przyczynowego w rozumieniu art.
361 § 1 kodeksu cywilnego, przy którym wypadek
stanowiłby normalne następstwo wykonywania pracy
uchwała SN z dnia 18 maja 1979 r., III PZP 2/79.
ZWIĄZEK Z PRACĄ
POWRÓT
"uraz" - uszkodzenie tkanek ciała lub
narządów człowieka wskutek działania
czynnika zewnętrznego
URAZ
POWRÓ
T
„Ochrona zagwarantowana pracownikowi będącemu w podróży
służbowej przez ustawę wypadkową jest bardzo szeroka i
wyklucza związek zdarzenia z pracą tylko wtedy, gdy wypadek
został spowodowany postępowaniem pracownika, które nie
pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu
zadań"
„Śmierć pracownika w czasie wypoczynku po pracy będąca
następstwem zatrucia w skutek nienależytego funkcjonowania
urządzeń grzewczych w kwaterze wynajętej przez zakład pracy
w miejscowości, do której został on oddelegowany, stanowi
wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy”
Wypadek, jakiemu uległ pracownik delegowany poza miejsce
stałego zamieszkania podczas czynności przygotowawczych do
nocnego spoczynku (mycie się przed udaniem się pracownika
do snu) ma charakter wypadku zrównanego z wypadkiem przy
pracy.
WYPADKI ZRÓWNANE Z WYPADKAMI PRZY PRACY
POWRÓT