Rynki Finansowe

Literatura



Rynki finansowe - przewodnik
encyklopedyczny Wydawca/Producent: Wolters
Kluwer Polska.



A. Sławiński Rynki finansowe PWE 2006



Internet:

www.money.pl

www.bankier.pl

www.parkiet.com

, www.bossa.pl

Rynek Finansowy (Financial Market)

Rynek finansowy jest to rynek, na którym
dokonuje się transakcji instrumentami
finansowymi.(Wypych M.; .Finanse i instrumenty
finansowe, Absolwent, Łódź 1997, str.15)
Inne definicje:
„Rynek finansowy jest to miejsce zawierania
transakcji mający za przedmiot szeroko
rozumiany kapitał finansowy”
„Rynek finansowy można określić jako ogół
transakcji papierami wartościowymi będącymi
instrumentami udzielania kredytów krótko-
średnio i długo terminowych”

Istota i podział rynku
finansowego

Podstawowe podmioty gospodarki



gospodarstwa domowe



przedsiębiorstwa



jednostki administracji centralnej i
lokalnej



sfera produkcji niematerialnej (wojsko,
nauka, kultura, służba zdrowia)

Przedmioty transakcji na rynkach
finansowych.

Wszystkie podmioty mogą posiadać nadwyżki lub
braki finansów (środków), powodują one rozwój
rynków finansowych. Rozwój (kreacja) pieniądza
stworzył rynki finansowe. Jest to podstawowa
zmienna. Również nadmiar pieniądza. Krążenie
pieniądza tworzy zasady, narzędzia, instytucje
odpowiadające za zabezpieczenie tego rynku

Rola pośredników finansowych



Pośrednicy finansowi – są to instytucje, których
zadaniem jest pośredniczenie w przepływie
środków

pieniężnych

pomiędzy

różnymi

podmiotami rynku finansowego polegające na
przyjmowaniu nadwyżek finansowych od tych
podmiotów lub udzielania pożyczek.



Gospodarstwa domowe – najczęściej brak
środków finansowych lub nadwyżka tych środków.



Przedsiębiorstwo – potrzebuje środków na
rozwój lub ma nadwyżkę środków pieniężnych.

Podstawowe pojęcia:



Państwo – podmiot na rynku w miarę

wiarygodny (głównie w krajach rozwiniętych),

zawsze ma niedobór środków pieniężnych. W

pewien sposób reguluje rynki finansowe.



Instrument finansowy – pewne zobowiązania

pomiędzy podmiotem dającym kapitał, a

kapitałobiorcą. Może być oparte na normie

prawnej lub mieć charakter nieformalny.



Papier wartościowy –jest to prawo do

przyszłych dochodów lub aktywów (dowolnych

praw finansowych lub dóbr, które mogą być

przedmiotem własności) jego wystawcy

Pośrednicy:



Bank



Biuro maklerskie



Giełda papierów wartościowych



Fundusz inwestycyjny



Podmioty parabankowe



Fundusze emerytalne



Towarzystwa ubezpieczeniowe

Podział instrumentów finansowych ze
względu na kryterium własnościowe:



Charakterze udziałowym – posiadaczowi dają prawo do części

majątku emitenta; zależy od wartości/ilości papieru

wartościowego. Dają prawo do udziału w zysku z dywidendy

emitenta. Charakter zarządczy (potwierdzają zaangażowanie).

Charakter bezpośredni – udział w pracach zarządu; lub

pośredni – poprzez przedstawicieli. Najczęstszym przykładem

są akcje i bony komercyjne przedsiębiorstw.



Charakterze wierzytelnym – papiery dłużne – są to takie

instrumenty finansowe, które zostały wyemitowane w wyniku

zaciągnięcia zobowiązania przez emitenta w stosunku do

inwestora. W momencie zapadalności ma nastąpić zwrot

uzupełniony o oprocentowanie. Instrument ten może być

zamieniony na inne instrumenty.
Przykład – obligacje zamienianie na akcje przedsiębiorstw,

opcje na akcje.

Podział ze względu na kryterium dochodowe
(jaki dochód generują?)



stałym dochodzie

- najcz

ęś

ciej jest to obligacja

i certyfikaty depozytowe.



o zmiennym dochodzie

- uzale

nione od

ró

ego

rodzaju zmiennych (stopa inflacji,

PKB, wysokość deficytu, bud

et – charakter

ekonomiczny), oprócz tego determinanty

polityczne, społeczne

(np.. Lokaty

strukturyzowane, obligacje wieloletnie o

zmiennej stopie itp..)

Podział ze względu na czas wykupu (termin
zapadalności)



Krótkoterminowe – do 1 roku (obligacje
Skarbu Państwa na 1 rok)



Średnioterminowe – do 3 lat (czasem 5 lat)



Długoterminowe – powyżej 3 lat



Np.. Obligacje 1, 2, 5 10 letnie-emerytalne,
akcje, depozyty, itp

PODZIAŁ RYNKÓW FINANSOWYCH

Dwa kryteria:

czasu i celu

(do czego jest potrzebny transfer pieniędzy)



Rynek pieni

ęż

ny – bie

żą



Rynek kapitałowy

(bardziej efektywny) – zmienna czasowa jest długoterminowa. Celem jest osiągniecie

długofalowych zysków, cel dalekosiężny.

Podział ze względu na

rodzaj kontrahenta



Rynek pierwotny

– transakcje pomiędzy emitentem, a pierwszym nabywcą.



Rynek wtórny

– pomiędzy inwestorami.

Podział

terytorialny



Rynek krajowy



Rynek regionalny



Rynek ogólno

wiatowy

Podział ze względu na

organizację



Rynek giełdowy

– sformalizowana bardzo szczegółowa budowa



Rynek pozagiełdowy

Podział ze względu na

wyst

pujące instrumenty



Rynek pieniężny

– bony skarbowe, bony komercyjne, weksle, lokaty międzybankowe, certyfikaty

depozytowe.



Rynek kapitałowy

– akcje, obligacje, kwity depozytowe, certyfikaty inwestycyjne.



Rynek instrumentów pochodnych

– opcje, swapy, warranty, futures, forwards.



Rynek walutowy

– waluty.



Rynek kredytowo ‐ bankowy

– kredyty, pożyczki, lokaty bankowe.



Rynek pieni

ęż

– jest rynkiem najbardziej

płynnych aktywów finansowych, słu

żą

cych

jednostkom gospodarczym do pokrycia

zapotrzebowania na kapitał obrotowy, a wi

zapewniający im utrzymanie płynno

ci.

Nast

puje to głownie poprzez zaci

ganie

kredytów i po

yczek krótkoterminowych.

Dominują na nim po

rednicy finansowi, ale

równie

inne podmioty, m. in. banki zajmuj

lokatami bankowymi na krótki termin

(do 1

roku)

Funkcje rynku
pieniężnego:



Przynoszenie dochodów od wolnych w

danym momencie aktywów oraz

zapewnianie ci

gło

ci w regulowaniu

zobowiąza



Słu

y pa

stwu do realizacji okre

lonej

polityki monetarnej, w szczególno

przez wpływ na wielko

ść

strumienia

poda

y pieni

dza i pr

dko

ść

jego

cyrkulacji w gospodarce.

Rynek pieniężny dzielimy m.in. na:



Rynek hurtowy



Rynek detaliczny

Oprocentowanie – wysokość oprocentowania
zależy od stopnia oceny wypłacalności emitenta
oraz zamiany tego waloru na gotówkę, czyli
płynności.
Lokaty międzybankowe – tylko rynek hurtowy
(ile jest nadwyżki finansowej w bankach
komercyjnych powyżej ceny minimalnej).
Najwięcej jest lokat trzydniowych. Najprostsza
forma zarobku dla banku.

RYNEK LOKAT MIĘDZYBANKOWYCH



Kształtuje się głownie w zależności od
wysokości nadwyżek ponadobowiązkowych
rezerw gotówkowych banków komercyjnych



Nadwyżki rezerw gotówkowych banki te
mogą lokować w emitowanych przez bank
centralny lub Skarb Państwa walorach



Zawiera się na nim transakcje w dużych,
okrągłych kwotach na okres jednego dnia
do jednego roku

Stawki oprocentowania

LIBOR

– stopa oprocentowania lokat

międzybankowych w Londynie, zdeterminowana

popytem i podażą tych nadwyżek, stanowi ona

podstawę do określania stóp procentowych na

wielu innych segmentach rynku krajowego i

zagranicznego

LIBID

– oznacza ile bank jest skłonny zapłacić

za przyjęcie środków do zagospodarowania ( big

price, to cena, która bank zaplaci)

WIBOR –

określona jako roczna stopa

procentowa po jakiej bank jest skłonny udzielić

kredytów innym bankom

WIBID

– określana jako roczna stopa

procentowa, która bank jest gotów zapłacić za

środki przyjete w depozyt od innych banków

Instrumenty rynku
pieniężnego:



Bony skarbowe



Bony pieniężne



Bony komercyjne przedsiębiorstw



Weksle



Czeki



Akcepty bankowe



Certyfikaty

Podział lokat
międzybankowych



O/N – over night – dziś składamy

lokatę, koniec na drugi dzień przed

11.



T/N – to next – jutro składamy,

rozwiązujemy pojutrze.



S/N – spot next – składamy jutro,

rozwiązywana po 2 kolejnych

dniach.

BONY SKARBOWE



Bony skarbowe

– jeden ze starszych instrumentów

finansowych. Pierwszy tego typu papier wyprodukowano w

Anglii (1870). Instrument ten ma zerowy stopień ryzyka.

Inwestor ma w pełni gwarancję zwrotu. Ma bardzo wysoki

stopień płynności (występuje na rynku wtórnym i

pierwotnym). Bony stanowią jedno z zabezpieczeń

kredytowych. Instrument regulacji – ogranicza inflację,

pobudza gospodarkę.

pobudza gospodarkę. Bony skarbowe to papiery dłużne

Skarbu Państwa o terminach emisji od 8 do 52 tygodni. Ich

oprocentowania ma charakter stały, dyskontowy.



Emisja

(wejście na rynek pierwotny) – Ministerstwo

Finansów - list emisyjny, minister określa wielkość emisji,

określa okres.

Bony s

tanowią dogodny instrument

krótkoterminowego kredytu do finansowania narastającego

w czasie deficytu budżetowego.

Cechy bonów
skarbowych:



Zerowy stopień ryzyka



Niskie oprocentowanie



Wysoka płynność



Wykorzystywane przez banki centralne do

regulowania obiegu pieniądza w gospodarce



Wykorzystywanie zdeponowanych w banku

bonów skarbowych jako zabezpieczenia



Reprezentantem skarbu państwa przy emisji

bonów skarbowych jest ministerstwo finansów



Bony są w postaci zdematerializowanej



Papiery wartościowe emitowane na okaziciela

BONY PIENIĘŻNE



instrumenty, których emitentem jest NBP. Mogą być

emitowane na okres 1 roku (364 dni). Wartość bonu

jest ściśle określona – 10 tys. złotych. Skierowany

wyłącznie do pośredników finansowych, ale nie do

wszystkich, mogą być tzw. dealerzy rynku

pieniężnego (np. grupa banków). NBP wykorzystuje

je do ograniczenia nadpłynności pieniądza na rynku

oraz do stabilizacji stóp procentowych. Mają

charakter raczej zarządczy niż inwestorski.



Bony są sprzedawane na przetargach. Minimalna

wartość transakcji to 1 mln PLN. Nabywcami na

rynku wtórnym nie mogą być inne podmioty jak

banki.

BONY KOMERCYJNE



emitowane przez przedsiębiorstwa, pakiet wartościowy

charakteryzuje

się

wysokim

ryzykiem

(cecha

charakteryzuje

się

wysokim

ryzykiem

(cecha

niezabezpieczenia).



Mają

orm

wirtualn

lub

materialn

lub

materialn

(dokument);

pośrednik

iem jest

bank lub biuro maklerskie.



W USA – zamknięta edycja do wybranych osób –

akcjonariuszy

(podmiot

zainteresowany

poprawnym

akcjonariuszy

(podmiot

zainteresowany

poprawnym

funkcjonowaniem przedsiębiorstwa). Mogą być imienne lub

na okaziciela. Rejestry prowadzą banki lub domy maklerskie.



Emitowane ze ściśle określoną wartością nominalną i

określonym terminem zapadalności. Emisje papierów

komercyjnych są przeprowadzan

w imieniu lub na rzecz

agenta emisji, którym z reguły jest bank lub biuro

maklerskie.

Rodzaje bonów
komercyjnych:



Bony dyskontowe

– sprzedawane

poniżej swojej wartości, po upływie

terminu zapadalności inwestor dostaje

cenę nominalną.



Bony kuponowe

– sprzedawane po

cenie minimalnej, inwestor otrzymuje

kupon odsetkowy (zarobek).



skonczylem

W Polsce występują komercyjne
weksle inwestycyjno ‐ terminowe
tzw. KWITy.

Cechy bonów komercyjnych:



mają postać materialną lub
zdematerializowaną, są emitowane jako
imienne lub na okaziciela



należą do grupy instrumentów
podwyższonego ryzyka

WEKSEL



najstarszy instrument finansowy, zaliczany do

instrumentów

rynków pienię

nych

pod

względem prawnym jest najlepiej

doprecyzowany. Jest papierem wartościowym

posiadającym formę materialną – dokumentu

papierowego. Wystawc

weksla samodzielnie

lub przez wskazaną osobę zobowiązuje się do

bezwarunkowego zapłacenia w określonym

czasie i miejscu określonej kwoty.

Podział weksli ze względu na
sposób zapłaty; osobę
dłużnika:



Samodzielnie – weksel własny



Poprzez osobę trzecią – weksel trasowany

Podział ze względu na remitenta

(pożyczkodawcę) – osobę, która otrzyma

zapłatę:



Weksel imienny (podaje się daną osobę)



Weksel na okaziciela (nie podaje się

danych, trudny do zaksięgowania)



Weksel na zlecenie (wystawca weksla

zgadza się na zmianę pożyczkodawcy)

Weksle wykorzystuje się w układach sieciowych
przedsiębiorstw. Weksel ten ma podobne cechy jak
„żywa gotówka”.
Forma fizyczna weksla może być określona w postaci
druku urzędowego. Wydruk wekslowy – drukowany
przez NBP, można nabyć w bankach komercyjnych,
NBP, urzędach skarbowych (opłata skarbowa
uzależniona od wysokości kwoty na jaką wystawiamy
weksel).

Weksel musi zawierać wszystkie
wymagane elementy:



Umieszczenie słowa „weksel” w języku w jakim
będzie cały weksel.



Przyrzeczenie bezwarunkowej zapłaty.



Data wystawienia i zapłaty weksla.



Miejsce wystawienia.



Jeśli jest to weksel imienny lub na zlecenie
muszą się pojawić dane remitenta.



Imię, nazwisko i podpis emitenta.

Weksel wykorzystuje się jako
m.in.



Instrument pozwala emitentowi zaciągnąć kredyt –
funkcja kredytowa, pozwala rozłożyć zobowiązanie w czasie.



Funkcja płatnicza – przy wekslu na zlecenie lub
trasowanym, narzędzie płatności za kolejne zobowiązania,
gdyż jest substytutem gotówki.



Funkcja gwarancyjna – gwarancja dodatkowa zobowiązania
finansowego.



Funkcja refinansowa – powiązanie weksla z bankiem, można
zamienić weksel na kredyt bankowy, bank przejmuje
zobowiązanie spłacenia weksla, wtedy gdy nie jest możliwe
spłacenie weksla w określonym czasie przez dłużnika.

Czek jest papierem wartościowym przy pomocy
którego wystawca dowolnie rozporządza swoimi
pieniędzmi ulokowanymi w banku. Zzek:
— nie jest narzędziem kredytowania, lecz
spełnia głównie funkcję płatniczą, przy pomocy
której można regulować na bieżąco
zobowiązania;
— może być wystawiony tylko w przypadku
dysponowania odpowiednim pokryciem na
rachunku w banku, natomiast wystawienie
czeku bez pokrycia może spowodować
pociągnięcie do odpowiedzialności karnej;
— może być wystawiony na okaziciela co
upraszcza jego realizację;
— spełnia funkcję obiegową, co oznacza, że
może być przenoszony na inne osoby przy
pomocy indosu.

Z pojęciem czeku i weksla związane są następujące
terminy:

1. awal (żyrant) — jest to poręczenie gwarantujące
zapłacenie należności wekslowej lub czekowej;
2. trasant — osoba, która wystawiła weksel ciągniony
(trasowany);
3. trasat — osoba wymieniona w wekslu lub czeku, której
wystawca dokumentu poleca dokonanie zapłaty;
4. akceptant — jest to trasat, który przyjął weksel
trasowany, tzn. złożył na min swój akcept (podpis), stając
się w ten sposób głównym dłużnikiem wekslowym;
5. remitent — pierwszy wierzyciel uprawniony do
odbioru sumy czekowej lub wekslowej;
6. indos — jest to przeniesienie praw wynikających z
weksla lub czeku na inną osobę;
7. indosant — osoba, która ustępuje czek lub weksel
innej osobie (pierwszym indosantem jest remite
8. indosatariusz — osoba, która przejęła prawa czekowe
lub wekslowe od remitenta lub kolejnego po nim
indosanta;

Co to jest akcept
bankowy?



Akcept bankowy – weksel na którym bank umieścił

swój podpis gwarantujący spłatę wierzytelności w

określonym czasie, miejscu, kwocie.



Certyfikat depozytowy –bardzo płynny, zbywalny

papier wartościowy wystawiany przez bank w

zamian za założenie lokaty (wkład). Można nim

płacić

różnym

podmiotom

gospodarczym.

Instrument poszukiwany gdy sytuacja na rynkach

finansowych

jest

stabilna,

gdy

stopa

oprocentowania jest w miarę stała. W praktyce

dotyczy pośredników finansowych, przedsiębiorstw.

Państwo, gospodarstwa domowe raczej nie zajmują

się certyfikatami depozytowymi.

Rola rynku (sektora)
bankowego



stworzenie mechanizmów gromadzenia środków

oraz ich inwestowania w różne przedsięwzięcia;



zapewnienie możliwości dokonywania płatności

między podmiotami gospodarczymi, transferu w

czasie i ponad granicami;



zapewnienie skutecznych rozwiązań w zakresie

zarządzania ryzykiem bankowym;



zapewnienie informacji cenowej, co stwarza

możliwości podejmowania decyzji przez podmioty

gospodarcze;



stworzenie warunków do transformacji środków

inwestowania.

Na rozwój systemów
bankowych wywierają wpływ
takie czynniki, jak:



porządek społeczny i gospodarczy,
który określa społeczne wartości i cele
gospodarcze



struktura i wielkość popytu na usługi
bankowe



regulacje prawne działań bankowych



skłonność banków do innowacji

Struktura sektora
bankowego w Polsce:



NBP (bank centralny, bank

banków). Główne role to

umacnianie polskiego pieniądza i

sprawowanie nadzoru nad

bankami



Banki komercyjne

Podstawowym celem

działalności NBP jest

utrzymanie stabilnego

poziomu cen, przy

jednoczesnym wspieraniu

polityki gospodarczej

Rządu

Inne zadania NBP



organizowanie rozliczeń pieniężnych;



prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi;



prowadzenie działalności dewizowej w granicach

określonych ustawami;



prowadzenie bankowej obsługi budżetu państwa;



regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie;



kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju

systemu bankowego;



opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej,

bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji

inwestycyjnej;



wykonywanie innych zadań określonych ustawami.

Organami NBP są:



Prezes NBP (Prezes NBP jest

powoływany i odwoływany przez

Sejm na wniosek Prezydenta RP.

Kadencja Prezesa NBP wynosi 6 lat.

Ta sama osoba nie może być

Prezesem NBP dłużej niż przez dwie

kolejne kadencje ;



Rada Polityki Pieniężnej;



Zarząd NBP

Zadania Rada Polityki
Pieniężnej:



ustala wysokość stóp procentowych NBP;



ustala stopy rezerwy obowiązkowej banków i wysokość

jej oprocentowania;



określa górne granice zobowiązań wynikających z

zaciągania przez NBP pożyczek i kredytów w

zagranicznych instytucjach bankowych i finansowych;



zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdanie z

działalności NBP;



przyjmuje roczne sprawozdanie finansowe NBP;



ustala zasady operacji otwartego rynku.



Rada dokonuje ocen działalności Zarządu NBP w

zakresie realizacji założeń polityki pieniężnej.



Tu skonczylem

Banki specjalne-czym

różnią się od banków

detalicznych?

Banki specjalne to przede wszystkim banki
inwestycyjne, które zajmują się koncentracją
środków dla finansowania inwestycji. Kapitały te
są mobilizowane nie tylko w drodze wkładów od
klientów, ale także w drodze emisji i sprzedaży
własnych obligacji lub przyjmowania lokat
innych banków czy budżetu.
Do banków specjalnych można zaliczyć banki
inwestycyjne, instytucje kredytu
długoterminowego, banki hipoteczne, rolne
i melioracyjne, a także banki komunalne

Przedmiotem działalności banku inwestycyjnego
są operacje na rynku finansowym mające na celu
finansowanie lub doradztwo przy finansowaniu
różnorodnych przedsięwzięć inwestycyjnych. W
szczególności banki inwestycyjne zapewniają
usługi:



Operacje na rynku papierów
wartościowych (działalność brokerska,
działalność dealerska, sprzedaż bezpośrednia
wąskiej grupie inwestorów pośrednictwo w
sprzedaży papierów wartościowych,
projektowanie i handel instrumentami
pochodnymi rynku kapitałowego, organizacja
własnych i obcych emisji, gwarantowanie
emisji

Usługi banku
inwestycyjnego -cd



Operacje na rynku pieniężnym: handel

certyfikatami depozytowymi, transakcje

instrumentami pochodnymi rynku

pieniężnego, transakcje terminowe



Zarządzanie funduszami: zarządzanie

płynnymi aktywami i udziałami klientów,

tworzenie i zarządzanie funduszami

podwyższonego ryzyka, tworzenie i

zarządzanie funduszami wspólnego

inwestowania



Doradztwo finansowe

Rodzaje banków-cd



Banki hipoteczne - zajmują się udzielaniem pożyczek

zabezpieczonych na hipotece nieruchomości.



Holding bankowy to korporacja, która jest

posiadaczem akcji jednego lub więcej banków. Holdingi

tworzą także przedsiębiorstwa niebankowe, które w

zasadzie powinny być powiązane z bankowością, firmy

hipoteczne, faktoringowe, leasingowe,

ubezpieczeniowe, brokerskie, zajmujące się

doradztwem finansowym, dystrybucją papierów

wartościowych, kredytowaniem sprzedaży ratalnej itp.

Holdingi bankowe mają ułatwiony dostęp do rynków

kapitałowych, większą zdolność zadłużania się w

stosunku do kapitału własnego, a także możliwości

kompensaty strat i zysków przy płaceniu podatków.

Spółdzielnie kredytowe,
kasy oszczędnościowe



powiązanie kredytobiorców (członków
spółdzielni) m.in. poprzez ich wkłady
członkowskie z solidarną
odpowiedzialnością materialną za
działalność danej spółdzielni.



powiązanie oszczędnościowej
działalności tych instytucji z potrzebami
drobnych wytwórców i gospodarstw
domo wych, a także samorządów

Rynek kapitałowy – jest segmentem rynku finansowego,
który tworzą transakcje zawierane długoterminowymi
instrumentami finansowymi, tzn. instrumentami o
terminie realizacji dłuższym niż rok, przeznaczonymi na
finansowanie inwestycji.

Rynek kapitałowy to rynek, na którym przedmiotem
obrotu są kredyty i udziały średnio- i długoterminowe.
Rynek ten zazwyczaj dzieli się na: rynek papierów
wartościowych, rynek nieruchomości oraz rynek dóbr
inwestycyjnych. W wąskim znaczeniu rynek kapitałowy
utożsamiany jest przede wszystkim z rynkiem papierów
wartościowych, który dzieli się na rynek pierwotny i
wtórny.

Rynek kapitałowy:
· Rynek papierów wartościowych
· Rynek pożyczek hipotecznych
· Rynek długoterminowych pożyczek bankowych

Funkcje rynku
kapitałowego:



Umożliwia mobilizacje kapitału – czyli jego

przepływ pomiędzy tymi, którzy posiadają

go w nadmiarze, a tymi którzy go poszukują

w celu finansowania inwestycji



Umożliwia wycenę kapitału poprzez

ustalenie ceny papierów wartościowych na

rynku wtórnym



Zapewnia płynność inwestycji – oznacza to,

że uczestnicy rynku mogą sprzedać

posiadane akcje i obligacje, a uzyskane

pieniądze ulokować w inny sposób

Pierwotnym źródłem podaży kapitału są
gospodarstwa domowe, które oszczędzając część
swoich dochodów mogą je pożyczyć (za
odpowiednim wynagrodzeniem) tym, którzy tego
kapitału poszukują. Każdy przedsiębiorca, w
celu uruchomienia lub powiększenia procesu
produkcji musi nabyć na rynku po cenach
rynkowych czynniki produkcji. W przypadku,
gdy nie dysponuje on wystarczającą ilością
własnych środków finansowych, musi jej
pożyczyć. Koszt uzyskania środków pieniężnych
wyrażony stopą procentową określa dolną
granicę opłacalności konkretnego zamierzenia
inwestycyjnego.

Czysta stopa procentowa, to teoretyczna cena
pieniądza, jaka obowiązywałaby, gdyby nie było
inflacji i ryzyka gospodarczego. Natomiast
rynkowa stopa procentowa jest ceną
pieniądza, która uwzględnia zarówno inflację,
jak i ryzyko gospodarcze. A zatem jest to
określona suma pieniądza, którą trzeba zapłacić
za użytkowanie jednostki pieniężnej, np.
złotówki w ciągu roku.

Pomiędzy rynkiem pieniężnym a rynkiem
kapitału występuje ścisła współzależność,
ponieważ im wyższa jest stopa procentowa,
która kształtuje się na rynku pieniężnym, tym
wyższa jest wymagana stopa rentowności
produkcji, wyrażająca się zyskiem w
przeliczeniu na jednostkę pieniężną, np.
złotówkę nakładu inwestycyjnego.

Na wolnokonkurencyjnym rynku kapitału
pożyczkowego następuje zderzenie się
zapotrzebowania zgłaszanego na kredyt z
podażą kapitału pożyczkowego. Rynek kapitału
pożyczkowego znajduje się w równowadze
(czyli jest zrównoważony) przy stopie
procentowej r, przy której do pożyczkobiorców
trafi kwota F jednostek kapitału po-życzkowego

Integralną częścią rynku kapitałowego jest
Akcja.

Akcja to papier wartościowy, który świadczy o
udziale jego właściciela w kapitale spółki
akcyjnej i daje mu prawo do określonego
dochodu nazywanego dywidendą.

Rodzaje akcji w zależności od
przyjętego kryterium



wyróżnić można akcje imienne, które zawierają imię i
nazwisko właściciela oraz jego adres a także
ewidencjonowane są w księdze akcji imiennych, które każda
spółka musi prowadzić oraz akcje bezimienne (na
okaziciela) zawierające klauzulę „Akcja dla okaziciela” w
celu wskazania konkretnego właściciela (nie muszą być
rejestrowane w księdze prowadzonej przez spółki)



akcje gotówkowe, które mogą być wydane po częściowej
ich zapłacie (nie mniej jednak niż 25% wartości nominalnej) i
do czasu pełnego opłacenia akcje te muszą być imienne,
natomiast po pełnym opłaceniu mogą być wydawane jako
akcje bezimienne, a także akcje aportowe, które muszą być
w pełni pokryte jeszcze przed zarejestrowaniem spół-ki i
wydawane są za wkłady rzeczowe zwane aportami

Rodzaje akcji –ciąg dalszy



akcje pojedyncze zawierające wartość

nominalną jednej akcji w jednym dokumencie

oraz akcje zbiorcze zawierające w jednym

dokumencie więcej niż jedną akcję, podając ich

ilość, wartość nominalną pojedynczej akcji oraz

ich łączną wartość



akcje zwykłe, w których wysokość dywidendy

zależy od nominalnej wartości posiadanych akcji

oraz akcje uprzywilejowane dające szczególne

uprawnienia ich posiadaczom i mogą dotyczyć:

prawa głosu, dywidendy a także podziału majątku

spółki w razie jej likwidacji. (np.. „złota akcja”)

Wartość (cena) akcji może być
nominalna i wówczas oznacza ona
sumę pieniężną wypisaną na akcji,
emisyjna i oznacza wielkość,
według której akcje oferowane są
przez emitenta do nabycia
subskrybentom oraz bieżąca, która
oznacza cenę po jakiej w danym
momencie można kupić lub
sprzedać akcję.

Akcja daje prawo do
określonego dochodu zwanego
dywidendą

Załóżmy, że kurs akcji spółki TOREX na giełdzie
warszawskiej wynosi 250 zł. Cena nominalna
akcji wynosi 200 zł, natomiast stopa procentowa
płacona przez banki od złożonego w nich
kapitału 3%. Chcąc obliczyć dywidendę jaką
przyniosą te akcje, wykonujemy następujące
działanie:

Cechy rynku
kapitałowego:



Składa się on z wielu segmentów oraz występuje na nim

znacznie większa liczba podmiotów



W transakcjach zawieranych uczestniczą też przedsiębiorstwa

w charakterze pożyczkodawcy



Stopa zwrotu z zainwestowanych w walory rynku

kapitałowego środków jest relatywnie wysoka, zwłaszcza w

długich okresach



Stopa zwrotu podlega znacznym wahaniom, jest także

zróżnicowana dla poszczególnych instrumentów, jak również w

obrębie danej grupy



Stopień ryzyka jest znacznie wyższy, głównie ze względu na

długie terminy zwrotu zainwestowanego kapitału



Przeciętna wartość transakcji zawieranych na rynku

kapitałowym jest o wiele niższa od przeciętnej wartości

transakcji dokonujących się na rynku pieniężnym

Efektywność rynku kapitałowego –

ceny akcji w pełni odzwierciedlają

dostępną informację. Ta cecha rynku

kapitałowego jest niezwykle istotna

dla inwestorów przy podejmowaniu

decyzji z zakresu zarządzania

finansowego.

Najistotniejszą cech

rynku

efektywnego jest

INFORMACJA

Rodzaje informacji na rynkach
kapitałowych (w zależności od sposobu
reakcji rynku na informacje):



Forma słaba – powierzchowne identyfikowanie wszystkich
zmiennych i zależności między instrumentami prawnymi;



Forma półmocna – jesteśmy w stanie przewidzieć w
przyszłości uzależnienie od determinant
nieekonomicznych. Rynek kapitałowy analizuje też
determinanty o charakterze społecznym, politycznym itp



Forma mocna – na rynku, który nie jest wrażliwy na
determinanty społeczne lub polityczne ale posiada
mechanizmy zabezpieczający przed spekulacjami (w USA
komisje senackie).



Ważna jest nie tyle informacja ale jej
INTERPRETACJA

Podział rynku kapitałowego ze
względu na kontrahenta:



Pierwotny – emisja nowych instrumentów
finansowych. Podstawowym celem tej części
rynku jest pozyskiwanie źródeł finansowania
inwestycji przez inwestora.



Wtórny – sprzedaż/zakup już wyemitowanych
papierów wartościowych. Nie daje możliwości
pozyskania kapitału. Wycena działalności
emitenta (ocena).

Podział ze względu na to
kto jest kontrahentem:



Rynek publiczny – transakcje
zawierają wszystkie podmioty
gospodarcze posiadające środki
pieniężne



Rynek niepubliczny – propozycja
zakupu papierów wartościowych
skierowana do wybranej grupy
osób

Podział ze względu na
występujące podmioty:



Rynek giełdowy – skupiony na
obrocie papierów wartościowych.



Rynek pozagiełdowy



Rynek prywatny – poza ogólnymi
przepisami prawa nie ma
wytycznych działania.

Instytucje rynku
kapitałowego i powiązania
między nimi:

KRAJOWY DEPOZYT PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH – forma prawna – spółka
akcyjna. Powołany w 1991 roku, był on wtedy
elementem Giełdy Papierów Wartościowcyh w
Warszawie. W 1994 roku przekształcono w spółkę
akcyjną, po to aby wzmocnić samodzielność
kontrolną tej jednostki; uniezależnienie od giełdy
(udziały: 1/3 Skarb Państwa, 1/3 NBP, 1/3 GPW).
Jest jednostką nadzorczą kontrolującą obrót
papierów wartościowych w Polsce poprzez tzw.
system depozytowo ‐ rozliczeniowy. Pełni
funkcję źródła informacji.

Zadania KDPW:



Zadanie rozliczania transakcji na publicznym rynku kapitałowym.

Polega ona na transferze papierów wartościowych pomiędzy kontami

uczestników tego rynku. KDPW posiada informacje o tym ile dany

klient posiada papierów wartościowych. Zmiany wysokości depozytów

są wynikiem kupna/sprzedaży papierów wartościowych.



Przechowywanie papierów wartościowych dopuszczonych do

publicznego obrotu. W momencie emisji poszczególnych instrumentów

finansowych – weryfikacja w KDPW (ilość, wartość papierów

wartościowych, przed emisją dostają kody literowo‐liczbowe). Poprzez

normy ISO ogranicza się ryzyko błędnej informacji.



Regulowanie zobowiązań pomiędzy właścicielami papierów

wartościowych, a emitentami tych papierów np. wypłata dywidendy,

oprocentowania; zamiana obligacji na akcje przedsiębiorstwa, prawo

poboru – pierwokupu do akcji.



Nadzór nad wielkością emisji papierów wartościowych znajdujących

się na rynku. KDPW sprawdza czy nie nastąpił błąd podczas transakcji

i jest za dużo papieru niż go wyemitowano.



Zarządzanie funduszem rozliczeniowym – w ramach KDPW jest

jednostka o tej nazwie. Zabezpiecza transakcje gdy brakuje środków

na kontach któregoś z klientów. Utworzony z obligatoryjnych wpłat

klientów. Później należy to spłacić. Swoista rezerwa.

Komisja Nadzoru Finansowego (2006)
dążenie państwa do scentralizowania komisji
nadzorujących rynek finansowy. W 2008 roku dołączono do
zakresu działań, nadzór nad bankami. Rola KNF:

a)     Prawidłowość działania rynków finansowych
b)     Charakter strategiczny, dbanie o rozwój rynków
c)      Zadania o charakterze informacyjno – edukacyjnym
d)     Prawo udziału w tworzeniu aktów normatywnych
e) Rozwiązywanie sporów w sposób polubowny między

uczestniczącymi rynkami/ uczestnikami rynków

Szczegółowe uprawnienia na rynku kapitałowym
a) instytucja dopuszczeniowa – dopuszcza papiery

wartościowe do obrotu

b) stoi na straży dobrej informacji
c) pełni kontrole nad funkcjonowaniem giełd, domów

maklerskich, etc.

Domy i biura maklerskie

DOMY/BIURA MAKLERSKIE – różnią się
wysokością kapitału (biuro ma mniejszy
kapitał). Domy były tworzone przede wszystkim
przez banki, a biura były zakładane jako zwykła
działalność gospodarcza. Wielkość kapitału
ustalana jest każdorazowo przy rozpatrywaniu
wniosku o utworzenie domu/biura. Zgodę
wydaje Komisja Nadzoru Finansowego. Istnieje
Wymóg formalny – zatrudniani muszą być
pracownicy z uprawnieniami maklerskimi
(egzamin państwowy i uzyskanie licencji na
prowadzenie tego typu działalności).

Domy/biura muszą posiadać szerokie rezerwy
ubezpieczające od odpowiedzialności cywilnej.
Istnieją dwie kategorie maklerów: w
domach/biurach oraz giełdowi (wykonujący
zlecenia).
Różnica między maklerem a doradcą
inwestycyjnym - maklerzy wykonują tylko
zlecenia, a doradcy mogą kreować trendy.
Doradca w imieniu klienta inwestuje środki
finansowe.

Kryterium wyboru domu
maklerskiego:



dostępno

ść

do maklera



renoma



lokacja przy banku klienta



Internetowa platforma

transakcyjna

TEMAT: GIEŁDA
PAPIERÓW
WARTOŚCIOWYCH

Giełda papierów wartościowych –
regulowane, odbywające się w określonym
miejscu i czasie, spotkania osób pragnących
zawrzeć umowę kupna i sprzedaży, oraz osób
pośredniczących. Przedmiotem transakcji są
zamienne papiery wartościowe.

Cechy giełdy:



instytucja uregulowana prawnie



transakcje są zawierane bez
pokazania przedmiotu transakcji



jednorodność transakcji



nieodłączny i jedyny uczestnik
rynku wtórnego

ZLECENIE MAKLERSKIE – oferta kupna lub
sprzedaży danego papieru wartościowego
sporządzona przez maklera giełdowego w ściśle
określonej formie. Elementy formalne treści
zlecenia:



Nazwa pełna lub kodowa danego papieru
wartościowego



Sprecyzowanie czy jest to oferta kupna czy
sprzedaży



Limit ceny (może być ale nie musi); tzw.
polecenie wykonania bez względu na cenę.



Określenie liczby papierów wartościowych



Termin ważności zlecenia – datowanie



Data wystawienia zlecenia



Oznaczenie zleceniodawcy

Rodzaje zleceń:



Zlecenie z limitem ceny



Zlecenie z limitem aktywacji



Zlecenie z terminem wa

ci do

ca sesj



Zlecenie z decyzj

zrealizuj/anuluj

PCR - "zlecenie po cenie
rynkowej



nie zawiera limitu ceny



przyjmowane wyłącznie w trakcie notowań ciągłych (z

wyłączeniem okresów równoważenia rynku)



warunkiem przyjęcia jest istnienie chociaż jednego

przeciwstawnego zlecenia oczekującego z limitem ceny



wykonywane jest po najlepszym limicie zlecenia oczekującego



niezrealizowana część pozostaje w arkuszu zleceń z limitem

ostatniej transakcji



nie może zawierać dodatkowego warunku "limitu aktywacji"

PCRO - "zlecenie po cenie
rynkowej na otwarcie"



nie zawiera limitu ceny



przyjmowane wyłącznie w fazie przed sesją, przed otwarciem,

przed zamknięciem oraz w okresie równoważenia rynku; nie

jest przyjmowane w trakcie notowań ciągłych



niezrealizowana część pozostaje w arkuszu z limitem równym

kursowi z fixingu



nie jest przyjmowane w przypadku warrantów, praw poboru

oraz na pierwszą sesję, na której notowany jest dany walor



nie może zawierać dodatkowych warunków realizacji:

"minimalnej wielkości wykonania", "wielkości ujawnianej",

"limitu aktywacji"

Fixing - faza sesji w systemie kursu jednolitego i
w systemie notowań ciągłych, w której jest
ustalany kurs. W systemie kursu jednolitego
odbywa się to dwa razy dziennie o godz. 11.15 i
15.00, a w systemie notowań ciągłych
występują: fixing na otwarcie (ustalany jest
wtedy kurs otwarcia) o godz. 9.00, na rynku
instrumentów pochodnych, i o godz. 10.00, na
rynku kasowym, oraz fixing na zamknięcie
(ustalany jest kurs zamknięcia) o godz. 16.00
zarówno dla instrumentów pochodnych, jak i
rynku kasowego.

PKC - "zlecenie po każdej
cenie"



nie zawiera limitu ceny



przyjmowane w fazie przed sesją i w czasie notowań ciągłych



musi być wykonane w całości choćby w kilku transakcjach



podlega realizacji po cenach najlepszych zleceń

przeciwstawnych



jeśli podczas notowań ciągłych zlecenie PKC nie może być

zrealizowane w całości (w arkuszu nie ma zleceń

przeciwstawnych z limitem ceny zapewniających jego pełną

realizację), wówczas jest ono anulowane i rozpoczyna się proces

równoważenia rynku



nie jest przyjmowane w przypadku warrantów, praw poboru oraz

na pierwszą sesję, na której notowany jest dany walor



nie może zawierać dodatkowych warunków realizacji:

"minimalnej wielkości wykonania", "wielkości ujawnianej".

Pojęcia związane z giełdą
–cd.



Analiza fundamentalna

– metoda wyceny

papieru wartościowego biorąca pod uwagę

głównie analizę danych księgowych (bilans,

rachunek wyników, rachunek przepływów

gotówki) oraz możliwości rozwoju danej branży.



Analiza techniczna

– metoda określenia

ruchu kursu papieru wartościowego w

przyszłości na podstawie wykresu obrazującego

dotychczasowe jego zachowanie,

wykorzystująca w tym celu wiele wskaźników

analizy technicznej.



Asymilacja

– połączenie dwóch serii tego

samego papieru wartościowego.



Arkusz zleceń

– skumulowane zestawienie

wszystkich zleceń kupna i sprzedaży na dany

papier wartościowy przekazanych do systemu

giełdowego w danym momencie, ułożone w

odpowiednim porządku.



(bez prawa do dywidendy)

– informacja

podawana obok kursu giełdowego danej spółki,

podawana następnego dnia po ostatnim dniu

uprawniającym do nabycia akcji z prawem do

dywidendy oznaczająca, że obecni nabywcy

akcji nie otrzymają już dywidendy za ostatni rok

obrachunkowy.



Blue chips

– spółki o silnych podstawach

fundamentalnych, charakteryzujące się

stosunkowo niewielkimi zmianami cen i

dużą płynnością.



Book building

( księga popytu ) – proces

wspomagający ustalanie ceny emisyjnej

papieru wartościowego przeprowadzany

przez spółkę wśród przyszłych,

potencjalnych akcjonariuszy dzięki,

któremu spółka poznaje skalę

zainteresowania jej akcjami.



Certyfikat inwestycyjny

- papier wartościowy na

okaziciela, emitowany przez fundusze inwestycyjne

typu zamkniętego. W przeciwieństwie do jednostek

uczestnictwa funduszy otwartych, certyfikat

inwestycyjny może być przedmiotem obrotu

giełdowego. Fundusz inwestycyjny zamknięty nie

dokonuje umorzeń na wzór funduszy otwartych.

Giełda jednak nie jest jedynym miejscem, gdzie

może dojść do wymiany certyfikatów pomiędzy

uczestnikami funduszu. Taką operację można

wykonać sporządzając umowę cywilno-prawną

sprzedaży.



Day trading

– metoda inwestowania krótkoterminowego,

polegająca na zamykaniu pozycji otwartych tego samego

dnia



Dywersyfikacja

- inwestowanie w różnego rodzaju

instrumenty finansowe w celu ograniczenia ryzyka strat

spowodowanych nietrafioną lokata.



Kontrakty terminowe (futures)

– papier wartościowy,

którego cena jest zależna od kursu instrumentu bazowego

przypisanego danemu kontraktowi. Jest to umowa, w której

sprzedający zobowiązuje się sprzedać określony instrument

bazowy za ściśle określoną cenę w ściśle określonym

terminie, a kupujący zobowiązuje się kupić ten instrument

za tę samą cenę, w tym samym terminie. Np..na WIG20



Kurs odniesienia – kurs, względem którego
wyznaczane jest maksymalne odchylenie kursu.
W notowaniach jednolitych kursem odniesienia
jest ostatni kurs jednolity danego papieru. W
notowaniach ciągłych kurs wyznaczony w
trakcie fixingu na otwarcie lub w trakcie
równoważenia na otwarciu, staje się kursem
odniesienia. W przypadku instrumentów, dla
których w trakcie fixingu na otwarcie nie został
wyznaczony kurs otwarcia, kursem odniesienia
jest kurs zamknięcia z poprzedniej sesji.

Podział akcji – wymiana wszystkich akcji danej
spółki na proporcjonalnie większą liczbę akcji,
których wartość nominalna zostaje w takich
samych proporcjach zmniejszona. Przykład: jeśli
przed wymianą kapitał akcyjny spółki dzielił się
na 10 mln akcji o wartości nominalnej 20 zł
każda, to po wymianie w proporcjach 1:2 będzie
się dzielił na 20 mln akcji o wartości nominalnej
10 zł każda. Proporcje te dotyczą również kursu
odniesienia dla notowań giełdowych na
następnej sesji po wymianie.

Prawo Do Akcji (PDA) – instrument finansowy
umożliwiający nabywcom akcji nowych emisji
odsprzedanie tychże przed wprowadzeniem ich
do obrotu giełdowego.



Prawo Poboru (PP)

– instrument finansowy

dający jego posiadaczowi możliwość zakupu

akcji nowej emisji spółki bez ograniczeń

ilościowych w zależności od liczby posiadanych

praw poboru. Np. za 5 praw poboru można kupić

1 akcję nowej emisji.



TKO

– teoretyczny kurs otwarcia. Kurs ustalany

na podstawie złożonych zleceń prezentowany

przed ogłoszeniem kursu z fixingu na otwarcie,

na zamknięcie i z notowań jednolitych.



Widełki

– potoczna nazwa dolnego i górnego

ograniczenia wahań kursu.

Strategie inwestycyjne na
giełdzie – kilka pytań



Po co inwestuję? (dla zysku, zabawy, na

kupno samochodu)



Jakie kwoty jestem w stanie

zainwestować?



Ile z tego mogę stracić?



Jaki jest horyzont moich inwestycji?



Ile czasu tygodniowo poświecę na

analizy swoich inwestycji?



Co wiem na temat giełdy, ekonomii czy

praw rządzących rynkiem?

Rodzaje strategii



Strategia aktywna (analiza techn.



Strategia pasywna (analiza

fundamentalna)



Strategia systematycznego

inwestowania

Analiza fundamentalna-
etapy



Analizy makroekonomicznej.



Analizy sektorowej.



Analizy sytuacyjnej firmy.



Analizy finansowej spółki.



Wyceny akcji.

Analiza techniczna-
założenia



rynek dyskontuje wszystko,



ceny podlegają trendom,



historia się powtarza.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90
Slide 91
Slide 92
Slide 93
Slide 94
Slide 95

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
notatek pl rynki finansowe wyklady
Rynki finansowe - wykłady (2009) - II wersja, FIR UE Katowice, SEMESTR IV, Rynki finansowe, Rynki fi
GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH, semestr 3, Rynki finansowe, wykłady
Międzynarodowe rynki finansowe wykłady, Studia, międzynarodowe rynki finansowe
plan wykladu Rynek Finansowy, semestr 3, Rynki finansowe, wykłady
Obligacje, semestr 3, Rynki finansowe, wykłady
RYNKI FINANSOWE - WYKŁADY, SZKOŁA, semestr IV
RYNKI FINANSOWE WYKŁAD 3
rynki finansowe wykład 2, Finanse i bankowość, finanse cd student
RYNEK PIENIĘŻNY, semestr 3, Rynki finansowe, wykłady
RYNKI FINANSOWE WYKLAD 1 2
Rynki Finansowe wykłady
A K C J E, semestr 3, Rynki finansowe, wykłady

więcej podobnych podstron

Rynki Finansowe wyklad

Document Outline