Struktura i zadania służb
BHP

Magdalena Szczubiecka
Edyta Pilorz

11B2

Obowiązek tworzenia
służby BHP

Pracodawca, który zatrudnia powyżej 100 pracowników, ma obowiązek

stworzyć służbę bhp. Jeżeli zatrudnia od 100 do 600 pracowników, powinien
stworzyć wieloosobową lub jednoosobową komórkę lub zatrudnić
pracownika służby w co najmniej niepełnym wymiarze pracy posiadającego
odpowiednie kwalifikacje. Jeżeli pracodawca zatrudnia powyżej 600
pracowników, zatrudnić powinien jednego pracownika służby w pełnym
wymiarze pracy na każdych 600 pracowników. Pracodawca zatrudniający
do 100 pracowników powierza wykonywanie zadań służby pracownikowi,
który jest zatrudniony przy innej pracy. Pracodawca w określonych
przypadkach może też obowiązki służby wykonywać samodzielnie. Może to
zrobić, jeżeli zatrudnia do 10 pracowników lub do 20, przy założeniu że
prowadzona przez niego działalność nie jest obarczona ryzykiem wyższym
niż trzecia kategoria w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym
z tytułu wypadków przy pracy. Zarówno pracodawca, jak i pracownik
pełniący zadania służby bhp powinni posiadać niezbędne kwalifikacje, aby
móc pełnić zadania służby.

Struktura służb BHP

Struktura służb BHP

System organizacyjny ochrony pracy w Polsce wskazuje na
organy i organizacje uczestniczące w kształtowaniu i
realizowaniu zadań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Można go podzielić na dwa systemy: ogólnokrajowy i zakładowy.
Parlament ma przede wszystkim zadania ustawodawcze,
tworząc prawo ustalające podstawowe zasady systemu. Rząd i
resorty oraz urzędy państwowe, szczególnie Minister ds. Pracy
oraz Minister ds. Zdrowia, ustalają wytyczne państwa w
kształtowaniu polityki w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz, na podstawie ustaw, wydają przepisy wykonawcze w
zakresie bhp. Natomiast organy nadzoru i kontroli, do których
należą przede wszystkim: Państwowa Inspekcja Pracy,
Państwowa Inspekcja Sanitarna, Urząd Dozoru
Technicznego oraz sądy i prokuratura powołane zostały do
nadzoru i kontroli - w imieniu państwa - realizacji przez
pracodawców obowiązków nałożonych na nich przez prawo. W
celu realizacji swoich uprawnień oraz przymuszania
pracodawców do wykonywania swoich obowiązków, organy te
dysponują możliwością ukarania mandatem karnym, bądź
wydania nakazu lub decyzji, łącznie z nakazaniem w określonych
przypadkach zaprzestania przez zakład pracy lub jego część
działalności określonego rodzaju.

Struktura służb BHP

Rada Ochrony Pracy

Istotną rolę w systemie organizacyjnym bhp na
szczeblu państwa pełni Rada Ochrony Pracy. W
skład Rady wchodzą przedstawiciele rządu,
pracodawców i pracowników, posłowie i
senatorowie oraz wybitni specjaliści z dziedziny
bezpieczeństwa i higieny pracy. Organ ten,
umocowany przy Sejmie RP, zgodnie z ustawą o
Państwowej Inspekcji Pracy, ma sprawować nadzór
nad jej działaniem. Istotne znaczenie w tym
systemie mają również instytuty naukowo-
badawcze, powołane do prowadzenia prac naukowo-
badawczych w dziedzinie bezpieczeństwa pracy i
ochrony zdrowia.

Struktura służb BHP

Również na szczeblu zakładu pracy istnieją różne
podmioty, do których obowiązków należy tworzenie
warunków pracy lub społeczny nadzór i kontrola nad
tymi warunkami. Podstawowym podmiotem, którego
obowiązkiem w zakładzie pracy jest zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jest
pracodawca który swoje obowiązki realizuje za pomocą
wyspecjalizowanych służb bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad
pracownikami. Dodatkowo, w kształtowaniu
bezpiecznych warunków pracy w zakładzie pracy,
uczestniczą też sami pracownicy poprzez konsultacje
oraz - jako organ opiniodawczo-doradczy - komisja ds.
bhp.

Struktura służb BHP

Organy przedstawicielskie, jakimi są związki
zawodowe i społeczny inspektor pracy, pełnią
natomiast przede wszystkim funkcje nadzorczo-
kontrolne w zakresie przestrzegania przez
pracodawcę obowiązku zapewnienia bezpiecznych i
higienicznych warunków pracy. Mają one także
prawo do wydawania, w formie pisemnej, zaleceń
dotyczących usunięcia stwierdzonych uchybień.
Pracodawca może odwołać się od wydanego
zalecenia do właściwego inspektora pracy
Państwowej Inspekcji Pracy.
Przepisy ustawy o społecznej inspekcji pracy
przewidują możliwość ukarania karą grzywny
pracodawcy, który nie spowodował usunięcia
uchybień wskazanych w zaleceniu społecznego
inspektora pracy.

Zadania służb BHP

Służba bhp pełni funkcje doradcze i
kontrolne, w szczególności w zakresie
przestrzegania przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy w
zakładzie pracy i w każdym innym
miejscu jej wykonywania.

Zadania służb BHP

• przeprowadzanie kontroli warunków pracy oraz
przestrzegania przepisów i zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy, ze szczególnym uwzględnieniem
stanowisk pracy, na których są zatrudnione kobiety
w ciąży lub karmiące dziecko piersią, młodociani,
niepełnosprawni, pracownicy wykonujący pracę
zmianową, w tym pracujący w nocy, oraz osoby
fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż
stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu
wyznaczonym przez pracodawcę,

• bieżące informowanie pracodawcy o
stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z
wnioskami zmierzającymi do usuwania tych
zagrożeń,

Zadania służb BHP

•

sporządzanie i przedstawianie pracodawcy, co

najmniej raz w roku, okresowych analiz stanu
bezpieczeństwa i higieny pracy zawierających
propozycje przedsięwzięć technicznych i
organizacyjnych mających na celu zapobieganie
zagrożeniom życia i zdrowia pracowników oraz
poprawę warunków pracy,

• zgłaszanie wniosków dotyczących
wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy w
stosowanych oraz nowo wprowadzanych
procesach produkcyjnych,

• przedstawianie pracodawcy wniosków
dotyczących zachowania wymagań ergonomii
na stanowiskach pracy,

Zadania służb BHP

•

opiniowanie szczegółowych instrukcji

dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy
na poszczególnych stanowiskach pracy,

•

doradztwo w zakresie stosowania

przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i
higieny pracy,

•

udział w dokonywaniu oceny ryzyka

zawodowego, które wiąże się z
wykonywaną pracą

.

•

zgłaszanie wniosków dotyczących wymagań

bezpieczeństwa i higieny pracy w stosowanych
oraz nowo wprowadzanych procesach
produkcyjnych,

Zadania służb BHP

•

udział w przekazywaniu do użytkowania nowo

budowanych lub przebudowywanych obiektów
budowlanych albo ich części, w których przewiduje
się pomieszczenia pracy, urządzeń produkcyjnych
oraz innych urządzeń mających wpływ na warunki
pracy i bezpieczeństwo pracowników,

•

uczestnictwo w pracach zakładowej komisji

bezpieczeństwa i higieny pracy, powołanej przez
pracodawcę zatrudniającego więcej niż 250
pracowników oraz innych zakładowych komisji
zajmujących się problematyką bezpieczeństwa i
higieny pracy, w tym zapobieganiem chorobom
zawodowym i wypadkom przy pracy,

• prace w ramach zespołu badającego okoliczności
i przyczyny wypadku przy pracy.

Zadania służb BHP

Kontrola warunków pracy

Kontrola w tym zakresie powinna w szczególności
przebiegać z uwzględnieniem:

• organizacji procesów pracy i ich wpływu na warunki
pracy,

• stanu technicznego pomieszczeń pracy, w tym
urządzeń wentylacyjnych, klimatyzacyjnych
odpylających i innych wpływających na warunki pracy,

• oświetlenia ogólnego w pomieszczeniach pracy oraz
oświetlenia na stanowiskach pracy,

• stanu pomieszczeń higieniczno-sanitarnych,

Kontrola warunków pracy

•

stanu technicznego maszyn i innych urządzeń

technicznych, w tym spełniania wymagań
dotyczących oceny zgodności, wyposażenia w osłony
i inne środki zabezpieczające pracowników
obsługujących maszyny i urządzenia,

• oceny ochrony pracowników przed działaniem
materiałów i procesów technologicznych
niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia,

• zaopatrzenia pracowników w odzież i obuwie
robocze oraz w miarę potrzeby w środki ochrony
indywidualnej zabezpieczające przed działaniem
niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia
czynników występujących w środowisku pracy.

Zadania służb BHP

Zadania pracodawcy w

zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy

• organizować pracę w sposób zapewniający
bezpieczne i higieniczne warunki pracy,

• zapewniać  przestrzeganie w zakładzie    przepisów oraz
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia
usunięcia stwierdzonych uchybień w tym zakresie oraz
kontrolować wykonanie tych poleceń

• zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień,
decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy
nadzoru nad warunkami pracy

Zadania pracodawcy w

zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy

• zaznajamiać  pracowników z zakresem
ich obowiązków, sposobem wykonywania
pracy na wyznaczonych stanowiskach, w
tym zapewnić przeszkolenie pracowników
w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
przed dopuszczeniem ich do pracy oraz
zapewnić prowadzenie okresowych szkoleń
w tym zakresie

• informować pracowników o ryzyku zawodowym
związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach
ochrony przed zagrożeniami

Zadania pracodawcy w

zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy

• utrzymać obiekty budowlane i znajdujące się
w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i
urządzenia z nimi związane, w stanie
zapewniającym bezpieczne i higieniczne
warunki pracy

• wyposażać stanowiska pracy w maszyny i inne
urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy,
które zapewniają bezpieczne i higieniczne
warunki pracy, w szczególności zabezpieczają
pracownika przed urazami, działaniem
niebezpiecznych substancji chemicznych,
porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym
hałasem, działaniem drgań mechanicznych i
promieniowania oraz szkodliwym i
niebezpiecznym działaniem innych czynników
środowiska pracy oraz uwzględniają zasady
ergonomii

Zadania pracodawcy w

zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy

• wyposażać maszyny, inne urządzenia
techniczne oraz narzędzia pracy w odpowiednie
zabezpieczenia (środki ochrony zbiorowej)

• dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki
ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze

• zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia
higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć
pracownikom niezbędne środki do udzielania
pierwszej pomocy

• odbywać i zapewnić pracownikowi szkolenie bhp
w zakresie instruktażu ogólnego i stanowiskowego
oraz szkolenia okresowe

Zadania pracodawcy w

zakresie bezpieczeństwa i

higieny pracy

• zawiadamiać na piśmie, w terminie 14 dni od
dnia rozpoczęcia działalności, właściwego
inspektora pracy i właściwego państwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i
zakresie prowadzonej działalności oraz o
przewidywanej liczbie pracowników,

• zawiadamiać na piśmie, w terminie 30 dni od
rozpoczęcia działalności, właściwego
inspektora pracy i właściwego państwowego
inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i
zakresie prowadzenia działalności

• wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór
nad bezpieczeństwem i higieną, w razie gdy
jednocześnie w tym samym miejscu wykonują
pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych
pracodawców

Bibliografia

- Kodeks pracy - Dział X - Bezpieczeństwo i higiena

pracy

- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz. U. nr 78, poz. 483)

- Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września

1997 r.

w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy