Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Europejski System

Wczesnego Ostrzegania o

Niebezpiecznej Żywności i

Paszach

(European

R

apid

A

lert

S

ystem for

F

ood and

F

eed (

RASFF

)

Dr Hartmut Waldner

Załącznik 5

1_1_1_MR_3_140408_Zalacznik05_pl

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Pobłogosław to jedzenie i chroń nas przed znajdującymi

się w nim pestycydami i dodatkami.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

ADI: (engl.: Acceptable Daily Intake, ADI)

ADI oznacza dawkę substancji, która
przyjmowana codziennie przez całe życie
nie wywołuje skutków negatywnych dla
zdrowia.

Jednostka: miligram lub mikrogram na
kilogram masy ciała / przez całe życie

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Ostra dawka referencyjna (ARfD)

Ostra dawka referencyjna (ARfD)
zdefiniowana przez Światową Organizację
Zdrowia jako (WHO) taka ilość substancji
na kg masy ciała, która może być
przyjmowana z pożywieniem w jednym
posiłku lub w ciągu jednego dnia bez
zaistnienia rozpoznawalnego ryzyka dla
konsumenta.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Ostra dawka referencyjna (ARfD)

Jest wyznaczona jedynie dla substancji, które ze
względu na swoją ostrą toksyczność mogą już przy
jednorazowej lub krótkotrwałej ekspozycji
spowodować uszkodzenie zdrowia. Przeważnie
określa się zarówno ostrą dawkę referencyjną jak i
dopuszczalne dzienne spożycie.

Żródła: WHO, krajowe (w Niemczech Federalny Instytut
Oceny Ryzyka) lub międzynarodowe instytucje oceny ryzyka
(EFSA)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Wyznaczanie wartości dopuszczalnego
dziennego pobrania (ADI):

Doświadczenia prowadzone były w trakcie
karmienia szczurów i mysz. Badana
substancja była im podawana w różnych
ilościach. W taki sposób można określić
dawkę, która nie powoduje rozpoznawalnej
szkody (No Observable (Adverse) Effect
Level (NOEL bzw. NOAEL)).

Podzielenie przez współczynnik 100
wyznacza wartość ADI.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Aus: Aktualisierte Information* Nr. 002/2007 des BfR vom 04. Januar 2006

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Pod uwagę bierze się / uwzględnienia się:

• Czas posiłku

• Konsument: dziecko

• Brak jednorodności środka spożywczego

• Największa stwierdzona wysokość

pozostałości

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie
(IESTI : International Estimated Short-Term Intake)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Przypadek 1: małe owoce, leśne (waga

jednostkowa < 25 g)

LP > U posiłek składa się z różnych jednostek

LP:

Duża porcja (large portion) największa spożywana ilość (97,5.

procent) środka spożywczego w trakcie jednego posiłku

HR

Najwyższa znaleziona ilość pozostałości w próbce (w mg/kg)

HR-P

Najwyższa znaleziona ilość pozostałości w badanej próbce (w

mg/kg)

bw

Waga ciała (kg)

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie
(IESTI : International Estimated Short-Term Intake)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Przypadek 2a: Owoce takie jak np. jabłka, pomidory

…

(waga jednostkowa 250g > x > 25 g)

LP > U posiłek składa się z różnych jednostek

LP:

Duża porcja (large portion) największa spożywana ilość (97,5.

procent) środka

spożywczego w jednym posiłku



Współczynnik różnorodności (variability factor)

HR

Największa stwierdzona ilość pozostałości w próbce (in mg/kg)

HR-P

Największa stwierdzona ilość pozostałości w badanej próbce (in

mg/kg)

bw

Waga ciała (in kg)

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie (IESTI : International Estimated Short-
Term Intake)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Przypadek 2b: duże owoce, np. melon, dynia

…
LP < U, posiłek składa się z części jednostki

LP:

Duża porcja (large portion) największa spożywana ilość (97,5.

procent) środka spożywczego w jednym posiłku


Współczynnik różnorodności (variability factor)

HR

Największa stwierdzona ilość pozostałości w próbce (in mg/kg)

HR-P

Największa stwierdzona ilość pozostałości w badanej próbce (in

mg/kg)

bw

Waga ciała (in kg)

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie (IESTI : International Estimated Short-
Term Intake)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Jaki współczynnik różnorodności ?

3 ........ dla sałaty i kapusty
5 ........ Jeśli produkt waży > 250 g
7 ........ Dla wszystkich produktów 25 – 250
g

Brak współczynnika różnorodności (1) dla
produktów mniejszych od 25 g i szpinaku

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie (IESTI : International Estimated Short-
Term Intake)

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie (IESTI : International Estimated Short-
Term Intake)

Aus: The EFSA Journal (2007) 538, Appendix, 1-76

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Międzynarodowe Oszacowane Krótkie
Pobranie (IESTI : International Estimated Short-
Term Intake)

Aus: The EFSA Journal (2007) 538, Appendix, 1-76

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Międzynarodowe Szacowane Krótkie Pobranie

(IESTI : International Estimated Short-Term Intake)

Przykład(y):

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Przynajmniej
wspólczynnik 100

ADI

MRL

ARfD

Ryzyko

Strefa 3: ADI i ARfD
przekroczone;

Powiadomienie alarmowe
RASFF

Strefa 2:

Przekroczenie limitów

pozostałości

Strefa 4:

NOAEL przekroczony; duże

prawdopodobieństwo wystąpienia negatywnych
skutków dla zdrowia

“Zwyczajny
obszar”

LOAEL

Objaśnienia:

MRL:

Wysokość pozostałości

ADI:

Dopuszczalne dzienne pobranie

ARfD:

Ostra dawka referencyjna

NOAEL:

Najwyższa dawka, przy której nie

występują skutki negatywne
LOAEL:

Najniższa dawka ujawnienia zatrucia

Strefa 1:

Dopuszczone przez
przepisy prawne.

NOAEL

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Ocena ryzyka substancji genotoksycznych i
kancerogennych

(np. akrylamid, furan, nitrozoaminy lub wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne)

Dotychczas zasada ALARA (tak niewiele jak to jest możliwe)

Zawartość substancji genotoksycznej i kancerogennej w
produkcie należy utrzymać na takim niskim poziomie jaki
umożliwiają rentowność i rozwój technologiczny.

Specjaliści z zakresu ryzyka krytykują, że stosowanie
zaleconej zasady ALARA nie daje pewności że, w
podejmowanych działaniach wybierze się właściwe
priorytety.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Ocena ryzyka substancji genotoksycznych i

kancerogennych

Z tego powodu propozycja EFSA: Margin of Exposure (MOE)

Wyliczany na podstawie:

a. Ekspozycji człowieka (zasięg kontaktu z daną substancją)
b. Skutecznej dawki dla zachorowalności na nowotwory,

określonej na podstawie doświadczeń na zwierzętach lub
szacunkowych obliczeń.

Ekspozycja dotyczy w pierwszej kolejności doustnego
spożycia. Margin of Exposure (margines ekspozycji)
stanowi stosunek pomiędzy kancerogenną skuteczną
dawką, obliczaną na podstawie krzywej wyznaczającej
dawki w oparciu o doświadczenia na zwierzętach, a
szacunkowym spożyciem przez człowieka.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Ocena ryzyka substancji genotoksycznych i
kacerogennych

Punkt odniesienia - dawka wyznaczająca zachorowalności
na nowotwór w wysokości 10 %
-> Benchmark Dose lower limit (BMDL)

Ryzyko jest odwrotnie proporcjonalne do MOE:

Jeżeli stosunek pomiędzy przyjęciem doustnym a BMDL >
10.000, EFSA ocenia ryzyko rakotwórczości jako
niewielkie. Im bardziej MOE jest poniżej 10.000 (a więc
im jest mniejszy), tym większe może być ryzyko i tym
bardziej potrzebne są środki obniżające.

Improvement of implementation of food safety surveillance

Twinning Project PL/06/IB/EC/01

Dziękuję !