ZARZĄDZANIE

LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż.

Lech A. BUKOWSKI

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

2

LITERATURA

1. Abt S.: „Systemy logistyczne w gospodarowaniu”, AE
Poznań 1997
2. Abt S.: "Logistyka w teorii i praktyce", AE Poznań,
2001
3. Beier F. J., Rutkowski K.: „Logistyka”, SGH Warszawa
1998
4. Blaik P.: „Logistyka”, PWE Warszawa 2001
5. Bukowski L. (redakcja) : "Kompleksowe zarządzanie
logistyczne - Total Logistic Management", Tom I - VI,
Materiały Konferencyjne 1996, 1997, 1999, 2000, 2001 i
2002, Prace WZ Politechniki Częstochowskiej, Seria
Seminaria i Konferencje
6. Bukowski L. (redakcja): „Wybrane zagadnienia
logistyki stosowanej”, 2003, 2004, 2005, 2006, 2007
7. Christopher M.: „Logistyka i zarządzanie łańcuchem
podaży”, WPSB Kraków 1998
8. Dwiliński L.: „Wstęp do logistyki”, OWPW Warszawa
1998
9. Gołembska E., Mokrzyszczak H.: „Zarządzanie
produktem w logistyce przedsiębiorstw”, ZCO Poznań -
Zielona Góra 1997

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

3

LITERATURA c.d.

10. "Kompendium wiedzy o logistyce", PWN Warszawa
1999
11.Krawczyk S.: "Metody ilościowe w logistyce", Wyd. C.
H. Beck, Warszawa 2001
12.Pfohl H. C.: „Systemy logistyczne”, Bibl. Logistyka
Poznań 1998
13.Pfohl H. C.: "Zarządzanie logistyką", Bibl. Logistyka
Poznań 1998
14.Skowronek C., Sarjusz-Wolski Z.: „Logistyka w
przedsię-biorstwie”, PWE Warszawa 1995
15.Tonndorf H.G.: „Logistyka w handlu i w przemyśle”,
WPSB Kraków 1998
16.Witkowski J.: "Logistyka firm japońskich", AE Wrocław
1998

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

4

PODZIAŁ LOGISTYKI

·

      

Makrologistyka

·

      

Metalogistyka

•o

    

Współpraca przedsiębiorstw produkcyjnych

•o  Współpraca przedsiębiorstw logistycznych

•o  Współpraca przedsiębiorstw logistycznych i
produkcyjnych

·

      

Mikrologistyka

•o

    

Logistyka wojskowa

•o

    

Logistyka szpitali

•o

    

Logistyka innych organizacji

•o

    

Logistyka przedsiębiorstw

•§

    

Logistyka przemysłu

•·

    

Logistyka wewnątrzzakładowa

•·

    

Logistyka międzyzakładowa

•§

    

Logistyka usług

•·

    

Logistyka wewnątrzzakładowa

•·

    

Logistyka międzyzakładowa

•§

    

Logistyka handlu

•·

    

Przedsiębiorstwa logistyczne

•·

    

Logistyka pozostałych przedsiębiorstw

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

5

 DEFINICJE LOGISTYKI

a)   Zorientowane na przepływ

„Logistyka

jest

procesem

planowania,

realizacji i kontroli

wydajnego i oszczędnego

przepływu

i

magazynowania

surowców,

półfabrykatów

i

gotowych

wyrobów

oraz

związanych z tym informacji od punktu dostawy
do punktu odbioru, odpowiednio do wymagań
klienta” (Council of Logistics Management)

„Logistyka

jest

pojęciem

obejmującym

organizację, planowanie, kontrolę i realizację
przepływu towarów

od ich wytworzenia i nabycia,

przez produkcję i dystrybucję, aż do finalnego
odbiorcy,

której

celem

jest

zaspokojenie

wymagań rynku, przy minimalnych kosztach i
przy

minimalnym zaangażowaniu kapitału”

(European Logistics Association) 

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

6

b)   Zorientowana na cykl użytkowania
wyrobu

„Logistyka to wspomagające zarządzanie

działania planistyczne, kontrolne i
regulacyjne

, które podczas okresu

użytkowania produktu zapewniają wydajne
wykorzystanie zasobów i adekwatną
skuteczność elementów logistycznych

podczas wszystkich faz okresu użytkowania

,

tak że dzięki ingerowaniu we właściwym
czasie w system zapewnia się efektywne
sterowanie zużyciem zasobów” (Society of
Logistics Engineers)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

7

c)   Zorientowana na usługi

„Logistyka jest

procesem koordynacji

wszystkich

czynności niematerialnych

, które

muszą zostać przeprowadzone dla wykonania
usługi w sposób efektywny pod względem
kosztów i zgodny z wymaganiami klienta.
Główny kierunek tych działań obejmuje:
minimalizację czasu oczekiwania (realizacji
zlecenia), zarządzanie potencjałem
usługowym oraz dostawę usług kanałem
dystrybucyjnym”

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

8

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE 

a) Proces decyzyjny złożony z logicznego
ciągu czynności dotyczących zarządzania
procesami i systemami logistycznymi
b) Kompleksowe sterowanie łańcuchami
dostaw w celu zapewnienia maksymalnej ich
skuteczności, czyli zapewnienia najwyższego
możliwego poziomu obsługi klienta (jakość)
przy najniższych możliwych kosztach
(efektywność). 
Spedycja – działalność logistyczna polegająca
na kupowaniu usług logistycznych,
wzbogacaniu ich własnymi usługami i
sprzedawaniu ich łącznie jako usługi
kompleksowej.
Centra logistyczne – centra gospodarcze
oferujące różne usługi logistyczne.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

9

Cele cząstkowe zarządzania
logistycznego (zasada 7 R):
·           Właściwy towar
·           We właściwej ilości
·           We właściwym stanie
(jakościowym)
·           Na właściwym miejscu
·           O właściwym czasie
·           Dla właściwego klienta
·           Po właściwych kosztach

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

10

SYSTEMY LOGISTYCZNE

 1. Systemy logistyczne w przedsiębiorstwie
przemysłowym

 2. Usługowe przedsiębiorstwa logistyczne

-transportowe (przewozowe)
-magazynowe, przeładunkowe i pakujące
-spedycyjne (kupowanie usług logistycznych
oraz wzbogacanie ich własnymi i sprzedawanie
jako usługi kompleksowej)

-centra logistyczne (centra gospodarcze
oferujące różne usługi logistyczne)

 3.Międzyorganizacyjne systemy logistyczne

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

11

PODSYSTEMY LOGISTYKI

 

A. Podział funkcjonalny

Opracowanie (obsługa) zamówień

·

      

Forma przekazania zamówienia

·

      

Forma opracowania zamówienia

·

      

Analiza zamówienia jako źródła informacji

·

      

Dalsze przekazanie informacji zawartych w zamówieniu

 

Gospodarka magazynowa

·

    

Liczba składowanych artykułów (selektywna gospodarka magazynowa)

·

    

Liczba zamawianych artykułów i terminy składania zamówień (zasady

uzupełniania stanu zapasów w magazynie)
·

    

Zapas bezpieczeństwa

·

    

Kontrola stanu zapasów

·

    

Prognozowanie zapotrzebowania (krótkoterminowe)

 

Magazyn

·

      

Kupno ,dzierżawa, wyposażenie magazynu

·

      

Struktura zewnętrzna magazynu (liczba, lokalizacja, pojemność,

obszar dostaw)
·

      

Zarządzanie magazynem (siłami własnymi czy zewnętrznymi)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

12

 

      

Wyposażenie techniczne magazynu (do składowania oraz kompletacji

towarów)
·

      

Struktura wewnętrzna magazynu

·

      

Technologia magazynowania

·

      

Ukształtowanie rampy załadunkowej

·

      

Odprawianie środków transportowych

·

      

Organizacja kompletacji (komisjonowania)

·

      

Organizacja pracy personelu magazynu

 

Pakowanie

·

      

Logistyczne funkcje opakowania (ochronne, magazynowe,

transportowe, manipulacyjne i informacyjne)
·

      

Tworzenie jednostek logistycznych (jednostki magazynowe,

ładunkowe, transportowe) jako warunek tworzenia łańcuchów dostaw
 

Transport

·

      

Wybór rodzajów środków transportu

·

      

Użytkowanie własnych lub obcych środków transportu

·

      

Kupno lub dzierżawa środków transportu

·

      

Łączenie metod transportu (transport kombinowany)

·

      

Organizacja transportu (planowanie tras przejazdów, wykorzystania

środków transportu itp.)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

13

B. Podział fazowy

1.

Logistyka zaopatrzenia

2.

Logistyka produkcji

3.

Logistyka dystrybucji

4.

Logistyka części zamiennych

5.

Logistyka powtórnego zagospodarowania

 

STRUKTURY SYSTEMÓW LOGISTYCZNYCH

 

1.

 

Systemy jednostopniowe

– bezpośredni przepływ

towarów

 
Dostawca (przygotowanie dostawy) => odbiorca (zastosowanie
towarów)
 

2.

 

Systemy wielostopniowe

– pośredni przepływ towarów

 
a)

  

Dostawca => punkt rozdziału => odbiorcy

 
b)

  

Dostawcy => punkt koncentracji => odbiorca

 

3.

 

Systemy kombinowane

– bezpośredni i pośredni

przepływ towarów

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

14

SYSTEMY LOGISTYCZNE W

PRZEDSIĘBIORSTWIE

 
1.

  

Logistyka materiałowa

– przepływy między rynkiem zaopatrzenia

a produkcją
o

    

logistyka zaopatrzenia – surowce, materiały pomocnicze, wyroby

handlowe, wyroby gotowe, części z zakupu i części zamienne –
zgromadzone w magazynach zaopatrzeniowych i kooperacyjnych
o

    

logistyka produkcji - surowce, materiały pomocnicze, wyroby gotowe,

półfabrykaty, części z zakupu i części zamienne – zgromadzone w
magazynach pośrednich

2.

  

Logistyka marketingowa

– łączność z rynkami zaopatrzenia i

zbytu
o

    

logistyka zaopatrzenia – surowce, materiały pomocnicze, wyroby

handlowe, wyroby gotowe, części z zakupu i części zamienne –
zgromadzone w magazynach zaopatrzeniowych i kooperacyjnych
o

    

Logistyka dystrybucji – wyroby gotowe, wyroby handlowe, części

zamienne – zgromadzone w magazynach zbytu i wysyłkowych

3.

 

 

Logistyka powtórnego zagospodarowania

– łączność z rynkiem

odpadów - resztki (surowce wtórne i odpady), produkty zużyte,
uszkodzone maszyny i ich zespoły (wymienione w czasie remontów),
opakowania i zwroty

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

15

Procesy logistyczne jako transformacja produktów

Procesy
logistyczne

Rodzaje transformacji - zmiana:

 

Czasu

Miejsca

Ilości

Gatun
-ku

Włas-
ności

Przezna
-czenia

Magazynowanie

+

 

 

 

 

 

Transportowanie

 

+

 

 

 

 

Przeładunek

 

 

+

 

 

 

Sortowanie

 

 

 

+

 

 

Pakowanie

 

 

 

 

+

 

Zamawianie

 

 

 

 

 

+

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

16

Usługi logistyczne - stopnie przejmowania przez

dostawcę czynności logistycznych klienta

 
Transport do klienta - przyjęcie towarów

2.

Transport bezpośrednio do punktu kontroli wejściowej towarów u

klienta - kontrola przyjęcia towarów

3.

Transport przez rampę dostaw do magazynu - zestawienie i

przygotowanie materiałów

4.

Transport bezpośrednio na linię produkcyjną klienta - wydawanie do

produkcji

5.

Przejęcie zarządzania zapasami klienta - organizowanie dostaw od

kooperantów

6.

Kompleksowe pokrywanie wszystkich potrzeb klienta - zarządzanie

zaopatrzeniem

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

17

Konflikty celów logistycznych

 

Zmniejszenie
kosztów:

Zwiększenie kosztów:

1

transportu

zapasów
magazynowych

2

opakowania

uszkodzeń

w

transporcie

3

obsługi zamówień

transportu

4

zakupów

zapasów
magazynowych

5

obsługi klienta

magazynów
zewnętrznych

6

gospodarki
magazynowej

produkcji

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

18

LOGISTYCZNA OBSŁUGA ZAMÓWIEŃ

 
Proces zamawiania przebiega na linii:

zaopatrzenie klienta - zamówienie - dystrybucja dostawcy,

przy czym czas przyjęcia zamówienia stanowi na ogół 20 do
75% czasu dostawy.
 
Zamówienie jest podstawowym źródłem informacji dla
dostawcy.

Formularz zamówienia

powinien zawierać następujące

dane:


      

Numer i data zamówienia,



      

Adres i symbol klienta,



      

Branża klienta i pozycja w kanale zbytu,



      

Sprzedawca i dziedzina sprzedaży,



      

Nazwa i symbol artykułu,



      

Ilość towaru i cena brutto,



      

Warunki sprzedaży, ewentualne rabaty,



      

Środki transportu, koszty wysyłki,



      

Adres wysyłkowy,



      

Termin dostawy.

 
Obsługa dostawcza charakteryzowana jest przez cztery
parametry

czas, niezawodność, jakość i elastyczność

.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

19

CYKL DOSTAWY

Cykl dostawy

składa się z następujących etapów (w

nawiasach przykładowe czasy realizacji w dniach):
·       klient - sporządzanie i przekazanie zamówienia (1)
·       regionalne biuro sprzedaży dostawcy (1)
·       opracowanie zamówienia (1)
·       centralne opracowanie zamówień (1)
·       magazyn wysyłkowy - zestawienie i zapakowanie
(2)
·       załadunek (1/2)
·       transport (2)
·       rozładunek (1/2)
·       zmagazynowanie towaru u klienta (1)

Zatem łącznie – 10 dni.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

20

GOSPODARKA MAGAZYNOWA I JEJ

FUNKCJE

 

Gospodarka magazynowa

- ogół funkcji związanych z zapasami

gromadzonymi w magazynach.

Zarządzanie zapasami

- wszelkie procesy decyzyjne dotyczące

zapasów magazynowych.

Zapasy magazynowe - bufor między przepływami towarów na
wejściu i wyjściu, niezbędny gdy czasowa

i/lub ilościowa struktura

przepływów na wejściu i wyjściu różnią się od siebie (niepożądane
przerwy w przepływie towarów).
 

Podstawowe funkcje zapasów:

·       Wykorzystanie skali przy zakupie, transporcie i produkcji towarów
(rabaty ilościowe u dostawcy lub spedytora)
·       Skompensowanie różnic między podażą a popytem (możliwość
ciągłego wykorzystania mocy przerobowych pomimo sezonowej
zmiany popytu, lub sezonowej podaży np. produktów rolniczych)
·       Ułatwienie specjalizacji produkcji w różnych zakładach lub
podziału pracy w gospodarce krajowej i międzynarodowej (obniżenie
kosztów produkcji)
·       Zabezpieczenie przed losowymi zakłóceniami popytu i/lub podaży
(obniżanie poziomu ryzyka w warunkach niepewności)
·       Umożliwienie spekulacji cenowej

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

21

ZADANIA GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ

 

Podstawowe zadania wynikają z pytań:

·

      

Jaki towar

ma być magazynowany?

·

      

Jaka ilość

towaru ma być magazynowana?

·

      

Jaką il

ość towaru trzeba

zamówić

dla uzupełnienia zapasu

magazynowego?
·

      

Kiedy

trzeba

dokonać zamówienia

, w celu uzupełnienia zapasu

magazynowego?
 
 

Składniki zapasu magazynowego:

·

      

Średni zapas magazynowy

·

      

Całkowity przeciętny zapas magazynu

·

      

Zapas bezpieczeństwa

·

      

Zapas magazynowy "in transit" (zapasy w drodze, magazyny na

kołach)
 

Rodzaje zapotrzebowania:

·

      

Zapotrzebowanie pierwotne - niezależne (na towary nadające się do

sprzedaży)
·

      

Zapotrzebowanie wtórne - zależne (na towary niezbędne do

wyprodukowania towarów nadających się do sprzedaży)
·

      

Zapotrzebowanie trzeciego rzędu (materiały i narzędzia zużywane w

produkcji)
·

      

Zapotrzebowanie brutto - bez uwzględnienia posiadanych zapasów

magazynowych
·

      

Zapotrzebowanie netto - z uwzględnieniem posiadanych zapasów

magazynowych

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

22

Rys. 3 Zapas magazynowy

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

23

Metody określania zapotrzebowania

·      

Deterministyczne

- analityczne lub syntetyczne (wg wykazów

materiałów wzgl. części)
 
·      

Stochastyczne

- na podstawie statystyk zużycia (warunek

stosowania to stabilność czasowa) metodami prognozowania
krótkoterminowego

• Metodami tworzenia średniej ruchomej lub ważonej

• Metodami wygładzania wykładniczego pierwszego lub
drugiego stopnia

• Przy pomocy analizy regresji

·      

Subiektywnego szacowania

- analogowo lub intuicyjnie

Zasady opracowania zamówień

Kiedy zamawiać?

·

      

Gdy stan zapasów spadnie poniżej określonego poziomu

s

·

      

Gdy upłynie określony czas

t

od ostatniego zamówienia

Ile zamawiać?

·

      

Z góry ustaloną wielkość

Q

·

      

Zmienną ilość

S

, która uzupełnia stan zapasów każdorazowo do

określonego poziomu zapasów

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

24

Reguły zamawiania

Termin

Zamawiana ilość

Stała - Q

Zmienna - S

Wg stanu s

Zasada (s, Q)

Zasada (s, S)

Wg czasu t

Zasada (t, Q)

Zasada (t, S)

 

Optymalna wielkość zamówienia Q

opt

przy założeniu:

·

    

   stałego zapotrzebowania,

·       stałego popytu (szybkości rozchodów z magazynu),
·       stałej ceny zakupu,
·       stałych kosztów gospodarki magazynowej,
·       stałych kosztów zamawiania (niezależnych od wielkości
zamówienia) oraz
·       brakiem restrykcji związanych z magazynowaniem i
finansowaniem
wynosi:

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

25

)

/(

)

200

(

Kuz

Kj

Kz

Zr







Gdzie:

Zr - zapotrzebowanie roczne
Kz - koszty zamawiania
Kj - cena jednostkowa zamawianego

towaru

Kuz - koszty utrzymywania zapasu

Utrzymywanie zapasów - konflikt celów

Im większy bezpieczny stan zapasów, tym większe

koszty gospodarki magazynowej.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

26

Optymalny poziom zapasu bezpieczeństwa

- sposoby określania:

·      

wg kosztów niedoborów

- poszukiwanie minimum

łącznych kosztów niedoborów i gospodarki magazynowej (w
praktyce trudności w obiektywnej wycenie kosztów
niedoborów)

·      

wg zmian popytu wskutek niedoborów

(w praktyce

trudności w ocenie wielkości zmian popytu)

·      

wg kryterium gotowości do świadczenia dostaw

-

stosowana najczęściej w praktyce - w zależności od:

a)  długości czasu dostawy na odtworzenie stanu
zapasów
b)   prawdopodobieństwa przekroczenia czasu dostawy i
liczby zamówień (błąd w prognozie niezawodności
dotrzymania czasu dostawy i błąd w prognozie
zapotrzebowania)
c)   założonego poziomu obsługi
d)   liczby magazynów

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

27

ad. a)

Poziom zapasu bezpieczeństwa musi być tak duży, aby
pokryć różnicę pomiędzy popytem przeciętnym
(oczekiwanym) a popytem maksymalnym. Oblicza się go ze
wzoru:
 

S = N

max

t

w

- N

śr

t

w

= t

w

(N

max

- N

śr

)

 

 Gdzie: S - poziom zapasu bezpieczeństwa

N

max

- maksymalny możliwy popyt w jednostce czasu

N

śr

- oczekiwany (średni) popyt w jednostce czasu

t

w

- czas dostawy

 
Istnieje możliwość zmniejszenia zapasu bezpieczeństwa przez
zastosowanie

dwóch punktów dokonywania zamówienia

- poziom zapasu bezpieczeństwa utrzymywany jest tylko dla
tej części popytu, która wykracza poza oczekiwany (średni)
popyt, a nie dla całej wielkości popytu.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

28

ad. b) Błąd prognozowania

Błąd przy prognozowaniu zapotrzebowania lub popytu oraz

niezawodności dotrzymania czasu dostawy -

różnica pomiędzy

wartością prognozowaną a rzeczywistą

.

Losowy charakter tych parametrów opisuje się rozkładem

normalnym o parametrach N(

). Wartość średnia błędu

prognozy powinna dążyć do 0, zatem rozkład
prawdopodobieństwa błędu to N(0,

). Jeśli wartość średnia

błędu wyraźnie odbiega od zera to jest sygnał ostrzegawczy! W
praktyce istotne są takie błędy, wskutek których zostaje
przekroczona średnia wartość popytu - zatem stosuje się
statystyki jednostronne.

Zależność zapasu bezpieczeństwa od błędu prognozowania:

S = k 

 
Gdzie:

S - zapas bezpieczeństwa
K - współczynnik bezpieczeństwa


-

odchylenie

standardowe

błędu

prognozowania

 
 Zatem im dokładniejsza prognoza popytu, tym mniejszy

poziom zapasu bezpieczeństwa.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

29

Rys. 5 Bląd prognozowania

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

30

Rys. 6 Bezpieczeństwo a gotowość

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

31

 

c) Poziom obsługi dostaw

Poziom obsługi definiowany jest na dwa sposoby:
·      

procentowy udział liczby okresów dostaw

, w których stan

magazynu wystarcza do zaspokojenia popytu do całkowitej
liczby okresów dostaw (nie uwzględnia więc wielkości
niedoborów)
·      

procent popytu

, który może zostać zaspokojony z

magazynu podczas czasu dostawy (nie uwzględnia częstości
występowania niedoborów) - wyznaczany z tzw. funkcji dostaw
(funkcja serwisowa Browna)
 

d) Liczba magazynów

Powyższe rozważania dotyczyły jednego magazynu.
Gdy zmniejsza się liczba klientów zaopatrywanych z jednego
magazynu, zmniejsza się działanie

"efektu kompensacji"

,

który występuje, gdy popyt dzieli się na wielu nabywców.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

32

 Jeżeli utrzymuje się

większą ilość mniejszych magazynów (zamiast

jednego dużego)

to suma bezpiecznych poziomów zapasów

magazynowych w małych magazynach jest większa niż poziom tych
zapasów w dużym magazynie.
Jeśli popyty zaspokajane z dwóch magazynów A i B są od siebie
statystycznie niezależne, wtedy wariancja błędu prognozy całego
popytu równa jest sumie wariancji wielkości popytów cząstkowych. Np.:
 
V

A

= 9

V

B

= 16

V

A+B

= 25



A

= 3



B

= 4



A+B

= 5

 
Dla współczynnika bezpieczeństwa k = 1 zapas bezpieczeństwa
wyniesie:
-

        

dla jednego magazynu

S = 1 

A+B

= 5

-

        

dla dwóch magazynów

S = 1 

A

+ 1 

B

= 3 + 4 = 7

Oddziaływanie zwiększenia liczby magazynów na bezpieczny poziom
zapasów magazynowych szacuje się ze wzoru:
 

S

n

= S

1

Gdzie:

S

n

- całkowity zapas bezpieczeństwa dla n magazynów

S

1

- zapas bezpieczeństwa dla jednego magazynu

n

- liczba magazynów

n

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

33

 

SELEKTYWNE PROWADZENIE

GOSPODARKI MAGAZYNOWEJ

 

Warunek opłacalności magazynowania
·       gdy koszty wynikające z niedoborów towaru przekraczają
koszty związane z jego magazynowaniem
·       gdy struktura konsumpcji jest nieregularna

Wartościowanie - analiza ABC

 

Zasada Pareto

- większość całkowitego obrotu uzyskiwana

jest przy zaangażowaniu stosunkowo małej liczby artykułów
(reguła "80 - 20").

 

Krzywa koncentracji (tzw. krzywa Lorenza)

charakteryzuje

rozkład obrotu poszczególnych artykułów - większa część zysku
wypracowana jest ze stosunkowo niewielkiej liczby artykułów, a
zysk ten często redukowany jest przez artykuły sprzedawane ze
stratą.

 
W wyniku

analizy ABC

można np. przyjąć różne cykle

zamówień dla różnych klas artykułów, albo różnicować nakłady
na kontrolę zapasów magazynowych

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

34

Jeżeli kryterium oceny jest obrót, to artykuły dzielone są na
trzy klasy (A, B i C) odpowiednio do ich znaczeniu w
całkowitym obrocie. Przykład analizy ABC podaje tabela:

Klasa i
%

Hierarchi
a wg
obrotu

Obrót w
PLN

Obrót
w %

Znaczeni
e

Ranga

(a)

(b)

(c)

(d)

(e)

(b)•(e)

A

-

20%

1
2

20 000
18 000

56

 

3
1

3
2

B

-

40%

3
4
5
6

8 000
6 000
5 000
4 000

 
34

2
3
1
2

6
12
5
12

C

-

40%

7
8
9
10

3 000
2 500
1 000
500

 
10

3
1
2
1

21
8
18
10

 

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

35

RODZAJ
MAGAZYNU

GŁÓWNA
CECHA

ORIENTACJA

ZAPASÓW

DUŻA
POJEMNOŚĆ

NA PRODUKCJĘ

PRZEŁADUNKO
WY
(PRZEJŚCIOWY)

DUŻA
WYDAJNOŚĆ
PRZEŁADUNKÓ
W

NA TRANSPORT

DYSTRYBUCYJNY
– DOSTAWCZY

DUŻA
ZDOLNOŚĆ
PRZYJMOWANIA

NA
ZAOPATRZENIE

DYSTRYBUCYJNY
- WYSYŁKOWY

DUŻA
ZDOLNOŚĆ
WYDAWANIA

NA ZBYT

 

Rodzaje magazynów i ich charakterystyka

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

36

 

Typy składowania w magazynach

TYP
MAGAZYNU

SKŁADOWAN
IE

ZALETY

WYMAGANIA

Stałe
przyporządk
owanie
miejsca

Każdy artykuł
ma stałe
miejsce
składowania

Podział na
grupy
towarowe

Nie ma
koniecz-ności
prowa-dzenia
kartotek

Rozdział
poprzeczny

Jednostki
ładun-kowe
tego samego
artykułu w
różnych
korytarzach

Pewność
dostępu w
razie awarii
jednej z
układnic

Logiczny
podział na
korytarze,
Sterowanie
komputerowe

Składowanie
dowolne w
obrębie
stałych
sektorów

Jednostki
ładun-kowe w
dowolnych
miejscach
wyzna-czonych
sektorów

Lepsze
wyko-
rzystanie
poj. mag.,
podział na
grupy
towarowe

Sterowanie
komputerowe
(pliki miejsc
składowania)

Składowanie
chaotyczne

Jednostki
ładunkowe w
dowolnych
miejscach

Najlepsze
wykorzystan
ie
pojemności
magazynu

Sterowanie
kom-
puterowe
(pliki wolnych
miejsc i stanu
magazynu)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

37

 

TECHNIKA MAGAZYNOWA

 

A. Lokalizacja magazynu

•W aspekcie produkcji

•W aspekcie transportu

•W aspekcie zaopatrzenia

•W aspekcie zbytu

 B. Funkcjonowanie magazynu

•Wejście towarów

•Magazyn właściwy

•Magazyn sortowania lub kompletacji

•Pakowanie

•Wyjście towarów

•Zarządzanie magazynem

 

C. Typy składowania

•Stałe przyporządkowanie miejsc składowania

•Rozdział poprzeczny na różne korytarze

•Dowolne przyporządkowanie miejsc w obrębie stałych sektorów

•Składowanie chaotyczne (w pełni dowolne)

 D. Obiekty magazynowe (budowle)

•Magazyn otwarty (składowisko)

•Magazyn płaski

•Magazyn piętrowy

•Magazyn regałowy wysokiego składowania

•Magazyn zbiornikowy (silosowy lub cysternowy)

•Magazyn pneumatyczny

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

38

E. Urządzenia magazynowe

a) Urządzenia do składowania

•regały półkowe

•regały paletowe

•regały wjazdowe

•regały przepływowe

•regały kompaktowe

•regały wysokiego składowania

•regały wspornikowe

•regały zblokowane lub kasetowe

b) Urządzenia obsługowe

•przenośniki

•układnice

•suwnice kolumnowe

•wózki podnośnikowe widłowe

•wózki podnośnikowe do obsługi wysokich regałów

•wózki podnośnikowe kompletacyjne

c) Urządzenia do zadań pomocniczych

•wagi

•automaty liczące

•etykieciarki

•urządzenia do paletowania

•urządzenia do rozładunku palet

•urządzenia do pakowania w folię termokurczliwą

•urządzenia do opasywania ładunków

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

39

OPAKOWANIE

 

Opakowanie

– dająca się oddzielić powłoka

pakowanego towaru, mająca go chronić lub
spełniająca inne funkcje.

System opakowania

– pakowany towar, opakowanie

oraz proces pakowania.

Materiał opakowania

– materiał, z którego

wyprodukowane jest opakowanie.

Środek opakowaniowy

– wyrób wytworzony z

materiału opakowaniowego, przeznaczony do
pokrycia zapakowanego towaru lub utrzymania go w
całości.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

40

Ogólne funkcje opakowań



      

produkcyjne

– umożliwiające produkcję bezpośrednio

z opakowania (np. kontener) lub bezpośrednio do
opakowania (bez dodatkowych procesów
przeładunkowych)

·  

marketingowe

– umożliwiające odróżnienie towaru

od towarów konkurencyjnych oraz reklamę

·  

zastosowawcze

– umożliwiające wielokrotne

zastosowanie lub do wykorzystanie do innych
celów (np. kontener jako pomieszczenie)

·  

logistyczne

– umożliwiające realizację procesów

logistycznych

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

41

Logistyczne funkcje opakowań



      

ochronne

– ochrona towaru przed wpływami

otoczenia oraz otoczenia przed wpływami towaru

· 

magazynowe

– ułatwienie magazynowania towaru

(np. nadające do układania się w stosy)

·  

transportowe

– ułatwienie transportu towarów oraz

umożliwienie najlepszego wykorzystania pojemności
środków transportu

·  

manipulacyjne

– łączenie towarów w jednostki

ułatwiające manipulację podczas ładowania,
przeładowywania i wyładunku

·  

informacyjna

– umożliwienie łatwej, szybkiej i

niezawodnej identyfikacji towaru (szczególnie ważna
przy kompletacji zamówień).

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

42

Własności materiałów i środków

opakowaniowych

a)

 

 

forma i wymiary

·       kształt podstawy
·       wielkość
·       tolerancje
·       specyficzne zapotrzebowanie
·       materiał opakowaniowy
 

b) wytrzymałość i zdolność formowania

·       odporność na przebicie
·       wytrzymałość na nacisk
·       odporność na uderzenia
·       zachowanie w czasie pakowania

c)  szczelność lub przepuszczalność

·       zachowanie w obecności substancji stałych
·       zachowanie w obecności substancji płynnych
·       zachowanie w obecności substancji gazowych

d)  cechy powierzchni i materiału

·       zachowanie pod wpływem wilgoci
·       zachowanie pod wpływem światła
·       zachowanie pod wpływem mikroorganizmów i owadów
·       zachowanie pod wpływem pakowanego towaru
·       zachowanie pod wpływem tarcia

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

43

Opakowania modułowe (zunifikowane)

– kryteria wyboru standardu

·  wielkość otworów drzwiowych w pomieszczeniach,
dźwigach (windach) i magazynach

·  wysokość przestrzeni ładunkowej pojazdów i pojemników

·  wysokość regałów w magazynach

·  wysokość pomieszczeń wysokość podnoszenia urządzeń
transportowych

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

44

ZARZĄDZANIE TRANSPORTEM

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

45

 

TRANSPORT JAKO USŁUGA

 
Właściwości usług:
·       Niemożliwość składowania
·       Konsumpcja nierozłącznie związana z wytwarzaniem
·       Wytwarzanie (realizacja) w ścisłej współpracy z klientem
·       Brak "własnego" popytu (popyt na usługę jest efektem
sprzedaży pewnych towarów)
·       Brak wartości wewnętrznej (wartość warunkowana istnieniem
klienta).
 
Skutki własności usług dla transportu:
·       Potrzeba utrzymywania wysokiego potencjału gotowości –
obniżenie stopnia wykorzystania potencjału
·       Akceptacja możliwości zaistnienia czasowego braku zdolności
przewozowej
·       Potrzeba nawiązania bliskiej współpracy między kupującym a
sprzedającym usługi transportowe
·       Rozwój rozbudowanych "systemów transportowych" złożonych z
części transportowej oraz różnych działań logistycznych
(składowanie, pakowanie, przeładunek itp.)
·       Potrzeba realizacji regularnych i terminowych przewozów między
producentami w celu minimalizacji zapasów (duża wysokość
oprocentowania wymusza racjonalizację kapitału)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

46



      

Minimalizacja czasu od złożenia zamówienia do dostawy towaru

wymaga pewnych systemów transport. o dużej częstotliwości
·       Potrzeba zmiany nieelastycznej organizacji ruchu drogowego
·       Lepsze wykorzystanie środków transportowych dzięki pełnemu
wykorzystaniu informacji oraz zróżnicowaniu cenowemu
·       Tworzenie wydajniejszych terminali towarowych w celu:
·       Obniżenia kosztów lokalowych przez bardziej efektywne
wykorzystanie powierzchni
·       Obniżenia kosztów siły roboczej przez mechanizację,
automatyzację i robotyzację
·       Poprawy stanu środowiska przez stosowanie technologii
przyjaznych dla otoczenia
·       Zwiększenia stopnia wykorzystania pojemników jednostkowych
·       Zwiększenia stopnia wykorzystania ładowności pojazdów i
skrócenia czasu realizacji usługi
·       Poprawy wydajności przeładunku mierzonej w tonach (lub innych
jednostkach) na roboczogodzinę
·       Przedłużenia godzin otwarcia terminali
·       Koncentracji terminali przez ich lokalizację w mniejszej ilości
miejsc
·       Stosowanie w większym zakresie pojemników jednostkowych przy
transporcie drobnicy (np. kontenery 20' - 40', przyczepy samochodowe
L = 13,65 m, platformy wymienne L = 7,45 m).

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

47

TRENDY W ROZWOJU TRANSPORTU

 

Transport drogowy

Tendencje rozwojowe w Europie:
·       Nowe wymagania nabywców usług transportowych (rewolucja
logistyczna - technologia informacji)
·       Nowe formy regulacji ekonomicznych i technicznych (deregulacja)
·       Zmiany w obrazie konkurencji między poszczególnymi gałęziami
transportu (zwiększenie konkurencji między przedsiębiorstwami a
zmniejszenie między gałęziami)
 

       Transport kolejowy

Prognozy na następne 10 -20 lat:
·       Zwiększenie wydajności pracy przez wzrost zdolności przewozowej,
rozmiarów przewozów i prędkości
·       Obniżenie kosztów nabywania i eksploatacji materiału w stosunku do
wydajności transportu
·       Poprawa warunków załadunku, wyładunku i przeładunku towarów
·       Zwiększenie niezawodności i regularności ruchu kolejowego
·       Koncentracja przewozów całowagonowych (ekspres towarowy z
obsługą nocną)
·       Rozwój transportu kombinowanego (wprowadzenie lekkiej jednostki
typu kontenerowego, przeznaczonej wyłącznie do unoszenia przez
podnośnik chwytakowy bez kanału naprowadzającego)

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

48



      

Komputerowe przetwarzanie informacji w zakresie:

·       Przyjmowania zamówień przewozów
·       Automatycznej identyfikacji wagonów
·       Sporządzania wykazu pociągów
·       Codziennej obsługi (rozdział rozładowanych wagonów, kierowanie
ruchu na trasę zastępczą w razie zakłóceń, przetaczanie wagonów itp.)
·       Silna koncentracja dużych strumieni towarów na różnych
odległościach (jeśli masa pojedynczej przesyłki dochodzi do kilkuset ton
transport kolejowy uzyskuje przewagę nad drogowym).

   Transport wodny (śródlądowy i morski)

Przewiduje się, że transport wodny pozostanie na prawie niezmienionym
poziomie. Ponadto:
·       Powstaną linie kontenerowców obsługujących rejsy dookoła świata
·       Punkt ciężkości w Europie zostanie przesunięty z północy na
południe
·       Szczególnego znaczenia nabiorą porty przeładunkowe dla
transportu transoceanicznego
·       Utrzyma się nadwyżka zdolności przewozowej (subwencjonowana
produkcja statków na Dalekim Wschodzie)
·       Zmniejszy się znaczenie ceny jako elementu konkurencji, na
korzyść częstotliwości, regularności, prędkości i niezawodności

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

49

Przewozy lotnicze

·       Obserwuje się zmiany w traktowaniu przewozów towarów
samolotami (tzw. fracht lotniczy) z działalności ubocznej do roli
produktu dodatkowego (przewóz towarów w pomieszczeniach
dodatkowych samolotów pasażerskich)
·       Wzrost udziału w przewozach samolotów "szerokokadłubowych"
zwiększył znacznie zdolności przewozowe frachtu lotniczego
·       Spodziewana jest radykalna poprawa obsługi naziemnej, która
pochłania znaczną część całkowitego czasu przewozu
 

  Podsumowanie

a)    Całkowity rynek przewozów towarowych zwiększy się do 2005 r. o
ok. 35%
b)    Wzrost udziału dostaw ekspresowych będzie wynosił ok. 5% rocznie
c)    Dostawy typu "Just in Time" zwiększą swój udział na rynku z 5% do
ok. 15%
d)    Transport kombinowany zwiększy się również w podobnej skali
e)    Nastąpi silna koncentracja branży spedycyjnej w Europie (utrzyma
się jedynie 5 do 15 koncernów obsługujących całą Europę)
f)     Czynnikami decydującymi o sukcesie w spedycji będą:
·       Wysoko wykwalifikowana kadra
·       Łączenie usług transportowych z logistycznymi
·       Specjalizacja w określonych kategoriach towarów
·       Dostęp do sieci europejskiej

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

50

 

MODELOWANIE I SYMULACJA PROCESÓW

LOGISTYCZNYCH

 

Definicje i określenia

 
Model

– reprezentacja badanego obiektu (systemu, procesu)

w postaci innej niż ta, w której występuje w rzeczywistości.
  

Model matematyczny

- skończony zbiór symboli i relacji

matematycznych oraz ścisłych zasad operowania nimi, przy
czym zawarte w modelu symbole i relacje mają interpretacje
odnoszącą się do konkretnych elementów modelowanego
wycinka rzeczywistości.
 

Symulacja

- odtworzenie systemu wraz z jego własnościami

dynamicznymi i towarzyszącymi procesami w postaci modelu,
na którym można przeprowadzać eksperymenty prowadzące
do wyników, przydatnych do oceny zachowania systemu
rzeczywistego.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

51

Zastosowanie symulacji

·

    

W planowaniu

*

   

kompleksowe badania na modelach projektowanych systemów i

procesów,
*

   

modyfikacja i modernizacja istniejących systemów (redesign, tuning),

*

   

wykrywanie „słabych ogniw” systemów i „wąskich gardeł” w

procesach,
*

   

optymalizacja wydajności i przepustowości,

*

   

porównanie i ocena form organizacyjnych i strategii zarządzania.

·

  

  

W realizacji

:

*

   

badania maksymalnej wydajności systemów i procesów,

*

   

sprawdzenie możliwych zagrożeń w czasie rozruchu,

*

   

testowanie skuteczności i niezawodności oprogramowania

sterującego,
*

   

trenowanie pracowników (operatorów) z uwzględnieniem stanów

zakłóceniowych i awaryjnych.
 
·

    

W eksploatacji

:

*

   

ocena różnych możliwych wariantów sterowania,

*

   

ocena skutków różnych decyzji logistycznych (np. obłożenie stanowisk,

kolejność realizacji zamówień, zaangażowanie obsługi i kadry
kierowniczej itp.),
*

   

sprawdzenie skuteczności działań nadzwyczajnych w sytuacjach

zagrożenia bezpieczeństwa (np. blokady, zabezpieczenia itp.),
*

   

wstępne kształcenie nowych pracowników obsługi,

*

   

prognozowanie skutków planowanych zmian struktury produkcji,

procesu technologicznego, zatrudnienia, parku maszynowego, środków
transportu itp.

ZARZĄDZANIE LOGISTYCZNE

Prof. dr hab. inż. Lech A.

Bukowski

52

Zalety symulacji - możliwość badania

·     systemów i procesów jeszcze nie istniejących,
·     systemów i procesów istniejących, bez ingerencji w nie,
·     wielu możliwych wariantów rozwiązań,
·     zachowania się systemów i procesów w długich okresach
czasu dzięki kompresji skali czasu,
·     stanów przejściowych i zakłóceniowych (w tym
awaryjnych).
 

Fazy realizacji badania symulacyjnego

·     Przygotowanie
·     decyzje wstępne (kto?, co?, za ile? itp.),
 ·    ustalenie celu głównego i celów podrzędnych,
·     przygotowanie bazy danych,
·     obliczenia szacunkowe,
·     modelowanie (stopniowe),
·     implementacja,
·     walidacja,
·     przeprowadzenie eksperymentów symulacyjnych,
·     opracowanie wyników i wyciągnięcie wniosków.