PORTY DOŁĄCZONE
(SECONDARY PORTS)
NA WODACH
EUROPEJSKICH, TOM 1 i 2
ATT
Portami dołączonymi nazywamy wszystkie - oprócz
portów zasadniczych - porty wyszczególnione w Tablicach
Pływów. Nie oznacza to jednak, że muszą to być porty o
drugorzędnym znaczeniu. Spis alfabetyczny omawianych
portów znajduje się na końcowych stronach tablic i każdy z nich
ma swój numer.
Momentów i wysokości wód wysokich i niskich dla tych
portów nie podano w sposób bezpośredni, jak w przypadku
portów zasadniczych. Są one obliczane na podstawie danych
zawartych w części II ATT. W tym celu prawie wszystkie zostały
podporządkowane określonemu portowi zasadniczemu, a część
II tablic podaje tylko różnice momentów i różnice wysokości
(Time & Height Differences) pomiędzy portem zasadniczym a
przydzielonym mu portem dołączonym.
Podane różnice
czasu są wartościami przybliżonymi, które mogą wystąpić przy
przeciętnych warunkach meteorologicznych, chociaż podano je
z dokładnością do minuty, nie oznacza to, że obliczona
przepowiednia czasów będzie tak dalece dokładna.
Jako kryterium podporządkowania danego portu
dołączonego do zasadniczego przyjęto podobną
charakterystykę pływu, a więc port zasadniczy niekoniecznie,
jak się okazuje, musi być portem najbliższym.
Obliczoną przepowiednię pływu otrzymujemy w czasie
strefowym podanym powyżej danego portu dołączonego i
niekoniecznie musi to być czas strefowy portu zasadniczego.
Aby obliczyć wysokość pływu w czasie między wodą
wysoką i niską w portach dołączonych, należy najpierw obliczyć
przepowiednię pływu. Korzystając z tej przepowiedni dalsze
obliczenia przeprowadzamy na podstawie diagramu
odpowiedniego portu zasadniczego.
W przypadku niektórych portów oznaczonych w
ostatniej kolumnie literą „p” (dla tych portów, w których wpływ
poprawek płytkowodnych na przebieg pływu jest istotny),
należy stosować uproszczoną metodę harmoniczną.
Poniżej przedstawiono wyciąg z części II ATT, gdzie
podano różnice momentów i różnice wysokości pływu w portach
dołączonych, przydzielonych do portu zasadniczego Greenock
oraz poprawki sezonowe średniego poziomu morza (Seasonal
Changes in Mean Level).
Kolumna 1 (No.) - zawiera numery portów podanych w
indeksie alfabetycznym.
Kolumna 2 (Place) - nazwy portów. Porty zasadnicze podano
tłustym drukiem.
Kolumna 3 i 4 (Lat., Long.) - pozycje geograficzne portów.
Kolumna 5 i 6 (Time Differences/Hight Water) - w części górnej
(druk tłusty) zawarto momenty wód wysokich w porcie
zasadniczym, a w części dolnej (druk zwykły) - różnice
momentów wód wysokich w portach dołączonych.
Kolumna 7 i 8 (Time Differences/Low Water) - część górna
podaje momenty wód niskich w porcie zasadniczym, a
część dolna - różnice momentów wód niskich w portach
dołączonych.
Jeżeli dla portu standardowego w kolumnach 5/6/7/8 nie
podano przedziałów czasowych, to wówczas do odczytanej
prognozy tego portu dodajemy różnicę interesującego nas portu
dołączonego bez konieczności interpolacji.
Jeżeli jednak nie podano wspomnianych różnic dla portu
dołączonego, ale wstawiono literę „p” lub znak , to znaczy, że
w pierwszym przypadku należy stosować uproszczoną metodę
harmoniczną, a w drugim - brak danych.
W części II ATT na stronach nieparzystych
zamieszczono dodatkowe tabele wahań sezonowych średniego
poziomu morza (Seasonal Changes in Mean Level). Wartości
zawartych tam poprawek (Seasonal Variation) podano na
pierwszy dzień każdego miesiąca, a argumentem wejściowym
jest numer danego portu.
Wahania te spowodowane są głównie warunkami
hydrometeorologicznymi. Musimy mieć więc na uwadze, że w
przepowiedni wysokości pływu w porcie zasadniczym może być
zawarta poprawka sezonowa, której wartość nie musi być taka
sama jak w porcie dołączonym.
Z przedstawionego wyciągu z części II ATT wynika, że
jeżeli woda wysoka w porcie zasadniczym Greenock wystąpi o
godzinie 0000 lub 1200, bądź o godzinie 0600 i 1800 GMT, to
odpowiednio różnice momentów, przykładowo w porcie
dołączonym Southend, Kintyre
(nr 391), wynoszą -0030 i -0010 minut.
Innymi słowy, jeżeli woda wysoka w porcie zasadniczym
wystąpi o godzinie 0000 lub 1200, to w porcie dołączonym o 30
minut wcześniej, czyli o godzinie 2330 i 1130. Jeżeli zatem
woda wysoka w Greenock wystąpi w innym czasie (jak
najczęściej bywa), to różnice momentów dla Southend, Kintyre
należy interpolować. Załóżmy więc, że woda wysoka w
Greenock w pewnym dniu wystąpi o godzinie 1600. O której
godzinie wystąpi woda wysoka w Southend, Kintyre?
1600
Port zasadniczy, moment HW
0000 0600 1200
1800
Różnice w porcie dołączonym
- 30 - 10 - 30 -
10
-
17
Woda wysoka w porcie dołączonym wystąpi o 17 minut
wcześniej niż w porcie zasadniczym, czyli o godzinie 1543.
Podobnie interpolujemy w przypadku wody niskiej.
Przykładowo, gdy chcemy znaleźć czas wystąpienia
wody niskiej w porcie Southend, Kintyre, jeżeli w porcie
Greenock woda niska wystąpi o godzinie 0245, postępujemy w
następujący sposób:
0245
Port zasadniczy, moment LW
0000 0600 1200
1800
Różnice w porcie dołączonym
+5 +35 + 5
+35
+ 19
Woda niska w porcie dołączonym wystąpi o godzinie
0304
(o godz. 0000 +5, 0100 +10, 0200 +15, 0300 +20, 0400 +25,
0500 +30, 0600 +35 minut).
Kolumna 9, 10, 11, 12 (Height Differences) dzieli się na część
górną dla portu zasadniczego i dolną dla dołączonego.
Dla portu zasadniczego podano wysokości średniej
wysokiej wody syzygijnej (MHWS) i kwadraturowej (MHNN) oraz
średniej niskiej wody kwadraturowej (MLWN) i syzygijnej
(MLWS).
Kolumna 13 (Mean Level, ML; Z
0
) - poziom średni. Podana
wartość
1,28 m średniego poziomu morza oznacza, że poziom ten jest
wzniesiony ponad zero mapy o 1,28 m.
Dodając do wysokości podanych dla portu
zasadniczego różnice w porcie dołączonym, otrzymamy
wysokości średniej wysokiej wody syzygijnej i kwadraturowej
oraz średniej niskiej wody kwadraturowej i syzygijnej powyżej
zera mapy w tym porcie. W Southand, Kintyre będą one
następujące:
MHWS = 2,1 m, MHWN = 1,6 m, MLWN = 0,5 m i MLWS = 0,1
m.
Wszystkie inne wysokości wód wysokich i niskich
muszą być interpolowane, ewentualnie ekstrapolowane.
PRZYKŁAD
Podać wysokość pływu w porcie Southend, Kintyre,
jeżeli w porcie Greenock wysokość pływu wyniesie: 2,6 m oraz
0,1 m.
2,6
0,1
Wysokość w porcie zasadniczym
3,4 2,8
1,0 0,3
Różnice wysokości w porcie dołączonym -1,3 -1,2 -0,5
-0,2
-1,1
-0,1
Wysokości pływu w porcie Southend, Kintyre wyniosą
odpowiednio 1,5 i 0,0 m.
Musimy mieć więc na uwadze, że w przepowiedni
wysokości pływu w porcie zasadniczym może być zawarta
poprawka sezonowa, której wartość nie musi być taka sama jak
w porcie dołączonym. Z tego właśnie powodu kolejność
obliczania wysokości pływu w portach dołączonych (również dla
wód pozaeuropejskich) będzie następująca:
1.Odjąć algebraicznie poprawkę sezonową dla portu
zasadniczego od przepowiedni wysokości pływu w tym porcie
uzyskanej z części I ATT.
2.Do tak skorygowanych wysokości w porcie standardowym
dodać algebraicznie różnicę w porcie dołączonym.
3.Do wysokości uzyskanych w punkcie 2 dodać algebraicznie
poprawkę sezonową dla portu dołączonego.
PRZYKŁAD
Podać wysokość pływu w porcie Campbeltown dnia 16
stycznia o godzinie 1330 UT(GMT).
Podany port jest portem dołączonym. Zmuszeni
jesteśmy na wstępie obliczyć przepowiednię pływu w tym
porcie. W indeksie alfabetycznym odczytujemy numer tego
portu (393) i z kolei w części II ATT odnajdujemy port
zasadniczy, do którego został dołączony. Portem zasadniczym
jest Greenock. Przypomnijmy w tym miejscu, że portem
zasadniczym jest pierwszy port podany tłustym drukiem
powyżej interesującego nas portu dołączonego.
Przepowiednia pływu dla portu zasadniczego GREENOCK:
I. Obliczamy przepowiednię pływu w porcie Campbeltown.
a) obliczanie momentów:
przepowiednia pływu w porcie Greenock HW 1111 LW
1646
+ różnice momentów w porcie Campbeltown - 0022
+0001
przepowiednia pływu w porcie Campbeltown
1049
1647
b) obliczanie wysokości:
wysokość pływu w Greenock
HW 3,2 LW
0,8
(-) poprawka sezonowa w tym porcie
+ 0,2
+
0,2
skorygowane wysokości pływu w Greenock 3,0
0,6
+ różnice wysokości w Campbeltown - 0,4
+ 0,2
nieskorygowane wysokości pływu w Campbeltown 2,6
0,8
+ poprawka sezonowa w Campbeltown +0,1
+0,1
przepowiednia wysokości pływu w Campbeltown 2,7
0,9
Przepowiednia pływu w porcie Campbeltown:
moment HW 1049
wysokość 2,7 m
moment LH
1647
wysokość 0,9 m
Do obliczania przepowiedni pływów w portach
dołączonych możemy również korzystać z diagramów
zawartych w części końcowej ATT (Tidal Prediction Form) oraz
instrukcji korzystania z formularza. Sposób postępowania jest
następujący:
–wypełnić nagłówek formularza (ATT część II),
–pozycja 1 ÷ 4: wpisać czas HW/LW i wysokości w porcie
standardowym (ATT część I),
–pozycja 5: obliczyć skok w porcie standardowym (różnica
wysokości pozycji 3 i 4),
–pozycja 6: wstawić wartość poprawki sezonowej (ATT część II),
pozycja 7 ÷ 10: obliczyć różnicę (ATT część II),
interpolować/ekstrapolować,
–pozycja 11: wstawić poprawkę sezonową w porcie dołączonym
(ATT część II),
–pozycje 12 ÷ 15: obliczyć dla portu dołączonego HW/LW (tzn.
pozycja 1 skorygowana o wartość 7; pozycja 2 - o wartość 8;
pozycja 3 - o wartość 6, 9 i 11; pozycja 4 - o wartość 6, 10 i 11),
–pozycja 16: obliczyć czas trwania przypływu/odpływu w porcie
dołączonym (różnica pozycji 12 i 13 - w przypadku portów
zawartych w ATT tom 2/3/4).
Przykład wypełnionej tabeli przepowiedni pływu dla portu
dołączonego Campbeltown
II. Korzystając z diagramu portu standardowego odczytamy
wysokość pływu w porcie Campbeltown na godzinę 1330.
Sposób postępowania jest podobny, jak w przypadku obliczeń
dotyczących portu standardowego, z tym wyjątkiem, że na
skalach wysokości diagramu nanosimy obliczone wysokości
wody wysokiej i niskiej w porcie dołączonym. W każdym
przypadku interpolując między krzywymi (nie należy
ekstrapolować), należy stosować skok pływu w porcie
standardowym. W naszym przypadku wynosi on 2,4 m.
Wysokość pływu w porcie Campbeltown dnia 16
stycznia 2003 roku
o godzinie 1330 wyniesie 2,0 m ponad poziom zera
mapy.
Wartość wody wysokiej w porcie
dołączonym
Wartość wody niskiej w porcie dołączonym
Diagram portu zasadniczego do którego przypisany jest port
dołączony
PRZYKŁAD
Obliczyć przepowiednię pływu w Ayon Island dla
podanej poniżej przepowiedni portu zasadniczego w dniu
01.01.2003 r.
Ayon Island jest portem dołączonym do portu zasadniczego
Helgoland (wyciąg z części II ATT, tom 2).
Przepowiednia dla portu zasadniczego:
moment LW
0527
wysokość
0,0 m
moment HW
1108
wysokość
2,5 m
moment LW
1743
wysokość
0,2 m
moment LW
2321
wysokość
2,7 m
a) obliczanie momentów:
LW HW LW HW
przepowiednia pływu w Helgoland 0527 1108 1743
2321
+ różnice momentów dla Ayon Islan -0010 -0035 -0010
-0035
przepowiednia pływu w Ayon Island 0517 1033 1733
2246
b) obliczanie wysokości:
wysokość pływu w Helgoland
0,0 2,5 0,2 2,7
(-) poprawka sezonowa w tym porci
+0,1 0,1
+0,1 +0,1
skorygowane wysokości pływu w Helgoland -0,1 2,4 0,1
2,6
+ różnice wysokości w Ayon Island
0,2 -2,3
0,0 -2,4
nieskorygowane wysokości w Ayon Island
0,1 0,1
0,1 0,2
+ poprawka sezonowa w Ayon Island
0,0 0,0 0,0 0,0
przepowiednia wysokości pływu
w Ayon Island
0,1 0,1 0,0
0,2
Wyciąg z części II ATT, tom 2; Dane dotyczące portów dołączonych
przydzielonych do portu zasadniczego Helgoland
Jak wynika z wyciągu z części II ATT, tom 2 dla portu
standardowego Helgoland, w kolumnach wody wysokiej i wody
niskiej brak przedziałów czasowych, jak w przykładzie
poprzednim dla portu Greenock. Oznacza to, że do momentów
wód wysokich i niskich w porcie Helgoland dodajemy
odpowiednie różnice czasu portu dołączonego bez konieczności
interpolacji. W naszym przypadku wynoszą one odpowiednio -
0035 i - 0010 minut. Zauważmy, że obliczona przepowiednia w
Ayon Island będzie w czasie strefowym podanym powyżej tego
portu (Zone - 1200), tzn. że czas urzędowy tam obowiązujący
będzie o 12 godzin „młodszy” od czasu UT (GMT).
Przepowiednia pływu w Ayon Island dla podanej
przepowiedni portu standardowego Helgoland wyniesie:
LW
0517
0,1
HW
1033
0,1
LW
1733
0,0
HW
2246
0,2