WIERTNICTWO
WIERTNICTWO
Obliczanie wytrzymałości
Obliczanie wytrzymałości
kolumn rur okładzinowych
kolumn rur okładzinowych
Przygotował:
Albert
Złotkowski
Kraków, 2009
Wstęp
Zabezpieczenie otworu wiertniczego przed
uszkodzeniem jego ścian po odwierceniu polega
na wprowadzeniu do niego kolumn rur
okładzinowych oraz ich skonsolidowaniu z
górotworem przy pomocy zaczynu
uszczelniającego.
Operacja rurowania otworu poprzedzona jest
doborem rur odpowiedniego gatunku oraz
sprawdzenia ich wytrzymałości w warunkach
występujących w otworze wiertniczym.
Obliczanie wytrzymałości kolumny rur
Kolumna rur okładzinowych powinna być odporna
na:
- ciśnienie zgniatające pochodzące od różnicy
ciśnień panujących w przestrzeni poza rurowej i
w rurze,
- siły rozluźniające działające na połączenia
gwintowe kolejnych rur kolumny okładzinowej,
- ciśnienie rozrywające kolumnę rur
okładzinowych pochodzące od różnicy ciśnień
panujących w kolumnie rur i poza nią.
Ciśnienie zgniatające
Ciśnienie zgniatające – w celu określenia dopuszczalnej
głębokości na jaką może być zapuszczona rura okładzinowa
wykonana z materiału konkretnej marki oblicza się iloraz
dopuszczalnego ciśnienia zgniatającego dla stali określanego
przez producenta oraz ciężaru właściwego płuczki wiertniczej.
Wartość głębokości do jakiej może być zapuszczona rura danej
marki określa się z wzoru
gdzie:
ρ
pl
– gęstość płuczki wiertniczej; [kg/m
3
],
P
zg
– dopuszczalne ciśnienie zgniatające; [MPa],
n – współczynnik bezpieczeństwa; [ - ].
(1)
]
m
[
n
80665
,
9
ρ
P
H
pl
zg
n
_
d
Ciśnienie
zgniatające
Rys. 1. Schemat działania ciśnienia
zgniatającego na kolumnę rur
okładzinowych
P
zg
H
Obliczenie wytrzymałości kolumn rur
okładzinowych
Aby zmniejszyć koszt
materiału kolumny rur
w jednej kolumnie stosuje
się różne marki materiału
z których tworzy się
sekcje kolumny rur
okładzinowych.
Można również
zastosować rury tej samej
marki lecz
o innej grubości ścianki.
Obliczenia wytrzymałości
powtarza się dla każdej
z sekcji.
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
1100
1200
1300
1400
1500
1600
h =56,3 [m]
4
K - 55
N - 80
3
2
1
H =
16
40[
m]
C - 75
4
K - 55
b = 0,01003[m]
b = 0,01003[m]
b = 0,01003[m]
b = 0,00894
[m]
h =293,6 [m]
h =216,3 [m]
h =1073,8 [m]
3
2
1
Rys. 2. Schemat budowy kolumny rur
okładzinowych złożonej z czterech sekcji
Siły rozluźniające połączenia gwintowe
Siły rozluźniające połączenia gwintowe – kolejnym etapem
obliczeń jest określenie dopuszczalnej długości poszczególnych
sekcji kolumny rur okładzinowych. W tym celu oblicza się iloraz
dopuszczalnej wartości sił na rozluźnianie połączeń gwintowych oraz
ciężaru jednostkowego materiału sekcji kolumny rur okładzinowych.
W obliczeniach używa się współczynnika bezpieczeństwa k = 1,6
[ - ].
gdzie:
P
r_n
– dopuszczalna wartość sił rozluźniających połączenie gwintowe;
[kN],
Q
n-1
– ciężar poprzednich sekcji rur okładzinowych; [kN],
q
n
– ciężar jednostkowy rur okładzinowych; [kN/m],
k – współczynnik bezpieczeństwa; [ - ].
(2)
]
m
[
q
k
k
Q
P
'
h
n
1
n
n
_
r
n
Siły rozluźniające połączenia gwintowe
Ciężar poprzednich (poniżej umieszczonych) sekcji kolumny rur
okładzinowej oblicza się z wzoru:
gdzie:
h
n
– długość sekcji kolumny rur okładzinowej; [m],
q
n
– ciężar jednostkowy rur kolumny rur okładzinowych; [kN/m].
(3)
]
kN
[
q
h
Q
n
n
n
Siła
rozluźniająca
połączenia
gwintowe
Rys. 3. Schemat działania sił
rozluźniających połączenia gwintowe
Q
H
Ciśnienie rozrywające
Ciśnienie rozrywające – trzecim etapem jest sprawdzenie wytrzymałości
kolumny rur okładzinowych na działanie ciśnienia rozrywającego.
Przyjmuje się, że przestrzeń poza rurowa może być wypełniona wodą,
natomiast w przestrzeni rurowej występować będzie ciśnienie równe
ciśnieniu złożowemu. Sprawdzenie wytrzymałości na ciśnienie
rozrywające polega na obliczeniu współczynnika bezpieczeństwa „s”, który
musi być większy od jedności.
Ciśnienie hydrostatyczne słupa wody na danej głębokości oblicza się z
wzoru
gdzie:
H
d_n
– głębokość zapuszczenia sekcji kolumny rur okładzinowych; [m],
h
n
– długość sekcji kolumny rur okładzinowych; [m],
ρ
H2O
– gęstość wody; [kg/m
3
].
(4)
]
Pa
[
ρ
81
,
9
h
H
P
O
H
n
n
_
d
O
H
_
h
2
2
Ciśnienie rozrywające
Współczynnik „s” oblicza się w oparciu o wzór:
gdzie:
P
zł
– Ciśnienie złożowe rurowanego interwału; [Pa],
P
w
– Wartość dopuszczalnego ciśnienia rozrywającego dla materiału
sekcji kolumny rur okładzinowych; [Pa],
(5)
]
[
P
P
P
s
O
hH
zł
w
2
Ciśnienie
rozrywające
Rys. 4. Schemat działania ciśnienia
rozrywającego kolumnę rur okładzinowych
P
hyd H2O
H
P
z³
P - P
z³ hyd H2O