1

1

T. 2. PLANOWANIE OPERACYJNE

„ Ten, kto nie spogląda w przyszłość,

jest z góry przegrany „

Leonardo da Vinci

2

2

Planowanie jest projektowaniem przyszłości

jakiej pragniemy, oraz skutecznych środków

jej realizacji.

Planowanie jest procesem ustanawiania

celów organizacji oraz określania

odpowiednich działań umożliwiających ich

osiągnięcie.

Planowanie ma odpowiedzieć na

następujące pytania:

co trzeba zrobić ?; kiedy?; jak? kto to ma

zrobić ?.

3

3

W planowaniu występują dwa specyficzne
rodzaje czynności:

Pierwszy rodzaj czynności wiąże się z
określeniem celu i zakresu działania
przedsiębiorstwa i ma charakter
koncepcyjny (twórczy).

Natomiast drugi rodzaj, związany jest
techniką i metodami opracowania planu i
ma charakter wykonawczy.

4

4

Istota planowania:

•Celowość planowania.

•Prymat planowania.

•Kompletność planowania.

•Powstające w wyniku planowania plany
muszą być skutecznie i sprawnie
wdrażane.

5

5

Potrzeba planowania we współczesnym
przedsiębiorstwie wzrasta ze względu na:

•zwiększoną złożoność technologii;

•coraz węższą specjalizacje firm:

•dłuższe wyprzedzenie w czasie od zainicjowania
przedsięwzięć, do ich końcowych efektów;

•większe nakłady inwestycyjne;

•większą niepewność co do przyszłości;

•większe rozmiary działalności.

•szybkie reagowania na potrzeby klientów.

•konieczność dostosowania podaży do wymagań
rynku,

6

6

Podstawowe wymiary planowania:
1. Przedmiot planowania; który obejmuje:

• cele główne i pośrednie do których organizacja;

• metody realizacji tych celów;

• niezbędne zasoby (rzeczowe, finansowe, osobowe i
informacyjne) oraz sposoby ich pozyskania;

• działania (operacje, czynności) oraz czas i miejsce ich
wykonania;

2. Podmiot planowania.
3. Czas planowania.
4. Cechy planowania:

• realność planowania;

• wewnętrzna zgodność planów;

• zgodność między szczegółowością planowania a
przyjętym horyzontem czasowym;

• elastyczność planowania;

• ciągłość planowania;

• operacyjność planowania.

7

7

Procesy planowania etapy:

• Określenie celów;

• Dokonanie analizy sytuacji;

• Przygotowanie planu;

• Ocena i wybór planu do realizacji;

• Realizacja wybranego planu.

8

8

Rys.

Etapy procesu planowania.

Określenie celów

analiza sytuacji

przygotowanie planu

ocena i wybór

realizacja

wybranego

planu

otoczenie

szanse i zagrożenia

przedsiębiorstwo

silne i słabe strony

K
O
N
T

R
O
L
A

9

9

Proces planowania:

1. Określenie celów.
2. Ocena sytuacji.
3. Ustalanie procedury.
4. Ustalenie harmonogramu pracy.
5. Przypisanie odpowiedzialności.
6. Sprawdzenie planu z punktu widzenia
wykonalności i kosztów.

10

10

Planowanie operacyjne to proces

obejmujący wybór i wyznaczanie celów

krótkookresowych przedsiębiorstwa

oraz zasobów i warunków ich

realizacji.

11

11

Przeszkody w skutecznym planowaniu:
1.Niewłaściwe ustalanie celów.
2.Niewłaściwy system nagradzania.
3.Dynamiczne i złożone otoczenie.
4.Niechęć do ustalania celów.

• Niechęć do rezygnacji z wybranych celów.

• Lęk przed niepowodzeniem.

• Brak znajomości organizacji.

• Brak znajomości otoczenia.

5. Opór wobec zmian.

• niepewność co do przyczyn i skutków zmian

• niechęć do utraty posiadanych przywilejów;

• świadomość słabości proponowanych zmian.

6. Inne ograniczenia

12

12

Pokonanie występujących przeszkód:

•Zrozumienie roli celów i
planowania.

•Komunikacja i uczestnictwo.

•Spójność, przegląd i aktualizacja.

•Skuteczne systemy nagradzania.

13

13

Techniki i narzędzia w planowaniu:
prognozowanie, programowanie i
opracowywanie planu.

Prognozowanie - to proces opracowywania

założeń lub przesłanek dotyczących przyszłości,

które mogą być wykorzystywane przez

menadżerów w planowaniu lub podejmowaniu

decyzji.

Funkcje prognoz:

•informacyjna (poznawcza);

•decyzyjna ( preparacyjna);

•aktywizująca;

•weryfikacyjna.

14

14

Do głównych czynników wpływających na
trafność prognozy możemy zaliczyć:

•Horyzont czasowy prognozy.

•Głębokość retrospekcji.

•Informacje prognostyczne.

Metody prognozowania:

•ilościowe,

•jakościowe

•hybrydowe.

15

15

1.Metody prognozowania ilościowego.

a) Metody ekstrapolacyjne.

b) Modelowanie przyczynowe (modele
regresji, modele ekonometryczne i
wskaźniki gospodarcze).

Przykład analizy szeregów czasowych

16

16

2. Metody prognozowania jakościowego.
a) Metody oparte na osądzie (metoda delficka,
technika oceny klienta i metoda personelu
sprzedaży).
b) Metody projekcyjne (burza mózgów i
scenariusze).

3. Metody hybrydowe.

17

17

Wykresy Gantta:

•planowanie przed rozpoczęciem działania i
ewentualne modyfikowanie w toku;

•rzeczywiste sytuacje są nanoszone na wykres
w trakcie wykonywania zadania.

18

18

Planowanie a kontrola

Działania dostosowawcze:
1.Zmiany działań w taki sposób, aby ich

wyniki zbliżyły się do przewidzianych w
planie;

2.Analiza i ewentualna rewizja planu;
3.Ponowna ocena instrumentów kontroli,

aby upewnić się o ich stosowności do
planu i jego celów.

19

19

Kontrola operacyjna:

Kontrola operacyjna jest nastawiona na

kontrolę wyników i postępu realizacji

planów operacyjnych.

Proces kontroli operacyjnej składa się z
następujących faz:

• wyznaczenie stanu zadanego;

• ustalenie stanu faktycznego;

• porównanie stanu zadanego i
faktycznego oraz ustalenie odchyleń;

• analiza odchyleń;

• sprawozdanie.

20

20

Wynikiem procesu planowania jest

dokument o różnym stopniu ogólności

(różnym zakresie przedmiotowym,

czasowym itd.) zwany planem.

Główne funkcje planu:

•decyzyjna,

•informacyjna,

•ekonomiczna,

•kierowania,

•twórcza,

Funkcje pomocnicze planu:

•organizacyjna,

•narzędziowa,

•regulacyjna,

21

21

Kryteria

Rodzaje planów

Podmiotowe

- wydziału

- zakładu

- przedsiębiorst

wa

Przedmiotowe

- branżowe

- sektorowe

-

ogólnogospodarcze

Pole planu

- wycinkowe

- problemowe

- kompleksowe

Charakter planu

-

strategiczne

- (taktyczne)

-

operacyjne

Forma planu

- deklaratywne

- proceduralne

Czas planowania

- krótkookresowe

- śred

niookresowe

- długookresowe

Rodzaj funkcji organicznych

-

marketingowy i sprzedaży

-

działalności podstawowej

- zaopatrzenia

- zatrudnienia

-

kosztów i finansów

22

22

Plany operacyjne - zbiór decyzji

określających konkretne zadania i działania

konieczne do poprawnego ich wykonania w

przewidzianym ściśle czasie oraz warunki,

które muszą być dotrzymane przy realizacji

poszczególnych zadań i czynności

(technologiczne, ekonomiczne,

organizacyjne itd.), a także warunki

zewnętrzne (np. ochrony środowiska).

Plany operacyjne dzielimy według
kryteriów:

•zakres planowania (plany ogólne, plany
szczegółowe);

•okres (horyzont) planowania;

•przedmiot planowania tj. według funkcji
organicznych;

•realizacja strategii;

•powtarzalność działań planistycznych.