SPÓŁKA KOMANDYTOWA W
KODEKSIE SPÓŁEK
HANDLOWYCH Z DNIA
15.09.2000r.
Definicja art. 102 k.s.h.
Spółką komandytową jest spółka osobowa
mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa
pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za
zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik
odpowiada
bez
ograniczenia
(komplementariusz), a odpowiedzialność co
najmniej jednego wspólnika (komandytariusza)
jest ograniczona.
•
.
Spółka komandytowa posiada pewne cechy
wyróżniające spośród innych spółek.
Jest to samodzielny typ spółki niebędącej
odmianą jakiejkolwiek innej formy prawnej.
Jako spółka osobowa ma
- zdolność prawną, gdyż jest podmiotem
prawa,
- ma zdolność do czynności prawnych (może
nabywać prawa, w tym własność
nieruchomości i inne prawa rzeczowe, oraz
zaciągać zobowiązania),
- zdolność sądową (może pozywać i być
pozywaną)
Umowa spółki komandytowej powinna zawierać (art.
105):
1) firmę i siedzibę spółki,
2) przedmiot działalności spółki,
3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony,
4) oznaczenie wkładów wnoszonych przez każdego
wspólnika i ich wartość,
5) oznaczony kwotowo zakres odpowiedzialności
każdego komandytariusza wobec wierzycieli (sumę
komandytową).
Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w
formie aktu notarialnego.
Powstanie spółki art. 109 k.s.h.
Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do
rejestru.
Zgłoszenie
spółki
komandytowej
do
sądu
rejestrowego powinno zawierać (art. 110 k.s.h.):
1) firmę, siedzibę i adres spółki,
• 2) przedmiot działalności spółki,
• 3) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy)
komplementariuszy oraz odrębnie nazwiska i
imiona albo firmy (nazwy) komandytariuszy, a
także okoliczności dotyczące ograniczenia
zdolności wspólnika do czynności prawnych,
jeżeli takie istnieją,
• 4) nazwiska i imiona osób uprawnionych do
reprezentowania spółki i sposób reprezentacji; w
przypadku gdy komplementariusze powierzyli tylko
niektórym spośród siebie prowadzenie spraw spółki
- zaznaczenie tej okoliczności,
• 5) sumę komandytową.
Wszelkie zmiany danych wymienionych wyżej
powinny zostać zgłoszone sądowi rejestrowemu.
Firma spółki komandytowej- art.
104 k.s.h.
Firma spółki komandytowej powinna zawierać
nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy
oraz
dodatkowe
oznaczenie
"spółka
komandytowa".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu
"sp.k."
• Jeżeli komplementariuszem jest osoba
prawna, firma spółki komandytowej powinna
zawierać pełne brzmienie firmy (nazwy) tej
osoby prawnej z dodatkowym oznaczeniem
"spółka komandytowa". Nie wyklucza to
zamieszczenia nazwiska komplementariusza,
który jest osobą fizyczną.
• Nazwisko komandytariusza nie może być
zamieszczane w firmie spółki. W przypadku
zamieszczenia nazwiska lub firmy (nazwy)
komandytariusza
w
firmie
spółki,
komandytariusz ten odpowiada wobec osób
trzecich tak jak komplementariusz.
• Firma spółki komandytowej służy jej identyfikacji
i indywidualizacji w obrocie i jest to własna firma
spółki, a nie jej wspólników.
• Firma spółki komandytowej podlega zasadom
prawa firmowego: zasadzie prawdziwości,
jedności, wyłączności, ciągłości, jawności i
pełności.
• Konstrukcja firmy spółki komandytowej jest
wyjątkowa i podkreśla status prawny
wspólników w spółce.
• Wspólnik odpowiadający bez ograniczenia -
komplementariusz - będzie mógł firmować
spółkę.
• Tylko nazwiska komplementariuszy mogą być
umieszczone w firmie spółki.
• Może to być nazwisko jednego, kilku lub
wszystkich komplementariuszy.
• Korpus może być wzbogacony ich imionami
czy pierwszymi literami imion.
• Jeżeli w firmie wymienieni są wszyscy
komplementariusze, mamy pełną informację na temat
tej części składu osobowego.
• Nie oddaje to jednak specyfiki przedmiotowej spółki.
Dodatek powinien brzmieć "spółka komandytowa" i nie
może być przy zgłoszeniu do rejestru skracany ani
używany w językach obcych.
• Dodatek może zawierać inne elementy stanowiące
uzupełnienie informacji o prowadzonym
przedsiębiorstwie (przedsiębiorstwo produkcyjne),
dookreślenie pozycji wspólników ("Profesorowie").
•
W art. 104 § 3 k.s.h. wskazuje się pośrednio - przy
regulacji firmy spółki - na możność tworzenia spółek
komandytowych z udziałem osób prawnych jako
komplementariuszy.
•
W takim przypadku konstrukcja firmy może być
bardziej złożona, gdyż nazwy i firmy osób prawnych
są z reguły rozbudowane.
•
Jeżeli komplementariuszem równocześnie z osobami
prawnymi byłaby osoba fizyczna, to obok używania
nazwy lub firmy osoby prawnej można użyć
nazwiska (nazwisk) komplementariusza osoby
fizycznej.
• Artykuł 104 § 4 k.s.h. wyraźnie zakazuje
używania nazwiska komandytariusza w firmie.
• Może to powodować określone problemy, gdy
komplementariusz i komandytariusz mają
takie same nazwiska.
• Przyjąć w takiej sytuacji należy maksymalne
odróżnienie tych osób, na przykład przez
dodanie pierwszego imienia, czasem dwóch
imion, albo - jeżeli tożsamość sięga tak daleko
- jakiegoś dodatkowego wyróżnika, na przykład
"syn Krystyny".
• Gdyby zostało zamieszczone nazwisko
komandytariusza w firmie, ponosi on pełną
odpowiedzialność osobistą tak jak
komplementariusz
Wkład komandytariusza art. 108 k.s.h.
Jeżeli
umowa
nie
stanowi
inaczej,
wkład
komandytariusza może być wniesiony w wartości
niższej niż suma komandytowa.
Postanowienie
wspólników
zwalniające
komandytariusza z obowiązku wniesienia wkładu jest
nieważne.
• Suma komandytowa jest to cyfrowo określona
kwota pieniężna, wyrażona w pieniądzu, która
wyznacza górną granicę odpowiedzialności
osobistej komandytariusza za zobowiązania
spółki wobec jej wierzycieli.
• Odnosi się ona tylko do komandytariusza. Nie
stanowi ona żadnej konkretnej wartości
wnoszonej do majątku spółki. Suma
komandytowa określona jest w umowie spółki i
wpisana do rejestru. Suma komandytowa ma
charakter generalny, tzn. odnosi się do
wszelkich zobowiązań, które powstaną w
przyszłości.
• Nie jest dopuszczalne ustalenie sumy
komandytowej abstrakcyjnie, tj. bez
konkretnego podania jej wartości.
• Nie może to być też określenie odwołujące się
do przyszłych zdarzeń, określenie z ustaleniem
warunku, nie może być ona zmienna (płynna)
itp.
• Suma komandytowa nie może być też
określona w ten sposób, że następuje
odwołanie do wartości rzeczy lub prawa.
• Wysokość sumy komandytowej może ulec
zmianie.
• Do skuteczności takiej zmiany konieczna jest
zmiana umowy spółki dokonana w formie aktu
notarialnego, powzięcie uchwały o zmianie
wysokości sumy komandytowej i
zarejestrowanie podwyższenia lub obniżenia.
• Wpis podwyższenia wywołuje skutek
deklaratoryjny.
• Suma komandytowa odnosi się do
konkretnego komandytariusza.
• Nawet jeżeli jest kilku komandytariuszy, a
wartość przyjętych sum komandytowych jest
identyczna, to nie zmienia to osobistego
charakteru sumy komandytowej jako
przypisanej do konkretnego wspólnika.
• Jeżeli jest kilku komandytariuszy, wysokość
sumy komandytowej dla każdego z nich może
być różna.
• Artykuł 108 § 2 k.s.h. jeszcze raz (poza art. 3,
105 pkt 4 k.s.h.) odnosi się do problemu
obowiązku określenia i wnoszenia wkładów.
• Wspólnicy nie mogą więc nie tylko w umowie
spółki (tego zakazuje art. 3 i 105 k.s.h.), ale
także w drodze późniejszej uchwały czy
zawartych umów między sobą zwolnić
komandytariusza z obowiązku wniesienia do
spółki wkładu
Odpowiedzialność za zobowiązania art.
111 k.s.h.
Komandytariusz odpowiada za zobowiązania
spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości
sumy komandytowej.
• Odpowiedzialność komandytariusza, poza
tym, że jest
• ograniczona, ma charakter odpowiedzialności
osobistej,
• solidarnej ze spółką i wspólnikami
• oraz jest subsydiarna (art. 31 w zw. z art. 103
k.s.h.).
• W przypadku wniesienia do spółki wkładu
przez komandytariusza (ale nie
komplementariusza) zmniejsza się
odpowiedzialność z sumy komandytowej aż do
całkowitego zniknięcia tej odpowiedzialności i
zastąpienia jej ryzykiem zaspokojenia z
majątku spółki, do którego wniesione zostały
wkłady.
• Odpowiedzialność komandytariusza jest
określona w sposób generalny w art. 111 k.s.h.
• Jednakże od tej reguły Kodeks spółek
handlowych wprowadza wiele wyjątków.
• Polegają one na rozszerzeniu odpowiedzialności
komandytariusza za zobowiązania poza wartość
sumy komandytowej.
• Dotyczy to następujących sytuacji
• 1) przeniesienia praw i obowiązków wspólnika
na inną osobę (art. 10 § 3 k.s.h.);
• 2) zamieszczenia nazwiska komandytariusza
w firmie spółki (art. 104 § 4 k.s.h.);
• 3) zaciągnięcia zobowiązań przed wpisem
spółki do rejestru (art. 109 k.s.h.);
• 4) przystąpienia do spółki w charakterze
komandytariusza (art. 114 k.s.h.);
• 5) uzyskania statusu komplementariusza przez
dotychczasowego komandytariusza (art. 115
k.s.h.);
• 6) zawarcia umowy spółki komandytowej z
przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo
(art. 116 k.s.h.);
• 7) podjęcia czynności reprezentacyjnych przez
komandytariusza bez ujawnienia pełnomocnictwa
lub z przekroczeniem granic umocowania, albo
działanie bez umocowania (art. 118 k.s.h.),
ART. 112 k.s.h.
Komandytariusz
jest
wolny
od
odpowiedzialności w granicach wartości wkładu
wniesionego do spółki.
ART. 113 k.s.h.
Obniżenie sumy komandytowej nie ma skutku
prawnego
wobec
wierzycieli,
których
wierzytelności powstały przed chwilą wpisania
obniżenia do rejestru.
• Art. 112 k.s.h. konkretyzuje relacje między sumą
komandytową a wkładem wniesionym do spółki.
• Odpowiedzialność wygasa z chwilą osiągnięcia
wartości sumy komandytowej przez wkłady
komandytariusza.
• Zasada odpowiedzialności do wysokości sumy
komandytowej obowiązuje jedynie w "idealnym"
stanie z punktu widzenia sumy komandytowej. Gdy
wkład jest równy lub wyższy od sumy komandytowej,
to wspomniana generalna zasada przestaje
obowiązywać.
• Komandytariusz nie będzie ponosił
odpowiedzialności ograniczonej w sytuacji gdy wkład
jest równy lub większy od sumy komandytowej,
bowiem wówczas ponosi on tylko ryzyko z
wniesionego do majątku spółki wkładu.
• W przypadku wniesienia do spółki wkładów o
wartości niższej od sumy komandytowej mamy do
czynienia ze swoistą mieszanką odpowiedzialności
do wysokości różnicy między sumą komandytową a
wkładem wniesionym połączonym z ryzykiem z
majątku spółki z tytułu wniesionego wkładu.
Reprezentacja spółki art. 117
k.s.h.
Spółkę
reprezentują
komplementariusze,
których
z
mocy
umowy
spółki
albo
prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono
prawa reprezentowania spółki.
• Reprezentacja sensu largo polega na
występowaniu we wszelkich stosunkach
prawnych w sferze prawa cywilnego,
administracyjnego, pracy itd.
• Reprezentacja sensu stricto wiąże się tylko ze
składaniem i przyjmowaniem oświadczeń woli
w sferze prawa cywilnego. Przyjąć należy, że
w art. 117 k.s.h. mowa jest o reprezentacji w
znaczeniu wąskim.
• Wspólnikami, którzy mogą reprezentować z
mocy prawa spółkę, są komplementariusze
czerpiący swoje umocowanie bezpośrednio z
przepisów prawa.
• Zasady związane z reprezentacją spółki przez
komplementariuszy wynikają z art. 29 w zw. z
art. 103 k.s.h. Każdy wspólnik ma prawo
reprezentować spółkę. Zakres przedmiotowy
prawa do reprezentacji obejmuje wszystkie
czynności sądowe i pozasądowe spółki.
Art.. 118 k.s.h.
Komandytariusz może reprezentować spółkę
jedynie jako pełnomocnik.
Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu
spółki czynności prawnej, nie ujawniając
swojego pełnomocnictwa, odpowiada za
skutki tej czynności wobec osób trzecich bez
ograniczenia; dotyczy to także
reprezentowania spółki przez
komandytariusza, który nie ma umocowania
albo przekroczy jego zakres.
Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu
spółki czynności prawnej, nie ujawniając
swojego pełnomocnictwa, odpowiada za
skutki tej czynności wobec osób trzecich bez
ograniczenia;
dotyczy
to
także
reprezentowania
spółki
przez
komandytariusza, który nie ma umocowania
albo przekroczy jego zakres.
• Zasadą jest reprezentacja spółki przez
komplementariuszy.
• Ci ostatni mogą jednak dopuścić
komandytariuszy do podejmowania czynności
reprezentacyjnych.
• To od woli komplementariuszy zależeć będzie,
czy zdecydują się na powierzenie
reprezentowania spółki osobom, które mają
ograniczoną odpowiedzialność.
• Komandytariusz-pełnomocnik (prokurent)
dokonując czynności prawnej musi "ostrzec"
kontrahenta o tym, jaki posiada status w spółce.
• Ponieważ odpowiedzialność komandytariusza ma
ograniczony charakter, mógłby on zaciągnąć
zobowiązania ponad granice swej
odpowiedzialności. Dlatego też kontrahent
zawiadomiony o statusie komandytariusza może
zrezygnować z dokonania czynności prawnej.
•
• Jeżeli komandytariusz nie powiadomi (nie
ujawni) o swoim pełnomocnictwie (prokurze),
odpowiada za skutki tej czynności wobec osób
trzecich bez ograniczeń.
• Taką samą odpowiedzialność ponosi on, jeżeli
przekroczy granice umocowania albo gdy w
ogóle nie jest umocowany do dokonywania
czynności prawnej, a dokonuje takich
czynności
Prowadzenie spraw spółki art.121
k.s.h.
Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku
prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa
spółki stanowi inaczej.
W sprawach przekraczających zakres zwykłych
czynności
spółki
wymagana
jest
zgoda
komandytariusza, chyba że umowa spółki
stanowi inaczej.
• Prowadzenie spraw spółki powierzone jest
generalnie tylko komplementariuszom.
• Zasady prowadzenia spraw przez
komplementariuszy nie zostały określone
szczegółowo w spółce komandytowej.
• Mają więc tu zastosowanie art. 39-46 k.s.h. w
zw. z art. 103 k.s.h.
•
Zasady prowadzenia spraw spółki:
•
1) każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek
prowadzenia spraw spółki,
•
2) każdy komplementariusz może bez uprzedniej
uchwały wspólników prowadzić sprawy
nieprzekraczające zwykłych czynności spółki,
•
3) jeżeli mamy do czynienia z czynnością zwykłą i
jest sprzeciw co do przeprowadzenia sprawy
któregoś z pozostałych komplementariuszy lub
komandytariuszy dopuszczonych do prowadzenia
spraw, potrzebna jest uprzednia uchwała tych
wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej,
• 4) do dokonania czynności przekraczających
zakres zwykłych czynności potrzebna jest zgoda
wszystkich wspólników, w tym
komplementariuszy wyłączonych od prowadzenia
spraw spółki i komandytariuszy, którzy nie mają
prawa prowadzenia spraw spółki,
• 5) komplementariusz mający prawo prowadzenia
spraw spółki może bez uchwały wspólników
dokonać czynności nagłej, której zaniechanie
mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę.
Rozwiązanie spółki
Śmierć
komandytariusza
nie
stanowi
przyczyny rozwiązania spółki. Spadkobiercy
komandytariusza powinni wskazać spółce
jedną osobę do wykonywania ich praw.
Czynności
dokonane
przez
pozostałych
wspólników przed takim wskazaniem wiążą
spadkobierców komandytariusza.