Medyczne Studium Zawodowe

Technik Masażysta

Wykonawcy: Piasecki Paweł

 Bogdański Karol



Nowotwór

:(łac. neoplasma, skrót 

npl – z greckiego neoplasia) – grupa 
chorób, w których komórki organizmu 
dzielą się w sposób niekontrolowany przez 
organizm, a 

nowo powstałe komórki 

nowotworowe nie różnicują się w typowe 
komórki tkanki.

Rodzaje nowotworów:

nowotwór łagodny (neoplasma 

benignum)

nowotwór złośliwy (neoplasma 

malignum) 

nowotwór anaplastyczny 

(neoplasma 

anaplasticum)

mięsak (sarcoma)
rak (carcinoma)
potworniak (teratoma)
nowotwór miejscowo złośliwy

Pierś z rozwiniętym 
nowotworem

Karcynogeneza

 

czyli jak powstaje 

nowotwór.

Każda Tkanka, której komórki są zdolne do 
podziałów, może być punktem wyjścia dla 
nowotworu. Przekształcenie zdrowej 
komórki w komórkę nowotworową nazywa 
się transformacją. Mechanizm transformacji 
nowotworowej nie jest jeszcze dokładnie 
poznany. Istnieją dwie główne hipotezy, 
starające się wyjaśnić to Zjawisko:: Teoria 
genetyczna i epigenetyczna.

Teoria genetyczna 

zakłada, że każda Komórka 

posiada Geny odpowiedzialne za zdolność do 
podziału. Są to tak zwane onkogeny komórkowe. 
Geny te są aktywne w okresie zarodkowym, kiedy 
to spełniają ważną rolę - odpowiadają za wzrost 
organizmu. Natomiast w ustroju już dojrzałym w 
większości są nieaktywne i nazywają się wtedy 
protoonkogenami. Protoonkogeny mogą ulec 
aktywacji i zapoczątkować transformację 
nowotworową. Aby jednak doszło do rozwoju 
nowotworu, nie wystarczy aktywacja jednego 
protoonkogenu przez zadziałanie jednego czynnika 
drażniącego. Proces ten jest o wiele bardziej 
skomplikowany, wieloetapowy i obejmujący wiele 
protoonkogenów.  Ostatecznym efektem ich 
działania
jest powstanie komórek ze zmienionym aparatem 
genetycznym, który ma zapisane cechy nowotworu. 
Dzieląc się, komórki przekazują je następnym 
pokoleniom.

Według 

teorii epigenetycznej 

Nowotwór 

powstaje w wyniku nieprawidłowego 
różnicowania się komórek. Istotą rzeczy nie 
byłaby więc zmiana w materiale 
genetycznym komórki, ale utrwalenie się 
nieprawidłowej ekspresji, manifestacji 
genów. Stwierdzono, że za Proces wzrostu i 
różnicowania komórek najprawdopodobniej 
odpowiadają pewne receptory 
powierzchniowe. Różne Czynniki 
zewnętrzne działające na wspomniane 
receptory mogą zaburzać procesy 
podziałów komórkowych i w ten sposób 
doprowadzić do powstania transformacji 
nowotworowej.

Etapy karcynogenezy

Inicjacja, Promocja i progresja.

Inicjacja

 - jest to Faza, w której Czynnik 

rakotwórczy, działając na zdrową komórkę, 
powoduje zmianę w jej materiale genetycznym, 
czyli mutację. Jeżeli zaatakowana Komórka ma 
zdolności do podziałów, to wywołana Mutacja 
się utrwala i jest przekazywana następnym 
pokoleniom komórek. Taka zmutowana Komórka 
nazywa się inaczej zainicjowaną.

Na etapie 

promocji 

zainicjowana 

komórka przechodzi wiele kolejnych 
mutacji, aż staje się typową komórką 
nowotworową. Jedną z ważniejszych cech 
różnicujących komórkę prawidłową od 
zainicjowanej jest to, że komórki 
zainicjowane charakteryzują się 
zaburzonymi zdolnościami przylegania do 
otaczających komórek. Ta ich właściwość we 
wczesnym okresie rozwoju nowotworu 
umożliwia im przekroczenie naturalnych
barier pomiędzy tkankami, a w późniejszym 
może ułatwiać powstawanie przerzutów. W 
tej fazie rozwoju zatrzymanie procesu 
tworzenia nowotworu jest jeszcze możliwe i 
tak też się dzieje w większości przypadków.

Ostatnim etapem jest 

progresja

. 

Dochodzi do niej, gdy Organizm z 
jakichś względów jest osłabiony. 
Wtedy to następuje wzrost komórek 
nowotworowych, który przeważnie 
przebiega niepowstrzymanie i jest 
nieodwracalny. Dopiero w tym okresie 
możliwe jest kliniczne rozpoznanie 
choroby, ponieważ pojawiają się jej 
pierwsze objawy
 

Odgrywają podstawową rolę w 
powstawaniu nowotworów. Dzielimy 
je na : - chemiczne, 
- fizyczne 
- biologiczne (wirusy)

Czynniki rakotwórcze

Czynniki chemiczne 

- to rakotwórcze związki 

chemiczne, które w odpowiednich warunkach mogą 
powodować rozwój nowotworów złośliwych. Do związków 
chemicznych o udowodnionym działaniu rakotwórczym 
należą : węglowodory aromatyczne, arsen, azbest, sadza, 
smoły, oleje mineralne, pył drzewny i skórzany itd. 
Czynnik rakotwórczy, aby mógł zadziałać na dany 
narząd , musi mieć określoną postać i dawkę. 
Przykładowo rakotwórczy azbest jest tylko wtedy 
rakotwórczy, gdy jest wdychany przez wiele lat oraz 
znajduje się w określonym stężeniu i formie. Do uznanych 
czynników rakotwórczych należy też dym tytoniowy 
(zawiera ok. 4000 związków chemicznych). Ocenia się, że 
co 11 palacz zachoruje na raka płuc. Wiadomo, że 
niektóre leki mają działanie rakotwórcze. Także brak 
niektórych witamin (min. witaminy C) zwiększa ryzyko 
choroby. Podobnie sposób odżywiania ma wpływ na nasze 
przyszłe dolegliwości. Wiadomo, że u ludzi 
spożywających dużo produktów wędzonych 
(węglowodory aromatyczne), solonych i silnie kwaśnych, 
przy małym spożyciu świeżych owoców i jarzyn częściej 
występuje rak żołądka.

Czynniki fizyczne 

- to 

promieniowanie jonizujące (Roentgena, 
radu itp.) oraz nadfioletowe. Te rodzaje 
promieniowania wywołują uszkodzenia 
DNA.  

Czynniki biologiczne 

- ich 

udział w rozwoju nowotworów u 
zwierząt jest udowodniony. Nie ma 
natomiast bezpośrednich dowodów na 
udział wirusów w powstawaniu 
nowotworów u ludzi.

Stan przedrakowy 

 (stan 

przednowotworowy) - jest to proces chorobowy w 
tkance lub narządzie, który usposabia do rozwoju 
nowotworu złośliwego. Jest to stan szczególnie 
wymagający leczenia i obserwacji ze względu na 
ryzyko transformacji złośliwej, chociaż nie w 
każdym przypadku stanu przedrakowego dochodzi 
do powstania raka. Często stanami przedrakowymi 
są niektóre łagodne nowotwory (brodawczaki 
pęcherza moczowego i krtani), przewlekłe stany 
zapalne (marskość wątroby), oraz niektóre zmiany 
zwyrodnieniowe (róg skórny). Do często 
spotykanych stanów przedrakowych należą też: 
nadżerka gruczołowa części pochwowej szyjki 
macicy, rozrost gruczolakowaty błony śluzowej 
trzonu macicy, wrzód przewlekły żołądka.