STRATEGIA

BEZPIECZEŃSTWA

NARODOWEGO

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dr hab. Jarosław Gryz

Układ wystąpienia

• Cel strategii

• Założenia

• Struktura dokumentu

• Zawartość dokumentu

• Synergia działań państwa

• Refleksja

W jakim celu strategia

bezpieczeństwa jest tworzona?

 Zachowanie przejrzystości stosunków

międzynarodowych
i budowanie zaufania międzynarodowego;

 Wskazanie interesów narodowych państwa i celów

strategicznych;

 Zdefiniowanie możliwych zagrożeń dla bezpieczeństwa

państwa;

 Sformułowanie strategicznej koncepcji bezpieczeństwa

państwa i wskazanie sposobu jej realizacji;

 Inspiracja dla tworzenia nowych aktów prawnych;
 Planowanie strategiczno – obronne.

Założenia

Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP

(2007r.)

Powody opracowania nowej SBN RP:

 Zmienione warunki bezpieczeństwa (wejście do

UE)

 Słabości SBN RP z 2003r.

- brak zdefiniowanych interesów narodowych, celów

strategicznych;

- brak koncepcji osiągania celów bezpieczeństwa;
- nadmierna koncentracja na zewnętrznych aspektach

bezpieczeństwa;

- wybiórcze potraktowanie elementów tworzących

bezpieczeństwo państwa.

Założenia

Strategii Bezpieczeństwa Narodowego RP – c.d.

Tryb prac nad SBN RP:

- powołanie Międzyresortowego Zespołu ds.

Opracowania SBN RP;

- koncepcja opracowania SBN RP;
- rola ośrodków eksperckich (CSM, PISM, AON);
- prace Komitetu Redakcyjnego;
- uzgodnienia międzyresortowe;
- tryb przedstawienia SBN RP Radzie Ministrów.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP

Struktura SBN RP:

Wstęp

1. Interesy narodowe i cele strategiczne RP

w dziedzinie bezpieczeństwa

2. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego

3. Koncepcja bezpieczeństwa narodowego.

4. Cele i zadania sektorowe

5. System Bezpieczeństwa Narodowego RP

Zakończenie

Rozdział 1- Interesy narodowe i cele strategiczne

RP

 Interesy narodowe:

- żywotne (niepodległość, suwerenność, przetrwanie ...);
- ważne (rozwój cywilizacyjny,gospodarczy, dobrobyt
obywateli ...);
- istotne (pozycja międzynarodowa RP, promocja interesów RP ...);

 Cele strategiczne:

- wynikają z interesów bezpieczeństwa i rozwoju RP;
- nadrzędnym celem jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych

warunków realizacji interesów narodowych;

- do głównych celów należy niepodległość, nienaruszalność

terytorialna, suwerenność, prawa człowieka i obywatela,
stworzenie warunków dla rozwoju cywilizacyjnego i gosp.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 2 – Uwarunkowania bezpieczeństwa

narodowego RP

 Szanse dla bezpieczeństwa;

- transformacja NATO - zdolność do zwalczania nowych zagrożeń;

- tworzenie europejskich zdolności obronnych;

- członkostwo w UE - zmniejszenie różnic rozwojowych;
- demokratyzacja i transformacja w regionie - umocnienie pokoju

i stabilizacji na kontynencie europejskim;

 Wyzwania i zagrożenia bezpieczeństwa;

- zmiany demograficzne;

- transformacja systemu prawnego;

- załamanie procesu transformacji UE;
- uzależnienie od dostaw surowców energ. z jednego kierunku;

- niestabilności regionalne, konflikty lokalne;

- terroryzm międzynarodowy;

- zorganizowana przestępczość międzynarodowa;

- zagrożenia ekologiczne.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 3 – Koncepcja bezpieczeństwa

narodowego.

Cele i zadania sektorowe.



Całościowe podejście do bezpieczeństwa;

 Wykorzystanie całego zakresu dostępnych

instrumentów

i działań (polit., gosp., wojsk. i dypl.);

 Maksymalne wykorzystanie szans (NATO, UE,

strategiczne

partnerstwo z USA);

 Umacnianie bezpieczeństwa poprzez:

- wzmacnianie suwerenności politycznej i ekonomicznej Polski;

- zapewnienie wzrostu dobrobytu społeczeństwa i poprawy jakości życia obywateli;
- unowocześnianie SZ RP i rozwijanie ich zdolności współdziałania z armiami
sojuszniczymi;
- umacnianie międzynarodowej pozycji i wizerunku Polski oraz zwiększanie jej
udziału w kształtowaniu środowiska bezpieczeństwa międzynarodowego.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 3 –

Koncepcja bezpieczeństwa

narodowego.

Cele i zadania sektorowe.

 Bezpieczeństwo zewnętrzne:

-

umacnianie pozycji międzynarodowej Polski;

- aktywne członkostwo w NATO, wspieranie polityki i rozwoju

sojuszu;

- aktywność Polski w procesie integracyjnym UE, wspólnej polityki,

wkład w ESDP;

- stosunki z USA;
- zaangażowanie Polski w działania podejmowane przez: ONZ,

OBWE,

Rady Europy, Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju;
- polityka bilateralna z państwami sąsiedzkimi, współpraca w

ramach grup
subregionalnych (Trójkąt Weimarski, Grupa Wyszehradzka);

- polityka imigracyjna, azylowa, ochrona granic (strefa Schengen).

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Bezpieczeństwo militarne:

- gotowość do obrony terytorium i niepodległości Polski oraz sojuszników

(zasada solidarności i lojalności sojuszniczej);

- prawdopodobieństwo wybuchu konfliktów regionalnych i ich eskalacji;
- asymetryczny charakter zagrożeń;
- zachwianie równowagi militarnej w regionie;
- konieczność osiągania nowych zdolności przez SZ RP.

 Bezpieczeństwo wewnętrzne:

- elastyczne reagowanie na zaistniałą sytuację kryzysową;
- nowe regulacje prawne i rozwiązania systemowe w obszarze ochrony

ludności
(System Ochrony Ludności, System Ostrzegania Alarmowania
Ludności, System
Ratowniczy);

- zintegrowany system zarządzania kryzysowego;
- zwiększenie efektywności działania administracji publicznej;
- profesjonalizm służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne;
- upowszechnianie i kształtowanie wiedzy społeczeństwa o zagrożeniach
bezpieczeństwa, sposobach ich przeciwdziałaniu, likwidacji skutków

zdarzeń.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Bezpieczeństwo obywatelskie:

- zapewnienie obywatelom poczucia bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
- usprawnienie funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości;
- dostępności aparatu wymiaru sprawiedliwości.

 Bezpieczeństwo społeczne:

- aktywna polityka społeczna;
- przeciwdziałanie rozwarstwieniu społeczeństwa;
- aktywizacja zawodowa, walka z bezrobociem;
- nauka i edukacja podstawą rozwoju społecznego i gospodarczego;
- rozwój i promowanie kultury fizycznej.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

 Bezpieczeństwo ekonomiczne:

- rozwój gospodarczy RP wyznacznikiem bezpieczeństwa i jej

międzynarodowej
pozycji;
- rozwój gospodarczy uwarunkowany stabilnością dostaw energii:

• zapewnienie alternatywnych źródeł energii;

• wspólna polityka energetyczna UE;
• konsolidacja krajowej energetyki;
• wzrost znaczenia energii odnawialnych (rozwój energetyki
jądrowej, wdrażanie
technologii energooszczędnych);
• rozwój i poprawa stanu infrastruktury energetycznej;

- zagwarantowanie nakładów na wydatki związane z bezpieczeństwem
narodowym oraz rozwoju gospodarki;
- równowaga budżetowa, trwały bilans płatniczy, dysponowanie rezerwami
walutowymi;
-rola i znaczenie potencjału przemysłowo-obronnego;
- rozwój infrastruktury transportowej i telekomunikacyjnej determinantami
rozwoju gospodarczego kraju i bezpieczeństwa narodowego.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

 Bezpieczeństwo ekologiczne:

- zapewnienie obywatelom warunków do życia w zdrowym środowisku;
- zharmonizowany rozwój gospodarczy uwzględniający środowisko;
- polityka ekologiczna zgodna z wymogami UE;

 Bezpieczeństwo informacyjne i
telekomunikacyjne:

- monitorowanie i przeciwdziałanie próbom destruktywnego

oddziaływania
na infrastrukturę telekomunikacyjną;

- opracowywanie i wdrażanie długofalowych planów ochrony kluczowych

elementów systemów teleinformatycznych;

- doskonalenie i rozwój systemów informatycznych umożliwiających

bezpieczne
i sprawną wymianę informacji dla potrzeb organów administracji
publicznej;

- aktywna współpraca w ramach NATO i UE w dziedzinie rozwoju

nowoczesnych
i bezpiecznych technologii, usług teleinformatycznych i
telekomunikacyjnych.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 4 – System Bezpieczeństwa

Narodowego RP (SBN)

SBN - tworzą wszystkie organy, instytucje i
podmioty odpowiedzialne za bezpieczeństwo
państwa w świetle Konstytucji RP oraz ustaw,
zdolne do sprawnego
i efektywnego przeciwstawienia się wszelkim
zagrożeniom bezpieczeństwa państwa oraz
likwidacji skutków
ich wystąpienia.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 4 – System Bezpieczeństwa

Narodowego RP (SBN)

 Strategiczne kierunki transformacji systemu

bezpieczeństwa narodowego:

-

rozwój SBN zasadniczym zadaniem polityki bezpieczeństwa państwa;

- odpowiedzialność wszystkich organów i podmiotów za funkcjonowanie SBN;
- zintegrowany, sprawny i wydajny SBN gwarantem skutecznego

przeciwstawienia się współczesnym zagrożeniom;

- konieczność modyfikacji i doskonalenia uwarunkowań prawnych
funkcjonowania SBN;
- kompetencje, profesjonalizm, umiejętności i wiedza uczestników SBN;
- doskonalenie SBN: szkolenia, ćwiczenia, przeglądy SBN.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 4 – System Bezpieczeństwa

Narodowego RP (SBN)

 Podsystem kierowania bezpieczeństwem narodowym

Tworzą organy władzy publicznej i kierownicy jednostek organizacyjnych,

które wykonują zadania związane z bezpieczeństwem narodowym oraz organy
dowodzenia Sił Zbrojnych RP. Szczególna rola w kierowaniu bezpieczeństwem
narodowym przypada Parlamentowi, Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej
i Radzie Ministrów.

Naczelnym zadaniem podsystemu kierowania jest zapewnienie ciągłości

podejmowania decyzji i działań w celu utrzymania bezpieczeństwa
narodowego.

Zapasowe Stanowiska

Kierowania

Wojewodów, organów

samorządu terytorialnego

RADA GABINETOWA

Siły i środki

Ministrowie,

Kierownicy Urzędów

Centralnych

Wojewodowie

Organy samorzadu

terytorialnego

Prezydent RP

Rada Ministrów

BBN

RBN

Rządowe Centrum

Bezpieczeństwa

(RCB)

Wojewódzkie

Centra

Zarządzania

Kryzysowego

Resortowe Centra

Zarządzania

Kryzysowego

Samorządowe

Centra

Zarządzania

Kryzysowego

Wojewódzkie

Zespoły Zarządzania

Kryzysowego

Samorządowe

Zespoły Zarządzania

Kryzysowego

Resortowe

Zespoły Zarządzania

Kryzysowego

Rządowy Zespół

ds. Zarządzania

Kryzysowego

ZSKOP

System stanowisk

dowodzenia wojskami

SKOP (w stałej siedzibie lub w ZMP)

Naczelny Dowódca SZ

CSKOP

SD NDSZ

SKO

PODSYSTEM KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM, W TYM OBRONĄ

PAŃSTWA

STAŁA GOTOWOŚĆ
OBRONNA PAŃSTWA

GOTOWOŚĆ OBRONNA
PAŃSTWA CZASU KRYZYSU

GOTOWOŚĆ OBRONNA
PAŃSTWA CZASU WOJNY

„P

”

„K”

„W”

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

Rozdział 4 – System Bezpieczeństwa

Narodowego RP (SBN)

 Podsystemy wykonawcze.

Podsystemy wykonawcze tworzą siły i środki pozostające we

właściwościach ministrów kierujących działami administracji
rządowej, centralnych organów administracji rządowej, wojewodów,
organów samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów
odpowiedzialnych za realizację ustawowo określonych zadań w
zakresie bezpieczeństwa narodowego.

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

System Bezpieczeństwa Narodowego

Podsystemy wykonawcze

KONSTYTUCJA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

USTAWY, UMOWY I POROZUMIENIA MIĘDZYNARODOWE

AKTY PRAWNE WYKONAWCZE, STRATEGIE, DOKUMETY STRATEGICZNE I DOKTRYNALNE

S

p

ra

w

y

z

a

g

ra

n

ic

z

n

e

A

d

m

in

is

tr

a

c

ja

p

u

b

li

c

zn

a

i

s

p

ra

w

y

w

e

w

n

ę

tr

zn

e

S

łu

ż

b

y

s

p

e

c

ja

ln

e

S

p

ra

w

ie

d

li

w

o

ś

ć

G

o

s

p

o

d

a

rk

a

O

b

ro

n

a

n

a

ro

d

o

w

a

..

.

Tr

a

n

s

p

o

rt

Te

re

n

o

w

e

o

rg

a

n

y

a

d

m

in

is

tr

a

c

ji

r

zą

d

o

w

e

j

i

o

rg

a

n

y

s

a

m

o

rz

ą

d

u

te

ry

to

ri

a

ln

e

g

o

..

.

Podsystem Kierowania Bezpieczeństwem Narodowym

Zakończenie

:

 SBN RP:

- za wdrożenie odpowiadają organy administracji publicznej i inne podmioty;

 Strategie sektorowe:

- opracowanie nowych lub weryfikacja istniejących;

 Nowelizacja strategii:

- Strategiczne Przeglądy Bezpieczeństwa Narodowego.

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP - c.d.

 Podobieństwa

:

- zdefiniowano podobne zagrożenia, zbieżne działania;

- rola instytucji międzynarodowych;

 Różnice:

- SBN RP 2007 zawiera szeroki katalog interesów narodowych i

celów strategicznych;

- wprowadza pojęcie Systemu Bezpieczeństwa Narodowego;

- dostrzega rolę organów samorządu terytorialnego w zapewnieniu

bezpieczeństwa państwa;

- występowanie szans dla bezpieczeństwa narodowego;

- rozłożenie nacisku zarówno na międzynarodowe, jak i

wewnętrzne aspekty bezpieczeństwa.

Porównanie strategii z 2003 i 2007

roku

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego

RP

-synergia działań państwa



Kompleksowe przeciwstawianie się zagrożeniom w

ramach działań politycznych, ekonomicznych, społeczno

- kulturowych militarnych



Jednoczesna stabilizacja oraz zmiana rzeczywistości

społecznej w danym obszarze w oparciu o

demokratyczne formy sprawowania rządów



Upowszechnianie wiedzy o wspólnych celach i zamiarach

w odniesieniu do środowiska zewnętrznego oraz

wewnętrznego



Rozwój programów edukacyjnych oraz innych

wspierających działania na rzecz bezpieczeństwa

państwa

• transformacja rzeczywistości społecznej w Polsce

• brak konceptualnych, organizacyjnych oraz

normatywnych podstaw do formułowania
strategii

• dostosowywanie systemu bezpieczeństwa

państwa do nowych wyzwań oraz zagrożeń

• zmiana kultury organizacyjnej w Polsce

(administracja, legislacja)

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego

RP

- problemy implementacji

Strategia Bezpieczeństwa Narodowego

RP

- refleksja

• w jakim kierunku powinny być prowadzone prace

w poszukiwaniu najbardziej odpowiednich
rozwiązań dla zapewnienia bytu i rozwoju
państwa?

• jak stworzyć i implementować możliwie

najbardziej efektywny, kompleksowy system
wypracowywania i wdrażania strategii państwa z
udziałem przedstawicieli ośrodków akademickich?

• jaki system bezpieczeństwa państwa –

indywidualny i zbiorowy – powinien być przez nas
stworzony w xxi wieku?

Dziękuję za uwagę