SKUTKI PG

SKUTKI PG

Część z nich ma charakter:

Część z nich ma charakter:



-

-

ekonomiczny tj. wymierny w sensie pieniężnym,

ekonomiczny tj. wymierny w sensie pieniężnym,



-

-

społeczny tj. sprzyjający powstawaniu dalszych przejawów patologii

społeczny tj. sprzyjający powstawaniu dalszych przejawów patologii

społecznej.

społecznej.

EKONOMICZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

EKONOMICZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ



straty wywołane bezpośrednio i pośrednio dzielnością przestępczą ,

straty wywołane bezpośrednio i pośrednio dzielnością przestępczą ,



nie uzyskane, a słusznie przewidywane korzyści materialne,

nie uzyskane, a słusznie przewidywane korzyści materialne,



wydatki związane z utrzymywaniem organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości,

wydatki związane z utrzymywaniem organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości,



nakłady na usuwanie skutków przestępstw już popełnionych.

nakłady na usuwanie skutków przestępstw już popełnionych.

SPOŁECZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

SPOŁECZNE SKUTKI PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ



demoralizacja społeczeństwa,

demoralizacja społeczeństwa,



osłabienie zaufania do organów władzy i administracji,

osłabienie zaufania do organów władzy i administracji,



poczucie bezkarności,

poczucie bezkarności,



poczucie zagrożenia działalnością przestępczą.

poczucie zagrożenia działalnością przestępczą.

Symptomy

Symptomy

przestępstw

przestępstw

gospodarczych

gospodarczych

Objaw, zewnętrzna lub

Objaw, zewnętrzna lub

wewnętrzna oznaka, zjawiska,

wewnętrzna oznaka, zjawiska,

zdarzenia, które wzbudza

zdarzenia, które wzbudza

podejrzenie zaistnienia

podejrzenie zaistnienia

przestępstwa.

przestępstwa.

DEFINIOWANIE I

DEFINIOWANIE I

ROZPOZNAWANIE

ROZPOZNAWANIE

PROBLEMÓW

PROBLEMÓW

Anatomia a patologia

Anatomia a patologia

gospodarki

gospodarki

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI

GOSPODARCZEJ

GOSPODARCZEJ

Przyczyna

Przyczyna

-

-

czynnik wywołujący ( w sposób konieczny

czynnik wywołujący ( w sposób konieczny

lub przypadkowy ) pośrednio lub bezpośrednio dane

lub przypadkowy ) pośrednio lub bezpośrednio dane

zjawisko ( zmiany, ruch, czynność ) jako swój skutek;

zjawisko ( zmiany, ruch, czynność ) jako swój skutek;

- albo powód danego zjawiska, zespół warunków.

- albo powód danego zjawiska, zespół warunków.

Przyczyny ogólne

Przyczyny ogólne

- wspólne dla całej przestępczości

- wspólne dla całej przestępczości

gospodarczej,

gospodarczej,

Przyczyny branżowe

Przyczyny branżowe

- istniejące w danej branży

- istniejące w danej branży

gospodarczej,

gospodarczej,

Przyczyny szczegółowe - odnoszące się do danej

Przyczyny szczegółowe - odnoszące się do danej

kategorii

kategorii

przestępstw gospodarczych.

przestępstw gospodarczych.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ - cd

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ - cd

Czynniki ekonomiczne i społeczno-kulturowe- podział wg. prof.

Czynniki ekonomiczne i społeczno-kulturowe- podział wg. prof.

Lelentala

Lelentala

CZYNNIKI TRWAŁE ( bezwzględnie nieusuwalne ) są one ściśle związane z

działalnością gospodarczą a ich eliminacja pozbawia tą działalność

jakiegokolwiek sensu tj. czyni ją bezużyteczną. Zaliczyć do niej można:

- właściwości dóbr będących przedmiotem działalności gospodarczej

( wytwory produkcji lub same usługi są same w sobie kryminogenne ),

techniki i technologie gospodarowania,

- nowoczesne technologie gospodarowania, wynikające z postępu

technicznego ( tworzenie nowych funkcji i stanowisk o charakterze

zarządzającym a jednocześnie ograniczanie stanowisk wykonawczych ),

- wprowadzanie nowych środków szybkiej komunikacji ( mobilność

społeczeństwa, szybka zmiana miejsca pobytu – także sprawców

przestępstwa ),

- bezosobowe i anonimowe formy kontaktów gospodarczych ( oszustwa i

nadużycia zaufania ),

- wolnorynkowy system gospodarowania ( wolność obrotu

gospodarczego i dążenie do osiągnięcia w nim maksymalnego zysku ),

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ – cd

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ – cd

(

(

podział wg. prof. Lelentala)

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI SYSTEMOWE

CZYNNIKI SYSTEMOWE



nadmierne progresywne opodatkowanie,

nadmierne progresywne opodatkowanie,

wysokie a protekcjonistyczne,

wysokie a protekcjonistyczne,



-

-

zmienność sytuacji gospodarczych

zmienność sytuacji gospodarczych

( recesja, prosperity ),

( recesja, prosperity ),



-

-

funkcjonowanie instytucji giełdy,

funkcjonowanie instytucji giełdy,

ubezpieczeń ,subwencji, dotacji itp.,

ubezpieczeń ,subwencji, dotacji itp.,



-

-

formy prowadzenia działalności

formy prowadzenia działalności

gospodarczej np. spółki z o.o.

gospodarczej np. spółki z o.o.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

– cd

– cd

(

(

podział wg. prof. Lelentala)

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z FUNKCJONOWANIEM I NADZOREM PODSTAWOWYCH

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z FUNKCJONOWANIEM I NADZOREM PODSTAWOWYCH

INSTYTUCJI SYSTEMU RYNKOWEGO

INSTYTUCJI SYSTEMU RYNKOWEGO

.

.

Są to:

Są to:

-

-

niskie progi kapitału wymaganego przy zakładaniu spółek i emisji papierów

niskie progi kapitału wymaganego przy zakładaniu spółek i emisji papierów

wartościowych,

wartościowych,

-

-

powierzanie odpowiedzialnych stanowisk i funkcji w działalności

powierzanie odpowiedzialnych stanowisk i funkcji w działalności

gospodarczej osobom bez należytego przygotowania zawodowego,

gospodarczej osobom bez należytego przygotowania zawodowego,

-

-

niedostatek jawności w działalności gospodarczej ( np. tajemnica bankowa,

niedostatek jawności w działalności gospodarczej ( np. tajemnica bankowa,

tajemnica zawodowa ),

tajemnica zawodowa ),

-

niewłaściwe funkcjonowanie kontroli wewnętrznej i zewnętrznej w

niewłaściwe funkcjonowanie kontroli wewnętrznej i zewnętrznej w

działalności gospodarczej.

działalności gospodarczej.

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

CZYNNIKI ZWIĄZANE Z PROWADZENIEM DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

.

.

Zaliczyć do nich można:

Zaliczyć do nich można:

-

-

nieprawidłowości związane z rejestracją spółek, wnoszeniem aportów czy

nieprawidłowości związane z rejestracją spółek, wnoszeniem aportów czy

ustanawianiem siedzib podmiotów gospodarczych a miejscem prowadzenia

ustanawianiem siedzib podmiotów gospodarczych a miejscem prowadzenia

działalności gospodarczej.

działalności gospodarczej.

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

PRZYCZYNY PRZESTĘPCZOŚCI GOSPODARCZEJ

– cd

– cd

(

(

podział wg. prof. Lelentala)

podział wg. prof. Lelentala)

CZYNNIKI SPOŁECZNO – KULTUROWE

CZYNNIKI SPOŁECZNO – KULTUROWE



niestosowanie przy popełnianiu przestępstw gospodarczych przemocy,

niestosowanie przy popełnianiu przestępstw gospodarczych przemocy,



brak skonkretyzowanej ofiary,

brak skonkretyzowanej ofiary,



tzw. " sztuczny ' charakter niektórych przestępstw gospodarczych

tzw. " sztuczny ' charakter niektórych przestępstw gospodarczych

( tworzenie norm prawa o charakterze kryminogennym ),

( tworzenie norm prawa o charakterze kryminogennym ),



ambiwalentną postawę społeczeństwa wobec przestępczości

ambiwalentną postawę społeczeństwa wobec przestępczości

gospodarczej ( np. tolerowanie przestępstw skarbowych, oszustw

gospodarczej ( np. tolerowanie przestępstw skarbowych, oszustw

ubezpieczeniowych itp. ),

ubezpieczeniowych itp. ),



złożoność, zawiłość i niespójność systemów prawa karnego np. liczne

złożoność, zawiłość i niespójność systemów prawa karnego np. liczne

sankcje karne, mnogość przepisów itp. ).

sankcje karne, mnogość przepisów itp. ).



czynniki wywodzące się środowiska ofiary przestępstwa ( np. nie

czynniki wywodzące się środowiska ofiary przestępstwa ( np. nie

zgłaszanie o popełnionym przestępstwie, brak aktywności ze strony

zgłaszanie o popełnionym przestępstwie, brak aktywności ze strony

ofiary w ściganiu sprawców, koszty ścigania itp. ),

ofiary w ściganiu sprawców, koszty ścigania itp. ),



czynniki związane ze środowiskiem wymiaru sprawiedliwości( np.

czynniki związane ze środowiskiem wymiaru sprawiedliwości( np.

odmienne podejście wymiaru sprawiedliwości do ścigania przestępstw

odmienne podejście wymiaru sprawiedliwości do ścigania przestępstw

gospodarczych, opieszałość i łagodność w karaniu sprawców

gospodarczych, opieszałość i łagodność w karaniu sprawców

przestępstw gospodarczych itp. ).

przestępstw gospodarczych itp. ).

Przyczyny obiektywne

Przyczyny obiektywne



niewłaściwe zabezpieczenie mienia przed zaborem lub

niewłaściwe zabezpieczenie mienia przed zaborem lub

zniszczeniem,

zniszczeniem,



brak lub wadliwe funkcjonowanie instytucji nadzoru i kontroli,

brak lub wadliwe funkcjonowanie instytucji nadzoru i kontroli,



luki w systemach rozliczeń, ewidencji, obowiązujących

luki w systemach rozliczeń, ewidencji, obowiązujących

normach, wskaźnikach itp.,

normach, wskaźnikach itp.,



nieprawidłowości w sferze zarządzania i organizacji pracy,

nieprawidłowości w sferze zarządzania i organizacji pracy,



dysproporcje w podaży i popycie towarów i usług,

dysproporcje w podaży i popycie towarów i usług,



niewłaściwy dobór kadr na stanowiska kierownicze i związane

niewłaściwy dobór kadr na stanowiska kierownicze i związane

z materialną odpowiedzialnością,

z materialną odpowiedzialnością,



niedoskonałości przepisów prawnych ( luki prawne, vacatio

niedoskonałości przepisów prawnych ( luki prawne, vacatio

legis ),

legis ),



nienadążanie procesu ustawodawczego za szybko

nienadążanie procesu ustawodawczego za szybko

zmieniającymi się zjawiskami ekonomicznymi, finansowymi i

zmieniającymi się zjawiskami ekonomicznymi, finansowymi i

rynkowymi,

rynkowymi,



dysproporcje między obowiązkami a uprawnieniami,

dysproporcje między obowiązkami a uprawnieniami,



niedoskonałości systemu cen, marz, rabatów, podatków itp.

niedoskonałości systemu cen, marz, rabatów, podatków itp.

Przyczyny subiektywne

Przyczyny subiektywne



szkodliwe nałogi danej osoby: alkoholizm,

szkodliwe nałogi danej osoby: alkoholizm,

hazard, narkomania , chciwość ,

hazard, narkomania , chciwość ,

zachłanność, chęć imponowania

zachłanność, chęć imponowania

bogactwem,

bogactwem,



brak zdolności do krytycznego myślenia,

brak zdolności do krytycznego myślenia,



łatwe uleganie namowom innych osób,

łatwe uleganie namowom innych osób,



egoizm, nieliczenie się z interesami innych,

egoizm, nieliczenie się z interesami innych,



poczucie krzywdy, poczucie bezkarności,

poczucie krzywdy, poczucie bezkarności,

trudnej sytuacji materialnej danej osoby.

trudnej sytuacji materialnej danej osoby.

SPRAWCY

SPRAWCY

K.Tiedeman (

K.Tiedeman (

trzy grupy):

trzy grupy):



zawodowi - tj. utrzymujący się wyłącznie z popełniania

zawodowi - tj. utrzymujący się wyłącznie z popełniania

przestępstw gospodarczych w rożnych gałęziach

przestępstw gospodarczych w rożnych gałęziach

gospodarki;

gospodarki;



sytuacyjni - popełniający przestępstwa gospodarcze z

sytuacyjni - popełniający przestępstwa gospodarcze z

konieczności gospodarczej lub dla funduszy niezbędnych do

konieczności gospodarczej lub dla funduszy niezbędnych do

utrzymania swego przedsiębiorstwa; działający pod

utrzymania swego przedsiębiorstwa; działający pod

wpływem przymusu gospodarczego.

wpływem przymusu gospodarczego.



okazjonalni - działający w zasadzie legalnie w tzw.

okazjonalni - działający w zasadzie legalnie w tzw.

granicach moralności gospodarczej, popełniający

granicach moralności gospodarczej, popełniający

przestępstwa tylko wtedy gdy nadarza się okazja do

przestępstwa tylko wtedy gdy nadarza się okazja do

łatwego i wysokiego zysku.

łatwego i wysokiego zysku.

SPRAWCY

SPRAWCY

W. Zirpins i 0.Terstegen (kryterium pozycji społecznej):

W. Zirpins i 0.Terstegen (kryterium pozycji społecznej):



z warstwy górnej - są to ludzie na eksponowanych

z warstwy górnej - są to ludzie na eksponowanych

stanowiskach, dysponujący wpływami i bezpośrednią

stanowiskach, dysponujący wpływami i bezpośrednią

władzą . Motywem ich działania jest nieustanne dążenie do

władzą . Motywem ich działania jest nieustanne dążenie do

powiększania władzy i kosztownego używania życia.

powiększania władzy i kosztownego używania życia.

Cechuje ich brak poczucia winy za swoje działania;

Cechuje ich brak poczucia winy za swoje działania;



z warstwy średniej - a to osoby zajmujące w działalności

z warstwy średniej - a to osoby zajmujące w działalności

gospodarczej kierownicze lub inne stanowiska, dające im

gospodarczej kierownicze lub inne stanowiska, dające im

pewien zasięg wpływu w tej sferze. Motywem przestępstwa

pewien zasięg wpływu w tej sferze. Motywem przestępstwa

jest dążenie do zabezpieczenia sobie odpowiedniego

jest dążenie do zabezpieczenia sobie odpowiedniego

poziomu bytu oraz chęć używania życia. Fakt popełnienia

poziomu bytu oraz chęć używania życia. Fakt popełnienia

przestępstwa wywołuje u nich złe samopoczucie;

przestępstwa wywołuje u nich złe samopoczucie;



z dolnej warstwy - a to tzw. mali ludzie nie posiadający

z dolnej warstwy - a to tzw. mali ludzie nie posiadający

wpływów w działalności gospodarczej. Motywem ich

wpływów w działalności gospodarczej. Motywem ich

działania jest obawa przed biedą oraz chęć używania życia.

działania jest obawa przed biedą oraz chęć używania życia.

Cechuje ich niewielkie poczucie winy.

Cechuje ich niewielkie poczucie winy.

ZAPOBIEGANIE

ZAPOBIEGANIE

Jeden z najważniejszych kierunków zwalczania przestępvczości.

Jeden z najważniejszych kierunków zwalczania przestępvczości.

Polityka legislacyjna. Zmiany w prawodawstwie. Ewolucja istniejących

Polityka legislacyjna. Zmiany w prawodawstwie. Ewolucja istniejących

regulacji.

regulacji.

Świadomość społeczna.

Świadomość społeczna.

Media.

Media.

Świadomość pracowników korpusy służby cywilnej.

Świadomość pracowników korpusy służby cywilnej.

Współdziałanie organów odpowiedzialnych m.in.. za profilaktykę.

Współdziałanie organów odpowiedzialnych m.in.. za profilaktykę.

Współdziałanie z przedsiębiorcami, ich przedstawicielami w zakresie szkoleń i

Współdziałanie z przedsiębiorcami, ich przedstawicielami w zakresie szkoleń i

wymiany informacji.

wymiany informacji.

Specjalizacja i powoływanie nowych organów kontroli, nadzoru i ścigania.

Specjalizacja i powoływanie nowych organów kontroli, nadzoru i ścigania.

Polityka karna. Rodzaj i wymiar kary.

Polityka karna. Rodzaj i wymiar kary.

Owoce przestępstwa.

Owoce przestępstwa.

ZAPOBIEGANIE

ZAPOBIEGANIE

W działaniach policji

W działaniach policji



ujawniania czynników i okoliczności sprzyjających

ujawniania czynników i okoliczności sprzyjających

popełnianiu przestępstw oraz wpływaniu na ich usuwanie;

popełnianiu przestępstw oraz wpływaniu na ich usuwanie;



niedopuszczania do powstawania szkód w wyniku utraty ,

niedopuszczania do powstawania szkód w wyniku utraty ,

zniszczenia lub nieprawidłowego użycia mienia głównie

zniszczenia lub nieprawidłowego użycia mienia głównie

osób prawnych;

osób prawnych;



szybkiego przerywania działalności przestępczej w celu

szybkiego przerywania działalności przestępczej w celu

niedopuszczenia do wystąpienia skutku przestępczego

niedopuszczenia do wystąpienia skutku przestępczego

działania;

działania;



kontroli skuteczności fizycznej oraz technicznej ochrony

kontroli skuteczności fizycznej oraz technicznej ochrony

obiektów gospodarczych i mienia;

obiektów gospodarczych i mienia;



prowadzenia oddziaływana wobec społeczeństwa w celu

prowadzenia oddziaływana wobec społeczeństwa w celu

uwrażliwienia go na zjawiska patologii gospodarczej.

uwrażliwienia go na zjawiska patologii gospodarczej.



H.Kołecki wyróżnia cztery grupy sprawców przestępstw

H.Kołecki wyróżnia cztery grupy sprawców przestępstw

gospodarczych:

gospodarczych:



I grupa - to sprawcy typowi dla minionych lat. Nieliczna

I grupa - to sprawcy typowi dla minionych lat. Nieliczna

grupa stopniowo eliminowana przez prywatyzację;

grupa stopniowo eliminowana przez prywatyzację;



II grupa - to drobni przemytnicy i handlarze bazarowi;

II grupa - to drobni przemytnicy i handlarze bazarowi;



III grupa - to sprawcy działający pod przykrywką „small

III grupa - to sprawcy działający pod przykrywką „small

biznesu", zajmujący się importem, produkcją lub eksportem

biznesu", zajmujący się importem, produkcją lub eksportem

na średnią skalę. Dopuszczaj się głównie oszustw celnych i

na średnią skalę. Dopuszczaj się głównie oszustw celnych i

podatkowych. Są to często osoby o widocznej lub rzucającej

podatkowych. Są to często osoby o widocznej lub rzucającej

się w oczy zamożności.

się w oczy zamożności.

IV grupa - tzw „rekin podziemia gospodarczego”, to osobnik:

IV grupa - tzw „rekin podziemia gospodarczego”, to osobnik:



o żywej inteligencji, dużym sprycie i wdzięku osobistym, o nienagannym

o żywej inteligencji, dużym sprycie i wdzięku osobistym, o nienagannym

wyglądzie i wymaganych manierach, zewnętrznie budzący zaufanie, o

wyglądzie i wymaganych manierach, zewnętrznie budzący zaufanie, o

nieposzlakowanej dotąd opinii, wtopiony w środowisko i otoczenie, normalny

nieposzlakowanej dotąd opinii, wtopiony w środowisko i otoczenie, normalny

typ, dynamiczny biznesmen;

typ, dynamiczny biznesmen;



który ukończył jeden lub dwa fakultety;

który ukończył jeden lub dwa fakultety;



biegle władający jednym lub dwoma językami;

biegle władający jednym lub dwoma językami;



posiadający doskonale zorganizowany, dynamiczny, sprawny i dyspozycyjny

posiadający doskonale zorganizowany, dynamiczny, sprawny i dyspozycyjny

sekretariat oraz zespół obsługi własnej;

sekretariat oraz zespół obsługi własnej;



posiadający znakomicie zorganizowaną sieć łączności oraz korzystający ze

posiadający znakomicie zorganizowaną sieć łączności oraz korzystający ze

środków szybkiego przemieszczania się;

środków szybkiego przemieszczania się;



dysponujący własną, świetnie wyszkoloną i uzbrojoną służbą ochrony

dysponujący własną, świetnie wyszkoloną i uzbrojoną służbą ochrony

osobistej;

osobistej;



dysponujący stałym zespołem wysoko kwalifikowanych doradców prawnych,

dysponujący stałym zespołem wysoko kwalifikowanych doradców prawnych,

wywodzących się nierzadko ze środowisk naukowych

wywodzących się nierzadko ze środowisk naukowych



mający powiązania personalne z osobistościami świata gospodarczego,

mający powiązania personalne z osobistościami świata gospodarczego,

administracyjnego, politycznego, kultury, nauki itp.;

administracyjnego, politycznego, kultury, nauki itp.;



o nieprzeciętnej motywacji do niezwykle dynamicznego działania

o nieprzeciętnej motywacji do niezwykle dynamicznego działania

prowadzącego do zdobycia dużego majątku w bardzo krótkim czasie;

prowadzącego do zdobycia dużego majątku w bardzo krótkim czasie;



posiadający ogromne środki finansowe, dzięki którym jest w stanie kupić

posiadający ogromne środki finansowe, dzięki którym jest w stanie kupić

prawie każdego urzędnika;

prawie każdego urzędnika;



na ogół nie pijący mocnych alkoholi;

na ogół nie pijący mocnych alkoholi;



unikający zbędnych, rzucających się w oczy oznak zamożności.

unikający zbędnych, rzucających się w oczy oznak zamożności.