EMG w

EMG w

uszkodzeniach

uszkodzeniach

neurogennych

neurogennych

Paweł Maćkowiak

Paweł Maćkowiak

Cel badania EMG

Cel badania EMG

1.

1.

Celem badania jest:

Celem badania jest:



Lokalizacja uszkodzenia – czy

Lokalizacja uszkodzenia – czy

dotyczy ono pierwotnie włókna

dotyczy ono pierwotnie włókna

mięśniowego uszkodzenie

mięśniowego uszkodzenie

(miogenne) , czy komórki ruchowej

(miogenne) , czy komórki ruchowej

rogu przedniego rdzenia, korzenia

rogu przedniego rdzenia, korzenia

bądź nerwu obwodowego

bądź nerwu obwodowego

(uszkodzenie neurogenne)

(uszkodzenie neurogenne)

Cel badania EMG

Cel badania EMG

1.

1.

Celem badania jest:

Celem badania jest:



Zróżnicowanie poziomu

Zróżnicowanie poziomu

uszkodzenia obwodowej drogi

uszkodzenia obwodowej drogi

nerwowej. W tym przypadku jednak

nerwowej. W tym przypadku jednak

badanie EMG nie jest

badanie EMG nie jest

wystarczające . Pomocne jest wtedy

wystarczające . Pomocne jest wtedy

skorzystanie z badania ENG

skorzystanie z badania ENG

(elektroneurografii)

(elektroneurografii)

Definicja Neuronu

Definicja Neuronu

Obwodowego

Obwodowego



Neuron Obwodowy jest to układ,

Neuron Obwodowy jest to układ,

który składa się z komórek

który składa się z komórek

ruchowych rogu przedniego rdzenia

ruchowych rogu przedniego rdzenia

kręgowego bądź opuszki, ich

kręgowego bądź opuszki, ich

wypustek aksonalnych i efektora

wypustek aksonalnych i efektora

czyli włókna mięśniowego.

czyli włókna mięśniowego.

Diagnostyka uszkodzeń

Diagnostyka uszkodzeń

neurogennych

neurogennych



O lokalizacji uszkodzenia można

O lokalizacji uszkodzenia można

świadczyć po cechach klinicznych

świadczyć po cechach klinicznych

takich jak rozkład niedowładu, zaniki

takich jak rozkład niedowładu, zaniki

lub przerosty mięśniowe,

lub przerosty mięśniowe,

zachowanie się odruchów, oraz inne

zachowanie się odruchów, oraz inne

objawy

objawy

Diagnostyka uszkodzeń

Diagnostyka uszkodzeń

neurogennych

neurogennych



Samo wnioskowanie z objawów jest

Samo wnioskowanie z objawów jest

jednak niewystarczające i konieczne

jednak niewystarczające i konieczne

jest badanie EMG, oraz ENG

jest badanie EMG, oraz ENG

Badanie EMG

Badanie EMG



Składa się z trzech części

Składa się z trzech części

Oceny czynności spoczynkowej

Oceny czynności spoczynkowej

Oceny czynnego potencjału jednostki

Oceny czynnego potencjału jednostki

ruchowej podczas słabego

ruchowej podczas słabego

dowolnego ruchu

dowolnego ruchu

Oceny zapisu wysiłkowego

Oceny zapisu wysiłkowego

Czynność Spoczynkowa

Czynność Spoczynkowa



Dla uszkodzenia neurogennego,

Dla uszkodzenia neurogennego,

zarówno na poziomie komórki rogu

zarówno na poziomie komórki rogu

przedniego jak i nerwu obwodowego

przedniego jak i nerwu obwodowego

charakterystyczna jest obecność:

charakterystyczna jest obecność:



Fibrylacji

Fibrylacji



Dodatnich fal ostrych –

Dodatnich fal ostrych –

świadczących o odnerwieniu

świadczących o odnerwieniu

Czynność Spoczynkowa

Czynność Spoczynkowa



Fascykulacje nie są związane z

Fascykulacje nie są związane z

odnerwieniem, mechanizm ich

odnerwieniem, mechanizm ich

powstania nie jest do końca poznany

powstania nie jest do końca poznany

jednakże często występują w

jednakże często występują w

uszkodzeniach rdzenia kręgowego

uszkodzeniach rdzenia kręgowego

np.: w stwardnieniu zanikowym

np.: w stwardnieniu zanikowym

bocznym (SLA)

bocznym (SLA)



WYŁADOWANIA SPOCZYNKOWE SĄ

WYŁADOWANIA SPOCZYNKOWE SĄ

CHARAKTERYSTYCZNE DLA

CHARAKTERYSTYCZNE DLA

USZKODZEŃ NEURONU

USZKODZEŃ NEURONU

OBWODOWEGO O CHARAKTERZE

OBWODOWEGO O CHARAKTERZE

OSTRYM, rzadko mogą one występować

OSTRYM, rzadko mogą one występować

w uszkodzeniach miogennych np.: w

w uszkodzeniach miogennych np.: w

zapaleniu wielomięśniowym, czy dystrofii

zapaleniu wielomięśniowym, czy dystrofii

Duchenne’a (jest to prawdopodobnie

Duchenne’a (jest to prawdopodobnie

związane z podrażnieniem i

związane z podrażnieniem i

uszkodzeniem błony komórkowej w tych

uszkodzeniem błony komórkowej w tych

chorobach)

chorobach)

Ciągi

Ciągi

rzekomomiotoniczne

rzekomomiotoniczne



Ciągi wyładowań tzw miotoniczne o

Ciągi wyładowań tzw miotoniczne o

częstotliwości 50-150 Hz, z

częstotliwości 50-150 Hz, z

charakterystycznym dźwiękiem

charakterystycznym dźwiękiem

„pikującego samolotu” świadczą o

„pikującego samolotu” świadczą o

diagnostyce zespołów

diagnostyce zespołów

miotonicznych, wrodzona miotonia

miotonicznych, wrodzona miotonia

Thomsena i Beckera, dystrofia

Thomsena i Beckera, dystrofia

miotoniczna Steinerta i inne

miotoniczna Steinerta i inne

Ciągi

Ciągi

rzekomomiotoniczne

rzekomomiotoniczne



Natomiast w przewlekłych

Natomiast w przewlekłych

uszkodzeniach neuronu obwodowego,

uszkodzeniach neuronu obwodowego,

np. w rdzeniowym zaniku

np. w rdzeniowym zaniku

mięśniowym, chorobie Charcot Marie

mięśniowym, chorobie Charcot Marie

Tooth (CMT) mogą występować ciągi

Tooth (CMT) mogą występować ciągi

rzekomomiotoniczne.

rzekomomiotoniczne.



Ciągi rzekomomiotoniczne

Ciągi rzekomomiotoniczne

odróżniamy od miotonicznych tym że:

odróżniamy od miotonicznych tym że:

zaczynają się i kończą gwałtownie, i

zaczynają się i kończą gwałtownie, i

czas ich trwania jest dłuższy

czas ich trwania jest dłuższy

Ciągi

Ciągi

rzekomomiotoniczne

rzekomomiotoniczne



Ciągi rzekomomiotoniczne jak i

Ciągi rzekomomiotoniczne jak i

miotoniczne zawsze są

miotoniczne zawsze są

poświadczeniem patologii i nigdy nie

poświadczeniem patologii i nigdy nie

występują w zdrowym mięśniu, lecz

występują w zdrowym mięśniu, lecz

nie są na tyle swoiste by świadczyć o

nie są na tyle swoiste by świadczyć o

rodzaju i lokalizacji uszkodzenia

rodzaju i lokalizacji uszkodzenia

Ciągi miotoniczne w chorobie Thomsena — widoczny nagły początek ciągu i

Ciągi miotoniczne w chorobie Thomsena — widoczny nagły początek ciągu i

powolny spadek jego amplitudy przy końcu ciągu

powolny spadek jego amplitudy przy końcu ciągu

Ciąg rzekomomiotoniczny w przypadku rdzeniowego zaniku mięśni — widoczny

Ciąg rzekomomiotoniczny w przypadku rdzeniowego zaniku mięśni — widoczny

nagły początek ciągu i nagłe jego zakończenie

nagły początek ciągu i nagłe jego zakończenie

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



Wpływa to na wielkość potencjału

Wpływa to na wielkość potencjału

czynnej jednostki ruchowej,

czynnej jednostki ruchowej,

amplituda ulega obniżeniu, czas

amplituda ulega obniżeniu, czas

trwania skróceniu, pole będące

trwania skróceniu, pole będące

iloczynem czasu trwania i amplitudy

iloczynem czasu trwania i amplitudy

zmniejszeniu.

zmniejszeniu.

2 Ocena potencjału czynnej

2 Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



Potencjał czynnej jednostki ruchowej, jest

Potencjał czynnej jednostki ruchowej, jest

odzwierciedleniem czynności jednostki

odzwierciedleniem czynności jednostki

ruchowej. Zmienia się inaczej w

ruchowej. Zmienia się inaczej w

uszkodzeniu neuronu obwodowego w

uszkodzeniu neuronu obwodowego w

porównaniu z uszkodzeniem jego efektora

porównaniu z uszkodzeniem jego efektora

w procesach miogennych.

w procesach miogennych.



W procesach miogennych uszkodzenie

W procesach miogennych uszkodzenie

dotyczy losowo poszczególnych włókien

dotyczy losowo poszczególnych włókien

mięśniowych należących do różnych

mięśniowych należących do różnych

motoneuronów. Liczba motoneuronów,

motoneuronów. Liczba motoneuronów,

jednostek ruchowych zatem nie maleje.

jednostek ruchowych zatem nie maleje.

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



W uszkodzeniu neurogennym dochodzi

W uszkodzeniu neurogennym dochodzi

także do zmiany parametrów PCJR ale

także do zmiany parametrów PCJR ale

mechanizm jest zupełnie inny.

mechanizm jest zupełnie inny.



W pierwszej fazie pojawia się

W pierwszej fazie pojawia się

odnerwienie a w kolejnej reinerwacja.

odnerwienie a w kolejnej reinerwacja.



Tutaj uszkodzenie dotyczy całych

Tutaj uszkodzenie dotyczy całych

motoneuronów a więc ich liczba

motoneuronów a więc ich liczba

zmniejsza się.

zmniejsza się.

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



Nietknięte procesem chorobowym

Nietknięte procesem chorobowym

motoneurony wysyłają kolaterale,

motoneurony wysyłają kolaterale,

które reinerwują uprzednio

które reinerwują uprzednio

odnerwione włókna mięśniowe. A

odnerwione włókna mięśniowe. A

zatem w pozostałych motoneuronach

zatem w pozostałych motoneuronach

liczba włókien mięśniowych wzrasta

liczba włókien mięśniowych wzrasta



Przejawem tego w EMG jest:

Przejawem tego w EMG jest:

podwyższeniem amplitudy, wydłuża

podwyższeniem amplitudy, wydłuża

się czas trwania, pole ulega

się czas trwania, pole ulega

zwiększeniu.

zwiększeniu.

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



Zmiany te obserwujemy w

Zmiany te obserwujemy w

uszkodzeniach nerwów obwodowych

uszkodzeniach nerwów obwodowych

jak i rdzenia kręgowego, np.

jak i rdzenia kręgowego, np.

rdzeniowym zaniku mięśni, po

rdzeniowym zaniku mięśni, po

przebytym

przebytym

poliomyelitis.

poliomyelitis.



Podobne zmiany zachodzą w

Podobne zmiany zachodzą w

neuropatiach aksonalnych

neuropatiach aksonalnych

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



W neuropatiach demielinizacyjnych zmiany

W neuropatiach demielinizacyjnych zmiany

zapisu są niecharakterystyczne.

zapisu są niecharakterystyczne.



Dla powstania prawidłowego dwu lub trzy

Dla powstania prawidłowego dwu lub trzy

fazowego potencjału konieczne jest

fazowego potencjału konieczne jest

synchroniczne wyładowanie potencjałów

synchroniczne wyładowanie potencjałów

generowanych w poszczególnych włóknach

generowanych w poszczególnych włóknach

mięśniowych.

mięśniowych.



W procesie chorobowym i nierównomiernego

W procesie chorobowym i nierównomiernego

uszkodzenia dochodzi do desynchronizacji

uszkodzenia dochodzi do desynchronizacji

przewodzenia i pobudzeń. Co skutkuje

przewodzenia i pobudzeń. Co skutkuje

powstaniem potencjałów wielofazowych

powstaniem potencjałów wielofazowych

Ocena potencjału czynnej

Ocena potencjału czynnej

jednostki ruchowej

jednostki ruchowej



NIESTABILNOŚĆ PCJR

NIESTABILNOŚĆ PCJR

POLEGAJĄCA NA ZMIENNOŚCI

POLEGAJĄCA NA ZMIENNOŚCI

KSZTAŁTU POTENCJAŁU W

KSZTAŁTU POTENCJAŁU W

KOLEJNYCH WYŁADOWANIACH

KOLEJNYCH WYŁADOWANIACH

JEST CHARAKTERYSTYCZNA DLA

JEST CHARAKTERYSTYCZNA DLA

USZKODZEŃ NEUROGENNYCH W

USZKODZEŃ NEUROGENNYCH W

OKRESIE CZYNNEJ REINERWACJI

OKRESIE CZYNNEJ REINERWACJI

OCENA ZAPISU

OCENA ZAPISU

WYSIŁKOWEGO

WYSIŁKOWEGO

(maksymalny skurcz przeciwko

(maksymalny skurcz przeciwko

oporowi)

oporowi)



Podczas tej części badania w mięśniu

Podczas tej części badania w mięśniu

dochodzi do rekrutacji czasowej oraz

dochodzi do rekrutacji czasowej oraz

przestrzennej.

przestrzennej.



W zdrowym mięśniu ma zastosowanie

W zdrowym mięśniu ma zastosowanie

gradacja czyli stopniowa rekrutacja i

gradacja czyli stopniowa rekrutacja i

związane z tym zwiększenie bogactwa

związane z tym zwiększenie bogactwa

zapisu wysiłkowego

zapisu wysiłkowego

OCENA ZAPISU

OCENA ZAPISU

WYSIŁKOWEGO

WYSIŁKOWEGO



W uszkodzonym mięśniu miogennie

W uszkodzonym mięśniu miogennie

dochodzi do rekrutacji wszystkich

dochodzi do rekrutacji wszystkich

jednostek. (Zapis bogaty do nikłego

jednostek. (Zapis bogaty do nikłego

ruchu), Jest to interferencja

ruchu), Jest to interferencja

patologiczna u której podstawy leżą

patologiczna u której podstawy leżą

procesy kompensacyjne.

procesy kompensacyjne.

OCENA ZAPISU

OCENA ZAPISU

WYSIŁKOWEGO

WYSIŁKOWEGO



W procesach neurogennych w wyniku

W procesach neurogennych w wyniku

zmniejszenia się liczby motoneuronów

zmniejszenia się liczby motoneuronów

zapis zarówno podczas silnego jak i

zapis zarówno podczas silnego jak i

słabego skurczu jest zwykle pośredni,

słabego skurczu jest zwykle pośredni,

ubogi, prosty. (Składa się z wyładowań

ubogi, prosty. (Składa się z wyładowań

jednego lub kliku PCJR)

jednego lub kliku PCJR)



Gęstość jest wyraźnie zmniejszona

Gęstość jest wyraźnie zmniejszona

natomiast amplituda zmienia się od

natomiast amplituda zmienia się od

stadium i nasilenia procesu chorobowego.

stadium i nasilenia procesu chorobowego.



Np.: w przewlekłych procesach

Np.: w przewlekłych procesach

rdzeniowych amplituda jest podwyższona

rdzeniowych amplituda jest podwyższona

Zakończenie

Zakończenie



EMG pozwala na rozróżnienie

EMG pozwala na rozróżnienie

procesów miogennych od

procesów miogennych od

neurogennych

neurogennych



W dokładnym różnicowaniu

W dokładnym różnicowaniu

lokalizacji oraz rodzaju schorzenia

lokalizacji oraz rodzaju schorzenia

potrzebne jest badanie ENG.

potrzebne jest badanie ENG.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ