Uszkodzenia i

Uszkodzenia i

leczenie łąkotek.

leczenie łąkotek.

Emilia Kurowska

Emilia Kurowska

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

2

2



Półksiężycowate twory

Półksiężycowate twory

zbudowane z tkanki

zbudowane z tkanki

łącznej włóknistej

łącznej włóknistej



Położone pomiędzy

Położone pomiędzy

piszczelą a kością

piszczelą a kością

udową

udową



Do niedawna uważane

Do niedawna uważane

za zbędną pozostałość

za zbędną pozostałość

życia płodowego i

życia płodowego i

narząd szczątkowy

narząd szczątkowy



Dziś uważane za

Dziś uważane za

kluczowy element

kluczowy element

kolana

kolana

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

3

3

Łąkotki

Łąkotki



Pokrywają 2/3 obwodowe plateau

Pokrywają 2/3 obwodowe plateau

piszczeli

piszczeli



Zbudowane są ze zbitej, gęsto tkanej

Zbudowane są ze zbitej, gęsto tkanej

włóknistej tkanki łącznej co zapewnia tym

włóknistej tkanki łącznej co zapewnia tym

strukturom dużą elastyczność i zdolność

strukturom dużą elastyczność i zdolność

do przenoszenia dużych sił nacisku

do przenoszenia dużych sił nacisku



W przekroju poprzecznym mają kształt

W przekroju poprzecznym mają kształt

klina

klina



Rogi przednie węższe niż tylne

Rogi przednie węższe niż tylne

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

4

4



Zewnętrzne brzegi są wypukłe i

Zewnętrzne brzegi są wypukłe i

przyczepiają się do wewnętrznej

przyczepiają się do wewnętrznej

warstwy torebki stawowej poza

warstwy torebki stawowej poza

miejscem przebiegu ścięgna mięśnia

miejscem przebiegu ścięgna mięśnia

podkolanowego gdzie łąkotka boczna

podkolanowego gdzie łąkotka boczna

łączy się z kością piszczelową przez

łączy się z kością piszczelową przez

więzadła wieńcowe

więzadła wieńcowe



Brzegi wewnętrzne są wklęsłe cienkie i

Brzegi wewnętrzne są wklęsłe cienkie i

leżą luźno

leżą luźno

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

5

5

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

6

6

Struktura i budowa

Struktura i budowa

przestrzenna łąkotki

przestrzenna łąkotki



74% woda

74% woda



Kolagen typu I

Kolagen typu I



Kwas hialuronowy

Kwas hialuronowy



Proteoglikany

Proteoglikany



Fibrocondrocyty

Fibrocondrocyty



Budowa taka

Budowa taka

ułatwia

ułatwia

równomierny

równomierny

rozkład obciążeń

rozkład obciążeń

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

7

7

Rola i funkcje łąkotek

Rola i funkcje łąkotek



Stabilizacja i kongruencja

Stabilizacja i kongruencja

powierzchni stawowych

powierzchni stawowych



Przenoszenie i rozkład

Przenoszenie i rozkład

obciążeń

obciążeń



Propriocepcja

Propriocepcja



Amortyzacja

Amortyzacja



Odżywianie chrząstki stawowej

Odżywianie chrząstki stawowej

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

8

8

Unaczynienie

Unaczynienie

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

9

9

Strefy unaczynienia

Strefy unaczynienia

łąkotek

łąkotek

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

10

10

Ruchomość łąkotek

Ruchomość łąkotek

wyprost i zgięcie

wyprost i zgięcie

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

11

11

Ruchomość łąkotek

Ruchomość łąkotek

Rotacja zewnętrzna Rotacja

Rotacja zewnętrzna Rotacja

wewnętrzna

wewnętrzna

piszczeli piszczeli

piszczeli piszczeli

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

12

12

Epidemiologia

Epidemiologia

uszkodzeń łąkotek

uszkodzeń łąkotek



uszkodzenia łąkotek stanowią 25-

uszkodzenia łąkotek stanowią 25-

80% wszystkich obrażeń

80% wszystkich obrażeń

urazowych stawu kolanowego

urazowych stawu kolanowego



występują częściej u mężczyzn

występują częściej u mężczyzn



łąkotka przyśrodkowa jest

łąkotka przyśrodkowa jest

uszkadzana częściej niż boczna

uszkadzana częściej niż boczna

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

13

13

Uszkodzenia

Uszkodzenia

towarzyszące

towarzyszące



Chondromalacja powierzchni

Chondromalacja powierzchni

stawowych kłykci i rzepki

stawowych kłykci i rzepki



Uszkodzenia więzadeł i

Uszkodzenia więzadeł i

torebki stawowej

torebki stawowej



Złamania chrzęstno-kostne

Złamania chrzęstno-kostne



Zapalenie błony maziowej

Zapalenie błony maziowej

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

14

14

Uszkodzenia łąkotek

Uszkodzenia łąkotek



Mechanizmy uszkodzenia

Mechanizmy uszkodzenia

Do uszkodzenia dochodzi, gdy przekroczone zostają

Do uszkodzenia dochodzi, gdy przekroczone zostają

fizjologiczne granice wytrzymałości łąkotek na działające

fizjologiczne granice wytrzymałości łąkotek na działające

nań siły, fizjologiczne zakresy ruchów lub gdy uszkodzone

nań siły, fizjologiczne zakresy ruchów lub gdy uszkodzone

zostaną struktury pozostające w bezpośrednim kontakcie

zostaną struktury pozostające w bezpośrednim kontakcie

z łąkotką. Uszkodzeniom ulegają łatwiej łąkotki o osłabionej

z łąkotką. Uszkodzeniom ulegają łatwiej łąkotki o osłabionej

strukturze.

strukturze.



Mechanizmy urazu

Mechanizmy urazu

Postuluje się, że uszkodzenie łąkotki występuje zazwyczaj w

Postuluje się, że uszkodzenie łąkotki występuje zazwyczaj w

wyniku nagłego prostowania stawu kolanowego

wyniku nagłego prostowania stawu kolanowego

znajdującego się w częściowym zgięciu i rotacji.

znajdującego się w częściowym zgięciu i rotacji.



Uszkodzenia łąkotek

Uszkodzenia łąkotek

• pełne

• pełne

• niepełne

• niepełne

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

15

15

Uszkodzenie

Uszkodzenie

wertykalne podłużne

wertykalne podłużne

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

16

16

Uszkodzenie typu

Uszkodzenie typu

rączki od wiadra

rączki od wiadra

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

17

17

Uszkodzenie radialne

Uszkodzenie radialne

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

18

18

Uszkodzenie typu

Uszkodzenie typu

języczka

języczka

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

19

19

Diagnostyka i leczenie

Diagnostyka i leczenie



Diagnostyka

Diagnostyka

• wywiad

• wywiad

• badanie kliniczne

• badanie kliniczne

• diagnostyka obrazowa (RTG,USG, MRI)

• diagnostyka obrazowa (RTG,USG, MRI)

• artroskopia

• artroskopia



Wywiad

Wywiad

• ból kolana

• ból kolana

• przebyty uraz

• przebyty uraz

• zablokowanie kolana

• zablokowanie kolana

• trzaski

• trzaski

• przeskakiwania

• przeskakiwania

• obrzęk kolana

• obrzęk kolana

• uciekanie kolana

• uciekanie kolana

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

20

20

Badanie kliniczne

Badanie kliniczne



bolesność w rzucie szpary stawowej

bolesność w rzucie szpary stawowej



blok stawu

blok stawu



wysięk w stawie

wysięk w stawie



testy kliniczne

testy kliniczne

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

21

21

Jak leczyć?

Jak leczyć?



Leczenie zachowawcze

Leczenie zachowawcze

  Wskazania:

  Wskazania:

• uszkodzenie przytorebkowe

• uszkodzenie przytorebkowe

• stabilne, ruchomość < 3mm

• stabilne, ruchomość < 3mm

• długość < 1cm

• długość < 1cm

• uszkodzenia niepełne

• uszkodzenia niepełne



Meniscektomia

Meniscektomia

Istotą meniscektomii jest zachowanie

Istotą meniscektomii jest zachowanie

możliwie największej zdrowej części łąkotki.

możliwie największej zdrowej części łąkotki.

Wskazaniem do usunięcia fragmentu łąkotki

Wskazaniem do usunięcia fragmentu łąkotki

jest uszkodzenie nie poddające się naprawie,

jest uszkodzenie nie poddające się naprawie,

często pochodzenia zwyrodnieniowego.

często pochodzenia zwyrodnieniowego.

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

22

22

Usunięcie fragmentu

Usunięcie fragmentu

łąkotki (typ radialny)

łąkotki (typ radialny)

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

23

23

Usunięcie fragmentu

Usunięcie fragmentu

łąkotki (typ języczka)

łąkotki (typ języczka)

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

24

24

Jak leczyć?

Jak leczyć?



Naprawa łąkotek

Naprawa łąkotek

• na otwarto

• na otwarto

•

•

artroskopowa

artroskopowa

Techniki artroskopowe

Techniki artroskopowe

• szycie

• szycie

  - inside-out

  - inside-out

  - outside-in

  - outside-in

  - all inside

  - all inside

• elementy mocujące –

• elementy mocujące –

np. strzałki, T-fix

np. strzałki, T-fix

Elementy mocujące

Elementy mocujące

(Fixation devices)

(Fixation devices)

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

25

25

Czynniki poprawiające

Czynniki poprawiające

rokowania w szyciu

rokowania w szyciu

łąkotek

łąkotek



długość uszkodzenia

długość uszkodzenia

< 2,5 cm

< 2,5 cm



odległość uszkodzenia

odległość uszkodzenia

od torebki < 3 mm

od torebki < 3 mm



czas od przebytego

czas od przebytego

urazu < 8 tyg.

urazu < 8 tyg.



wiek pacjenta < 30

wiek pacjenta < 30

r.ż.

r.ż.



jednoczesna

jednoczesna

rekonstrukcja WKP

rekonstrukcja WKP



użycie szwów

użycie szwów

niewchłanialnych

niewchłanialnych

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

26

26

PODZIAŁ PACJENTÓW ZE

PODZIAŁ PACJENTÓW ZE

WZGLĘDU NA METODĘ

WZGLĘDU NA METODĘ

OPERACJI ŁĄKOTEK

OPERACJI ŁĄKOTEK



GRUPA 1

GRUPA 1



Pacjenci po

Pacjenci po

częściowej

częściowej

lub

lub

całkowitej

całkowitej

meniscektro

meniscektro

mii

mii



GRUPA 2

GRUPA 2



Pacjenci po

Pacjenci po

zszyciu lub

zszyciu lub

zespoleniu

zespoleniu

strzałkami

strzałkami

łąkotki

łąkotki

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

27

27

SCHEMAT

SCHEMAT

REHABILITACJI - GRUPA

REHABILITACJI - GRUPA

1

1



0-1 TYDZIEŃ

0-1 TYDZIEŃ



Nauka chodu-pełne

Nauka chodu-pełne

obciążenie

obciążenie



Pełny zakres ruch [nie

Pełny zakres ruch [nie

forsować zgięcia]

forsować zgięcia]



Kontrola wysięku i

Kontrola wysięku i

bólu-krioterapia

bólu-krioterapia



Napięcia

Napięcia

izometryczne QF.

izometryczne QF.

[biofeedback]

[biofeedback]



Stretching

Stretching



Stymulacja elektr.

Stymulacja elektr.

VMO

VMO

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

28

28

CD. GRUPA 1

CD. GRUPA 1



2-3 TYDZIEŃ

2-3 TYDZIEŃ



Wszystko tj. wyżej

Wszystko tj. wyżej



Profilaktyka dolegliwości SRU

Profilaktyka dolegliwości SRU



Propriocepcja, PNF

Propriocepcja, PNF



Ćw. kończyn dolnych w

Ćw. kończyn dolnych w

zamkniętych łańcuchach

zamkniętych łańcuchach

kinematycznych [CKC]

kinematycznych [CKC]

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

29

29

CD. GRUPA 1

CD. GRUPA 1



4-8 TYDZIEŃ

4-8 TYDZIEŃ



Pełny czynny zakres ruchu

Pełny czynny zakres ruchu



Ćw. dynamiczne w CKC i OKC

Ćw. dynamiczne w CKC i OKC



Rozszerzona propriocepcja

Rozszerzona propriocepcja



Powrót do pełnej aktywności [np. skoki,

Powrót do pełnej aktywności [np. skoki,

biegi, siłownia]

biegi, siłownia]



SSR

SSR



Fizykoterapia-objawowo

Fizykoterapia-objawowo

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

30

30

SCHEMAT

SCHEMAT

REHABILITACJI - GRUPA

REHABILITACJI - GRUPA

2

2



1-3 TYDZIEŃ

1-3 TYDZIEŃ



Ograniczenie zakresu ruch S 10-10-

Ograniczenie zakresu ruch S 10-10-

60[90]

60[90]



CPM 1-3 dni

CPM 1-3 dni



Orteza zgięciowa

Orteza zgięciowa



Zakaz obciążania, nauka chodu o kulach

Zakaz obciążania, nauka chodu o kulach



Stymulacja elektr. VMO

Stymulacja elektr. VMO



Napięcia izometryczne QF[biofeedback]

Napięcia izometryczne QF[biofeedback]



Kontrola wysięku i bólu [krioterapia,

Kontrola wysięku i bólu [krioterapia,

drenaż limfatyczny]

drenaż limfatyczny]

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

31

31

CD. GRUPA 2

CD. GRUPA 2



4-6 TYDZIEŃ

4-6 TYDZIEŃ



Pełny wyprost S 0-0-90

Pełny wyprost S 0-0-90



Stopniowe obciążanie 15/30 kg

Stopniowe obciążanie 15/30 kg



Nauka chodzenia

Nauka chodzenia



Stretching

Stretching



Profilaktyka dolegliwości SRU

Profilaktyka dolegliwości SRU



Fizykoterapia objawowo

Fizykoterapia objawowo



Propriocepcja

Propriocepcja



Ćw. Czynne oporowe QF

Ćw. Czynne oporowe QF

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

32

32

CD. GRUPA 2

CD. GRUPA 2



7-10 TYDZIEŃ

7-10 TYDZIEŃ



Pełne obciążanie

Pełne obciążanie



Stopniowe zwiększanie zakresu ruchu

Stopniowe zwiększanie zakresu ruchu



Rozszerzona propriocepcja

Rozszerzona propriocepcja



Ćw. czynne w OKC i CKC

Ćw. czynne w OKC i CKC



Ćw. czynne oporowe zginaczy

Ćw. czynne oporowe zginaczy



Rower stacjonarny,stepper

Rower stacjonarny,stepper

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

33

33

CD. GRUPA 2

CD. GRUPA 2



11-16 TYDZIEŃ

11-16 TYDZIEŃ



Pełny zakres ruchu

Pełny zakres ruchu



Ćw. dynamiczne

Ćw. dynamiczne



Powrót do pełnej aktywności

Powrót do pełnej aktywności

[bieganie,skoki,pływanie]

[bieganie,skoki,pływanie]



SSR,siłownia

SSR,siłownia

Emilia Kurowska 2007

Emilia Kurowska 2007

34

34

POWRÓT DO PEŁNEJ

POWRÓT DO PEŁNEJ

SPRAWNOŚCI

SPRAWNOŚCI