Uszkodzenia

łąkotek

Lek.Piotr Badylak

Łąkotki

Łąkotki są tworami chrzęstno-włóknistymi.W

stawie kolanowym występują dwie:



Łąkotka boczna (meniscus lateralis) – ML

krótsza,bardziej zakrzywiona



Łąkotka przyśrodkowa (meniscus medialis) –

MM

dłuższa,mniej zakrzywiona

Łąkotki dzielą staw kolanowy na 2 piętra



Górne - między łąkotkami a kością udową



Dolne – między łąkotkami a kością

piszczelową

Ze względu na budowę w łąkotce wyróżniamy:



Róg przedni



Trzon



Róg tylny

Łąkotki są przytwierdzone do kości

piszczelowej rogiem przednim i tylnym.Swoim
zewnętrznym brzegiem są silnie zrośnięte z
torebką stawową. MM posiada przyczep do
MCL w przeciwieństwie do ML która nie ma
kontaktu z LCL. Rogi przednie łąkotek
połączone są więzadłem poprzecznym kolana.

Podczas ruchów w stawie kolanowym łąkotki

przemieszczają się. Zakres ruchu wynosi do
1cm.



Podczas zginania do tyłu



podczas prostowania do przodu.

Bardziej ruchoma jest ML. Z tego względu

częściej uszkodzeniom ulega MM.

Unaczynienie łąkotek pochodzi od

t.podkolanowej.Jej gałęzie przebiegające w
torebce stawowej wnikają od obwodu łąkotki
odżywiając ją.W łąkotce wyróżniamy 3 strefy
ze względu na unaczynienie.



Czerwona-czerwona (do 3 mm od połączenia

torebkowo-maziówkowego) wg.Coopera



Czerwona-biała (3-5 mm)



Biała-biała (>5mm)

Podział ten jest istotny w przypadku wyboru

metody leczenia uszkodzonej łąkotki.

Funkcje łąkotek



Powiększenie powierzchni stawowej piszczeli i

poprawienie zwartości stawu



Przenoszenie obciążeń i osłanianie chrząstki

stawowej



Rozprzestrzenianie płynu stawowego na

powierzchniach stawowych



Ograniczenie maksymalnego zgięcia i

wyprostu w stawie



Rola w odruchach nerwowych (obecność

proprioreceptorów,zwłaszcza w rogach
tylnych)

Etiopatogeneza

Do uszkodzenia łąkotki dochodzi najczęściej w

wyniku urazów zgięciowo-rotacyjnych kolana.
Zdarzają się one przeważnie u osób młodych
w trakcie uprawiania sportu (piłka
nożna,narciarstwo).Do uszkodzenia może
również dojść w trakcie zwykłej,codziennej
aktywności (uszkodzenia na tle zmian
zwyrodnieniowych łąkotki).

Objawy



Ból



Wysięk w stawie (krwiak)



Ograniczenie ruchomości w stawie kolanowym



Przymusowe ustawienie w stawie kolanowym



Blok stawu kolanowego



Uczucie przeskakiwania w stawie kolanowym



Bolesność palpacyjna w rzucie szpary stawu

kolanowego

Uszkodzona łąkotka prowadzi do niewydolności

stawu kolanowego w wyniku:



Blokowania ruchu w stawie



Zaburzenia czynności wydzielniczej błony

maziowej



Powodowania wgnieceń chrząstki stawowej



Upośledzenia funkcji m.czworogłowego

Diagnostyka

1.

Wywiad

2.

Badanie przedmiotowe

3.

RTG

4.

MRI

5.

USG

6.

Artroskopia

Rodzaje uszkodzeń



Podłużne



Poprzeczne



Horyzontalne (poziome)



Typu „rączki od wiadra”



Typu „języka”



Zwyrodnieniowe

Ze względu na czas od urazu:



Świeże < 8 tygodni



Zastarzałe > 8 tygodni

Uszkodzenie typu
„języka”

Rodzaj uszkodzenia wpływa również na przebieg

gojenia.



Uszkodzenia pionowe goją się lepiej niż

poprzeczne



Proste niż złożone



Urazowe niż zwyrodnieniowe



Ostre niż przewlekłe

Leczenie

1.

Zachowawcze (unieruchomienie,odciążenie)

2.

Operacyjne (metoda otwarta-artrotomia lub
artroskopia)

•

Meniscectomia – wycięcie łąkotki
(uszkodzonego fragmentu lub całości)

•

Szycie łąkotki

•

Przeszczep łąkotki - replacement

Wybór metody leczenia zależy od wielu

czynników:

•

Wieku

•

Aktywności fizycznej

•

Rodzaju uszkodzenie

•

Wielkości uszkodzenia

•

Czasu od urazu

•

Towarzyszących uszkodzeń stawu kolanowego

•

Możliwości operatora

Meniscectomia



Częściowa



Całkowita

Artroskopowo (w przeszłości na otwarto -

artrotomia).Należy dążyć do pozostawienia jak
największej części zdrowej łąkotki.Ważne jest
pozostawienie fragmentu rogu tylnego ze względu
na znajdujące się tam proprioreceptory i jego rolę
w stabilizację stawu.Usunięcie łąkotek znacznie
przyspiesza pojawianie się zmian
zwyrodnieniowych w stawie.

Szycie łąkotki

Wskazania:



Uszkodzenia przytorebkowe (strefa 1 i 2) –

podłużne do 3 cm dł.



Brak zmian zwyrodnieniowych

Pogarszają wynik:



Niestabilność stawu



Uszkodzenia > 2 cm długości



Uszkodzenia zastarzałe



Uszkodzenia wielopostaciowe

Szycie łąkotki

Metody:

1.

Inside – outside

2.

Outside – inside

3.

All inside

DePuy Mitek RAPIDLOC®

All inside

All inside

All inside

All inside

All inside

Przeszczep łąkotki



Przeszczep

1.

Autograft

2.

Allograft (świeże,świeże mrożone,liofilizowane)



Proteza – na bazie kolagenu



Substytut - w.rzepki, ścięgna m.czworogłowego

za J.Widuchowski „Kolano – artroskopia diagnostyczna i operacyjna”

Przeszczep łąkotki

Wskazania:



Wiek poniżej 40 r.ż



Utrzymujący się ból i obrzęk (niezadowalające

leczenie zachowawcze)



Minimalne zmiany zwyrodnieniowe



Stabilne kolano



Prawidłowa oś kolana

Felix,Paulos (The Knee, 2003)

Usprawnianie po szyciu
łąkotki



Wypis z oddziału w II-III dobie po zabiegu



Unieruchomienie stawu 3 tygodnie



Odciążenie przez 6 tygodni (częściowe

obciążanie po 4 tygodniach) – kule łokciowe



Powrót do aktywnośći sportowej 3-4 miesiące

We wczesnym okresie pooperacyjnym:



Lód,ucisk



Orteza zamknięta na O st.



Elektrostymulacja mięśni



Stopniowe powiększanie ROM w zależności od

dolegliwości bólowych



Mobilizacja rzepki



Izometryczne ćwiczenia m.czworogłowego i

mm.kulszowo-goleniowych (w przypadku naprawy
rogu tylnego bez ćw.mm.kulszowo-goleniowych
przez 6 tygodni)

Powikłania



Wysiękowe,odczynowe zapalenie stawu



Jatrogenne uszkodzenia chrząstki stawowej



Infekcja stawu



Uszkodzenie dużych naczyń

Uszkodzenia łąkotek 

artroskopia