Reprezentacje
umysłowe u
osób dwujęzycznych.
Allan Paivio University of Western
Ontario, Kanada
tłum. Jacek Suchecki
Wally Lambert- zdolności funkcjonalne.
Zasadnicze pytanie w kategorii reprezentacji:
“Jak to się dzieje, że osoby dwujęzyczne są
w stanie wyłączyć jeden zintegrowany system
językowy, kiedy funkcjonują w drugim, by po
chwili, jeśli wymaga tego sytuacja, zaktywować
ten uprzednio nieużywany system, odstawiając
na bok system czynny uprzednio?”
Pierwszy okres badań.
Kontekst uczenia się języka
a rozróżnienia dwujęzyczności złożonej i
współrzędnej.
Hipoteza Uriela Weinreicha oraz Susan Ervin i
Charles Osgood: na podstawie stopnia
identyczności/odmienności znaczeń
odpowiedników tłumaczeniowych w dwu językach
osoby dwujęzyczne można podzielić na dwa typy:
złożony, czyli mieszany (compound)
współrzędny, czyli czysty (coordinate)
Wyniki:
dwa języki mogą funkcjonować
niezależnie u dwujęzycznych
współrzędnych niż u mieszanych, a
różnice te zależą od
podobieństw/różnic w kontekście
przyswajania.
Drugi okres
.
Pamięciowy system
przechowywania
informacji u osób dwujęzycznych.
Paul Kolers-hipoteza odrębnych magazynów.
Dwujęzyczna pamięć repezentowana jest w dwóch funkcjonalnie
niezależnych systemach przechowywania danych i ich odszukiwania,
które wchodzą w interakcje jedynie poprzez procesy tłumaczenia
Robert K.Young i J.Saegert, a także Colin M. MacLeod
oraz Lambert
i jego współpracownicy
przeprowadzali
eksperymenty nad transferem w kontekście dwujęzyczności na
korzyść wspólnego magazynu pamięci dwujęzycznej. Rezultat
kłopotliwy dla teorii przechowywania pamięciowego, ponieważ
wspiera on równocześnie model odrębnych magazynów i model
wspólnego magazynu
.
Okres trzec
i.
Ogólne teorie reprezentacji
językowej w
zastosowaniu do dwujęzyczności.
Model podwójnego kodowania w dwujęzyczności
(Paivio i Desrochers,1980).
Założenie istnienia bezpośrednich połączeń między L1 i L2, a
także systemu wyobrażeń niewerbalnych, który może
funkcjonować jako system pojęciowy wspólny dla obu języków.
Założenia strukturalne wymagające równoległego zestawu
założeń odnoszących się do przetwarzania:
A) Przetwarzanie odniesieniowe- aktywacja połączeń między
powiązanymi odniesieniowo imagenami i logogenami.
B) Przetwarzanie asocjacyjne- aktywacja połączeń skojarzeniowych
między logogenami.
Rycina
Schematyczne przedstawienie
dwujęzycznej wersji podwójnego
kodowania, ukazujące werbalne
systemy symboliczne (V1 I V2),
odpowiadające dwóm językom osoby
dwujęzycznej (L1 I L2) oraz
niewerbalny system wyobrażeń (I),
razem z ich funkconalnymi
wzajemnymi powiązaniami.
Połączenia V1-V2
Logogeny
słów
konkretnych
Logogeny
słów
abstrak-
cyjnych
Logogeny
słów
konkretnych
Logogeny
słów
abstrak-
cyjnych
Imageny
odnie-
sieniowe
Imageny
„bezimenne“
Po
łac
ze
nia
I-V
2
Połą
czen
ia V
1-I
Analiza sensoryczna
Systemy
wyjścia V1
Systemy
wyjścia V2
Niewerbalne systemy wyjścia
Systém wyobrażeń
Systém V1
Systém V2
Bodźce L1
Bodźce L2
Bodźce niewerbalne
S
ie
ć
sk
o
ja
rz
e
n
io
w
a
V
1
S
ie
ć
sk
o
ja
rz
e
n
io
w
a
V
2
Inne typy teorii
Cała wiedza-czy to o świecie pozajęzykowym, czy o
jednym lub wielu językach-reprezentowana jest we
wspólnej, pozamodalnej (amodal), abstrakcyjnej formie,
a nie w formie specyficznej dla jakiejś modalności,
zakładanej w teorii podwójnego kodowania. Ta wspólna
forma reprezentacji określana jest mianem sądów
(propositions) lub struktur ideacyjnych (propositional
structures), lecz niekiedy zwana jest po prostu
systemem semantyczno-abstrakcyjnym lub
pojęciowym). Ta klasa teorii zakłada abstrakcyjny i
pozamodalny charakter jednostek i struktur we
wspólnym systemie.
Eksperymenty Paivia i Lamberta
kodowania słów na różne sposoby przed
wykonaniem testu przypominania. Układ wyników
był następujący: od najniższego poziomu
przypominania w warunkach przepisywania,
poprzez tłumaczenie, do najwyższego poziomu
przy kodowaniu werbalne-niewerbalne. Zgodnie z
założeniem podwójnego kodowania werbalne i
niewerbalne składniki pamięci epizodycznej są
niezależne, a składnik niewerbalny
(wyobrażeniowy) jest silniejszy mnemonicznie od
werbalnego.