Działanie

toksyczne

leków

układu

krążenia i

hemostazy

Opracował: Isam Jaber Leebe

Marek Budny

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Lek

– jest to substancja chemiczna, która może

reagować z komórkami i tkankami żywego
ustroju, prowadząc do korzystnego efektu
terapeutycznego .

Efekt terapeutyczny

– jest zależny od stężenia

leku w organizmie, natomiast stężenie jest ściśle
związane ze stosowaną dawką leku.

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Rodzaje

dawek

:

Dawka progowa – najniższa dawka leku wywołująca
efekt leczniczy
Dawka lecznicza – najczęściej stosowana dawka
danego leku wywierająca działanie lecznicze
Dawka maksymalna – najwyższa dawka leków nie
wywołująca objawów toksycznych

Dawka toksyczna

– najmniejsza dawka wywołująca

zatrucie ostre (powodująca

działanie toksyczne

)

Dawka śmiertelna – najmniejsza dawka powodująca
zejście śmertelne

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Działanie toksyczne

– jest następstwem

działania dawek większych niż lecznicze,
zatem następstwem przedawkowania.

Rodzaje przedawkowania:

Przedawkowanie bezwzględne – są to następstwa
toksycznych dawek leków
Przedawkowanie kumulacyjne – następstwo
kumulacji, tzn. gromadzenia się leków wskutek
podawania dawek większych niż dawki eliminowane
w danym czasie
Przedawkowanie względne – następstwa toksyczne,
które występują po podaniu teoretycznie właściwych
dawek, lecz mogą to być dawki zbyt duże dla danego
chorego (przyczyną może być niewydolność wątroby,
nerek i innych mechanizmów eliminacji leków)

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Działania toksyczne leków układu krążenia i
hemostazy:

Bóle i zawroty głowy, drgawki
Dolegliwości z układu pokarmowego: nudności,
wymioty, biegunka, itp.
Reakcje alergiczne: skórne i układu oddechowego
Zaburzenia widzenia
Zmiany w obrazie krwi: agranulocytoza, leukopenia,
trombocytopenia, niedokrwistości, itp.
Oto-, nerfo- i hepatotoksyczność
Zaburzenia rytmu serca oraz ciśnienia krwi
Działanie teratogenne i karcynogenne
Zgon

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Zmiany

skórne :

Azotany
Blokery kanałów
wapniowych
Chinidyna
Prokainamid
Amidaron
Tiazydy

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Glikozydy
Dizopiramid
Lidokaina
Meksyletyna
Propranolol
Prazosyna
Amidaron

Zburzenia widzenia :

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Hiperurikemia:

Tiazydy
Furosemid

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Nefrotoksycznść :

Kwas foliowy
Acenokumarol
Warfaryna

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Ototoksyczność :

Furosemid
Lidokaina

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Choroby autoimmunizacyjne – toczeń
rumieniowaty:

Prokainamid
Fenytoina
Pochodne
hydrazynoftalazyny

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Zmiany w obrazie krwi:

Chinidyna
Heparyna
Tiklopidyna

Prokainamid
Dizoporamid
Propafenon

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Trombocytopeni
a :

Agranulocytoza :

Zmiany w obrazie krwi:

Heparyna

Fenytoina z kwasem
foliowym

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Małopłytkowo
ść :

Niedokrwistość
megaloblastyczna
:

Zmiany w obrazie krwi:

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Agranulocytoza

Trombocytopenia

Patologiczne krwawienia :

Heparyna
Antywitaminy K
(warfaryna,
acenokumarol)
Leki przeciwpłytkowe
Streptokinaza i
Urokinaza

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Patologiczne krwawienia :

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Zmiany ciśnienia krwi :

Glikozydy
Tiazydy
Dizopiramid
Beta-blokery
Nitraty
Inhibitory konwertazy
angiotensyny II

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Spadek :

Zaburzenia pracy serca :

Glikozydy
Chinidyna
Prokainamid
Dizopiramid
Lidokaina
Meksyletyna
Propafenon
Leki beta-adrenolityczne
Werapamil

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Bloki i migotania przedsionków i komór

Zaburzenia pracy serca :

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Migotanie przedsionków po

przedawkowaniu glikozydów

naparstnicy.

Zaburzenia pracy serca :

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Blok przedsionkowo-komorowy po

przedawkowaniu werapamilu

Zaburzenia pracy serca :

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku

Blok komorowy po przedawkowaniu

chinidyny

Piśmiennictwo :

W. Kostowski – Farmakologia
A. Danysz – Kompedium farmakologii i
farmakoterapii dla lekarzy, farmaceutów i
studentów
E. Mutschler – Farmakologia i toksykologia
W. Seńczuk – Toksykologia

Zakład Farmakologii Akademii

Medycznej w Białymstoku