LEKI DZIAŁAJĄCE NA ZWOJE UKLADU AUTONOMICZNEGO

1. Związki pobudzające zwoje

• w zwojach układu autonomicznego neuroprzekaźnikiem jest Ach

• występują głównie receptory N

• związkami pobudzającymi receptory nikotynowe jest np. nikotyna, lobelina

• związki te nie są szybko rozkładane przez AchE, w odróżnieniu od Ach dłużej pobudzają receptory N, przedłużony jest stan depolaryzacji

• występuje działanie dwufazowe:

  • na początku po połączeniu z receptorem następuje jego pobudzenie, przy jednoczesnym pobudzeniu zwojów układu autonomicznego

  • dalsze działanie prowadzi do porażenia tych zwojów

NIKOTYNA

• działanie:

  • początkowo (drażni zwoje nerwu błędnego): bradykardia, obniżenie ciśnienia

  • następnie: tachykardia, wzrost ciśnienia krwi, wzrost wydzielania soków trawiennych, śliny, pobudzenie perystaltyki jelit, skurcz jelit, uwolnienie amin katecholowych z rdzenia nadnerczy

  • pobudzenie OUN: drżenia mięśniowe (przepalenie )

  • uzależnienie psychiczne i fizyczne: pobudzenie mezolimbiki i mechanizmu nagrody

• objawy abstynencji utrzymują się do 3 tygodni: wzrost drażliwości, agresja, zaburzenia snu

1. Leki hamujące zwoje –ganglioplegiki

• blokują receptory N w zwojach układu autonomicznego

• porażenie zwojów współczulnych prowadzi do rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych (hipotonia ortostatyczna)

• porażenie zwojów przywspółczulnych prowadzi do zahamowania perystaltyki przewodu pokarmowego oraz zatrzymania moczu

• leki te praktycznie nie są stosowane

TRIMETAFAN

• działa szybko i krótko

• stosuje się w wlew dożylny w celu wywołania podciśnienia podczas operacji oraz w stanach zagrożenia życia przełomem nadciśnieniowym, w tętniaku rozwarstwiającym aortę

DIMEKAINA

• w nadciśnieniu tętniczym

• w zagrożeniu życia

• stosowana bardzo rzadko