FARMAKOLOGIA

WYKŁAD 12

LEKI A ZWOJE UKŁADU AUTONOMICZNEGO

W procesie przekaźnictwa zwojowego, zarówno w części przywspółczulnej, jak i współczulnej układu autonomicznego, bierze udział szereg neuroprzekaźników i receptorów.

NIKOTYNA

• Agonista receptorów nikotynowych

• Pobudza zwoje układu autonomicznego

• Wyizolowana z liści tytoniu (nicotiana tabacum)

• Słaba zasada, substancja uzależniająca

• W papierosie: 9-17 mg nikotyny

• Łatwo wchłania się z jamy ustnej jak i z układu oddechowego

• Przechodzi przez barierę krew-mózg, przez łożyska do mleka matki karmiącej

• Pobudza: receptory czuciowe zlokalizowane w sercu, płucach, żołądku

Skutki stosowania nikotyny:

• Tachykardia

• Wzrost objętości wyrzutowej serca

• Podwyższenie ciśnienia tętniczego

• Nasilenie kurczliwości mięśni gładkich przewodu pokarmowego

• Potęguje wydzielanie soku żołądkowego wywołując: nudności, wymioty, biegunkę, wysokie wydzielanie śliny

• Pobudza OUN: Małe dawki – drżenia mięśniowe; Duże dawki – drgawki, pobudzenie oddechu

Objawy abstynencji:

• Wzrost drażliwości

• Agresja

• Zaburzenia snu

Zagrożenia:

• Nowotwory (drogi oddechowe, żołądek, nerki)

• Choroba niedokrwienna serca

• Zatory

• Chromanie przestankowe

Uszkodzenia płodu, skutki:

• Poronienia

• Porody przedwczesne

• Opóźnienia rozwoju płodu

PAPAWERYNA

• alkaloid izochinolinowy, opium

DROTAWERYNA (NO-spa)

• Działa silniej spazmolitycznie od papaweryny

• Stosowana doustnie lub pozajelitowo

EUPAWERYNA

• Syntetyczna pochodna papaweryny

CYKLANDELAT

• Pochodna cykloheksanolu o silnym działaniu rozkurczającym naczynia tętnicze przedwłośniczkowe (arteriole)

• Mechaniczne działanie polega na antagonizowaniu działania wapnia, m.in. blokowaniu kanałów wapniowych

• Stosowany w stanach skurczowych naczyń, zwłaszcza w zaburzeniach ukrwienia mózgu